امام جواد علیه السلام فرمودند:
بِالرّاعی تَصلُحُ الرَّعِیَّهُ، وَ بِالدّعاءِ تُصرَفُ البَلیَّهُ؛
مردم با سرپرست خود صالح می شوند و بلا به سبب دعا برگردانده می شود.
الفصول المهمّه، ص 260
شرح حدیث:
رفتار مسؤولان و دولتمردان، در صلاح و فساد مردم جامعه مؤثّر است. مردم از رهبران و حاکمان خود الگو می گیرند. از قدیم گفته اند: «النّاسُ علی دین مُلوکهم»؛ «مردم پیرو دین و آیین پادشاهانشانند» یعنی رفتار حاکمان و دولتمردان بر دیگران تأثیر می گذارد.
اگر بخواهیم جامعه اصلاح شود، کارگزاران و مسؤولان باید انسانهای دیندار، متعهّد، سالم و دلسوز باشند. اگر حاکمان بد باشند، مردم هم بد خواهند شد. به قول سعدی:
اگر ز باغ رعیّت مَلِک خورد سیبی برآورند غلامان او درخت از بیخ(گلستان سعدی، باب اول، حکایت 19.)
نکته ی دیگر این حدیث، تأثیر«دعا» در زندگی و دفع بلاهاست.
به قول حافظ: دعای نیمه شبی دفع صد بلا بکند
خداوند به بندگان فرموده تا او را بخوانند و وعده ی اجابت داده است. از دعا می توان به عنوان سپر حفاظتی در مقابل بلاها استفاده کرد.
حضرت رسول صلی الله علیه و آله می فرماید:«اِدفَعُو ابوابَ البَلاءِ بِالدّعاء»درهای بلا را با دعا ببندید و بلا را دفع کنید.(میزان الحکمه، حدیث 5560)
در حدیث امام علی علیه السلام است که: امواج بلا را با دعا دفع کنید. (بحارالأنوار، ج90، ص 301)
اینها می رساند که دعا در زندگی ما نقش دارد و خداوند به نیایشها و درخواستهای بندگان خالص خود بی اعتنا نیست.
پس نباید از این وسیله رحمت و دفع بلا غافل بود.
منبع: حکمت های تقوی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام جواد علیه السلام)، جواد محدثی.