1. جلبک های دریایی
روزانه صدها میلیون نفر از مردم روی زمین از جلبک های دریایی استفاده می کنند. به ویژه ژاپنی ها، چینی ها و بعضی دیگر از ملل آسیای جنوب شرقی معمولاً این جلبک ها را به جای سبزی ها، همراه با غلات ( برنج ) یا ماهی مصرف می کنند. از چندین سال پیش در اروپا نیز صنعت تغذیه و کشاورزی، برخی جلبک های لزج ( مانند آگار- آگار ) را در صبحانه یا سوپ ها مورد مصرف قرار می دهند.
حدود 15 سال است که جلبک ها در اروپا به ویژه فرانسه به عنوان یک ماده و همچنین یک مکمل غذایی از مصرف روزافزونی برخوردارند.
رشد رژیم گیاهخواری نیز مصرف جلبک ها را افزایش می دهد زیرا این رژیم ایجاب می کند که جلبک ها به عنوان سبزی همراه با غلات مصرف شوند.
تولیدات غذایی با استفاده از این جلبک ها به عنوان مکمل غذایی، گسترش یافته است.
جلبک های دریایی ارزش غذایی بسیار زیادی دارند، زیرا به صورت متمرکزتر تقریباً همه ی عناصری را که در دریا وجود دارد، در خود ذخیره کرده اند. بنابراین، آن ها تمام مواد معدنی، ویتامین ها و پروتئین ها را دارند که در سایر تولیدات دریایی موجود نیست. علاوه بر آن جلبک ها به صورتی استثنایی سرشار از عناصر ضروری مورد نیاز بدن مانند ید، فسفر و غیره هستند.

خواص درمانی:
جلبک ها محرکند و مبادلات موجود در بدن را تسهیل می کنند. علاوه بر آن دفاع طبیعی بدن را تقویت می کنند، مواد معدنی کافی به بدن می رسانند و باعث تقویت غدد درون ریز می شوند.

موارد مصرف:
ضعف و بی حالی، خستگی، حالت عصبی، کم خونی، کمبود مواد معدنی، بارداری، شیردادن، راشیتیسم، اشکالات رشدی، لنفاتیسم، ناراحتی های کلیوی، چاقی مفرط، سلولیت، کم کاری تیروئید، رماتیسم، فشار خون بالا، آرترواسکلروز، الکلیسم، گرایش به تشنج، کلسترول بیش از حد، پیشگیری از سرطان و ریزش مو.

طریقه مصرف:
جلبک های ایزیکی، واکامه، کومبو، نوری و آرامه را به همان حالتی که برداشت می شوند خشک و سپس در مواد غذایی به صورت تکه ای بزرگ یا قطعه قطعه از آن ها استفاده می کنند، از سوی دیگر، جلبک ها را در بسیاری از موارد برای استفاده خارجی نیز می توان به کار برد.

2. خاک رس
استفاده از خاک رس برای درمان در تمام رشته های طبیعی- درمانی که امروزه تا این حد موفق شده اند بسیار معمول است. اکنون میلیون ها داروخانه ی خانوادگی خاک رس دارد و از آن در بسیاری از موارد ( داخلی و خارجی ) استفاده می کند.
این خاک « معجزه آسا » از زمان قدیم همواره کاربردهای درمانی در تمام قاره ها را داشته و این مسئله خود نشان دهنده ی میزان تأثیر آن است.
خاک رس نوعی سیلیکات آلومین هیدراته است که رنگ آن ( سبز، سفید، صورتی و … ) بر اساس مقدار مواد رنگی ( یعنی همان اکسیدهای آهن ) تغییر می کند. در میان این رنگ ها خاک رس سبز بیش ترین مورد مصرف را دارد.

‌خواص درمانی آن:
ضد عفونی کننده، ضد باکتری، قدرت زیاد، جذب کنندگی، ضد مسمومیت، ضد تورم، ضد احتقان، قابض، دارای املاح معدنی، ترمیم و بازسازی کننده ی بافت ها.

موارد مصرف:
در این قسمت تنها چند مورد از کاربردهای آن را که مربوط به مصارف داخلی ( آب، خاک رس، خاک رس رقیق شده در آب، قرص های خاک رس ) می شود تشریح می کنیم، زیرا مصارف خارجی ( حمام گرفتن و ضمادها ) خارج از بحث این کتاب هستند.
زخم معده، زخم اثنی عشر، ورم معده- روده ای، کولیت ها، کولی باسیلوز، التهاب مثانه، ورم پروستات، اسهال، اسهال خونی، دیابت، ورم روده، ایجاد گاز درون شکم، نفخ، بلع هوا، اشکالاتی که در بر اثر استفاده از داروها و مواد سمی ایجاد می شوند، از بین بردن کلسیم و سایر مواد معدنی در بدن یا ناراحتی های رشدی، کم خونی، ضعف و بی حالی، وجود آلبومین در ادرار، الکلیسم، فعالیت بیش از حد تیروئید، بیماری های آمیبی، انگل های روده ای، میگرن گریپ، بیماری های عفونی، ورم رحم، ورم دستگاه تناسلی، نفریت، دردهای روده ای نفریتی، اُدم ها، پیوره و سایر ناراحتی های لثه ها، آنژین و از دست دادن صدا.

طریقه مصرف:
پودر نرم آن ( برای مخلوط کردن با آب ). قطعات بزرگ تر برای مصارف خارجی به کار می روند.

3. ژله ی رویال
ژله ی رویال توسط غدد حلقی ( غدد بزاقی ) کارگران جوان زنبور عسل ترشح می شود. این ماده غذایی اختصاصی ملکه و تنها غذایی است که در تمام زندگی خود مصرف می کند. ملکه که منحصراً از ژله ی رویال تغذیه می کند به طور متوسط 5 سال عمر دارد در حالی که زنبور عسل معمولی بیش از 6 هفته زنده نمی ماند. علاوه بر آن، ملکه کارهای زیادی انجام می دهد زیرا هر سال از ماه بهمن با پشتکار عجیبی بین 1500 تا 2000 تخم در روز می گذارد. بنابراین، باید پذیرفت که ژله ی رویال واقعاً غذایی برتر است.
ژله ی رویال از نظر کیفی اساساً از دو ماده ی اسیددزو کسی ریبونوکلئیک ( DNA ) و ویتامین B5 ( اسید پانتونیک ) تشکیل شده است به همین دلیل ژله ی رویال غنی ترین عنصر از نظر اسید پانتوتنیک محسوب می شود. کلمه ی پانتوتئین در زبان یونانی به معنای حضور در همه جا است و این اسید را در تمام سلول های بدن انسان می توان یافت که در آن ها نقشی اساسی در تمام سلول های بدن انسان می توان یافت که در آن ها نقش اساسی در متابولیسم سلولی ایفا می کند، زیرا این ماده با عناصر مختلفی ترکیب شده و ماده ی فعال کننده ی آنزیم A را تشکیل می دهد. این ماده عنصر اصلی تمام واکنش های بیولوژیکی و شیمیایی درون سلولی است و همچنین نقشی اساسی در سوخت و ساز چربی ها، گلوسیدها و اسیدهای آمینه دارد. بنابراین، اسید پانتونیک در سلول ها نقش « فرماندهی » را بر عهده دارد و چون ژله ی رویال از نظر این ماده غنی است، بنابراین، یک ماده ی غذایی استثنایی محسوب می شود.

خواص درمانی:
محرک عمومی، تنظیم کننده ی متابولیسم، پیشگیری کننده از تمام بیماری های عفونی، تقویت کننده، ضد کم خونی، نیروبخش، تقویت کننده ی نیروی جنسی و طراوت بخش.

موارد مصرف آن:
کم اشتهایی، ضعف و لاغری، کم خونی، فشار عصبی، کار فکری بیش از حد، ناتوانی جنسی، سردمزاجی، پیشگیری از پیری بافت های بدن، خستگی های شدید، گریپ، یائسگی، بیماری های عفونی.

طریقه ی مصرف:
– ژله رویال خالص
– ژله ی رویال مخلوط با عسل در مقادیر 1، 2، 3، 4 و 5 گرمی ژله در 125 گرم عسل
– ژله ی رویال مخلوط در آب
– ژله ی رویال مخلوط با مواد دیگر
– ژله ی رویال در سایر مکمل های غذایی
– استفاده از ژله ی رویال به عنوان عنصری محرک در بسیاری از تولیدات بهداشتی با مصارف خارجی.

2. جوانه ی گندم
جوانه زدن گندم به معنای آزادشدن نیروی حیاتی است که به صورت خفته در دانه ی گندم قرار دارد. نیروی قابل ملاحظه ای، اعضای مختلف جوانه را به حرکت وامی دارد. نوعی همکاری اسرارآمیز که هنوز هم بخشی از آن از نظر علم پنهان است. در جریان جوانه زدن آنزیم ها، مخمرها، دیاستازها و کاتالیزورها نه تنها جذب تمام عناصر جوانه را برای بدن آسان می کند بلکه آن را از عناصری که قبلاً نداشته اند غنی می سازد. به عنوان مثال گندم ویتامین c ندارد در حالی که در جریان عمل اسرارآمیز جوانه زدن این ویتامین نیز در جوانه حضور پیدا می کند.
جوانه ی گندم به شکل اعجاب آوری از نمک های معدنی، عناصر مورد نیاز بدن، اسیدهای آمینه و اسیدهای چرب اشباع است. در این جا فهرستی بسیار جالب از عناصر موجود در آن را می بینید:
– نمک و عناصر معدنی:
کلسیم، پتاسیم، فسفر، آهن، گوگرد، منیزیم و سدیم.
– سایر عناصر مورد نیاز بدن:
منگنز، مس، برم، آلومینیوم، نیکل، روی و ید.
– ویتامین ها:
E, D, C, B6, B5, ( pp ) B3, B2, B1, A
– پروتئین ها ( اسیدهای آمینه ):
آرژینین، سیستین، هیستیدین، ایزولوسین، گلوسین، لیزین، متیونین، فنیلالانین، ترئونین، تریپتوفان، والین.
– گلوسیدها:
نشاسته و ساکاروز.
– لیپیدها:
اسیدهای چرب اشباع نشده ( اولئیک، لینولئیک، لینولنیک، پالمیتولئیک ).
– اسیدهای چرب اشباع شده ( پالمیتیک، استئاریک ).
– فیبرها.

خواص درمانی:
تأمین مواد معدنی مختلف، تقویت کننده، ضد کم خونی، محرک فیزیکی و عصبی، تقویت کننده ی نیروی جنسی و تنظیم کننده ی متابولیسم.

موارد مصرف آن:
خستگی، گریپ، کمبود مواد معدنی، از بین رفتن کلسیم، کم خونی، لاغری، لنفاتیسم، راشیتیسم، بارداری، شیردادن، ناتوانی جنسی، ضعف، کسالت، بی اشتهایی، کمک به نوجوانان در دوران امتحانات و ورزشکاران در دوران مسابقات، کار فکری بیش از حد، ناراحتی های یائسگی، گرایش به تشنج، فشار خون پایین، بیماری های عفونی، ریزش مو، کرم خوردگی دندان.

طریقه ی مصرف:
– به صورت پودر
– همراه با سایر مواد غذایی
– به صورت گرانول برای مصرف مستقیم
– به شکل روغن
– از این ماده در بسیاری از مواد دیگر نظیر آرد، بیسکویت، نان سوخاری، نان صبحانه، مخلوط میوه، غذاهای کودکان، غذای ورزشکاران و به عنوان ماده ای در ساخت بسیاری از مکمل های دیگر استفاده می کنند.
– البته نباید جوانه های تازه ای را که در منزل می توانید از دانه ی گندم به دست آورید و فعال ترین نوع آن نیز است فراموش کنید.

5. گیاه عشقه
ریشه ی گیاه عشقه مشهورترین گیاه مقوی جهان است که به داشتن آثار درمانی استثنایی معروف است. این گیاه که از حدود سه هزار سال پیش در چین کشت می شود در سال های اخیر در غرب نیز گسترش فراوانی یافته است.
گیاه عشقه از تیره ی آرالیاسه است و به صورت طبیعی و وحشی در کوهپایه های چین می روید و امروزه آن را به صورت صنعتی و برای صادرات به ویژه در کره می کارند. برداشت اول این گیاه بهتر از برداشت دوم آن است.
عناصر فعال موجود در عشقه گروهی از گلوکوزیدهایند ( که حدود پانزده نوع هستند ) و از میان آن ها خصوصاً سارونین را می توان نام برد که یک هورمون گیاهی حقیقی است. پزشکان چینی معتقدند که این گیاه دارویی برای تمام دردهاست. امپراطور « شن هونگ » در یکی از قدیمی ترین کتب طب چینی این گونه می نویسد:
« از گیاه عشقه برای درمان پنج عضو حیاتی، موزون کردن قوای یین و یانگ، آرام کردن روح و روان، مبارزه با ترس و عناصر سمی در بدن، درخشان کردن چشم ها و بازکردن عروق قلب و روشن کردن تفکر می توان استفاده کرد. مصرف مداوم آن بدن را تقویت می کند و عمر را طولانی می سازد ». خوب، بیش از این، چه می توان در مورد این گیاه گفت؟

خواص درمانی:
محرک عمومی بدن، کمک به تطبیق بدن با شرایط جوی مختلف، رفع خستگی و فشار عصبی، محرک هورمون های جنسی و کورتکس مغزی، ضد کم خونی، تنظیم کننده ی قلب و کلیه، محرک مجاری تنفسی و گوارش.

موارد مصرف آن:
ناتوانی، سردمزاجی، ضعف و بی حالی، حالت عصبی و نگرانی و اضطراب، خستگی شدید فیزیکی، لاغری شدید، گذراندن مسابقات ورزشی یا دوره های تحصیلی سنگین، فشارهای عصبی، کم اشتهایی، کمبود انرژی حیاتی، سرگیجه و تهوع، سرفه و ناراحتی های تنفسی، پیشگیری از پیری، ناراحتی های یائسگی.

طریقه مصرف:
ریشه ی این گیاه را برای دم کردن رنده می کنند. همچنین از پودر، اسانس الکلی و شربت آن نیز استفاده می شود.

6. لیستین سویا
لیستین سویا تقریباً دارای 95% فسفو لیپید است که در مغز، کبد و غدد جنسی، عضلات و غشاهای سلولی وجود دارد. دو منبع اصلی فسفولیپیدها زرده ی تخم مرغ و دانه های سویا هستند.
لیستین که به عنوان مکمل غذایی مورد مصرف قرار می گیرد از سویا به دست می آید. خاصیت جالبی که این ماده دارد حلال بودن طبیعی آن است و به دلیل همین خاصیت از چسبیدن چربی ها و کلسترول که در خون وجود دارد به دیواره ی عروق جلوگیری می کند و آن ها را پراکنده می سازد.
علاوه بر آن این ماده چربی های جذب شده پس از صرف غذا را نیز حل می کند و برای ساده تر شدن عمل هضم آن ها را به صورت امولسیون درمی آورد. این ماده همچنین سلول های کبدی را تحریک و به این ترتیب ترشح صفرا را تسهیل می کند و بالاخره فسفولیپیدهای لیستین جریان عصبی را از طریق بهبود کارایی نرون ها در مغز تقویت می کنند. لیستین سویا منبع طبیعی جالبی از فسفر، کولین، اینوریتول و اسیدهای چرب چند غیر اشباعی است.

‌خواص درمانی آن:
کاهش کلسترول خون، محرک اعصاب، مسهل صفرا.

موارد مصرف آن:
زیاده روی در مصرف کلسترول، آرترواسکلروز، نارسای کبدی، سوء هاضمه، خستگی عصبی، کار بیش از حد، ضعف و بی حالی و بی خوابی.

طریقه ی مصرف:
به صورت پودر یا تکه های کوچک در غذا ریخته می شود.

7. مخمر آبجو
مخمر آبجو تأثیر تصفیه کننده ای در بدن دارد و این اثر ( به صورت داخلی به شکل بهبود در حالت عمومی ( و به صورت خارجی ) و تغییرات پوست و مو آشکار می شود.
مخمرها به طور کلی میکروارگانیسم هایی هستند که به خاصیت تبدیل قند به الکل دارند. برای ساخت آبجو از مخمری به نام ساکارومیس سرویسیا ( قارچی که در محیط مناسب با سرعت زیادی تکثیر می شود ) همراه با مخلوطی از آب، ( جو جوانه زده ) و رازک استفاده می شود. تخمیر تحت تأثیر دیاستازهایی انجام می گیرد که توسط یک « حمام » واقعی از ویتامین ها، نمک های معدنی و اسیدهای آمینه فعال شده اند. بر اثر ایجاد چنین محیطی، خواص هر یک از عناصر در یک هماهنگی که آثار درمانی فراوانی دارد تقویت می شود.
هنگامی که تخمیر به پایان می رسد باید مخمری را که در سطح ظرف رشد کرده و به صورت کف است به شکلی عمل آورد که کلیه ی سلول ها و خواص آن و در نتیجه فعالیتشان همچنان حفظ شود. برای این کار باید مخمر را در هوای سرد و خشک به آرامی گرفت. به این ترتیب، مخمری که به آن « زنده » گفته می شود ( یا این که دوباره می تواند زنده شود ) به دست می آید که در هر گرم آن از 15 تا 30 میلیارد ( و گاهی بیش تر ) سلول وجود دارد.
مخمر آبجو محتوی 45% پروتید ( به ویژه تمام اسیدهای آمینه اساسی )، 35% گلوسید، 2% لیپید و 18% آب، نمک های معدنی و ویتامین هاست. این ماده ی غدایی طبیعی غنی ترین ماده از نظر ویتامین های گروه B [ B11, B10, B9, B8, B7, B6, B5, ( pp ) و B12 ] است. این ماده واقعاً به عنوان عنصر متمرکزشده ای از ویتامین های گروه B است و تمام خواص مفید برای سلامتی، تعادل بدن و زیبایی پوست را دارد.

‌خواص درمانی آن:
سم زدایی از بدن، تعادل در متابولیسم، تحریک غدد درون ریز، بازسازی وضعیت عمومی بدن، تنظیم سیستم اعصاب، بهبود در جذب مواد غذایی، تحریک و ایجاد فلوئور روده ای، تصفیه ی خون.

موارد مصرف آن:
مشکلاتی که بر اثر درمان با استفاده از آنتی بیوتیک ها ایجاد می شود، بازسازی فلوئور روده، ورم روده، ورم معده- روده، دردهای روده ای، اسهال، اسهال خونی، پیدایش کورک های زیاد در بدن ( فورونکلوز )، آبسه ها، زرد زخم، آکنه، اگزما، فعالیت شدید غدد چربی در سر، وضعیت نامناسب پوست و موها، ناراحتی های گوارشی، نارسایی های کبدی، خستگی، ضعف و بی حالی، ناراحتی های یائسگی، پیشگیری از پیری، مسمومیت غذایی، بیماری های عفونی، دیابت، پیوره و سایر بیماری های دهان.

طریقه ی مصرف:
به صورت پودر.

8. عسل
عسل از شیره ای که زنبور عسل از روی گل ها به وسیله ی خرطوم خود جمع آوری می کند و در کیسه ی داخل بدنش قرار می دهد و قبل از رسیدن به کندو توسط لوله ی گوارشی وی تهیه می شود. تبدیل شهد گل ها به عسل در بدن زنبور از طریق گرفتن آب شهد به وسیله ی عمل پیش هضمی روی قندهای ترکیبات قندی شهد ( پلی ساکاریدها ) تحت تأثیر دیاستازهایی ( اینورتازیکی از آن هاست ) که به وسیله ی غدد بزاقی زنبورها ترشح می شوند انجام می گیرد. به این ترتیب، پلی ساکاریدهای شهد به قندهای ساده ی عسل یعنی فروکتوز و گلوکز تبدیل می شوند. این قندهای ساده مستقیماً و به راحتی در بدن انسان بدون آن که احتیاجی به هضم اولیه داشته باشند جذب می شوند. بنابراین، آن ها به وسیله عروق خونی که دیواره های روده را پوشانده، وارد جریان خون می شوند. سپس آن ها از طریق ورید باب به کبد وارد می شوند و در آن جا به گلیکوژن تبدیل می شوند که این عنصر توسط بدن برای مصارف انرژی زا به کار می رود.
بعضی از محققان عسل را نیز مانند سایر قندها مضر می دانند. اما این اشتباه بزرگی است و نباید یک خانواده از مواد غذایی را از رژیم خود حذف کنید ( گلوسیدها ). در واقع اگر مصرف بیش از حد قندها باعث ایجاد احتقان در کبدها، خستگی لوزالمعده، کرم خوردگی دندان، چاقی مفرط و دیابت می شود، در عوض مصرف کم آن نیز باعث ایجاد خستگی عمومی، کاهش مقاومت فیزیکی، کاهش توانایی فعالیت ها، افزایش احساس سرما و غیره می گردد.
ما به قند نیاز داریم، البته این نیاز باید به مقدار منطقی و حتی الامکان از بهترین نوع قند تأمین می شود یعنی همان چیزی که زنبورها تهیه می کنند: عسل.

‌خواص درمانی آن:
تولید انرژی و نیرو، افزایش مقاومت بدن، به دست آوردن دوباره ی نیروی بدنی، ملین و جانشینی مناسب برای قند در تمام سنین.

موارد مصرف آن:
ورزشکاران در دوران مسابقات، تمرینات یا بازیابی نیروی بدنی، نوزادان ( شیرین کردن شیر آن ها )، کودکان ( جانشین کردن آن به جای قند )، یبوست مزمن عملی، ورم روده ( روده های حساس )، زخم معده، ورم لوله ی گوارشی، تحریکات گلو، سرفه، جانشین قند برای افراد مبتلا به دیابت سبک ( افرادی که انسولین به کار نمی برند ).

کاربرد عسل های مختلف:

– عسل اقاقیا:
شیرین کردن شیر کودک، ورم های لوله ی گوارشی، دیابت هایی که به انسولین نیاز ندارند.

– عسل اوبپین:
ناراحتی های قلبی- عروقی، فشار خون بالا، سرگیجه، گرفتگی گوش ها، بی خوابی، حالت عصبی، اضطراب، تپش قلب.

– عسل گون:
التهاب مثانه، ورم پروستات، رماتیسم، سنگ ادراری.

– عسل بلوط:
ناراحتی های گردش خون، کم خونی، خستگی و ضعف و بی حالی.

– عسل اکالیپتوس:
برونشیت، سرفه، تحریکات و التهاب گلو، التهاب مثانه، کلی باسیلوز، پارازیت های روده ای و تب.

– عسل تمشک:
برونشیت، گلودرد، ورم گلو، ورم حلق و حنجره.

– عسل اسطوخودوس:
سردرد، میگرن، بی خوابی ( شیرین کردن جوشانده هایی که شب مصرف می شوند )، ناراحتی های مجاری تنفسی، انگل های روده ای و تب.

– عسل مرزنجوش:
حالت عصبی و بی خوابی.

– عسل بادرنجبویه:
سوء هاضمه ( برای شیرین کردن جوشانده هایی که پس از غذا مصرف می شوند ).

– عسل شکوفه ی پرتقال:
حالت عصبی، بی خوابی، میگرن، تپش قلب.

– عسل خبرآور:
نارسایی کبدی، ناراحتی های پوستی، ناراحتی های صفراوی، ضعف و بی حالی، کار فکری بیش از حد، التهاب روده، نفخ، تخمیرهای روده ای، ورم معده، فشار خون پایین و میگرن.

– عسل اسپرس:
عسل معمولی که در غذاها به کار می رود.

– عسل کاج:
برونشیت، ورم نای، ورم حلق، سرفه، گریپ، زکام، التهاب بینی، آسم.

– عسل گندم سیاه:
بارداری، شیردادن، کمبود مواد معدنی، و بیماری های عروقی.

– عسل آویشن:
ضعف و بی حالی، و خستگی جنسی.

– عسل مریم گلی:
ناراحتی های گردش خون، ضعف و بی حالی.

– عسل سوسن بر:
زخم معده، سرفه و خستگی عمومی.

– عسل پونه:
برونشیت، سرفه، نفخ معده، خستگی شدید، ضعف و بی حالی، گریپ، بیماری های عفونی، کم اشتهایی، آنژین، از دست دادن صدا، ورم معده، زخم، انگل های روده ای، فشار خون پایین.

– عسل زیزفون:
بی خوابی ( شیرین کردن جوشانده های شب )، حالت عصبی.

– عسل آفتابگردان:
وجود مقدار بیش از حد کلسترول.

– عسل شبدر:
تلاش های فیزیکی شدید و طولانی.

– عسل همراه با موم ( که از نظر گرده ی گل، پروپولیس و موم غنی است ):
سینوزیت، زکام اسپاسمی، ناراحتی های تنفسی، ورم معده، ورم لثه ها ( در مورد برفک دهان آن را باید جوید ).

9. گرده ی گل
تخم مذکر گل یا همان گرده در قسمت انتهایی پرچم ها تشکیل می شود. این گرده تخمک هایی را که در قسمت مؤنث گیاه قرار دارند بارور می سازد. جابجایی این ماده توسط باد و حشرات ( مانند زنبور عسل ) که از گلی به گل دیگر می روند و شهد آن ها را می مکند انجام می گیرد. دانه های گرده ی گل تنها چند هزارم میلی لیتر قطر دارند و به صورت گلوله هایی توسط زنبور عسل جمع آوری می شوند.
گرده ی گل که در واقع « اسپرم گیاهی » محسوب می شود به عنوان یک ماده ی غذایی- دارویی بسیار عالی، شناخته شده است که ارزش غذایی و خواص درمانی آن را نباید دست کم گرفت. این ماده تقریباً محتوی 35% پروتئین است که این مقداری استثنایی است به ویژه این که این پروتئین ها از اسیدهای آمینه ی اساسی تشکیل شده اند که به وسیله ی بدن انسان ساخته نمی شوند و همچنین اسیدهای آمینه که در سلول های زنده وجود دارند در گرده ی گل نیز دیده شده اند. علاوه بر آن گرده ی گل این مواد را نیز دارد: گلوسیدها ( نشاسته و لاکتوز ) لیپیدها، ویتامین ها، ( E, D, C, B و پروویتامین A )، اکثر نمک های معدنی ( کلسیم، پتاسیم، منیزیم، فسفر و … )، بسیاری از عناصر ضروری برای بدن، آنزیم هایی که تعدادی از اعمال مهم بد انسان را آسان می کنند، عناصر آنتی بیوتیک، عنصر استروژن و روتین و گلوکوزید که مقاومت مویرگ ها را افزایش می دهد.
در مجموع کلکسیونی از عناصر مکمل در آن وجود دارد که در یک نظم طبیعی تأثیر می گذارند.

خواص درمانی:
تعادل عملی، تحریک متابولیسم، سم زدایی از بدن، تقویت و رساندن مواد معدنی به بدن و رفع کم خونی.

موارد مصرف آن:
خستگی شدید جسمانی، فشار عصبی، ناراحتی هایی که بر اثر کمبود ایجاد می شوند. ( راشیتیسم، تأخیر در رشد، کرم خوردگی دندان )، گریپ، بارداری، شیردادن، بی خوابی، کم حافظگی، ریزش مو، ناراحتی های پوستی، آرترواسکلروز، ورم پروتستات، یبوست، ورم روده، ناراحتی های ناشی از پیری، بیماری هایی که بر اثر آسیب ها ایجاد می شوند، ناتوانی های جنسی، ضعف، بیماری های عمومی و لاغری.

طریقه ی مصرف:
به صورت پودر همراه با سایر تولیدات کندو ( عسل + گرده ی گل، ژله ی رویال + گرده ی گل، پروپولیس + گرده ی گل … )، به عنوان مکمل در بسیاری از تولیدات و مکمل های غذایی، و همچنین به عنوان ماده ی فعال در تولیدات بهداشتی که مصارف خارجی دارند.

10. پروپولیس
پروپولیس عنصر رزینی است که زنبورعسل از روی جوانه ی برخی از درختان نظیر تبریزی، قان، صنوبر، بید، نارون، بلوط، توسه، لادن و کاج جمع آوری می کند.
این ماده ی قهوه ای رنگ، ترد است و بویی تند دارد. پروپلویس از عناصر رزینی، موم، گرده ی گل و فلاونوئیدها ( عناصر آنتی بیوتیک طبیعی که به آن خاصیت درمانی فوق العاده ای می دهد ) تشکیل شده است. پروپولیس آنتی بیوتیکی طبیعی است که فعالیت ضد میکروبی آن مانع رشد بسیاری از موجودات بیماری زا نظیر استافیلوکوک آوروس، استافیلوکوک آلبوس، استافیلوکوک فئوکالیس، استافیلوکوک هرمولیتوس، سالمو نلاتیفی، ساگارومیس سروز، باکتریوم کلی باسیلوس سوپتلیس، کاندیدا آلبیکان، پروتئوس، ولگاریس می شود.
اگر از مواد آنتی بیوتیکی دیگری نیز در کنار پروپولیس استفاده کنیم، خواهیم دید که موجودات بیماری زا تقریباً همان حساسیتی را به پروپولیس نشان می دهند که در مقابل آنتی بیوتیک ها نظیر پنی سیلین، استرپتومایسین، ترامایسین یا کلرامفنیکل از خود ظاهر می سازند.
اهمیت درمانی پروپولیس از آن جا ناشی می شود که برخلاف داروهای آنتی بیوتیک این ماده بدون آن که کبد، کلیه ها یا فلوئور روده ای را مختل سازد میکروب ها را دفع می کند. پروپولیس باید در تمام داروخانه های خانگی حضور داشته باشد.

‌خواص درمانی آن:
باکتریواستاتیک، باکتریسیت و ضد میکروب.

موارد مصرف آن:
آنژین ها، ورم لوزتین، ورم حنجره و گلو، ورم لثه، ورم معده، التهاب زبان، پیوره، آبسه های دندان و سایر ناراحتی های دهان، برفک دهان، از دست دادن صدا، سینوزیت، گوش درد، عفونت بر اثر فعالیت قارچ های کاندیدا، برونشیت، زکام، گریپ، زخم های معده، ورم معده، ورم معده- روده ای، قولنج روده، کلی باسیلوز، اختلالاتی که در فلوئور روده ای بر اثر مصرف آنتی بیوتیک ها به وجود می آید، ورم مثانه، نفریت، التهاب رحم، التهاب دستگاه تناسلی، قولنج های نفریتی، ورم پروتستات، ناراحتی های آمیبی، انگل های روده ای، بیماری های مقاربتی.

طریقه مصرف:
به صورت قطعه ای ( که جویده می شود )، گرانول که پس از مخلوط کردن با بزاق دهان بلعیده می شود، پودر، عصاره ی آبدار پروپولیس، عصاره ی الکلی پروپولیس، شربت و سایر موارد. همچنین در بسیاری از تولیدات بهداشتی که مصارف خارجی دارند نیز از آن به عنوان ماده ای فعال استفاده می شود.

11. سبوس
غلات دانه ی گندم را که سه قسمت دارد سبوس می نامند. این غلات اساساً از فیبرهای غذایی ( سلولز و همی سلولز ) تشکیل شده است. این فیبرهای گیاهی خواص جالبی دارند، زیرا شیره ی دستگاه گوارش قادر نیست آن ها را هضم کند و در نتیجه، این ماده برای بدن قابل جذب نیست.
بنابراین، سبوس نوعی ماده ی غذایی محسوب می شود که باقیمانده و حجم مواد غذایی هضم شده را افزایش می دهد، زیرا مانند قطعه ای اسفنج آب را به خود جذب می کند.
با آبدارشدن مواد دفعی حجم آن نیز افزایش یافته و به این ترتیب سبوس حرکات دودی روده را که باعث پیشروی این مواد در روده می گردد، آسان می سازد.

‌خواص درمانی آن:
ملین:
موارد مصرف آن:
یبوست مزمن یا اتفاقی، تمام ناراحتی هایی که به علت یبوست ایجاد می شوند ( التهاب دیورتیکول، آپاندیسیت، بواسیر، سنگ های صفراوی، چاقی مفرط، پیش گیری از سرطان ). (1)

طریقه ی مصرف:
از سبوس می توان به صورت پودر در مواد غذایی و همچنین در بسیاری از مکمل های غذایی استفاده کرد.

تذکر:
مصرف بیش از حد سبوس برای اشخاصی که مخاط روده ی آن ها خیلی حساس است ممنوع است. زیرا ممکن است باعث ایجاد تحریکاتی در این گونه اشخاص شود.

پی‌نوشت‌ها:

1. مصرف منظم سبوس با جلوگیری از یبوست مزمن، پیشگیری از بیماری های خطرناکی نظیر سرطان روده را به وجود می آورد.
منبع مقاله :
شارل، ایو. ج.، داریگل، ژان لوک؛ (1390)، تغذیه درمانی ( راهنمای عملی رژیم غذایی خانواده )، ترجمه ی ساعد زمان، تهران: نشر ققنوس، چاپ پنجم