مترجم: رزیتا ملکی‌زاده

لیکوپن رنگدانه‌ا‌ی طبیعی است که به فور در برخی سبزیجات و میوه‌های قرمز رنگ دیده می‌شود. از طریق این مقاله از چگونگی فوائد لیکوپن برای بدن انسان اطلاع یابید.
لیکوپن رنگدانه کاروتنوئید قرمز رنگی است که در بعضی میوه و سبزیجات وجود دارد. در واقع، عامل رنگ قرمز گوجه فرنگی، هندوانه، انگور، گواوا، هویج، پاپایا و غیره این رنگدانه است. لیکوپن به محض خورده شدن، توسط بدن جذب می‌شود و در بخشهای مختلفی از بدن مانند کبد، بیضه‌ها، غدد فوق کلیوی و غیره رسوب می‌کند. گرچه به عنوان یک ماده‌‌ی مغذی ضروری برای انسان در نظر گرفته نمی‌شود، اما بعضی بر این باورند که لیکوپن به طرق مختلفی برای سلامت مفید است.
کمبود لیکوپن وضعیتی است که به طور قطعی تعریف نشده است. گرچه هیچ مدرکی دال بر اثرات منفی این وضعیت وجود ندارد، اما همواره توصیه می‌شود که به دلیل فوائد سلامتی بخش این ترکیب که یک کاروتنوئید است مواد غذایی سرشار از لیکوپن را مصرف نمایید. در حالی که مشخص شده است برخی سبزیجات و میوه‌های قرمز سرشار از این ترکیب می‌باشند، میوه‌ی گاک (gac fruit) بیشترین محتوای لیکوپن را دارا می‌باشد. با این حال، میوه‌ی گاک به راحتی در دسترس نبوده و از اینرو گوجه فرنگی به طور گسترده‌ای به عنوان غنی‌ترین منبع لیکوپن در نظر گرفته می‌شود. سایر منابع هندوانه، گریپ فروت صورتی، گواوا صورتی، پاپایا، فلفل دلمه‌ای قرمز، و غیره را شامل می‌شود. برخلاف برخی دیگر از مواد مغذی، پختن و یا فرآوری مقدار این رنگدانه‌ی طبیعی را از بین نمی‌برند.
فواید سلامتی بخش
لیکوپن یک کاروتنوئید بوده که از خواص آنتی اکسیدانی قوی برخوردار می‌باشد. بنابراین مدت زمان بسیار طولانی است که موضوع تحقیقات مرتبط با سلامتی بوده است. مطالعات اولیه صورت گرفته نشان می‌دهند که یک رژیم غذایی سرشار از لیکوپن به منظور پیشگیری از بروز سرطان، پوکی استخوان، بیماریهای قلبی عروقی، دیابت، و غیره مفید است. گفته می‌شود که لیکوپن در پیشگیری از بروز سرطان و به خصوص سرطان ریه، معده و غده‌ی پروستات بسیار مؤثر است. با این حال، هیچ مدرک قطعی جهت اثبات آن وجود ندارد و مطالعات بیشتری در این خصوص هنوز هم در حال انجام است. همچنین گفته می‌شود که لیکوپن جهت کاهش بروز دژنراسیون ماکولا و آب مروارید مفید می‌باشد. اشاره شده است که لیکوپن به منظور درمان مشکلات مربوط به باروری آقایان مفید است. لیکوپن با کاهش خطر بروز پوکی استخوان در خانمهایی که در مرحله‌ی پس از یائسگی قرار دارند مرتبط است. گفته می‌شود که این کاروتنوئید به عنوان عامل ضد پیری نیز مؤثر است. مطالعات انجام شده نشان می‌دهند که لیکوپن از تشکیل اکسیژن یگانه یا فعال (singlet oxygen) (تولید شده در طی قرار گیری در معرض اشعه ماوراء بنفش) که یکی از علل اصلی پیری پوست است جلوگیری می‌کند. همچنین گفته می‌شود که از سرطان پوست جلوگیری می‌نماید.
به طور خلاصه، گفته می‌شود لیکوپن جهت پیشگیری از بروز مشکلات مختلفی برای سلامت مفید بوده و سلامت پوست و بینایی را بهبود می‌بخشد. با این حال هیچ مدرک قطعی به منظور اثبات فوائد سلامتی بخش آن وجود ندارد. همچنین این بحث وجود دارد که ممکن است محتوای لیکوپن موجود در گوجه فرنگی نباشد که خواص سلامتی بخش را فراهم می‌سازد، به این دلیل که ترکیبات مختلف دیگری در گوجه فرنگی و سایر مواد غذایی سرشار از لیکوپن وجود دارد. بنابراین بهتر خواهد بود که بجای استفاده از مکملهای آن از میوه و سبزیجات تازه استفاده کنیم. اگر قصد دارید مکمل مصرف نمایید با پزشک خود مشورت کرده و طبق تجویز ایشان عمل کنید.
سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه‌ی آموزشی داشته و نبایستی به منظور جایگزین توصیه‌های پزشک متخصص در نظر گرفته شود.
منبع:راسخون