اختلال وسواسی و تاثیر آن در زندگی
اختلال وسواسی نوعی بیماری شخصیتی می باشد که فرد را مجبور به افکار و اعمال جبری و تکرار شونده می کند.
اختلال وسواسی گاهی به صورت فکری، گاهی عملی و گاهی هر دو با هم است.
افراد دچار وسواس فکری – عملی ممکن است هنگام خروج از خانه چندین بار قفل در را چک نمایند و یا چند مرتبه شعله های گاز را بررسی کنند تا از خاموش بودن آن مطمئن شوند.
و یا به خاطر ترس از میکروب و آلودگی چندین بار در روز دست های خود را بشویند.
در حقیقت این افراد به علت ترس از آسیب دیدن خود یا دیگران و مواردی مشابه، خود را موظف به انجام یک سری اعمال و افکار تکراری می کنند.
حتی گاهی به صورت خرافی کارهایی را برای جلوگیری از اتفاقات ناگوار در زمان معینی از روز انجام میدهند.
نوع دیگری از اختلال وسواسی، اختلال شخصیت وسواسی جبری است.
این گروه افرادی کمال گرا بوده و بسیار در نظم و انضباط دقیق هستند.
این افراد دارای قواعد خاصی در زندگی روزانه خود می باشند و عملکرد های مخصوص به خود را دارند.
اما این مسئله فقط به خود شخص محدود نمی شود. بلکه افراد مبتلا به اختلال وسواسی تمایل دارند کنترل امور را در دست گرفته و دیگران را نیز مجبور به رعایت قواعد و قوانین خود کنند.
به همین دلیل هنگام ازدواج با فرد مبتلا به وسواس فکری عملی یا شخصیت وسواسی جبری باید از این بیماری اطلاعات کامل داشته باشید.
در این خصوص یکی از بهترین گزینه ها مشاوره قبل از ازدواج است تا بدین صورت بتوانید با اطمینان برای آینده خود تصمیم گیری کنید.1
خصوصیات شخصیتی فرد وسواسی که قبل از ازدواج باید بدانید
ویژگی بارزی که در این افراد بیشتر دیده می شود حساسیت بیش از حد به کثیفی، خیسی و آلودگی می باشد و ترس شدیدی از بیمار شدن دارند.این افراد مدام در حال شستشوی دست هایشان هستند حتی اگر ببینید که پوست دستشان کنده شده اما باز این کار را تکرار میکنند.
شستشوی مداد ها و خودکارها، حمام کردن با تایم های طولانی و غسل دادن های مکرر از جمله عجیب ترین کارهایی است که افراد وسواسی انجام میدهند.چنانچه با یک فرد وسواسی مسافرت رفتید سفر لذت بخشی را تجربه نخواهید کرد چرا که در بدترین شرایط شما را وادار به این میکند که به دنبال آب بگردید تا او دست هایش را بشوید.2
معروفترین وسواس عملی
وسواس شستشو معروفترین انواع وسواس است اما فقط به همین جا ختم نمیشود، شمارش افراطی برای کنترل دقیق همهچیز، نظم بیش از حد، چک کردنهای خسته کننده و… همهی اینها میتواند جز اعمال وسواسی باشد.
وقتی شریک زندگیتان اصرار دارد دستان شما همیشه آلوده است و یا باید چندین بار هر چیز را بشوید تا به اصطلاح به دلش بچسبد و یا اینکه هر بار به حمام میرود، ساعتها طول میکشد تا بیرون بیاید، زندگی خانوادگی برایتان جهنم میشود.
کاملاً حق دارید، اما قرار ما این است که هر صورت مسئلهای را حل کنیم. باید راههای مختلف را بیازمایید تا به جواب درست برسید.3
۸ توصیه کاربردی برای توقف وسواس همسرتان
۱. اطلاعاتتان را درباره وسواس تکمیل کنید
هر چه قدر که اطلاعات بیشترری راجع به بیماری وسواس، علائم و نشانههای آن، علل به وجود آوردنده وسواس و… داشته باشید، بهتر میتوانید رابطهتان را با همسری که دچار این مشکل شده است، مدیریت کنید. به خصوص اگر بتوانید در کلاسهای گروهی که درباره وسواس برگزار میشود، شرکت کنید میتوانید به استراتژی های بهتری درباره برخورد با یک بیمار دچار اختلال وسواس برسید.
۲. به همسرتان کمک کنید تا زودتر وارد فرایند درمان شود
اگر فکر میکنید وسواس همسرتان به مرور برطرف میشود یا شما به تنهایی میتوانید با این رفتارهای او مقابله کنید، صد در صد دچار سوء تفاهم شدهاید! در اولین فرصت با همسرتان صحبت کنید و بخواهید که وارد فرایند درمان حرفهای شود. در بعضی از موارد بیماران مبتلا به وسواس نه تنها نیاز به مشاوره برای تغییر رفتارهای وسواس گونه دارند، بلکه باید برای کنترل علائم بیماری شان از دارو هم استفاده کنند.
۳. سعی کنید در مورد بیماری همسرتان با او باز و صادقانه صحبت کنید
همسرتان را تشویق کنید تا درباره علائم بیماریش صحبت کند. برای مدیریت درست رابطه با همسری که دچار اختلال وسواس است، شما باید به خوبی بدانید که او با چه چالشهای مغزی رو به روست و وقتی رفتارهای وسواس گونه سراغش میآید، دقیقاً چه حسی دارد. هر چه قدر که شما بهتر بتوانید عواملی را که تحریک کننده علائم وسواس در همسرتان هست، بشناسید، بهتر میتوانید به او کمک کنید تا رفتارهایش را کنترل کند.
۴. وارد پروسههای زوج درمانی و خانواده درمانی شوید
ممکن است رفتارهای وسواس گونه همسرتان شما را خسته کرده باشد یا احساس کنید که زندگی خانوادگیتان تحت تاثیر قرار گرفته است. مطب روان شناس یا روان پزشک بهترین و امن ترین جا برای زوجی مثل شماست تا بتوانید در آرامش کامل درباره رفتارهای همسرتان و این که وسواس او چطور روی شما یا بچههایتان تاثیر گذاشته یا چه مشکلاتی برایتان ایجاد کرده است، صحبت کنید. حضور در جلسات زوج درمانی به شما کمک میکند تا از شر افکار منفی و استرسهایی که به دلیل بیماری همسرتان دارید، خلاص شوید و کمتر احساس تنها ماندگی کنید.
۵. اگر فرزندی دارید حتما با او درباره بیماری پدر/ مادرش صحبت کنید
بچه ها حس ششم قویای در این زمینه دارند و به خوبی متوجه میشوند که عاملی باعث ایجاد تنش و استرس در خانواده شده است. از طرف دیگر مستعد این هستند که خودشان را بابت هر اتفاق و مشکلی مقصر بدانند و سرزنش کنند. بنابراین لازم است که با آنها درباره بیماری پدر یا مادرشان صحبت کنید و بگویید که وسواس هم درست مثل سرماخوردگی یا آنفلوآنزا یک جور بیماری است که باعث میشود فرد دچار نگرانیهای زیادی شود.
میتوانید به کودک توضیح دهید که وسواس باعث گلودرد یا آب ریزش بینی نمیشود، در عوض نحوه فکر کردن یا احساسات پدر یا مادر را تغییر میدهد. حتما به کودک بگویید که او در ابتلای پدر یا مادر به این بیماری هیچ نقشی نداشته است.
۶. به دلیل بیماری همسرتان، خودتان را از حضور در اجتماع محروم نکنید
این مساله که شما با وجود بیماری همسرتان، بتوانید ارتباطات اجتماعی خود را در بیرون از منزل حفظ کنید، اهمیت زیادی دارد. یادتان باشد که وسواس میتواند جنبههای وراثتی داشته باشد و اگر همسرتان دچار این اختلال است ممکن است یک یا چند نفر از اعضای خانوادهاش هم دچار افسردگی، اختلال اضطراب و … باشند. درباره علائم بیماری همسرتان با اعضای خانواده صحبت کنید و خودتان را از حمایتهای آنها محروم نکنید.
۷. خودتان را وارد رفتارهای وسواس گونه همسرتان نکنید
بسیاری از مبتلایان به وسواس همسر و اعضای خانوادهشان را درگیر رفتارهای تکرار شونده خود میکنند و مثلا از شما به عنوان همسر انتظار دارند که همه چیز را بارها و بارها کنترل کنید، بشویید و تمیز کنید یا منظم کنید. در اغلب موارد همسران فرد بیمار به راحتی به این کارها تن میدهند چون میخواند طرف مقابل را از استرس رها کرده یا آرامش خانواده را حفظ کنند.
در حالیکه اگر میخواهید به همسرتان برای درمان کمک کنید باید در مقابل این کارها مقاومت کرده و سعی کنید به مرور آنها را خاموش کنید. همراهی کردن با همسرتان در انجام کارهای وسواسی ممکن است در ابتدا حس خوبی به شما بدهد اما در بلند مدت تقویت کننده بیماری او خواهد بود.
۸. رفتارهای وسواس گونه همسرتان را شخصی سازی نکنید یا به اصطلاح به خودتان نگیرید
وقتی همسرتان به درخواستهای شما برای کنترل یک رفتار وسواسی هیچ توجهی نکرده و کار خودش را میکند، به راحتی ممکن است حس کنید آدم خودخواهی، لجباز یا خیره سری است یا انگیزهای برای تغییر و درمان ندارد. اما برای کمک به او لازم است که این رفتارها را شخصی سازی نکنید.
همه تلاشتان را بکنید تا آرام بمانید و از کوره در نروید. خیلی روشن و واضح به او بگویید که رفتارهایش شما را خسته کرده است و این وسواسها برای شما هم تبدیل به یک چالش شده است. یادتان باشد که رفتار یا صحبتهایتان نباید انتقادی، دفاعی یا تحقیر آمیز باشد.4
پینوشتها
1.www.alosalammoshavere.com
2.www.namnak.com
3.www.tebyan.net
4.www.fardanews.com