نویسنده: دکتر سید مهدی صانعی

جامعه شناسان، زنا و درآمیختن نامشروع را مهم ترین راه اختلال جامعه می دانند. زنانی که خودفروشی می کنند و هم چنین مردانی که به این عمل شنیع می پردازند، خود را خوار می یابند و از سرنوشت شوم و نامعلوم خود بیمناک اند.این گونه افراد، هم چون حیوانات، هیچ گونه بند و باری در تمایلات نابه جای خود، ندارند. اینان امراض تناسلی فراوانی هم چون «سیفلیس»(syphilis)، سوزاک، ایدز و .. ایجاد می کنند.
یکی از راه های دچار شدن به ویروس Hiv (ویروس نارسایی ایمنی) که ایدز معلول آن است، زنا و آمیزش نامشروع است که ویروس از راه تبادل مایعات بدنی، از جمله خون، منی و ترشحات مهبلی، از شخص به شخصی دیگر منتقل می شود. در ماه ژوئن سال 1990 میلادی، 139765 مورد ایدز در امریکا تشخیص داده و گزارش شده است. مراکز کنترل بیماری تخمین زده بودند که تا سال 1991 میلادی، 365 هزار مورد ایدز و 260 هزار مرگ ناشی از ایدز در امریکا اتفاق خواهد افتاد. هم چنین تخمین می زنند که یک تا 1/5 میلیون نفر در امریکا به این ویروس آلوده باشند. مهم تر این است که دوره نهفتگی ویروس ایدز از هنگام آلودگی تا بروز نشانه هایش، هشت سال تخمین زده می شود و ممکن است تا یازده سال هم طول بکشد. این مدت، فرد، به دور از نشانه های بیماری می باشد و ممکن است از راه تماس جنسی یا استفاده مشترک از سوزن تزریقات درون وریدی، ویروس را به دیگران منتقل کند. بهترین شیوه برای پیش گیری از سرایت بیماری از راه تماس های جنسی، داشتن روابط جنسی همسر مشروع و قانونی با فرد غیرآلوده است. اقداماتی که برای پیش گیری از سرایت ویروس ایدز انجام می شود، به جلوگیری از سرایت امراض دیگری که از راه اعمال جنسی منتقل می شوند نیز کمک می کند؛ مانند تبخال، سوزاک، کلامیدیا و هپاتیت B. (1)
ارضای نیازهای جنسی در حدّ اعتدال، به عنوان یکی از نیازهای فیزیولوژیک، موجب سلامت انسان است و از بیماری های جسمی یا روانی مربوط به آن جلوگیری می کند. اسلام با توجه به همین نیاز طبیعی انسان، به ارضای آن در زمینه ای مناسب؛ یعنی ازدواج، توصیه و ترغیب نموده، از جمله می فرماید: «بی همسران خود را همسر دهید…». (2)
اسلام، ازدواج را از سنت های نبوی دانسته، (3) ترک آن و رهبانیت بی دلیل را درست نمی داند. (4) ازدواج، نه تنها مایه سلامت جسمانی فرد از راه تخلیله نیروهای شهوانی است، بلکه به تصریح آیات قرآن، آرامش و آسایش روان را نیز به ارمغان می اورد:
از نشانه های [لطف] او این است که از [نوع] خودتان، همسرانی برای شما افرید تا بدانها آرام گیرند و میانتان دوستی و رحمت نهاد؛ همانا، در این [نعمت] برای مردمی که می اندیشند، قطعاً نشانه هایی است. (5)
کنترل شهوت وارضای آن به صورت طبیعی و مشروع که از فواید مهم ازدواج است، تامین کننده سلامت فرد و جامعه و مهم ترین راه پیشگیری از آلودگی ها و انحرافات جنسی است. (6)
همان گونه که بی مبالاتی و بی نظمی در رژیم غذایی و تغذیه، زمینه های بیماری را فراهم می نماید، بی بند و باری در روابط جنسی نیز از جنبه های گوناگون جسمی و روانی در سلامت فرد و جامعه اختلال ایجاد می کند. در آیات و روایات، به حرمت زنا و این که از گناهان کبیره است، تصریح شده، خداوند می فرماید: «به کارهای بسیار زشت چه علنی آن و چه پوشیده [اش] نزدیک مشوید» (7) و در آیه دیگر است: «به زنا نزدیک نشوید، چرا که آن، بسیار زشت و بدرویّه ای است». (8)
امام صادق علیه السلام در روایتی با استناد به آیه یادشده، «زنا» را از گناهان کبیره شمرده است. (9) در ایه دیگر آمده است:
و [کسانی که] زنا نمی کنند و هر کس اینها را انجام دهد، سزایش را دریافت خواهد کرد. برای او در روز قیامت، عذاب، دو چندان می شود و پیوسته در آن خوار می ماند، مگر کسی که توبه کند و ایمان آورد و کار شایسته کند. پس خداوند پلیدی هایش را به نیکی ها مبدل می کند و خداوند همواره آمرزنده و مهربان است. (10)
امام رضا علیه السلام فرموده است:
… خداوند متعالی زنا را به سبب مفاسدی که در آن است حرام کرده، از جمله کشتن نفوس، از میان رفتن نسب ها، ترک تربیت و توجه نکردن به کودکان، از میان رفتن مواریث و … . (11)
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود:
ای مسلمانان از زنا بپرهیزید؛ زیرا که شش ویژگی به دنبال دارد، که سه تای آن مربوط به دنیاست: آبرو را می برد، باعث نیازمندی و بدبختی است و عمر را کوتاه می کند؛ و سه اثر آن مربوط به آخرت است: موجب خشم پروردگار، بدی حسا و جاودانگی در آتش است. (12)
در روایت دیگر، تعجیل در مرگ، (13) مرگ های ناگهانی؛ (14) (مانند سکته) و سرایت فساد به خانواده فرد، (15) به عنوان نتایج بی بند و باری جنسی یاد شده است.
بنابراین، روابط جنسی نامشروع، از ابعاد جسمانی-که در روایات به آنها اشاره شده؛ مانند مرگ ناگهانی، تعجیل در مرگ و … که البته کیفیت آن از نظر علمی هنوز کاملاً روشن نشده است- و نیز ابعاد روانی-به دلیل اضطراب های گوناگونی که به بار می آورد؛ مانند احتمال آبروریزی، فساد افراد خانواده و …-برای سلامت انسان زیان بار است و عمر فرد را کوتاه می کند. هم چنین، به جهات گوناگون، شیوع بی بند و باری، بیماری های جنسی، بی توجهی به کودکانی که احتمالاً از این راه به دنیا می آیند یا کشتن آنها (سقط جنین)، اختلاط و اشتباه در نسب افراد، که این کودک از آنِ کدام مرد است و مهم تر از همه، تزلزل و فروپاشی بنیاد خانواده ها، سلامت جامعه را به خطر می اندازد.
اسلام برای پیشگیری از این امر نکوهیده، دو راه را در نظر گرفته است:
اول؛ تسهیل امر ازدواج و تاکید و توصیه بسیار بر آن، به ویژه تسریع در ازدواج دختران. (16) برای پسران جوان نیز اگر احتمال ارتکاب گناه باشد، ازدواج ضرورت می یابد. البته این مسئله تا اندازه ای جنبه اجتماعی دارد، که دولت ونهادهای مربوط باید تسهیلات لازم را فراهم کنند و اقدامات بایسته را انجام دهند. امیرالمؤمنین علی علیه السلام درباره کسی که استمنا کرده بود، پس از آن که او را کتک زدند، فرمودند: «از بیت المال مسلمانان، اسباب ازدواج او را فراهم کنید». (17)
دوم؛ پیش گیری از فراهم آمدن مقدمات و اسباب بی بند و باری جنسی؛ اسلام به مردان با ایمان دستور می دهد که دیدگان خود را از نامحرمان فرو بندند؛ (18) زیرا نگاه کردن، زمینه ساز زنا و گناهان دیگر است. (19) اسلام به زنان با ایمان نیز سفارش می کند که با رعایت حریم عفاف و حجاب، خود را از لغزشگاه های ایمان، دور نگه دارند.(20)
بی تردید اگر این دو امر به گونه همسو مراعات گردد، جامعه را در راه پاکی و سلامت قرار خواهد گرفت و از پیامدهای بی بندو باری جنسی و بیماری های مربوط به آن در امان خواهد ماند.
آداب آمیزش: همان گونه که گفته شد، مهم ترین راه پیش گیری از انحرافات جنسی و روابط ناسالم و نامشروع، ازدواج است که در پرتو آن، غریزه جنسی در بستر طبیعی خود ارضا می شود؛ زیراتا هنگامیک ه این امر به گونه طبیعی انجام نگیرد، فشارهای زیاد جسمی و روانی ناشی از غریزه جنسی، سرانجام فرد را به بیراهه می کشاند یا در سلامتش اختلال ایجاد می کند و توانمندی ها و خلّاقیّت های او کاهش می یابند؛ بنابراین، تسهیل ازدواج به عنوان یک راه پیشگیری عمومی و ریشه ای برای حفظ سلامت فرد و جامعه مطرح است.
در تعالیم اسلام برای آمیزش جنسی نیز نگاتی بیان شده، که سلامت جسمانی و روانی زن و مرد را به مراتب افزایش می دهد؛ در ذیل برخی از آنها اشاره می شود:
1. آمیزش با یاد خدا صورت گیرد؛ یعنی «بسم الله» گفته شود و زن و مرد، دعا و استعاذه کنند. (21) این امور برای ایجاد آرامش روحی و روانی آنان مؤثر است.
2. هنگام آمیزش، هیچ شخص دیگری، حتی یک کودک شیرخوار بیدار، نباید در اتاق باشد.(22)
3. عمل آمیزش با آرامش و بدون اضطراب انجام شود. (23)
4. از آمیزش با حائض (زنی که در ایام عادت ماهیانه است) پرهیز شود؛ زیرا خداوند، در قرآن کریم آشکارا از این عمل نهی کرده است:
پس هنگام عادت ماهیانه، از [آمیزش با] زنان کناره گیری کنید و به آنان نزدیک نشوید تا پاک شوند. (24)
این عمل از نظر بهداشتی نیز برای زن و مرد خوب نیست و اگر فرزندی به وجود آید، احتمال ابتلای او به جذام یا بیماری هایی از این دسته، وجود دارد (25) و هم چنین در ایام «نفاس» یعنی در ایام زایمان تا هنگامی که خون زایمان قطع نشده عمل زناشویی ممنوع است.
5. از آمیزش در حال ایستاده خودداری شود. (26)
6. از سخن گفتن هنگام آمیزش پرهیز شود؛ زیرا این امر برای شخص زیان دارد و اگر فرزندی به وجود آید در سلامت او اختلال ایجاد خواهد شد. (27)
7. با شکم پُر، آمیزش نشود؛ زیرا شدیداً سلامت را به خطر می اندازد. (28)
8. انسان باید پیش از آمیزش با مزاح و ایجاد مقدمات در همسر خود آمادگی جسمی و روانی و شوق، ایجاد کند و از عجله کردن دوری ورزد. (29).
9. به گونه کلی، کم کردن دفاعت آمیزش، بموجب سلامت بدن و طول عمر است. از امیرمؤمنان روایت شده:
کسی که بخواهد در دنیا بماند و [عمرش طولانی شود هرچند روش است که] دنیا جای ماندن نیست، در آغاز روز، زودتر غذا بخورد و کفشی را که به پایش صدمه نمی زند به پا کند و از قرض خود بکاهد و در آمیختن با زنان را کم نماید. (30)

پی‌نوشت‌ها:

1. ر.ک: روان شناسی سلامت، ص 396-397.
2. نور(24) آیه 32: و اَنکِحُوا الاَیامی مِنکُم….
3. وسائل الشیعه، ج14، ص 6: «… فانَ رسول الله قال: مَن اَحَبَّ اَن یَتَّبِعَ سُنَّتی فانَّ مِن سُنَّتی التَّزویجَ».
4. همان، ص 7:«عن النبی صلی الله علیه و اله … اَتَرغَبُونَ عَن النساءِ؟ انّی اَتی النّساءَ…».
5. روم(30) آیه 21: وَ مِن آن خَلَقَ لکَم مِن اَنفُسِکُم ازواجاً لَتَسکُنُوا الیها وَ جَعَلَ بَینَکُم مَوَدَّهً وَ رَحمَهً اِنَّ فی ذلکَ لایاتٍ لِقَومٍ یَتَفَکَّرونَ.
6. وسائل الشیعه، ج14، ص 5: «مَن تَزَوَّجَ فَقَد اَحرَزَ نصفَ دینِه.»
7. انعام(6) آیه 151: لا تَقرََبُوا الفواحِشَ ما ظَهَرَ وَ ما بَطَنَ.
8. اسراء(17) آیه 23: وَ لاتَقرَبُوا الزِّنا اِنَّهُ کانَ فاحِشَهً وَ ساءَ سَبیلاً.
9. بحارالانوار، ج79، ص 10.
10. فرقان(25) آیه های 68-70: «… و لا یَزنُونَ وَ مَن یَفعَل ذلِکَ یَلقَ اَثاماً یُضاعَفَ لَهُ العَذابُ یومَ القِیامَهِ وَ یَخلُد فِیهِ مُهاناً اِلاّ مَن تابَ و آمَنَ…».
11. بحارالانوار، ج79، ص 34.
12. همان، ص 22: «فیما اوصی به النَّبیّس علیَّاً: یا علیّ فیِ الزِّنا سِتُّ خِصال ثَلاثُ مِنها فی الدُّنیا وَ ثلاثُ فی الاخِرهَ…».
13. همان.
14. همان، ص 23: «اذا ظَهَرَ الزِّنا مِن بَعدی ظَهَرَت مَوتَهُ الفُجاهَ».
15. همان، ص 27: «لا تَزنُوا فَتَزنی یساؤُکُم وَ مَن وَطِیَ فِراشَ امری مُسلِمٍ وُطِیأَ فِراشُهُ تُدینُ تُدانُ».
16. وسائل الشیعه، ج14، ص 38،باب استحبابُ تعجیل تزویجٍ البنت عِندَ بُلُوغها.
17. همان، ج18، ص 575: «… فَضَرَبَ یَدهُ حَتّی احمَرَّت…».
18. نور(24)آیه30: «قُل لِلمُومِنینَ یَعُضُّوا مِن اَبصارِهِم وَ یَحفَظُّوا فَروجَهُم ذلکَ اِزکی لَهُم…».
19. بحارالانوار، ج69، ص 76: «النظر سَبَبُ اِبقاعِ الفِعلِ مِنَ الزِّنا وَ غَیرِهِ».
20. نور(24) آیه 32: «و قُل لِلمؤمِنات یَغضُضنَ مِن ابصارِهِنَّ وَ یَحفَظنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا یُبدینَ زینَتَهُنَّ الّا لِبُعُولَتِهِنَّ…»
21. وسائل الشیعه، ج14، ص 97: «عن الصادق علیه السلام: … اذا اَرَدتَ الجِماعَ فَقُل بسم اللهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ…».
22. همان، ص 94: «لا یُجامِعُ امراَتَه و لا جارِیَتَه وَ فی البَیتِ صَبیُّ فَانَّ ذلکَ مِمّا یُورِثُ الزِنا».
23. بحارالانوار، ج23، ص 415: «… فانّ الرجل اذا اتی اَهلَهُ بِقَلبٍ ساکنٍ و عُروقٍ هادثهٍ وَ بَدَنٍٍ غیر مُضطَرِبٍ استکنَت تِلکَ النُطفَهُ فِی الرَحَمِ فَخَرَحَ الرَّجُلُ یَشبَهُ اَباهُ وَ اُمَّهُ».
24. بقره(2) آیه 222: فاعتَزِلُوا النِّساءَ فی المَحیضِ و لا تَقربُوهُنَّ حتّی یَطهُرنَ.
25. وسائل الشیعه، ج2، ص 568: «مَن جامَعَ اَمرَاتَهُ وَ هیَ حائِضٌ فَخَرَجَ الوَلَدَ مَجذُوماً او ابرَصَ فلا یلُومَنَّ الّا نَفسَه.»
26. بحارالانوار، ج103، ص 281: «… یا علی لا تُجامعُ امرَتَک مِن قیام فان ذلک فِعلُ الحَمیرِ…».
27. همان، ص 283.
28. همان، ص 290: «ثلاث یُهِکنَ البَدَن وَ رُبما قَتَلنَ … و غشیان النِّساءِ علی الامتلاء».
29. وسائل الشیعه، ج14، ص 83: و محجه البیضاء، ج3، ص 110: «قال رسول الله صلی الله علیه و اله: ثلاثهٌ مِنَ الجفاء … و مُواقَعَهٌ الرَّجُلِ اَهلَهُ قَبلَ المُلاعَبَهِ»(المداعَبَهِ خ ل).
30. بحارالانوار، ج103، ص 286: «عن علی علیه السلام: مَن اَرادَ البَقاءَ-وَ لا بَقاءَ-فَلیُباکِرِ الغَداءَ … وَ لِیُقلَّ غشیانَ النِّساءِ».
منبع: صانعی، دکتر سیدمهدی؛ (1390)، پاکیزگی و بهداشت در اسلام، قم، مؤسسه بوستان کتاب(مرکز چاپ و نشر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه)، چاپ سوم 1390.