نویسنده: زینب قائم پناه – دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی

بدیهی است بچه ها با عادات مطالعه ی مورد نیاز برای موفقیت در مدرسه به دنیا نمی آیند و اغلب آنها تحصیل را بدون کسب مهارت در این زمینه آغاز می کنند. در اینجا راهکارهایی برای آماده کردن کودکان قبل از مدرسه و افزایش عادت به مطالعه، ارائه می شود.

سریع شروع کنید:

هر چند توصیه می شود به کودکان قبل از آغاز مدرسه به صورت رسمی درس داده نشود، اما والدین می توانند الگوی خوبی برای بچه های شان قبل از رفتن به مدرس باشند. این عمل یادیگری را تقویت می کند. پدر و مادر باید هر روز برای بچه ها مطلبی را بخوانند؛ چرا که مهارت خواندن برای موفقیت در مدرسه بسیار مهم است. کتاب خواندن برای بچه ها باعث می شود آنها کم کم به مطالعه علاقه مند شوند. برای این منظور والدین باید کتاب های جالبی برای کودک تهیه کنند. آنها می توانند با خواندن کتاب، برای کودک یک الگوی خوب باشند. پدر و مادر باید تلاش کنند تا کنجکاوی های طبیعی بچه ها را درباره ی محیط پیرامون ارضا کنند و این کار از طریق صحبت کردن، گوش دادن به صحبت های شان و پاسخ به سوالات آنها امکان پذیر است. همچنین والدین باید چیزهای موجود و مهیج را در صورت امکان در معرض دید آنها قرار دهند.

با بچه ها مشارکت کنید:

پدر و مادر باید در فرایند تحصیل کودکان از طریق انجمن اولیا و مربیان کودکان از طریق انجمن اولیا و مربیان مشارکت کنند. اگر آنها باور داشته باشند که تحصیل کودکان شان اهمیت بسیاری دارد، کودکان نیز به این باور می رسند. والدین بهتر است این موضوع را با کودکان و معلمان در میان بگذارند و کودکان را در این زمینه ترغیب کنند. همچنین با بچه ها درباره ی کارهایی که باید در مدرسه انجام دهند، صحبت کنند. این کار به تقویت یادگیری آنها کمک می کند.

زمانی که تکالیف شروع می شود:

وقتی که بچه ها به مرحله ای می رسند که امتحانات و تکالیف بخشی از برنامه ی درسی شان محسوب می شود، والدین برای ارتقا و تقویت عادات مطالعه ی خوب کارهای زیادی می توانند انجام دهند که بعضی از آنها به قرار زیر است.

تهیه ی برنامه ی زمان بندی:

والدین باید همراه بچه های شان تصمیم بگیرند که هر روز در چه زمانی به انجام تکالیف بپردازند. اگر بچه ها در سال های اول مدرسه هستند، تقریبا یک ساعت در روز مطالعه کافی است. به همان اندازه که مسئولیت ها و تکالیف زیاد می شود، زمان بیشتری مورد نیاز خواهد بود. بسیار مهم است که بچه ها در این تصمیم گیری مشارکت داشته باشند. آنها باید درک کنند که می توانند برای برنامه ی مطالعه ی خود تصمیم بگیرند. زمانی که والدین و بچه ها برنامه ی زمان بندی را تعیین کردند، باید حتما آن را اجرا کنند. اگر روزی تکلیفی برای انجام دادن وجود نداشت، کودک می تواند از این زمان برای انجام کار دیگری استفاده کند. (مثلا مطالعه ی کتاب داستان، مجله و …). بسیار مهم است که بچه ها هر روز به مطالعه عادت کنند و زمانی از روز را حتما به این امر اختصاص دهند.

یک مکان خاص را برای مطالعه ی کودک در نظر بگیرید:

والدین باید یک جای آرام و راحت برای درس خواندن بچه ها فراهم کنند. همچنین باید مطمئن باشند که لوازم مورد نیاز کودک برای درس خواندن فراهم شده است (مثل مداد، دفتر، مدادتراش و …). گاهی اوقات اتاق خواب کودک بهترین جا برای درس خواندن نیست؛ چرا که عوامل حواس پرتی زیادی در آنجاست.

به سازماندهی کودک کمک کنید:

والدین باید تقویمی در اختیار بچه ها قرار دهند تا در آن تکالیف درسی را بنویسند و وقتی آنها را انجام دادند، علامت بزنند. علاوه بر این می توانند به آنها نشان دهند که چطور کارهای شان را انجام دهند، وسایل شان را مرتب و تکالیف شان را اولویت بندی کنند.

تشویق ها را درنظر داشته باشید:

والدین باید بچه ها را به انجام کارهای سخت و تکمیل تکالیف تشویق کنند. به یاد داشته باشید که مشق و تکلیف مدرسه هیچگاه برای دانش آموز لذتبخش نیست.

به کودک کمک کنید:

پدر و مادر را باید توانایی پاسخ به سوالات کودک را داشته باشند. آنها باید بدون اینکه تکالیف را برای فرزندشان انجام دهند، اطلاعاتی در اختیار او بگذارند.

مسئولیت انجام تکالیف را به بچه ها واگذار کنید:

والدین نمی توانند بچه ها را مجبور به درس خواندن کنند. سرزنش و ترساندن نیز اثربخش نیست. بچه ها باید بدانند که خود مسؤول انجام تکالیف و درس خواندشان هستند. والدین نیز باید این مسئولیت را به آنها واگذار کنند و حتی اجازه دهند عواقب شکست در امتحان را متحمل شوند. در این شرایط نقش آنها حمایت کردن است.

اگر برنامه ی زمان بندی مناسبت نبود و کارایی نداشت، برنامه ی دیگری تدوین کنید:

شاید زمان های مطالعه ی کوتاه در هر روز برای کودک شما مناسب تر از یک زمان طولانی در روز باشد و یا بعدازظهر مطالعه کردن بهتر از بلافاصله پس از بازگشت از مدرسه باشد. به خاطر داشته باشید که والدین و کودکان باید این برنامه را تا زمانی که کارایی دارد، اجرا کنند. بچه ها باید بدانند که خودشان مسؤول یادگیری درس ها هستند و والدین می توانند از طریق فراهم کردن شرایط برای آنها ایفای نقش کنند.
منبع: ماهنامه ی تخصصی دنیای سلامت، شماره ی 51