امام هادی(ع) دارای القاب فراوانی بودند که می ‏توان از میان آن‏ها به این القاب اشاره نمود: هادی، نقی، – که این دو لقب مشهورترین لقب‏های آن حضرت می‏باشند – مرتضی، فتّاح، ناصح و متوکّل. البتّه آن حضرت پیروان خود را از اینکه او را با لقب متوکّل بخوانند باز داشته، چرا که یکی از خلفای عبّاسی نیز به چنین لقبی ملقب گردیده بود.

نسب شریف

وی ابوالحسن علیّ بن محمّد جواد فرزند «علیّ الرضا» فرزند «موسی الکاظم» فرزند «جعفر الصادق» فرزند «محمّد الباقر» فرزند «علی زین ‏العابدین» فرزند «حسین السبط» فرزند «علیّ بن ابی ‏طالب» علیهم ‏السلام، دهمین پیشوا از پیشوایان اهل بیت علیهم ‏السلام است.

مادرش کنیزی امّ ولد بوده که به او «سمانه مغربیه»(1) گفته می ‏شد و همچنین به «امّ ‏الفضل» نیز مشهور است(2).

ولادت

آن حضرت در نیمه ذو‏الحجّه یا دوّم رجب سال 212 یا 214 ه . ق دیده به جهان گشود(3).

ولادت آن حضرت در روستای صریا به وقوع پیوسته که در مسافت سه میلی شهر مدینه می‏باشد(4).

کنیه و القاب

کنیه امام هادی علیه ‏السلام «ابوالحسن» است. برای مشخّص شدن این کینه از کنیه دو امام دیگر یعنی حضرت امام کاظم و امام رضا علیهماالسلام‏که آن‏ها نیز دارای کنیه ابوالحسن بودند، به امام هادی علیه‏ السلام ابوالحسن ثالث یا سوّم می‏گفتند.

آن حضرت دارای القاب فراوانی بوده‏اند که می‏توان از میان آن‏ها به این القاب اشاره نمود: هادی، نقی، – که این دو لقب مشهورترین لقب‏های آن حضرت می‏باشند – مرتضی، فتّاح، ناصح و متوکّل. البتّه آن حضرت پیروان خود را از اینکه او را با لقب متوکّل بخوانند باز داشته، چرا که یکی از خلفای عبّاسی نیز به چنین لقبی ملقب گردیده بود(5).

البتّه در کتاب مناقب این القاب نیز برای آن حضرت ذکر شده است: نجیب، هادی، مرتضی، نقی، عالم، فقیه، امین، مؤتمن، طیّب و عسکری که این لقب، لقب فرزند آن حضرت نیز بوده و آن حضرت را به همراه فرزندش عسکریّین علیهماالسلام نیز می ‏خوانند(6).

بشارت پیامبر اکرم(ص) به این ولادت

حضرت پیامبر اکرم ـ صلی ‏اللّه ‏علیه ‏وآله ـ بشارت ولادت حضرت امام هادی علیه ‏السلام ‏را در ضمن حدیثی طولانی که درباره ائمّه علیهم ‏السلام بیان فرموده‏ اند این گونه بیان داشته‏ اند:

و خداوند در صلب او ـ منظور حضرت امام جواد علیه ‏السلام می ‏باشد ـ نطفه ‏ای را به وجود می ‏آورد که از آن نطفه فرزندی متولّد می ‏شود نه ظالم و نه سرکش، بلکه نیکوکار و مبارک، پاکیزه و نیکو. خداوند متعال نام او را در نزد خود علیّ بن محمّد قرار داده، لباس آرامش و وقار بر اندام او پوشانده، دانش‏ها را در نزد او به ودیعت نهاده است. هر سرّ پوشیده ‏ای در دستان او قرار گرفته و در سینه ‏اش همان است که خداوند متعال او را بدان خبر داده و نیز دشمنانش را از مخالفت با او برحذر داشته است.(7)

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پی نوشت:

1. اصول کافی/ 1 / 298.
2. مناقب آل ابی ‏طالب/ 4 / 433، به نقل از آن بحارالانوار 50 / 114.
3. اصول کافی/ 1 / 497، ارشاد/ 368، مصباح/ 523.
4. مناقب آل ابی ‏طالب/ 4 / 433، سه میل حدود پنج کیلومتر است.
5. کشف الغمه/ 2 / 374.
6. مناقب آل ابی ‏طالب/ 4 / 432.
7. عیون اخبار الرّضا علیه‏ السلام/ 1 / 62 ح 29.