نویسنده: آیت الله سیّدعلی حسینی میلانی

همه ی مسلمانان بر این باورند که این امّت، یک مهدى دارد و در این باره هیچ اختلافى ندارند. رسول خدا صلى الله علیه وآله مردم را از آمدن او آگاه ساخته، آنان را به ظهورش مژده داده و نام ها، صفات، القاب و دیگر خصوصیات او را بیان نموده است.
روایاتى که در این زمینه در کتاب هاى شیعه و سنّى نقل شده از حد تواتر نیز بسیار فراتر رفته است. از همین رو براى مسلمانان در مورد این اعتقاد جاى هیچ اختلافى وجود ندارد. هر کس بر این احادیث اطلاع یابد و پس از تحقیق و بررسى، درستى آن ها را دریابد؛ آن گاه با چنین التفاتى به تکذیب اصل مهدویّت بپردازد، در واقع فرمایش رسول خدا صلى الله علیه وآله را تکذیب کرده است.
در کتاب هاى شیعه و سنّى در صحاح، سنن، مُسنَدها و جوامع روایى دیگر در این زمینه روایاتى نقل شده است. علماى بزرگِ حال و گذشته، کتاب هایى را در همین زمینه به رشته ی تحریر درآورده و روایاتى را که پیرامون امام مهدى علیه السلام از زبان رسول اکرم صلى الله علیه وآله نقل شده، در آن ها ثبت و ضبط کرده اند.
علاوه بر این، آیات فراوانى از قرآن کریم نیز به حضرت امام مهدى علیه السلام تفسیر و تأویل شده است.
با این تفاصیل نمى توان به دیدگاه هاى نادر شمار بسیار اندکى هم چون ابن خلدون تاریخ نگار، وقعى نهاد(1) تا جایى که برخى علماى اهل سنّت نیز در پاسخ به دیدگاه وى در زمینه امام مهدى علیه السلام، کتاب هایى را نگاشته اند.

امام مهدى علیه السلام و نگارندگان مشهور اهل سنّت
اینک نام شمارى از مشهورترین نگارندگان و نویسندگان اهل سنّت را مى آوریم که در طول قرن هاى مختلف تاریخ، به ثبت و نگارش احادیثى که درباره ی امام مهدى علیه السلام آمده، اهتمام ورزیده اند.
ابوبکر بن ابى خیثمه، متوفاى سال279.
نعیم بن حمّاد مروزى، درگذشته سال 288.
ابوحسین ابن منادى، متوفاى سال 336.
ابونعیم اصفهانى، درگذشته سال 430.
ابوعلاء عطّار همدانى، متوفاى سال 569.
عبدالغنى مقدسى، درگذشته سال 600.
ابن عربى اندلسى، متوفاى سال 638.
سعدالدین حموى، درگذشته سال 650.
ابوعبدالله گنجى شافعى، متوفاى سال 658.
یوسف بن یحیى مقدسى، درگذشته سال 658.
ابن قیم جوزیه، متوفاى سال 685.
ابن کثیر دمشقى، درگذشته سال 774.
جلال الدین سیوطى، متوفاى سال 911.
شهاب الدین ابن حجر مکى، درگذشته سال 974.
على بن حسام الدین متقى هندى، متوفاى سال 975.
نورالدین على قارى هروى، درگذشته سال 1014.
محمّد بن على شوکانى قاضى، متوفاى سال 1250.
احمد بن صدّیق غمارى، درگذشته سال 1380.
اینان از مشهورترین نویسندگانى هستند که از دیرباز درباره ی روایات امام مهدى علیه السلام، به تألیف کتاب پرداخته اند و در دوران کنونى نیز کتاب هایى در همین موضوع از سوى نویسندگان معاصر نوشته شده است که به ذکر نام این کتاب ها نیازى نیست.

صحابه، راویان احادیث امام مهدى علیه السلام
گفتیم که پیامبر خدا صلى الله علیه وآله احادیثى را در موضوع مهدویّت و امامت حضرت مهدى علیه السلام بیان فرموده اند. راویان این احادیث گروه بسیارى از بزرگان اصحاب آن حضرت هستند، علماى مسلمان این احادیث را به نقل از اصحاب رسول خدا صلى الله علیه وآله آورده اند که به علّت شمار فراوان این راویان، تنها نام برخى از آنان را مى آوریم:
امام امیر مؤمنان على بن ابى طالب علیهما السلام.
صدّیقه طاهره فاطمه زهرا علیها السلام.
سبط اکبر امام حسن مجتبى علیه السلام.
سیدالشهداء امام حسین علیه السلام.
عبدالله بن مسعود.
ابوذر غفارى.
ابوایّوب انصارى.
عبدالله بن عباس.
عمّار بن یاسر.
ابوسعید خدرى.
حذیفه بن یمان.
عمر بن خطّاب.
عبدالرحمان بن عوف.
عثمان بن عفان.
طلحه بن عبیدالله.
جابر بن عبدالله انصارى.
اُمّ المؤمنین اُمّ سلمه،
عایشه دختر ابوبکر.

عالمان اهل سنّت و تواتر احادیث امام مهدى علیه السلام
تعداد فراوانى از علماى اهل سنّت در سده هاى مختلف تاریخى، به صراحت تواتر احادیث حضرت امام مهدى علیه السلام را مطرح کرده اند که به ذکر نام برخى از آنان بسنده مى کنیم:
حافظ جمال الدین مزّى، متوفاى سال 742. (2)
فقیه و مفسّر بزرگ قرطبى، درگذشته سال 671.(3)
ابن قیّم جوزیه، متوفاى سال 751. (4)
ابن حجر عسقلانى، درگذشته سال 852. (5)
جلال الدین سیوطى، متوفاى سال 911. (6)
ابن حجر مکّى، درگذشته سال 974. (7)
شیخ على متّقى هندى، متوفاى سال 975. (8)
فقیه احمد زینى دحلان شافعى، متوفاى سال 1304. (9)

علماى اهل سنّت و صحّت روایات امام مهدى علیه السلام
گروه دیگرى از علماى اهل سنّت نیز، دست کم صحّت این روایات را مورد تأکید قرار داده اند، از جمله:
ترمذى صاحب کتاب سنن که از صحاح ششگانه به شمار مى آید.
محمّد بن حسین ابرى، متوفاى سال 363.
ابوبکر بیهقى، صاحب کتاب السنن الکبرى.
فرّاء بغوى محیى السنه.
ابن اثیر جزرى.
شمس الدین ذهبى.
نورالدین هیثمى.
با این تفاصیل، دیگر جایى براى بحث و جدال بر سر اصل مهدویّت در اسلام، باقى نمى ماند و هر کس وجود امام مهدى علیه السلام را انکار نماید به اجماع همه ی مسلمانان، کافر است.

پی نوشت ها :

1- تاریخ ابن خلدون: 1 / 311، فصل پنجاه و دوم.
2 . تهذیب الکمال: 25 / 146.
3 . تفسیر القرطبى: 8 / 121.
4 . المنار المنیف: 135.
5 . تهذیب التهذیب: 9 / 125، فتح البارى فى شرح صحیح البخارى: 6 / 385.
6 . إبراز الوهم المکنون: 436 نگارش ابوالفیض غمارى.
7 . الصواعق المحرقه: 162.
8 . البرهان فى علامات مهدى آخر الزمان: 178.
9 . الفتوحات الإسلامیه: 2 / 211.
منبع مقاله :
حسینی میلانی، علی؛ (1390)،موعود آسمانی (پژوهشی در امامت حضرت امام مهدی(علیه السلام) از دیدگاه مسلمانان)، قم: الحقایق، چاپ اول