سید مرتضی(ره) در کتاب شریف «عیون المعجزات» می‌گوید: بیش از ۸۰ نفر از فقها هنگام حج به مدینه عازم شده و محضر امام جواد(ع) شرفیاب شدند، مطالب علمی متعددی از آن حضرت پرسیدند و بدین ترتیب به مرحله یقین رسیدند.
یکی از امتیازات بزرگ و مهم پیشوایان معصوم و رهبران معنوی و اجتماعی مردم، کمال درک و عقل و علم آنان است، امام(ع) چون سرپرست دین و پیشوای سعادت و خوش بختی جهانیان است، لازم است که به همه مسائلی که در دنیا و آخرت، سعادت افراد به آن پیوسته است، آشنایی داشته باشد. از این رو در شرح حال هر کدام از آنان می‌خوانیم که ادراکات آنان فوق ادراک افراد عادی بوده است و از جهت مراتب اندیشه و فکر و هوش دارای ویژگی‌های مخصوص به خود بوده‌اند و حتی دوران کودکی نیز مانع بروز این نبوغ ذاتی و فروغ عقلی نبوده است.
شواهد تاریخی که حاکی از برتری علم و دانش و مراتب ادراکات عقلی آنان است، بسیار است که داستان برخورد امام جواد(ع) با مأمون هنگامی که از شکار بر می‌گشت و سخنانی که امام جواد در سن 9 سالگی به مأمون گفت و نیز مذاکره فقهی آن بزرگوار با رئیس دیوان عالی بغداد و یحیی بن اکثم و هم چنین جریان ملاقات امام(ع) با عده‌ای از سران، علما و افاضل شیعه در مدینه منوره که معروف است؛ امام جواد(ع) در یک مجلس یا در عرض چند روز، 30 هزار مسأله از غوامض مسائل آن روز را بیان داشته‌اند، تنها نمونه‌هایی از فضائل و مناقب امام جواد(ع) است، مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم درباره این مطلب این چنین می‌نویسد:
هنگام رحلت و شهادت امام رضا(ع)، فرزند برومندش (امام جواد) در سن خردسالی و کودکی بود که در مدینه زندگی می‌کرد، عده‌ای از شیعیان در بغداد و دیگر شهرها، به علت کوچکی سن آن حضرت به عنوان امام به تردید و شبهه افتادند و جمعی از شیعیان مانند: ریّان بن صلت، صفوان بن یحیی، محمد بن حکم و یونس بن عبدالرحمن و جمع دیگری از علما و بزرگان شیعه تصمیم گرفتند که هنگام حج به حضور امام جواد(ع) شرفیاب شوند و از نزدیک با آن حضرت ملاقات کنند.
*روایت سید مرتضی از پاسخ امام جواد(ع) به 30 هزار مسأله در یک روز
سیدمرتضی(ره) در کتاب شریف «عیون المعجزات» می‌گوید: بیش از 80 نفر از فقهای بغداد و شهرهای دیگر، هنگام حج بر اساس این تصمیم به مدینه عازم شدند و در منزل معروف امام صادق(ع) به محضر امام جواد(ع) شرفیاب شدند، سؤالات و مطالب علمی متعددی از آن حضرت پرسیدند و به پاسخ‌های قانع کننده نائل آمدند، بدین ترتیب شبهه و تردید از آنان زائل شد و به مرحله یقین رسیدند و شاید آن چه معروف است که امام(ع) در یک مجلس یا در عرض چند روز 30 هزار مسأله از مسایل مهم و مبتلابه آن روز را بیان داشتند، ناظر به این جلسات باشد که امام(ع) اصول مطالب و امّهات آن را بیان فرموده‌اند که صدها و بلکه (هزاران) مسأله از آن متفرع می‌شد و هر پاسخی را که امام(ع) می‌فرمود به عنوان یک اصل کلی و راهگشا که فقها و علما و شیعه صدها مسأله فرعی را از آن می‌فهمیدند و به دست می‌آوردند و تردیدی نیست که این هم یکی از امتیازات و ویژگی‌های منحصر به فرد امام معصوم محسوب می‌شود که با احاطه کاملی که بر مسائل و فروعات علمی دارند، با بیان یک جمله و یا چند جمله می‌تواند دریایی از علوم و مسائل پرشماری را به مخاطبان خود منتقل کند و نه تنها در زمان خودش بلکه در طول اعصار راهگشای فقها و علما بزرگ دینی می‌شود.
امام در شرایط بسیار حساس و در راستای رفع شبهه و تردید از بزرگان شیعه در عصر خودش هیچ بعدی ندارد که مسایل مهمی و متعددی را در طی یک جلسه و یا چند جلسه به عنوان اصول مسائل دینی برای علماء و فقها شیعه بیان فرموده که هر مسأله ممکن است پاسخ صدها سئوال و شبهه باشند و لذا در چنین شرایطی لازم نیست که به تمام جزئیات سؤال سائل به شکل اجمالی و تفصیلی پرداخته شود، به ویژه وقتی مخاطبان علما و فقها و بزرگان شیعه باشند. و السلام علیکم.
