قال رسولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله: «اقَلُّ ما یکونُ فی آخِرِ الزَّمانِ أخٌ یوثَقُ بِهِ أوْ دِرْهَمٌ مِنْ حَلالٍ». [1] پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می فرماید: «کمترین چیزی که در آخر الزمان پیدا می شود برادری مورد اعتماد و درهمی پول حلال است».

آخر الزمان چه زمانی است؟ از مجموع احادیثی که درباره آخر الزمان آمده استفاده می شود که آخر الزمان یا موقعی است که دنیا به پایان می رسد و یا موقعی است که دوران غیبت حضرت مهدی علیه السلام به پایان می رسد.

در این حدیث به دو چیز اشاره شده که در آخر الزمان کم پیدا می شود یکی دوست مورد اعتماد و دیگری درهم حلال است.

زندگی انسان، جمعی و گروهی و مدنی بالطبع است. چون مشکلات انسان به حدّی است که به تنهایی نمی تواند از عهده آنها برآید، به خصوص در مسیر تکامل که بدون همکاری میسّر نیست. در این زندگی جمعی مسأله مهم، اعتمادی است که افراد باید به یکدیگر داشته باشند، و اگر این اعتماد وجود نداشته باشد فواید و برکات زندگی جمعی هیچ گاه محقق نخواهد شد.

علاوه بر زندگی جمعی، در زندگی خصوصی هم انسان نیاز به دوست دارد تا به او پناه ببرد و سرمایه دوستی هم چیزی نیست جز اعتماد. حدیث می فرماید: در آخر الزمان دوست واقعی کم است، اگر چه دوست نمایان بسیارند که دلیل آن غلبه مادّی گری بر جوامع است وجایی که روح مادّی گری حاکم شد اعتماد باقی نمی ماند.
این دغل دوستان که می بینی
مگسانند گرد شیرینی

دومین چیزی که حدیث اشاره می کند درهم حلال است که در آخر الزمان کم پیدا می شود.

در عصر و زمان ما، به چند دلیل مال حلال کم شده است:

1- ارتباط جوامع بشری با هم، که موجب شده است مواد غذایی از خارج وارد شود و حلال و حرام بودن و طهارت و نجاست آن مشخّص نباشد و اینکه از طریق ظلم بدست آمده است یا خیر؟

2- مسأله بانکهاست- که باید باشد و در غیر این صورت اقتصاد از بین می رود- ولی حلال و حرام در این بانکها با هم مخلوط می شود.

3- غلبه روح مادّیگری که سبب تجاوز به حقوق یکدیگر می شود.

از طرفی هم ما مکلّف به ظاهر هستیم که آنچه از بانکها می گیریم حلال است چون شبهه محصوره ای است که همه اطرافش محلّ آزمایش یا امتحان نیست، و آنچه از خارج می آید طبق قاعده «ید» حلال است، امّا آثار واقعی خود را دارد.

شخصی به محضر رسول اکرم صلی الله علیه و آله رسید و گفت: «احِبُّ ان یستَجَابَ دُعائی
؛ دوست دارم که دعایم مستجاب شود،» حضرت فرمود:
طَهِّرْ مأکلَک وَلاتُدْخِلْ بَطْنَک الحَرامَ
؛ خوراک خود را حلال کن». [2]

این آثار واقعی است که با خوردن مال حرام به وجود می آید که تاریکی قلب می آورد و نورانیت را می گیرد، توفیقات را سلب می کند ومانع استجابت دعا می شود.

پی نوشت ها:
[1] تحف العقول، حکمت 141.
[2] بحارالانوار، ج 90، ص 373.

منبع: حوزه نت