نویسنده: مریم آریافر

نارسایی قلبی چیست؟

بیش از 20 میلیون نفر در جهان به نارسایی قلبی مبتلا هستند و از آن رنج می برند. نارسایی قلبی در بدن به آهستگی بروز و پیشرفت می کند و به تدریج ماهیچه های قلبی را ضعیف می سازد. در این شرایط قلب با قدرت کافی خون را پمپ نکرده و بنابراین خون در بدن به خوبی جریان پیدا نمی کند و با مرور زمان ممکن است این شرایط بدتر شود، ولی باید توجه داشت که می توان با کمک پزشک، کارشناس تغذیه و پرستار از پیشرفت بیماری جلوگیری نمود.
در واقع نارسایی قلبی بدین معناست که قلب نمی تواند خون را در بدن به خوبی پمپ کند و از آنجایی که عملکرد پمپی قلب ضعیف می شود، خون به رگ های خونی اطراف شش ها برگشت پیدا کرده و باعث دشواری در تنفس می گردد. بسیاری افراد مبتلا به نارسایی قلبی پاهای ورم کرده دارند. این بیماری می تواند برطول عمر فرد مبتلا اثر بگذارد.

کنترل نارسایی قلبی:

داروها باید طبق دستور پزشک و منظم مصرف شوند،
از یک رژیم غذایی کم نمک پیروی کنند،
به هیچ عنوان از دخانیات استفاده ننمایند،
فعالیت بدنی مناسب داشته باشند و
در صورت اضافه وزن، وزن خود را کاهش دهند.

محدودیت مصرف نمک:

وقتی نارسایی قلب تشخیص داده شد، اغلب نخستین اقدام درمانی محدود کردن میزان سدیم غذایی می باشد، در این شرایط بسیار مهم است که میزان دریافت سدیم کاهش یابد، زیرا نارسایی قلبی باعث تجمع زیاد سدیم در بدن می گردد و سدیم هم باعث تجمع زیاد آب می شود و تجمع آب اضافی در بدن کار قلب را سخت تر می سازد و باعث افزایش فشار بر قلب و تنگی نفس می گردد. معمولاً پزشک با تجویز داروهای دیورتیک( ادرار آور) برای کمک به کلیه ها در جهت خلاص شدن از شر آب و نمک اضافی و کاهش حجم خون و بار کاری قلب کمک می کند.

چگونه می توان از یک رژیم کم سدیم پیروی کرد:

گام اول: اضافه نکردن نمک به غذا

نمکدان را از دسترس خود دور کرده و هنگام طبخ غذا هم نمک اضافه نکنید، با این عمل میزان نمک دریافتی خود را تا 30 درصد کاهش می دهید. ممکن است فکر کنید که غذا بدون نمک فاقد مزه می باشد، بنابراین برای طعم دار کردن غذای خود موارد زیر را به کار ببرید: از گیاهان، ادویه ها و چاشنی های بدون نمک مانند سیر و پیاز تازه، پودر سیر و پیاز بدون نمک، رزماری، کرفس و در نهایت از لیموترش تازه برای سالاد و انواع گوشت، مرغ و ماهی استفاده کنید.
همچنین استفاده از سرکه، جعفری، زردچوبه، آویشن، زنجفیل، خردل، پودر کاکائو، دارچین، ریحان و سبزیجات معطر و فلفل سبز در افزایش طعم غذا بسیار مؤثر است.

گام دوم: استفاده از غذاهای کم نمک به جای انواع پرنمک

سعی کنید به جای غذاهای پرنمک از غذاهای مشابه و کم نمک استفاده کنید، برای مثال به جای یک برش همبرگر آماده از یک برش گوشت بدون نمک استفاده کنید.

گام سوم: استفاده از غذاهای تازه و کم سدیم

میوه ها و سبزی های تازه و منجمد شده سدیم کمی دارند، همچنین گوشت و مرغ و ماهی تازه و منجمد و انواع حبوبات مانند نخود، لوبیا، برنج و عدس هم فاقد سدیم می باشند و مصرف آنها مشکل ساز نیست.

گام چهارم: یادگیری استفاده از برچسب های مواد غذایی

با خواندن برچسب مواد غذایی می توانید متوجه شوید که غذای موردنظر شما چه میزان سدیم دارد، ولی طبق قوانین اکثر مواد غذایی فرآوری شده و کنسروی و آماده مصرف سرشار از سدیم می باشند.
در ادامه توجه شما را به تهیه غذایی کم نمک جلب می نماییم:

خوراک سبزیجات

یک غذای کم نمک برای مبتلایان به نارسایی قلبی

روش تهیه:

گریل را از قبل گرم نمایید. بادمجان ها را برش دهید، با برس روی دو طرف آنها، روغن زیتون بمالید و در سینی قرار دهید و در فرگریل کنید تا کمی قهوه ای شوند. بعد آنها را برگردانید تا طرف دیگر هم برشته شود. آنگاه برش های بادمجان را خرد نمایید.
1 قاشق سوپخوری روغن زیتون را در ظرف مناسبی گرم کنید. سپس پیاز را برای حدود 10 دقیقه بر روی حرارت متوسط تفت دهید و هم بزنید تا کمی طلایی شود. حالاسیر، فلفل و کدو را بیفزایید و برای 5 دقیقه دیگر بپزید. گاهگاهی نیز آن را هم بزنید.
آنگاه گوجه فرنگی ها، بادمجان، سبزی های خشک و پودر فلفل را اضافه نمایید و در ظرف را بگذارید و برای حدود 10 دقیقه بر روی حرارت ملایم قرار دهید. گاهی نیز آن را هم بزنید. اکنون خوراک را به صورت گرم سرو نمایید.

یک رژیم کم سدیم چیست؟

یک رژیم کم سدیم بیشتر از 3000-2000 میلی گرم در روز سدیم ندارد، یعنی حدود 3-2 گرم. جالب است بدانید که یک قاشق چایخوری نمک حدود 2300 میلی گرم سدیم دارد.

منبع: نشریه دنیای تغذیه، شماره 107