عمروبن براهیم گوید: شنیدم امام کاظم(ع) می فرمود:
لَو اَنَّ النّاس قَصَدُوا فِی الطَّعامِ لَاستَقامَت اَبدانُهُم؛
اگر مردم در خوراک، میانه روی و اعتدال داشته باشند، بدنهایشان استوار و سلامت می شود.
المحاسن، ص439
شرح حدیث:
اعتدال و میانه روی در هر کاری خوب است، حتی در خوردن.
پُرخوری از علل عمده بیماریهاست. کمبود بدن نسبت به ویتامینها و مواد لازم هم از عوامل مؤثّر در بروز امراض است.
از این رو خوردن متعادل، هم کمبود را جبران می کند، هم از عوارض پرخوری پیشگیری می کند. چه زیبا سروده است سعدی:
نه چندان بخور کز دهانت برآید
نه چندان که از ضعف، جانت برآید
خوردن غذا در حالی که چندان اشتهایی نداریم، زیانبار است. در توصیه های پزشکی معصومان(ع) آمده است: زمانی بخورید که میل دارید و وقتی دست از غذا بکشید که هنوز اشتها باقی است. این به یک معنا همان اعتدال است که در کلام امام کاظم(ع) آمده و به معنایی پرهیز از اسراف در طعام است که قرآن از آن نهی نموده و فرموده است: بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید.(اعراف، 33.)
این حدیث آموزنده هم که نکته های سودمندی در تندرستی دارد، جالب است. امیرالمؤمنین(ع) به فرزندش امام حسن(ع) فرمود: می خواهی چهار نکته را به تو بیاموزم که با رعایت آنها از طبّ بی نیاز شوی؟ گفت: آری. حضرت فرمود:
تا گرسنه نشده ای بر سر طعام منشین تا اشتها داری دست از خوردن بکش
غذا را خوب بجو پیش از خواب هم به خلا (دستشویی) برو.(الخصال، ص229.)
منبع: حکمت های کاظمی (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام کاظم علیه السلام)، جواد محدثی.