نویسنده:مهرى آبنیکى

آرزوى هر مادرى داشتن فرزندى است که علاوه بر سلامت جسمى از توانایى هاى عقلانى نیز برخوردار باشد. توجه به نیازهاى اولیه در زمان رشد و انجام برنامه هاى بهداشتى ارائه شده توسط متخصصین پزشکى از مهمترین اقداماتى است که مى تواند تا حد زیادى کودک را در برابر انواع بیمارى هاى خطرناک مصون نگه دارد.در این مقاله سعى شده تا با ارائه راهکارهاى مناسب به مادران تا حد زیادى از بروز مرگ ناگهانى در نوزادان جلوگیرى کرد.

رژیم غذایى و مراقبت از دندان ها
به طور میانگین وزن یک کودک در طول ۶ ماه اول زندگى اش دو برابر مى شود و کودکان احتیاج به کالرى بیشترى نسبت به وزنشان در مقایسه با افراد بالغ دارند. افراد بالغى که کارهاى جسمانى سنگین انجام مى دهد و بنابراین بایستى به طور منظم تغذیه شوند. تغذیه هم از طریق شیشه شیر و از طریق سینه مادر تعادل غذایى را فراهم مى آورد و باعث مى شود شما ارتباط نزدیکى با کودکتان داشته باشید البته شیر سینه مادر داراى فواید اضافى است و در ۷ماهگى دندان هاى شیرى کودک شما ممکن است از میان لثه ها جوانه بزند. به محض ظاهر شدن بایستى آنها را دوبار در روز مسواک بزنید و به توصیه دندانپزشکان در مورد تکمیل کننده هاى فلوراید (در جاهایى که فلوراید در آب آشامیدنى موجود نیست و توصیه مى شود) گوش دهید. در ابتدا که شیرخوار دندان درآورد، مى توانید با پارچه نخى بسیار تمیز و نرم که آن را خیس کرده اید، به آرامى بر روى دندان ها و لثه هاى نوزاد بکشید و از یک سالگى به بعد از مسواک استفاده کنید و به تدریج مسواک زدن را به او آموزش دهید تا از ۳-۲ سالگى به بعد خودش این کار را انجام دهد.

جلوگیرى از بیمارى ها
عفونت ها در ماه هاى اولیه زندگى عادى و رایج نیستند. چون کودکان به وسیله آنتى بادى هاى مادرشان داراى ایمنى هستند و اگر از شیر مادر تغذیه کنند از شیر نیز این مواد را به دست مى آورند. بعداً در طول زندگى، کودکان نسبت به بعضى از بیمارى هاى باکترى یابى و ویروسى آسیب پذیر مى شوند، مانند سرماخوردگى، سرفه و اسهال. کودک کم کم ایمنى لازم نسبت به ارگانیسم هایى که این بیمارى را ایجاد مى کنند کسب مى کند اما شما مى توانید احتمال عفونت را با دور نگاه داشتن او از افرادى که بیمارى هاى مسرى دارند و تمیز و مرتب کردن اسباب بازى هایش و حفظ بهداشت کاهش دهید. از عفونت هایى مانند سیاه سرفه و سرخک مى توان با واکسینه کردن جلوگیرى کرد؛ بسیارى از عفونت هایى که زندگى را تهدید مى کنند. مننژیت اگر درست تشخیص داده شود، مى تواند به طور موفقیت آمیزى درمان شود. با وجود این سندرم مرگ ناگهانى کودکان یکى از بزرگترین خطرات براى کودکان در اولین ماه هاى زندگى است، اما تعداد مرگ و میر بر اثر این حالت کاهش یافته است. براى کاهش خطر، کودکان زیر ۶ ماه بایستى بر روى یک تشک سخت و داراى تهویه مناسب در حالى که پاهایش نزدیک پایین تخت خواب قرار دارند، بخوابد. اجازه ندهید کودک شما خیلى گرمش شود چون کودکان به طور مناسب نمى توانند درجه حرارت بدنشان را تنظیم کنند و گرماى زیاد به عنوان یکى از عوامل شناخته مى شود. کودکانى که در معرض دود تنباکو قرار داشته باشند میزان خطر عفونت هاى تنفسى، آسم و عفونت هاى گوش در آنها زیاد مى شود. به طور ایده آل والدین باید سیگار را ترک کنند و حداقل با سیگار کشیدن در محیط خارج از خانه خطر را به حداقل برسانند.

غذا دادن به کودک
تا ۶ ماه اول زندگى شیر مادر بهترین غذا براى کودک است. در حدود ۶-۴ماهگى، کودک شما مى تواند غذاهاى پیچیده را نیز هضم کند و مى توانید به تدریج غذاى جامد را نیز در رژیم غذایى او قرار دهید. البته کودک بایستى کماکان تا سال اول زندگى اش شیر دریافت کند.شیر دادن با شیشه هم مى تواند یک راه حل باشد مثلاً اگر دارویى مصرف مى کنید که به شیر سینه شما وارد مى شود و ممکن است براى کودکتان خطرآفرین باشد و یا اگر مسائل دیگرى وجود دارند. کودکانى که از طریق سینه مادر تغذیه مى شوند آمادگى کمترى براى سندرم مرگ ناگهانى دارند و معمولاً در دوران بلوغ داراى اضافه وزن نمى شوند.در هنگام از شیر گرفتن، به تدریج غذاهاى جامد را استفاده مى کنیم؛ ابتدا به صورت پوره و سپس به صورت خمیرى و یا ریزریز شده. براى کاهش خطر آلرژى ها و اختلالات گوارشى از غذاهاى پایه گندم، تخم مرغ، شیر گاو، مرکبات و غذاهاى چرب و داراى ادویه قوى قبل از ۶ماهگى خوددارى کنید و از آجیل و عسل نیز قبل از یک سالگى دورى کنید. از غذاهاى شیرین استفاده نکنید و به غذاى کودک نمک نیز اضافه نکنید.

رژیم غذایى در ماه هاى ۴ الى ۶ماهگى
با برنج و پوره سبزیجات و یا میوه جات همزمان و یا بعد از وعده شیر شروع کنید و به تدریج میزان غذاى جامد را زیاد کنید که شامل پوره گوشت، پوره ماهى و حبوبات نیز مى شود.

رژیم غذایى در ماه هاى ۶ الى ۹ماهگى
شما حالا مى توانید غذاهاى خمیرى یا ریزریز شده را قبل از شیر به کودک بدهید. آب میوه هاى رقیق شده نیز قابل استفاده هستند. در ۹ماهگى، سیب پوست کنده شده و غذا خوردن را تقویت مى کند و زمینه تمرین جویدن را فراهم مى آورد.

یک محیط زیست امن
سوانح یکى از اصلى ترین دلایل زخمى شدن و مرگ در کودکان زیر یک سال است و بسیارى از سوانح مهم و جدى مى توانند با انجام احتیاطات لازم پیشگیرى شوند. عاقلانه است که شما و پرستار بچه تان مراقبت هاى اولیه را یاد داشته باشید.هرگز کودک را در ناحیه بلند مانند تخت حمام و یا نزدیک استخر و یا با گربه و سگ حتى اگر آن حیوان کاملاً تربیت شده باشد بدون مراقبت و تنها رها نکنید. اسباب بازى هاى کودکان بزرگتر ممکن است داراى قسمت هایى باشند که باعث خطر خفگى شوند و بازى با وسایل بازى کوچک پلاستیکى نیز مى تواند خطر خفگى داشته باشد. به منظور بروز پیشامدهاى ناگوار، تمامى داروها و مواد شیمیایى را بسته بندى کرده و کبریت و وسایل تیز و شکستنى را دور از دسترس کودکان قرار دهید.

منبع:sharghnewspaper.ir