روزی ابراهیم ادهم در بازارهای بصره عبور می کرد. مردم اطرافش را گرفته گفتند ابراهیم! خداوند در قرآن مجید فرموده (ادعونی استجب لکم) مرا بخوانید جواب می دهم شما را، ما او را می خوانیم ولی دعای ما مستجاب نمی شود. ابراهیم گفت علتش آن است که دلهای شما به واسطه ده چیز مرده است (دعایتان صفائی ندارد و دلها پاک و بی آلایش نیست) پرسیدند آن ده امر چیست؟
1. گفت اول آنکه خدا را شناختید ولی حقش را ادا ننمودید.
2. قرآن را تلاوت کردید ولی عمل به آن تکرار نکردید.
3. ادعای محبت با پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نمودید ولی با اولادش دشمنی کردید.
4. ادعا کردید با شیطان عداوت داریم ولی در عمل با او موافقت نمودید.
5. می گوئید به بهشت علاقمندیم اما برای وارد شدن در بهشت کاری انجام نمی دهید.
6. گفتید از آتش جهنم می ترسم ولی بدنهای خود را در آن افکندید.
7. به عیب گوئی مردم مشغول شدید و از عیوب خود غافل ماندید.
8. گفتید دنیا را دوست نداریم و ادعای بغض آن را نمودید ولی با حرص جمعش می کنید.
9. اقرار به مرگ دارید ولی خویشتن را مهیا برای آن نمی کنید.
10. مرده گان را دفن نمودید اما از آنها عبرت و پند نگرفتید.
این علل ده گانه است که باعث مستجاب نشدن دعای شما می شود.(7)
محدث قمی رحمه الله علیه در تتمه المنتهی ص 155 می نویسد مضمون این کلام از پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده شاید ابراهیم از آنجناب اخذ نموده.
ای یک دله صددله، دل یکدله کن – صراف وجود باش و خود را چله کن
یک صبح به اخلاص بیا بر در ما – گر کام تو نیاید آنگه گله کن(8)

7) روضات الجنات لفظ ابراهیم.
8) ابو سعید ابوالخیر.