1. ارزش سلام:
قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله:
مَنْ لَقِىَ عَشَرَهً مِنَ الْمُسْلِمینَ فَسَلَّمَ عَلَیْهِمْ کَتَبَ اللّهُ لَهُ عِتْقَ رَقَبَهٍ.
[ بحار ، ج 76، ص 4 .] پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمود: هر کس به ده تن از مسلمانان برخورد نماید و بر آنها سلام کند، خداوند ثواب آزاد کردن یک بنده را به او خواهد داد.
2. پاداش سلام
عَنْ عَلِىٍّ علیه السلام قالَ:
لِلسَّلامِ سَبْعُونَ حَسَنَهٌ، تِسْعَهٌ وَ سِتُّونَ لِلْمُبْتَدى وَواحِدَهٌ لِلرّادِّ.
[ همان، ص 11 .] از على علیه السلام نقل شده که فرمود: سلام هفتاد حسنه دارد که شصت و نه حسنه براى سلام کننده و فقط یک حسنه، براى پاسخ دهنده است.
3. سـلام و درود مـلائـکه
قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله:
اِذا سَلَّمَ الْمُسْلِمُ عَلَى الْمُسْلِمِ فَرَدَّ عَلَیْهِ صَلَّتْ عَلَیْهِ الْمَلائِکَهُ سَبْعِینَ مَرَّهً.
[ محجه البیضاء، ج 3، ص 382 .] خاتم الانبیاء صلى الله علیه و آله فرمود: وقتى مسلمانى بر مسلمان دیگر سلام کند و او پاسخ دهد، ملائکه هفتاد بار به او درود مى فرستند.
4. سلام و محبّت
قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله:
وَالَّذى نَفْسى بِیَدِهِ لاتَدْخُلُونَ الْجَنَّهَ حَتّى تُؤْمِنُوا، وَلاتُؤْمِنُونَ حَتّى تَحابُّوا، اَفَلا اَدُلُّکُمْ عَلى عَمَلٍ اِذا عَمِلْتُمُوهُ تَحابَبْتُمْ؟ قالُوا: بَلى یا رَسُولَ اللّهِ، قالَ: اَفْشُوا السَّلامَ بَیْنَکُمْ.
[ محجه البیضاء، ج 4، ص 382 .] پیامبر خاتم صلى الله علیه و آله فرمود: قسم به کسى که جانم در دست اوست(خدا)، وارد بهشت نمى شوید تا ایمان بیاورید و ایمان نمى آورید تا اینکه همدیگر را دوست داشته باشید، آیا راهنمائى کنم شما را به کارى که وقتى انجام دهید همدیگر را دوست خواهید داشت؟ گفتند: بله یا رسول اللّه، حضرت فرمود: سلام را در میان خودتان افشاء (علنى) کنید.
5. سـلام محـبوب خـدا
عَنْ اَبِى جَعْفَرٍ علیه السلام قالَ:
اِنَّ اللّهَ یُحِبُّ اِطْعامَ الطَّعامِ وَ اِفْشاءَ السَّلامِ.
[ بحارالأنوار، ج 76، ص 10 .] امام باقر علیه السلام فرمود: خـداوند متـعال، غذا دادن به دیـگران و افـشاء سلام را دوسـت دارد.
6. سـلام و بهترین‌ها
قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله:
خَیْرُکُمْ مَنْ اَطْعَمَ الطَّعامَ، وَ اَفْشَى السَّلامَ وَ صَلّى وَ النّاسُ نِیامٌ.
[ همان، ص 3 .] پیامبر عظیم الشأن اسلام صلى الله علیه و آله فرمود: بهترین شما کسى است که اطعام مى کند و به همه سلام مى گوید و شب که مردم در حال استراحتند نماز مى خواند(یعنى نماز شب بجا مى آورد).
7. سلام، نام خـدا
قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله:
اَلسَّلامُ مِنْ اَسْماءِ اللّهِ فَاَفْشُوهُ بَیْنَکُمْ، فَاِنَّ الرَّجُلَ الْمُسْلِمَ اِذا مَرَّبِالْقَوْمِ فَسَلَّمَ عَلَیْهِمْ فَاِنْ لَمْ یَرُدُّوا عَلَیْهِ یَرُدُّ مَنْ هُوَ خَیْرٌ مِنْهُمْ وَاَطْیَبُ.
[ بحارالأنوار، ج 76، ص 10 .] پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمود: سلام از نامهاى خداست، بنابراین آن را در بین خودتان افشاء کنید. فرد مسلمان هنگامى که به گروهى برسد و بر آنها سلام نماید، اگر پاسخ او را ندهند، کسى که بهتر و پاکتر از آنهاست(یعنى ملائکه) پاسخ او را خواهند داد.
8. سـلام حـقّ مسلمان
عَنِ النَّبِىِّ صلی الله علیه و آله قالَ:
اَنَّ لِلْمُسْلِمِ عَلى اَخیهِ الْمُسْلِمِ مِنَ الْمَعْرُوفِ سِتّا یُسَلِّمُ عَلَیْهِ اِذا لَقِیَهُ، وَیَعُودُهُ اِذا مَرِضَ، وَیُسَمِّتُهُ اِذا عَطَسَ، وَیُشْهِدُهُ اِذا ماتَ، وَیُجِیبُهُ اِذا دَعاهُ، وَیُحِبُّ لَهُ ما یُحِبُّ لِنَفْسِهِ، وَیَکْرِهُ لَهُ ما یَکْرِهُ لِنَفْسِهِ.
[ همان، ص 5 .] از رسول اللّه صلی الله علیه و آله نقل شده که فرمود: هر مسلمان بر مسلمان دیگر، شش حق دارد:
۱ ـ هنگام ملاقات بر او سلام نماید.
۲ ـ هنگام مریضى از او عیادت نماید.
۳ ـ وقتى عطسه زد او را به جمله یرحمک اللّه دعا کند.
۴ ـ وقتى مرد در مراسم او حضور پیدا نماید.
۵ ـ هنگامى که او را دعوت کرد اجابت نماید.
۶ ـ آنچه براى خود مى خواهد، براى او هم دوست بدارد و آنچه براى خود نمى پسندد، براى او هم روا ندارد.
9. آثـار مکتبى سـلام
عَنِ الصّادِقِ علیه السلام:
اَلسَّلامُ تَحِیَّهٌ لِمِلَّتِنا وَاَمانٌ لِذِمَّتِنا.
[ میزان الحکمه، ج 4، شماره 8834، ص 53 .] از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمود: سلام، درود و تحیّت امت براى هم کیشان ما و امان است براى کسانى که در پناه ما هستند.
10. سلام و آمرزش
قالَ اَبُوعَبْدِاللّهِ علیه السلام:
اِنَّ مِنْ مُوجِباتِ الْمَغْفِرَهِ بَذْلُ السَّلامِ وَحُسْنُ الْکَلامِ.
[ بحارالأنوار، ج 76، ص 11 .] امام صادق علیه السلام فرمود: یکى از عوامل آمرزش انسان، سلام دادن و نیکوئى در گفتار است.
11. سـلام بهترین اخـلاق
قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله:
اَلا اُخْبِرُکُمْ بِخَیْرِ اَخْلاقِ اَهْلِ الدُّنْیا وَ الاْخِرَهِ؟ قالُوا: بَلى یا رَسُولَ اللّهِ، فَقالَ: اِفْشاءُ السَّلامِ فِى الْعالَمِ.
[ همان، ص 12 .] پیامبر بزرگ صلى الله علیه و آله فرمود: آیا مایل هستید بهترین اخلاق اهل دنیا و آخرت را براى شما بیان کنم؟ گفتند: بله یا رسول اللّه! آنگاه حضرت فرمود: بهترین اخلاق آنها، افشاءِ سلام در بین جهانیان است.
12. پیامبر و سلام
عَنْ اَبِى عَبْدِاللّهِ علیه السلام قالَ:
جَمَعَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله بَنِى عَبْدِالْمُطَّلِبِ فَقالَ: یا بَنى عَبْدِالْمُطَّلِبِ اَفْشُوا السَّلامَ وَصِلُوا الاَْرْحامَ، وَتَهَجَّدُوا وَالنّاسُ نیامٌ، وَاَطْعِموُا الطَّعامَ، وَاَطِیبُوا الْکَلامَ تَدْخُلُوا الْجَنَّهَ بِسَلامٍ.
[ بحارالأنوار، ج 76، ص 10 .] امام صادق علیه السلام فرمود: رسول خدا صلی الله علیه و آلهفرزندان عبدالمطلب را جمع کرد و به آنها فرمود: اى فرزندان عبدالمطلب! سلام را افشاء کنید، صله رحم انجام دهید، هنگامیکه مردم در خوابند عبادت نمائید؛ اطعام کنید، پاکیزه سخن بگوئید تا به سلامت وارد بهشت شوید.
13. افشاء سـلام
قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله:
اِنَّ فِى الْجَنَّهِ غُرَفا یُرى ظاهِرُها مِنْ باطِنِها، وباطِنُها مِنْ ظاهِرِها، یَسْکُنُها مِنْ اُمَّتِى مَنْ اَطابَ الْکَلامَ، وَاَطْعَمَ الطَّعامَ، وَاَفْشَى السَّلامَ، وَصَلّى بِاللَّیْلِ وَالنّاسُ نِیامٌ، ثُمَّ قالَ: اِفْشاءُ السَّلامِ اَنْ لایَبْخَلَ بِالسَّلامِ عَلى اَحَدٍ مِنَ الْمُسْلِمینَ.
[ همان، ص 2 .] پیامبر بزرگ اسلام صلی الله علیه و آله فرمود: در بهشت، قصرها و غُرفه هائى است که اندرون آنها از بیرون و نماى خارجى و ظاهر آنهااز درون پیداست. از اُمّت من کسانى در آنها سکونت خواهند گزید که پاکیزه سخن بگویند، افشاى سلام کنند و شب هنگام که مردم در خواب راحت آرمیده اند به عبادت پردازند، سپس حضرت فرمود: مقصود از افشاى سلام این است که از سلام کردن بر هیچ مسلمانى بخل نورزند.
14. ملاقات با سلام
قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله:
اِذا تَلاقَیْتُمْ فَتَلاقُوا بِالتَّسْلِیمِ وَالتَّصافُحِ وَاِذا تَفَرَّقْتُمْ فَتَفَرَّقُوا بِالاْءسْتِغْفارِ.
[ بحارالأنوار، ج 76، ص 5 .] پیامبر گرامى اسلام صلى الله علیه و آله فرمود: وقتى به هم مى رسید سلام کنید و دست بدهید و وقتى خواستید از یکدیگر جدا شوید براى همدیگر طلب آمرزش نمائید.
15. آثـار سـلام
قالَ النَّبِىُّ صلی الله علیه و آله:
یا اَ نَسُ! سَلِّمْ عَلى مَنْ لَقیتَ، یَزیدُ اللّهُ فِى حَسَناتِکَ، وَ سَلِّمْ فِى بَیْتِکَ یَزیدُ اللّهُ فِى بَرَکَتِکَ.
[ همان، ص 3 .] پیامبر صلی الله علیه و آله به انس فرمود: اى انس! در بیرون به هر کس مى رسى سلام کن که بر حجم حسنات و پاداشت افزوده مى شود و هنگام ورود به خانه ات سلام کن که خداوند به تو خیر و برکت عطا مى کند.
16. ســلام و نزول برکت
قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله:
اِذا دَخَلَ اَحَدُکُمْ بَیْتَهُ فَلْیُسَلِّمْ فَاِنَّهُ یُنْزِلُهُ الْبَرَکَهَ، وَ تُؤْنِسُهُ الْمَلائِکَهَ.
[ همان، ص 7 .] پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمود: هر یک از شما هنگامى که داخل منزل خود شد، سلام نماید، چون سلام موجب نزول برکت و اُنس و الفت ملائکه مى شود.
17. ورود بـه منزل بـا سـلام
قالَ اَمیرُالْمُؤْمِنینَ علیه السلام:
اِذا دَخَلَ اَحَدُکُمْ مَنْزِلَهُ فَلْیُسَلِّمْ عَلى اَهْلِهِ، یَقُولُ: اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ، فَاِنْ لَمْ یَکُنْ لَهُ اَهْلٌ فَلْیَقُل: اَلسَّلامُ عَلَیْنا مِنْ رَبِّنا.
[ همان، ص 4 .] امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: هرگاه یکى از شما وارد منزل خود شد بر خانواده خویش سلام کند و بگوید: السّلام علیکم (درود بر شما). و چنانچه در منزل کسى نبود بگوید: السلاّم علینا من ربّنا یعنى امنیّت و سلامتى از طرف پرودگارمان بر ما باد.
18. ورود با سـلام
قالَ عَلِىٌّ علیه السلام:
لِکُلِّ داخِلٍ دِهْشَهٌ فَابْدَئُوا بِالسَّلامِ.
[ میزان الحکمه، ج 4، ص 526، شماره 7750 .] امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: هر تازه وارد، نوعى وحشت ایجاد مى کند، لذا ورود را باسلام آغاز کنید.
19. سلام و شیطان
قالُ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله:
اِذا دَخَلْتُمْ بُیُوتَکُمْ فَسَلِّمُوا عَلى اَهْلِها فَاِنَّ الشَّیْطانَ اِذا سَلَّمَ اَحَدُکُمْ لَمْ یَدْخُلْ مَعَهُ فِى بَیْتِهِ.
[ محجّه البیضاء، ج 3، ص 382 .] رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود: هـنگامى که وارد مـنزلتان شـدید بـر خـانـواده سـلام کـنید، زیـرا هـر یک از شـما که سـلام کـند، شـیطان بـا او وارد مـنزل نمـى شود.
20. سـلام و وداع مـؤمنین
عَنِ النَّبِىِّ صلی الله علیه و آله قالَ:
اِذا قـامَ الرَّجُـلُ مِـنْ مَجْـلِسِهِ فَـلیُوَدِّعْ اِخْـوانَهُ بِالسَّـلامِ، فَـاِنْ اَفاضُوا فِى خَیْرٍ کانَ شَریکَهُمْ وَ اِنْ اَفاضُوا فِى باطِلٍ کانَ عَلَیْـهِمْ دُونَهُ.
[ بحارالأنوار، ج 76، ص 9 .] پیامبر گرامى صلی الله علیه و آله فرمود: وقتى کسى از مجلسى برخاست، برادران خود را با سلام وداع نماید، زیرا در این صورت اگر خیرى به آنها برسد او هم شریک آنها خواهد بود و اگر شرّى به آنها برسد ضرر و زیانى متوجه او نخواهد شد.
21. سلام بهشتیان
قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله:
… تَحِیَّهُ اَهْلِ الْجَنَّهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ.
[ بحارالأنوار، ج 76، ص 6 .] پیامبر بزرگوار اسلام صلى الله علیه و آله فرمود: درود اهل بهشت «السلام علیکم» است.
22. آغازگـر سـلام
قالَ اَبُوعَبْدِاللّهِ علیه السلام:
اَلْبادِى بِالسَّلامِ اَوْلى بِاللّهِ وَبِرَسُولِهِ.
[ همان، ص 1 .] امام صادق علیه السلام فرمود: آغازگر سلام به خدا و رسولش نزدیکتر است.
23. سلام و اطاعت خـدا
عَنْ رَسُولِ اللّهِ صلی الله علیه و آله:
اَطْوَعُکُمْ لِلّهِ اَلَّذى یَبْدَأُ صاحِبَهُ بِالسَّلامِ.
[ میزان الحکمه، ج 4، ص 536، شماره 8846 .] از رسول گرامى اسلام صلی الله علیه و آله نقل شده که فرمود: مطیع ترین شما در برابر خداوند متعال کسى است که سلام را آغاز مى کند.
24. سـلام قـبل از کـلام
قَالَ لَهُ (الْحُسَیْنُ) علیه السلام رَجُلٌ اِبتِداءً:
کَیْفَ اَنْتَ عافاکَ اللّهُ؟ فَقالَ علیه السلام لَهُ: اَلسَّلامُ قَبْلَ الکَلامِ عافاکَ اللّهُ، ثُمَّ قالَ علیه السلام : لاتَأذَنُوا لاَِحَدٍ حتّى یُسَلِّمَ.
[ تحف العقول 246، موسوعه کلمات الامام الحسین علیه السلام 750/913 .] مردى به آن حضرت (امام حسین) علیه السلام گفت: چطورید؟ خدا بشما عافیت دهد. امام فرمود: اوّل سلام بعد سخن، خدایت عافیت دهد، سپس فرمود: تا کسى سلام نکند اجازه ورود (یا سخن) ندهید.
25. سلام و تکبّر
عَنْ رَسُولِ اللّهِ صلی الله علیه و آله:
اَلْبادى بِالسَّلامِ بَرِئٌ مِنَ الْکِبْرِ.
[ میزان الحکمه، ج 4، ص 536، شماره 8848 .] 26. ادب سـلام
عَنْ رَسُولِ اللّهِ صلی الله علیه و آله:
یُسَلِّمِ الصَّغِیرُ عَلَى الْکَبیرِ، وَ یُسَلِّمِ الْواحِدُ عَلَى الاِْثْنَیْنِ، وَ یُسَلِّمِ الْقَلِیلُ عَلَى الْکَثِیرِ، وَ یُسَلِّمِ الرَّاکِبُ عَلَى الْماشى، وَ یُسَلِّمِ الْمارُّ عَلَى الْقائِمِ وَ یُسَلِّمِ الْقائِمُ عَلَى الْقاعِدِ.
[ میزان الحکمه، ج 4، ص 538، شماره 8857 .] پیامبر بزرگوار صلی الله علیه و آله در آداب سلام فرمود: کوچک باید بر بزرگ سلام نماید. یک نفر باید به دو نفر سلام کند. گروه کم باید به گروه زیاد سلام نماید. سواره بر پیاده سلام کند. عابر به ایستاده سلام کند. و ایستاده بر نشسته سلام نماید.
27. روش سـلام
عَنْ اَبِى عَبْدِاللّهِ علیه السلام قالَ:
اَذا سَلَّمَ اَحَدُکُمْ فَلْیَجْهَرْ بِسلامِهِ وَ لایَقُولُ: سَلَّمْتُ فَلَمْ یَرُدُّوا عَلَىَّ وَ لَعَلَّهُ یَکُونُ قَدْ سَلَّمَ وَ لَمْ یُسْمِعْهُمْ، فَاِذا رَدَّ اَحَدُکُمْ فَلْیَجْهَرْ بِرَدِّهِ وَ لایَقُولُ الْمُسْلِمُ: سَلَّمْتُ فَلَمْ یَرُدُّوا عَلَىَّ.
[ محجّه البیضاء، ج 3، ص 384 .] امام صادق علیه السلام فرمود: هنگامى که یکى از شما سلام مى کند بلند سلام کند و نگوید سلام کردم و پاسخم را ندادند شاید سلام گفته ولى شنیده نشده است و وقتى که کسى پاسخ سلام را مى دهد بلند پاسخ دهد تا سلام کننده نگوید: سلام کردم ولى پاسخم را ندادند.
28. سـلام بـر نمازگزار
عَنِ الصّادِقِ علیه السلام:
عَنْ اَبِیِهِ علیه السلام قالَ: اِذا دَخَلْتَ الْمَسْجِدَ وَالْقَوْمُ یُصَلُّونَ فَلاتُسَلِّمْ عَلَیْهِمْ وَسَلِّمْ عَلَى النَّبِىِّ صلی الله علیه و آله ثُمَّ اَقْبِلْ عَلى صَلاتِکَ، وَاِذا دَخَلْتَ عَلى قَوْمٍ جُلُوسٍ یَتَحَدَّثُونَ فَسَلِّمْ عَلَیْهِمْ.
[ بحارالأنوار، ج 76، ص 8 .] از امام صادق علیه السلامنقل شده که فرمود: وقتى که داخل مسجد شدى و مردم مشغول نماز هستند بر آنها سلام نکن بلکه سلام بر پیامبر صلی الله علیه و آله کرده و مشغول نمازشو. ولى وقتى که وارد بر گروهى شدى که مشغول صحبت هستند بر آنها سلام کن.
29. سـلام و تواضع
عَنْ اَبِى عَبْدِاللّهِ علیه السلام عَنْ ابائِهِ علیه السلام قالَ:
اِنَّ مِنَ التَّواضُعِ اَنْ یَرْضَى الرَّجُلُ بِالَْمجْلِسِ دُونَ الْمَجْلِسِ، وَ اَنْ یُسَلِّمَ عَلى مَنْ یَلْقى …
[ همان، ص 6 .] از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمود: از آثار تواضع اینست که انسان به نشستن در پائین مجلس راضى باشد و به هر کس مى رسد سلام نماید.
30. سـلام کامـل
قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله:
لا غِرارَ فِى الصَّلاهِ وَ لاالتَّسْلیمِ.
[ بحارالأنوار، ج 76، ص 6 .] پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمود: در نماز و سلام کاستى و شتاب نیست.
[ مرحوم مجلسى در بحار در توضیح آن فرموده است: غرار در سلام این است که آن را ناقص انجام دهى، مثلاً بگوئى: علیک یا السّلام علیک.] 31. پاسـخ سـلام
عَنْ رَسُولِ اللّهِ صلی الله علیه و آله:
اَلسِّلامُ تَطَوُّعٌ وَالرَّدُّ فَرِیضَهٌ.
[ میزان الحکمه، ج4، ص 537، شماره 8854 .] از نبىّ اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده که فرمود: سلام دادن مستحب و پاسخ آن واجب است.
32. بخـیل‌تـرین مـردم
قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله:
اِنَّ اَعْـجَزَ النّـاسِ مَـنْ عَجَـزَ مِنَ الدُّعاءِ وَ اِنَّ اَبْخَلَ النّاسِ مَنْ بَخِـلَ بِالسَّـلامِ.
[ بحارالأنوار، ج 76، ص4 .] پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمود: ناتوانترین مردم کسى است که از دعا کردن عاجز باشد و بخیل ترین مردم کسى است که در سلام کردن بخل ورزد.
33. تعجُّب مـلائکه
قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله:
اَلْمَلائِکَهُ تُعَجِّبُ مِنَ الْمُسْلِمِ یَمُرُّ عَلَى الْمُسْلِمِ فَلایُسَلِّمُ عَلَیْهِ.
[ محجّه البیضاء، ج 3، ص 382 .] پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله فرمود: وقتى مسلمانى از کنار برادر مسلمانش عبور مى نماید و سلام نمى کند ملائکه از آن مسلمان تعجب مى کنند.
34. سلام بر کودکان
قالَ رَسُولُ اللّهِ صلی الله علیه و آله:
خمْسٌ لا اَدَعُهُنَّ حَتَّى الْمَماتِ: … وَالتَّسْلِیمَ عَلَى الصِّبْیانِ لِتَکُونَ سُنَّهً مِنْ بَعْدِى.
[ بحارالأنوار، ج 76، ص 10 .] پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: پنج چیز را تا وقت مرگ ترک نمى کنم: … یکى از آنها سلام کردن بر کودکان است تا بعد از من سنّت شود.
35. پیامبر صلى‌الله‌علیه‌و‌آله و سلام بر زنها
عَنْ اَبِى عَبدِاللّه علیه السلام قالَ:
کانَ رَسُولُ اللّه صلی الله علیه و آله یُسَلِّمُ عَلَى النِّساءِ وَ یَرْدُدْنَ عَلَیْهِ السِّلامَ، وَ کانَ اَمیرُالْمُؤْمِنین علیه السلام یُسَلِّمُ عَلَى النِّساءِ وَ کانَ یَکْرَهُ اَنْ یُسَلِّمَ عَلَى الشّابَّهِ مِنْهُنَّ، وَ یَقُولُ: اَتَّخَوَّفُ اَنْ تُعْجِبَنى صَوْتُها فَیَدْخُلَ عَلَىَّ اَکْثَرُمَمّا اَطْلُبُ مِنَ الاَْجْرِ.
از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمود: پیامبر صلی الله علیه و آله بر زنها سلام مى کرد و آنها هم پاسخ مى دادند، همینطور امیرالمؤمنین هم بر آنها سلام مى کرد، ولى بر زنهاى جوان دوست نداشت سلام کند و مى فرمود: مى ترسم زیانى که در اثر صداى زن جوان عاید من مى شود بیش از اجر و پاداش سلام باشد.
36. سـلام ممـنوع
عَنِ الصّادِقِ علیه السلام عَنْ اَبِیهِ علیه السلام قالَ:
لاتُـسَلِّمُوا عَـلَى الْیَـهُودِ، وَ لاعَـلَى النَّـصارى، وَلاعَلَى الْمَجُـوسِ، وَ لاعَـلى عَبَدَهِ الاَْوْثـانِ، وَ لاعَلى مَوائِدِ شُرّابِ الْخَمْرِ، وَ لاعَلى صاحِبِ الشَّطْرَنْجِ وَ النَّرْدِ، وَ لاعَلىَ الْمُخَنَّثِ، وَ لاعَلَى الشّاعِرِ الَّذى یَقْذِفُ الْمُحْصَنات، وَ لاعَلَى الْمُصَلِّى وَ ذلِکَ لاَِنَّ الْمُصَّلى لایَسْتَطیعُ اَنْ یَرُدَّ السَّلامَ لاَِنَّ التَّسْلِیمَ مِنَ الْمُسَلِّمِ تَطَوُّعٌ وَ الرَّدُ عَلَیْهِ فَرِیْضَهٌ وَ لاعَلى آکِلِ الرِّبا، وَ لاعَلى رَجُلٍ جالِسٍ عَلى غائِطٍ، وَ لاعَلَى الَّذى فِى الْحَمّامِ، وَ لاعَلَى الْفاسِقِ الْمُعْلِنِ بِفِسْقِهِ.
[ بحارالأنوار، ج 76، ص 9 .] امام صادق علیه السلام از پدر بزرگوارش امام باقر علیه السلام نقل کرده که فرمود: بر این گروهها سلام نکنید: ۱ـ یهـودیان ۲ـ نصارى ۳ـ مجُوسیها ۴ ـ بت پرستان ۵ ـ بر کسـانى که سر سفُره شرابخواران نشسته اند ۶ـ بر صاحب شطـرنج و تخـت نرد ۷ ـ مرد بـدکار(مرد زن نـما) ۸ ـ شـاعرى که بـر زنــان پـاک تـهمت بـزنـد ۹ ـ نمازگـزار، چـون او آمـادگى پـاسـخ دادن را نـدارد در صـورتى کـه ســلام از سـلام کننده مستـحب است و پـاسـخ دادن واجـب اسـت. ۱۰ ـ ربـا خـوار ۱۱ ـ کـسى که در حـال قضاء حاجت اسـت ۱۲ ـ کسى کـه در حمّـام اسـت ۱۳ ـ فـاسـقى که فـسق خـود را آشــکار مى کـند.
37. سـلام و اهـل کتاب
عَنِ الصّادِقِ علیه السلام عَنْ اَبِیْهِ علیه السلام:
اِنَّ رَسُولَ اللّهِ صلی الله علیه و آله قال: لاتَــبْدَؤُا اَهْــلَ الْکِتـابِ بِـالسَّلامِ، فَاِنْ سَلَّمُـوا عَـلَیْکُمْ فَقُولُـوا: عَـلَیْکُمْ.
[ بحارالأنوار، ج 76، ص 9 .] امام صادق علیه السلام از پدر بزرگوارش نقل کرده که فرمود: پیامبر صلى الله علیه و آله فرمود: شما به اهل کتاب سلام نکنید، اگر آنها به شما سلام کردند در پاسخ بگوئید: عَلیکُم.
38. سـلام بر سخنران
عَنِ الصّادِقِ علیه السلام عَنْ اَبِیهِ علیه السلام:
اِنَّ عَلیًّا علیه السلام کـانَ یَـکْرَهُ رَدَّ السَّـلامِ وَ الاِْمــامُ یَخْـطِبُ.
[ همان، ص 8 .] امام صادق علیه السلام از پدر بزرگوارش امام باقر علیه السلام نقل کرده که فرمود: على علیه السلام وقتى امام در حال ایراد خطبه و سخنرانى بود، دوست نداشت که پاسخ سلام را بدهد. (کنایه از این است که در چنین موقعى ترک سلام بهتر است.)
39. معافیت از سـلام
عَنْ اَبِى عَبْدِاللّهِ علیه السلام قالَ:
ثَلاثَهٌ لایُسَلِّمُونَ: اَلْماشى مَعَ الْجَنازَهِ وَ الْماشى اِلى الْجُمُعَهِ وَ فِى بَیْتِ حَمّامٍ.
[ محجّه البیضاء، ج 3، ص 385 .] از امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمود: سه نفر لازم نیست که سلام کنند:
۱ ـ کسى که همراه جنازه مى رود.
۲ ـ کسى که به نماز جمعه مى رود.
۳ ـ کسى که در حمّام است.
40. نمایندگى در سلام
عَنْ اَبِى عَبْدِاللّهِ علیه السلام قالَ:
اِذا سَلَّمَ مِنَ الْقَوْمِ واحِدٌ أَجْزَأَ عَنْهُمْ وَ اِذا رَدَّ واحِدٌ أَجْزَأَ عَنْهُمْ.
[محجّه البیضاء، ج 3، ص 385 .] از امام صادق علیه السلام روایت شده که فرمود: هنگامیکه در میان جمعى هستید یکنفر سلام کند کافیست و در میان جمع هم یکنفر پاسخ دهد کفایت مى کند.
منبع : چهل حدیث « سلام »، محمود شریفی‏.