شارح : محمد محمدی ری شهری
منبع: حکمت‌نامه حضرت عبد العظیم الحسنی علیه‌السلام

شمار پیامبران

حدیث

قصص الأنبیاء للراوندى عن ابن بابویه ، قال : حدّثنا علىّ بن أحمد بن محمد بن عمران الدقّاق، حدّثنا محمّد بن أبى عبد اللَّه الکوفى ، حدّثنا سهل بن زیاد الآدمى ، عن عبد العظیم بن عبد اللَّه الحسنى علیه السلام ، قالَ :

کَتَبتُ إلى‏ أبى جَعفَرٍ – أعنى مُحَمَّدَ بنَ عَلِىِّ بنِ موسى‏ علیه السلام – أسأَلُهُ عَن ذِى الکِفلِ مَا اسمُهُ، و هَل کانَ مِنَ المُرسَلینَ؟

فَکَتَبَ صَلَواتُ اللَّهِ عَلَیهِ: بَعَثَ اللَّهُ تَعالى‏ جَلَّ ذِکرُهُ مِئَهَ ألفِ نَبِیٍّ و أربَعَهً و عِشرینَ ألفَ نَبِیٍّ؛ المُرسَلونَ مِنهُم ثَلاثُمِئَهٍ و ثَلاثَهَ عَشَرَ رَجُلاً، و إنَّ ذَا الکِفلِ مِنهُم صَلَواتُ اللَّهِ عَلَیهِم، و کانَ بَعدَ سُلَیمانَ بنِ داودَ علیه السلام، و کانَ یَقضى بَینَ النّاسِ کَما کانَ یَقضى داودُ علیه السلام، و لَم یَغضَب إلّا للَّهِ‏ِعزّ وجلّ ، و کانَ اسمُهُ «عویدیا» وهُوَ الَّذى ذَکَرَهُ اللَّهُ تَعالى‏ جَلَّت عَظَمَتُهُ فى کِتابِهِ حَیثُ قالَ: (وَ اذْکُرْ إِسْمَعِیلَ وَ الْیَسَعَ وَ ذَا الْکِفْلِ وَ کُلٌّ مِّنَ الْأَخْیَارِ) . [۱]

ترجمه‏
حضرت عبد العظیم علیه السلام : به امام جواد علیه السلام نوشتم که نام «ذو الکفل» چه بود؟ و آیا «ذو الکفل» از پیامبران مُرسل بوده یا نه ؟
امام – که درودهاى خدا بر او باد – نوشت : «خداوند، صد و بیست و چهار هزار پیغمبر مبعوث کرد که سیصد و سیزده نفر آنان، مُرسل بودند و ذو الکفل هم از این پیغمبران به شمار مى‏رفت . او (ذو الکفل) پس از سلیمان بن داوود علیهما السلام مبعوث شد و مانند داوود، میان مردم داورى مى‏کرد و جز براى خداوند، خشم نمى‏کرد . نام وى عویدیا بود ، و او همان کسى است که خداوند متعال در کتاب خود (قرآن)، آن جا که مى‏فرماید:
( و اسماعیل و یَسَع و ذو الکفل را به یاد آور [که‏] همه از نیکان بودند)،[۲]او را یاد کرده است».

شرح‏

قرآن کریم به روشنى دلالت دارد که شمار انبیا فراوان است؛ امّا تعداد آنها را مشخّص نکرده است . در احادیث، شمار آنها بسیار متفاوت گزارش شده و عددى که در روایت حضرت عبد العظیم علیه السلام آمده، مشهور است؛ ولى در روایات دیگر، عدد «صد و بیشتر» ،[۳] «هشت هزار»،[۴] «سى و دو هزار»[۵] و «یکصد و چهل هزار»[۶] نیز ذکر شده است.

شیخ صدوق رحمه اللَّه علیه مطابق روایتِ «یکصد و بیست و چهار هزار»، نظر داده، مى‏گوید:

اعتقاد ما در مورد عدد انبیا این است که آنها ۱۲۴۰۰۰ نفر بوده‏اند و ۱۲۴۰۰۰ وصى داشته‏اند .[۷]

گفتنى است که در عقیده به «نبوّت»، معیّن کردن عدد انبیا ضرورى نیست؛ بلکه اعتقاد اجمالى به همه انبیاى الهى کافى است.

پیامبرانى که نام آنها در قرآن آمده، عبارت‏اند از: ۱. آدم، ۲. نوح، ۳. ادریس، ۴. هود، ۵. صالح، ۶. ابراهیم، ۷. لوط، ۸ . اسماعیل، ۹. یَسَع، ۱۰. ذو الکفْل، ۱۱ . الیاس، ۱۲ . یونس، ۱۳ . اسحاق، ۱۴ . یعقوب، ۱۵ . یوسف، ۱۶. شعیب، ۱۷. موسى، ۱۸. هارون، ۱۹ . داوود، ۲۰. سلیمان، ۲۱ . ایّوب، ۲۲ . زکریّا، ۲۳. یحیى، ۲۴. اسماعیل (صادق الوعد)، ۲۵. عیسى، ۲۶ . محمد صلى اللَّه علیه و آله .