1. قال الامام علی – علیه السّلام – : أَلْفُتُوَّهُ عَلی أَرْبَعَهٍ: أَلتَّواضُعُ مَعَ الدَّوْلَهِ وَ الْعَفْوُ مَع الْقُدْرَهِ وَ النَّصیحَهُ مَعَ الْعَداوَهِ وَ الْعَطِیَّهُ بِلا مِنَّهٍ.
«السعاده الابدّیه، ص 83»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: جوانمردی چهار گونه است: فروتنی هنگام فرمانروایی و حکومت، گذشت هنگام قدرت، خیرخواهی هنگام دشمنی و بخشش بدون منت گذاردی.
2. قال الامام علی – علیه السّلام – : ما حَمَلَ الرَّجُلُ حمْلاً أَثْقَلَ مِنَ أَلْمُرُوَّهِ.
«تصنیف غرر الحکم، ص 258»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: آدمی، باری به سنگینی مروّت بر دوش نکشیده است.
3. قال الامام علی – علیه السّلام – : أَلْمُرُوَّهُ اِسْمٌ جامِعٌ لِسائِرِ الْفَضائِلِ وَ الْمَحاسِنِ.
«تصنیف غرر الحکم، ص 258»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: مروّت، نامی است جامع همه فضیلت ها و خوبی ها.
4. قال الامام علی – علیه السّلام – : مُرُوَّهُ الرَّجُلِ عَلی قَدْر عَقْلِهِ.
«تصنیف غرر الحکم، ص 258»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: مروّت هر کس، به قدر عقل و اندیشه اوست.
5. قال الامام علی – علیه السّلام – : مَیْزَهُ الرَّجُلِ عَقْلُهُ، وَ جَمالُهُ مُرُوَّتُهُ.
«تصنیف غرر الحکم، ص 258»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: امتیاز آدمی به عقل اوست و زیبایی او به مروّتش.
6. قال الامام علی – علیه السّلام – : أَلْمُرُوَّهُ تَحُتُّ عَلَی الْمَکارِمِ.
«تصنیف غرر الحکم، ص 258»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: مروّت، آدمی را به صفات عالی بر می انگیزاند.
7. قال الامام علی – علیه السّلام – : أَلْمُرُوَّهُ تَمْنَعُ مِنْ کُلِّ دَنِیَّهٍ.
«میزان الحکمه، ج 9، ص 110»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: مروّت، انسان را از هر گونه پستی باز می دارد.
8. قال الامام علی – علیه السّلام – : مِنْ أَفْضَلِ الدّینِ أَلْمُرُوَّهُ وَ لاخَیْرَ فی دینٍ لَیْسَ لَهُ مُرُوَّهٌ.
«میزان الحکمه، ج 9، ص 117»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: مروّت، از فضیلت های هر آیینی است و هر آیینی که مروت ندارد، خیری در آن نیست.
9. قال الامام علی – علیه السّلام – : مَعَ الثّروَهِ تَظْهَرُ أَلْمُرُوَّهُ.
«تصنیف غرر الحکم، ص 258»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: جوانمردی، هنگام دارایی آشکار می شود.
12. قال الامام علی – علیه السّلام – : جِماعُ أَلْمُرُوَّهِ، أَنْ لا تَعْمَلَ فِیالسِّرِ ما تَسْتَحیْی مِنْهُ فِی الْعَلانِیَهَ.
«میزان الحکمه، ج 9، ص 114»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: نهایت مروّت، آن است که در پنهان کاری نکنی که آشکارا از انجام آن پروا داری.
13. قال الامام علی – علیه السّلام – : یُسْتَدَلُّ عَلی مُرُوَّهِ الرَّجُلِ بِبَثِّالْمَعْرُوفِ وَ بَذْلِ الإحْسانِ وَ تَرْکِ الأِمْتِنانِ.
«میزان الحکمه، ج 2، ص 114»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: چند چیز بر مروّت آدمی دلالت می کند: تلاش در رواج کارهای خوب، نیکوکاری، منّت ننهادن.
14. قال الامام علی – علیه السّلام – : مِلاکُ أَلْمُرُوَّهِ صِدْقُ اللِّسانِ وَ بَذْلُ الأِحسانِ.
«تصنیف غرر الحکم، ص 259»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: ملاک مروّت، راستگویی و نیکوکاری است.
16. قال الامام علی – علیه السّلام – : مِنْ شَرایِطِ أَلْمُرُوَّهِ، أَلْتَنَزُّهُ عَنِ الْحَرامِ.
«تصنیف غرر الحکم، ص 259»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: از شرایط (داشتن) مروّت، دوری از حرام است.
17. قال الامام علی – علیه السّلام – : أَلْمُرُوئَهُ اِجْتِنابُ الرَّجُلِ ما یَشینُهُ وَ اکْتِسابُهُ ما یَزینُهُ.
«تصنیف غرر الحکم، ص 258»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: مروّت عبارت است از پرهیز از آنچه که آدمی را زشت می کند و به دست آوردن آنچه که آدمی را زینت می دهد.
18. قال الامام علی – علیه السّلام – : اِخْفاءُ الْفاقَهِ وَ الأَمْراضِ مِنَ الْمُرُوئَهِ.
«تصنیف غرر الحکم، ص 258»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: پنهان کردن فقر و نداری و بیماری ها از مروّت است.
19. قال الامام علی – علیه السّلام – : أَلْمُرُوَّهُ مُرُوَّتانِ: مُرُوَّه الْحَضَرِ وَ مُرُوَّهُ السَّفَرِ. فَأَمّا مُرُوَّهُ الْحَضَرِ فَتِلاوَهُ الْقُرْآنِ وَ حُضُورُ الْمَساجِدِ وَ صُحْبَهُ أَهْلِ الْخَیْرِ وَ النَّظَرُ فِی التفقُه وَ أَمّا مُرُوَّهُ السَّفَرِ فَبَذْلُ الزّادِ … .
«بحار الانوار، ج 78، ص 258»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: مروّت دو گونه است: مروّت در حضر و مروّت در سفر. اما مروّت در حضر، تلاوت قرآن و حضور در مساجد و همراهی اهل خیر و دقت در فقه و اما مروّت در سفر، بخشش از توشه سفر و شوخی کردن در غیر آنچه خدا را به خشم می آورد و کاستن از اختلاف نظر با همسفرت و غیبت نکردن از همسفران هنگامی که از آنان جدا شدی.
20. قال الامام علی – علیه السّلام – : أَلْمُرُوَّهُ اِنْجازُ الْوَعْدِ.
«تصنیف غرر الحکم، ص 258»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: مروّت، عمل کردن به وعده است.
21. قال الامام علی – علیه السّلام – : أَلْمُرُوَّهُ اِجْتِنابُ الدَّنِیَّهِ.
«تصنیف غرر الحکم، ص 258»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: مروّت، پرهیز از پستی است.
22. قال الامام علی – علیه السّلام – : لا تَتِمُّ مرُوهُ الرَّجُلِ حَتّی یَتَفَقَّهَ فی دینِهِ وَ یَقْتَصِدَ فی مَعیشَتِهِ وَ یَصْبِرَ عَلی النّائِبَهِ اِذا نَزَلَتْ به وَ یَسْتَعْذِبَ مَرارَهَ اِخوانِهِ.
«بحار الانوار، ج 75، ص 63»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: مروّت آدمی کامل نمی شود مگر هنگامی که: 1) در دین خود تفقه (و کوشش) کند، 2) در زندگی خود، میانه روی پیشه کند، 3 – اگر مصیبتی بر وی وارد آمد، صبر کند، 4) و اگر برادرانش را در سختی ببیند، عذاب بکشد.
23. قال الامام علی – علیه السّلام – : ثَلاثٌ هُنَّ أَلْمُرُؤَهُ: جُودٌ مَعَ قِلٍّهٍ وَ احْتِمالٌ مِنْ غَیْرِ مَذَلَّهٍ وَ تَعَفّفُ عَنِ الْمَسْأَلَهِ.
«تصنیف غرر الحکم، ص 259»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: سه چیز است که عین مروّت است: بخشش در حال تنگدستی، تحمل و صبوری بدون آن که انسان زیر بار ذلت برود و خود داری از خواهش و درخواست.
24. قال الامام علی – علیه السّلام – : نِظامُ الْمُرُؤَهِ حُسْنُ الأُخُوَّهِ وَ نِظامُ الدّینِ حُسْنُ الْیَقینِ.
«تصنیف غرر الحکم، ص 259»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: سامان بخشِ مروّت، انجام وظیفه برادری به نحو نیکوست و اساس دین، یقین خوب داشتن است.
25. قال الامام علی – علیه السّلام – : مَنْ لا مُرُوَّهَ لَهُ لا هِمَّهَ لَهُ.
«تصنیف غرر الحکم، ص 259»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: آنکه مروّت ندارد، همت ندارد.
26. قال الامام علی – علیه السّلام – : بَخَسَ مُرُوَّتهُ، مَنْ قَلَّ یَقینُهُ.
«میزان الحکمه، ج 9، ص 117»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: کسی که یقینش کم باشد، مروّت او بی ارزش است.
27. قال الامام علی – علیه السّلام – : لَمْ یَتَّصِفْ بِالْمُرُوَّهِ مَنْ لَمْ یَرْعَ ذِمَّهَ أًَوْلِیائِهِ وَ ینصِفْ أَعْدائَهُ.
«تصنیف غرر الحکم، ص 259»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: کسی که حقوق دوستان خود را مراعات نکند، و با دشمنان خود با انصاف رفتار نکند، مردانگی ندارد.
28. قال الامام علی – علیه السّلام – : لا مُرُوَّهَ مَعَ شُحٍّ.
«میزان الحکمه، ج 9، ص 117»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: مردانگی با بُخل جمع نمی شود.
29. قال الامام علی – علیه السّلام – : أَلْحِرْصُ یُزْرِی بِالْمُرُوَهِ.
«میزان الحکمه، ج 9، ص 117»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: حرص، مروت را معیوب می کند.
32. قال الامام علی – علیه السّلام – : دَولَهُ الکَریمِ تَظْهَرُ مَناقِبُهُ، دَولَهُ اللَّئیمِ تَکشِفُ مَساوِیَهُ وَ مَعایِبَهُ.
«غرر الحکم، ح 7828 و 7829»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: جوانمرد اگر به دولت برسد، مناقبش آشکار گردد، و فرومایه اگر به دولت رسد، بدی ها و عیوبش آشکار گردد.
33. قال الامام علی – علیه السّلام – : ألکَریمُ مَنْ صانَ عِرضَهُ بِمالِهِ وَ اللَّئیمُ مَن صانَ مالَهُ بِعِرْضِهِ.
«غرر الحکم، ح 8449»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: جوانمرد با گذشت کسی است که مال را فدای آبروی خود می کند و فرومایه آبروی خود را فدای مال کند.
34. قال الامام علی – علیه السّلام – : ألنَّصیحَهُ مِن أخلاقِ الکِرامِ.
«غرر الحکم، ح 4549»
امام علی – علیه السّلام – فرمود: موعظه و نصیحت از اخلاق جوانمردان است.