نویسنده:آیت الله جوادی آملی (دامت برکاته)
ما باید کاری انجام بدهیم که هم از درون مشکلی پیدا نکنیم، هم از بیرون. اگر چنانچه از درون مشکلی پیدا نکردیم، از بیرون مشکلی نخواهیم داشت؛ یعنی آن دشمن درونی را از بین بردیم؛ وقتی دشمن درونی از بین برود، دشمن برونی کاری نخواهد کرد.
یک وقت انسان از بیگانه می‌ترسد، برای اینکه وابسته به آب و خاک است. امّا اگر وابسته به خاک آفرین و آب آفرین باشد، وابسته به شمس و قمر آفرین باشد؛ او هراسی ندارد! بالأخره اگر ماه خوب است، شمس خوب است، زمین خوب است، آسمان خوب است؛ آنکه شمس آفرید و قمر آفرید از همه بهتر است. گفتند:
ای یار، قمر بهتر یا آنکه قمر آرد
ای یار، شکر بهتر یا آنکه شکر آرد
اگر شکر شیرین است، شکر آفرین شیرین‌تر است. و اگر شمس و قمر زیباهستند، قمر و شمس آفرین زیباتر است. کاری که امام (ره) کرد؛ این بود که ما را، یعنی جامعه را از شرّ دشمن درونی نجات داد. آن روز کسی به فکر آب و خاک و معدن نفت و گاز نبود! فقط به فکر قرآن بود و عترت، و پیروز شد و هیچ مشکلی هم نداشت. الآن دشمن به این فکر افتاده که از درون ، خدای ناکرده ما را بپوساند. مائیم و این هوس ما و این رفاه طلبی و این جنگ فکری ـ فرهنگی و این تهاجم یا شبیخون فرهنگی و مانند آن؛ با این باید چه بکنیم؟!
گوهرهای خود جوش درونی انسان، راهنمای او در همه صحنه ها
قرآن کریم به ما فرمود: شما در درونتان یک لوح نانوشته یا یک خاک یکجا جمع شده نیستید! در درونتان کتاب‌های خطی فراوان است، باید فرصت کنید آن کتابها را بخوانید، یک. شما مثل یک تلّی از شن نیستید که شما را طوفان جمع کرده باشد. شما در منطقه‌های کویری می‌بینید وقتی یک گرد بادی آمده است؛ این شن‌ها را جمع می‌کند، می‌شود یک تپّه ای از شن. این تپه ،گوهر و معدن ندارد؛ چون این را باد آفریده، نه باده! امّا این کوهها هستند که ساخته باده اند و گوهرها در آنهاست. حالا یا لعل گردد در بدخشان، یا عقیق اندر یمن؛ بالأخره کوه معدن دارد. اگر کسی شیر را باز کرد، استخر را پر آب کرد؛ این استخر گوهر ندارد! امّا دریا پر از گوهر است.
تفاوت جهان بینی الهی و الحادی در نگرش به مرگ
آیا انسان مثل استخر است که از بیرون او را پر کردند؟ انسان مثل یک تلّی از شن است که او را با گرد باد فراهم کردند؟! بسیاری از دانشمندان مغرب زمین، فلاسفه الحادی فکرشان این است: انسان همین است! لذا می‌گویند: وقتی انسان می‌میرد، مرگ عبارت از پوسیدن انسان است؛ انسان می‌پوسد! منتها شهرداری این میوه‌های پوسیده را در سطل زباله در بیرون شهر می‌ریزد، و این انسانهای پوسیده را در زباله دان قبرستان می‌ریزد. انسان می‌میرد، یعنی می‌پوسد! امّا مردان الهی می‌گویند: انسان که می‌میرد، از پوست به در می‌آید؛ نه بپوسد! بین این دید با آن دید خیلی فرق است، بین این مکتب با آن مکتب خیلی فرق است، بین پوسیدن و از پوست به در آمدن خیلی فرق است! آن می‌گوید: حالا که من می‌پوسم، چرا رها نباشم! این می‌گوید چون که از پوست در می‌آیم، چرا آزاد نباشم؟!
غلام همّت آنم که زیر چرخ کبود؛ ز هر چه رنگ تعلّق (مال اوساط <آدم‌های متوسط>). ز هر چه رنگ تعین، (مال اوحدی <آدم‌های خاص>)، پذیرد آزاد است. او می‌گوید: من آزادی می‌خواهم، این می‌گوید: من رهائی می‌خواهم! اینکه بی بند و باری می‌طلبد، فکر می‌کند حالا که بعد از دو روز ما می‌پوسیم، چرا الآن رها نباشیم! اما این می‌گوید: من باید از پوست در بیایم، نه بپوسم !! باید آزاد باشم از هر بندی که من را بپذیرند، من را راه بدهند. و من به سراغ کسی می‌روم که او من را آفرید، این یک قطره آب را او به این صورت در آورد. این دو دید و دو فکر و دو جور جهان بینی هر کدام احکام خاص خودش را دارن.
ضرورت شناخت و توجه به گوهرهای درونی در دوران جوانی
حالا آنچه که در این دوران جوانی مقدور ماست و به ما سفارش هم کردند؛ اگر این بخش را حوزه و دانشگاه مستقیماً به عهده بگیرد و جوانها آن را هم الگو قرار بدهند، این است که ما از درون مان باید بدانیم معدنیم و دریائیم. اگر بزرگان ما فرموده اند: چو دریا گوهر از خود طلب بکن، چو دریا سرمایه از خود داشته باش، چو دریا معرفت از خود داشته باش؛ سرّش همین است. ما نه مثل استخریم، نه مثل آن تلّی از شن!
اینکه ذات أقدس اله به ما فرمود: (فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا )1؛ یعنی تو گوهری، تو یک سلسله جبالی، تو تلّی از شن نیستی! اینکه فرمود: (فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیفاً فِطْرَهَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا )2، یعنی تو دریائی. اگر انسان دریاست، گوهری دارد؛ و اگر سلسله جبال است، معدنی دارد. باید بکوشیم این معدن هایمان معدن خوبی باشد. حالا بعضی‌ها معدن آتش فشانی دارند، کوه آتش فشانند، در درون آنها شعله است؛ بعضی معدن طلایند، معدن درّ و یاقوتند، معدن گوهرهای پر بهایند . یک وقت است کسی جز غضب و عصبانیت و خشونت و بد خوئی و بد دهنی و تجاوز و تعدّی ندارد؛ نظیر اسرائیل، یا نظیر بوش. معدن بودن این کوه، همان کوه آتش فشانی است. نشانه شعله‌اش گاهی در افغانستان گاهی در عراق و گاهی در فلسطین سر می‌کشد؛ این هر جا برود، آتش است. فرمود: (أَیْنَمَا یُوَجِّههُّ لاَ یَأْتِ بِخَیْرٍ)3. به هر طرف برود؛ به شرق ایران برود، شرّ دارد؛ به غرب ایران برود، شرّ دارد؛ در فلسطین هم حضور پیدا کند، شرّ دارد.. بعضی مثل مردان الهی‌اند. چه شرق باشند، چه غرب باشند؛ (وَجَعَلَنِی مُبَارَکاً أَیْنَ مَا کُنتُ)4 هستند. اینکه گفته شد:
فیض روح القدس ار باز مدد فرماید
دیگران هم بکنند آنچه مسیحا می‌کرد
لازم نیست که حتماً انسان مثل عیسای مسیح مرده را زنده کند! در این بخش مثل عیسای مسیح است. وجود مبارک عیسای مسیح فرمود: خدا توفیقی به من داد که من هر جا باشم، منشأ برکتم ..
پى نوشتها:
1. شمس، آیه 8.
2. روم، آیه30.
3. نحل، آیه76.
4. مریم، آیه31.
منبع: www .aman .ir
