نویسنده: دکتر هرمزدیار کیانمهر

توت فرنگی ( Strawberry ) با نام علمی Fragaria متعلق به خانواده ی گل سرخ (1) است. توت فرنگی یکی از میوه هایی است که آن را به سادگی می توان در باغچه منزل کاشت و مورد استفاده قرار داد. شما می توانید از یک بته توت فرنگی شروع کنید و حتی پس از یک یا دو سال تعداد زیادی بته را تکثیر نمایید. توت فرنگی به هوایی نسبتاً خنک و سرد عادت دارد. بنابراین در هوای گرم محصول خوبی نمی دهد و ممکن است تلف شود. زمین توت فرنگی بایستی کاملاً آماده شده باشد به آن مقدار قابل ملاحظه ای کود حیوانی و خاک برگ اضافه نمایید. خاک بایستی طوری باشد تا در عین حالی که به طور کامل نشت صورت می گیرد رطوبت را نیز در خود حفظ نماید. برای کاشتن توت فرنگی زمین را شیار بندی نموده و گیاهچه های جوان را به فواصل 15- 10 سانتی متر در بازوها بکارید. در آبیاری جوب ها را پر آب نموده به طوری که آب تا بالای ریشه ها قرار گیرد. در مکان هایی که زمستان های سختی ندارند آن ها را می توانید در زمستان و یا اواخر آن بکارید. حداقل یک سال بایستی از زمان نشا گیاهچه ها بگذرد تا بربدهند.
در توت فرنگی انواع و اقسام واریته ها را ایجاد نموده اند که از جهات مختلف طعم و مزه، بزرگی و کوچکی، مقاومت و غیره با هم اختلاف دارند. بنابراین برای هر نوع آب و هوایی واریته های مناسب وجود دارد. معمولاً توت فرنگی در ابتدای بهار گل و میوه تولید می نماید. پس از آن که میوه تولید نمود رشد رویشی کرده و استولن و جوانه رویشی تولید می نماید. استولن ساقه های رونده ای است که در سطح خاک ایجاد می شوند، هر کدام از ساقه ها یک یا بیشتر جوانه و یا گیاهچه کوچک تولید می نماید. شما می توانید از همین جوانه ها برای تکثیر توت فرنگی استفاده نمایید. اگر آنها را در سطح خاک مرطوب قرار دهید به زودی ایجاد ریشه نموده و ریشه ها در خاک فرو می روند در این حالت شما می توانید آنها را از گیاه مادر جدا نموده و در گلدان و خاک مناسب بکارید تا تدریجاً به گیاه بزرگتری تبدیل شوند. در انتهای زمستان یا اوایل بهار می توانید گیاهچه های گلدان را به خاک باغچه منتقل نمایید. به این صورت شما می توانید از یک بته توت فرنگی بالغ برای سال بعد چندین بته توت فرنگی جوان آماده کاشت داشته باشید.
به طوری که اشاره شد توت فرنگی به هوای نسبتاً سرد و خنک نیاز دارد لذا در برخی نقاط در طول زمستان نیز رشد نموده و سرسبز است. برخی واریته ها ممکن است خیلی زود و حتی در زمستان گل بدهند، گل های آنها را می توان با پوشاندن پلاستیک یا روزنامه از یخ زدن محافظت نمود. همچنین به خاکی نیاز دارند که با کمپوست، کود حیوانی و خاک برگ مخلوط شده باشد که بتواند رطوبت را در خود حفظ نماید.

توت فرنگی در برخی از کشورها به خصوص کشورهای اروپایی و کانادا یکی از محصولات مهم کشاورزی محسوب شده و صنایع و خدمات بزرگی را در خدمت گرفته است.
بسیاری از آفات و بیماری ها ممکن است به توت فرنگی صدمه وارد نمایند و این بیشتر بستگی به شرایط آب و هوایی و کیفیت کشت و پرورش آن دارد. بنابراین بایستی به موقع با آنها مبارزه نمود.
توت فرنگی علاوه بر این که میوه ای لذیذ و خوشمزه را در دسترس ما می گذارد گفته می شود که بسیاری از ناراحتی ها و بیماری ها از قبیل کم خونی، یبوست، نقرس، فشارخون، اختلالات کلیوی و مجاری ادراری و رماتیسم را نیز معالجه می نماید. بنابراین میوه بسیار با ارزشی است لیکن عمر کوتاهی دارد و نگهداری آن برای مدت طولانی مشکل است.

پی نوشت ها :

1. Rosaceae.
منبع مقاله :
کیانمهر، هرمزدیار، (1388)، گل های آپارتمانی و سبزیکاری، تهران: آییژ، چاپ اول