«و لا تکونوا کالذین تفرقوا و اختلفوا من بعد ما جائهم البینات و اولئک لهم عذاب عظیم» (آل عمران/ 105)
و مانند آنان که پراکنده شدند و پس از آمدن دلیل های روشن الهی، اختلاف کردند، نباشید «زیرا» برای آنان عذابی بزرگ خواهد بود.
1. فرمان وحدت:
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: إسمعوا و أطیعوا لمن ولاه الله الأمر، فإنه نظام الإسلام (امالی مفید، جلد 1 ص 14 مجلس 2 حدیث 2)
از حاکمان الهی اطاعت کنید و گوش به فرمان باشید زیرا اطاعت از رهبری مایه «وحدت امت اسلام» است.
2. پیوندهای اجتماعی:
امام علی (ع) در وصیت به حسنین (ع) می فرمایند: .. و علیکم بالتواصل و التباذل و ایاکم و التدابر و التقاطع (نهج البلاغه، نامه 47)
.. و بر شما باد به ارتباط و بذل و بخشش و دوری گزیدن از جدائی و پشت کردن به یکدیگر.
3. انس و الفت:
امام باقر (ع) فرمودند: .. یا معشر المؤمنین تألفوا و تعاطفوا (الکافی، جلد 2، ص 345)
هان ای گروه مؤمنان، مأنوس و متحد باشید و به هم مهربانی کنید.
4. ایجاد وحدت:
امام علی (ع) فرمودند: صلاح ذات البین أفضل من عامه الصلاه و الصیام (نهج البلاغه، وصیت 47)
اصلاح اختلافها، از تمامی نمازها و روزه ها برتر است.
5. آشتی دادن:
امام صادق (ع) فرمودند: صدقه یحبها الله اصلاح بین الناس إذا تفاسدوا و تقارب بینهم إذا تباعدوا (الکافی، جلد 2، ص 209)
ایجاد وحدت هنگام پیدایش اختلاف، و تباهی امت و نزدیک کردن آنها در هنگام جدائی، صدقه ایست که خداوند آن را دوست دارد.
6. محور وحدت:
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: .. فأنتم «اهل البیت» أهل الله عزوجل الذین بهم تمت النعمه و اجتمعت الفرقه و ائتلفت الکلمه (الکافی، جلد 1، ص 446)
شما اهل بیت، اهل الله هستید که به برکت شما، نعمت کامل گشته و پراکندگی بر طرف شده و اتحاد کلمه پدید آمده است.
7. مذمت اختلاف و دو دستگی:
امام علی (ع) فرمودند: .. و إلاههم واحد و نبیهم واحد و کتابهم واحد أفأمرهم الله سبحانه بالإختلاف فأطاعوه أم نهاهم عنه فعصوه؟ (نهج البلاغه، خطبه 18)
خدا یکی، پیامبر یکی، و کتاب یکی است. آیا آنها را خداوند به اختلاف و دو دستگی فرمان داده و او را اطاعت می کنند؟ یا آنها را از اختلاف نهی کرده و فرمانش را سرپیچی می کنند؟
8. اهل بیت (ع) شاخص وحدت:
فاطمه زهرا (ع) فرمودند: .. و طاعتنا نظاما للمله و امامتنا لما للفرقه و الجهاد عز الاسلام (کشف الغمه، جلد 2، ص 109)
پیروی از ما «اهل بیت» نظام امت، و رهبری ما عامل وحدت، و جهاد مایه عزت و سربلندی اسلام است.
9. رهبری و وحدت:
امام علی (ع) فرمودند: و مکان القیم بالامر مکان النظام من الخرز یجمعه و یضمه فإذا انقطع النظام تفرق الخرز و ذهب ثم لم یجتمع بحذافیره أبدا (نهج البلاغه، خطبه 146)
جایگاه رهبر و سرپرست در اجتماع، جایگاه رشته ای است که دانه ها را بهم پیوند داده و جمع می کند، و آنگاه که آن رشته بگسلد، دانه ها پراکنده گشته و هرگز تمام آنها جمع نخواهند شد.
10. فلسفه رهبری:
امام علی (ع) فرمودند: فرض الله الإمامه، نظاما للأمه و الطاعه تعظیما للإمامه (نهج البلاغه، حکمت 252)
امامت، موجب نظم و هماهنگی مردم و اطاعت، برای عظمت رهبری است.
11. حفظ وحدت:

امام علی (ع) فرمودند: إن هؤلاء قد تمالؤوا علی سخطه إمارتی و سأصبر ما لم أخف علی جماعتکم فإنهم إن تمموا علی فیاله هذا الرأی إنقطع نظام المسلمین (نهج البلاغه، خطبه 9)

سینه اینان (خوارج) از دشمنی با حکومت من انباشته است و تا آن هنگام که بیم از هم پاشیدن جماعت (امت) نباشد، صبر می کنم، براستی اگر اینان بر این اندیشه سست ادامه دهند، نظام مسلمانان از هم خواهد گسست.
12. وحدت، پایه دین:
امام رضا (ع) فرمودند: إن الإمامه زمام الدین و نظام المسلمین و صلاح الدنیا و عز المؤمنین، ان الإمامه أس الإسلام النامی و فرعه السامی (کافی، جلد 1، ص 200)
امامت، زمام دین و مایه نظام و تشکیلات مسلمانان و صلاح دنیا و عزت مؤمنان است. رهبری، پایه بالنده اسلام و شاخه بلند آن است.
13. عوامل وحدت:
نبی اکرم (ص) فرمودند: ألمؤمنون إخوه تتکافؤ دماؤهم و هم ید علی من سواهم (کافی، جلد 1، ص 404)
مؤمنان با هم برادرند و خونشان برابر است و در برابر دشمن متحد و یکپارچه اند.
14. برادری اسلامی:
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: ألمسلمون إخوه لافضل لأحد علی أحد إلا بالتقوی (کنز العمال، جلد 1، ص 149؛ نهج الفصاحه، حدیث 12)
مسلمانان با هم برادرند و هیچکس بر دیگری برتری ندارد، جز به تقوی.
15. پیوند روحی:
امام باقر (ع) فرمودند: إن الله عزو جل خلق المؤمنین من طینه الجنان و أجری فیهم من ریح روحه فلذلک المؤمن أخو المؤمن لأبیه و أمه فإذا أصاب روحا من تلک الأرواح فی بلد من البلدان حزن، حزنت هذه لأنها منها (الکافی، جلد 2، ص 6)
خداوند، مؤمنان را از خاک بهشت آفرید و از روح خود در آنان دمید، از این رو مؤمن با مؤمن، برادر پدر و مادری است پس هرگاه که به یکی از آنان در دیاری اندوهی برسد، دیگری هم در غم او اندوهگین می شود.
16. بنی آدم اعضای یکدیگرند:
امام صادق (ع) فرمودند: إنما المؤمنون إخوه بنو أب و أم و إذا ضرب علی رجل منهم عرق سهر له الاخرون (الکافی، جلد 2، ص 5)
مؤمنان، با یکدیگر برادرند، و همگی فرزندان یک پدر و مادر و چون رگ یکی از آنان زده شود «مصیبتی بر او وارد شود» دیگران در غم او خوابشان نبرد.
17. برادری، فرمان خدا:
امام صادق (ع) فرمودند: تواصلوا و تباروا و تراحموا و کونوا إخوه أبرارا کما أمرکم الله عز و جل (وسایل الشیعه، جلد 8، ص 552، حدیث 3)
همان گونه که خدای عزوجل به شما دستور داده، با هم پیوند داشته باشید، به یکدیگر نیکی کنید، و برادرانی نیکوکار باشید.
18. برادر دوستی:
عن حفص بن البختری قال: کنت عند أبی عبد الله (ع) و دخل علیه رجل فقال لی: تحبه؟
فقلت: نعم،
فقال لی: و لم لا تحبه و هو أخوک و شریکک فی دینک و عونک علی عدوک و رزقه علی غیرک (الکافی، جلد 2، ص 6)
حفص گوید: نزد امام صادق (ع) بودم، مردی وارد شد پس امام به من فرمود: آیا او را دوست داری؟
گفتم: آری.
حضرت فرمود: چرا او را دوست نداشته باشی و حال آن که او برادر تو و همکیش تو و یاور تو در برابر دشمن است و مخارج او هم بر عهده دیگری است.
19. همدردی:
امام باقر (ع) فرمودند: ألمؤمنون فی تبارهم و تراحمهم و تعاطفهم کمثل الجسد، إذا اشتکی تداعی له سائره بالسهر و الحمی (بحار الانوار، جلد 71، ص 4)
مؤمنان در نیکی و شفقت و مهربانی به یکدیگر مانند یک پیکرند که اگر به عضوی از آن آسیبی برسد تمام اعضاء در تب و بیخوابی گرفتار آیند.
20. تعاون و همکاری:
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: ألمؤمن للمؤمن کالبنیان المرصوص یشد بعضه بعضا (صحیح مسلم، جلد 4، ص 1999؛ نهج الفصاحه، حدیث 3103)
مؤمن نسبت به مؤمن مانند بنای استواری است که اجزای آن، یکدیگر را استحکام می بخشند.
21. بهترین مومنین:

پیامبر اکرم (ص) فرمودند: خیر المؤمنین من کان مألفه للمؤمنین و لا خیر فیمن لایألف و لایؤلف (بحار الانوار، جلد 71، ص 393)

بهترین مؤمنان، کسی است که محور الفت مؤمنان باشد، کسی که انس نگیرد و با دیگران مأنوس نشود خیری ندارد.
22. مدد الهی در سایه وحدت:

پیامبر اکرم (ص) فرمودند: ید الله علی الجماعه… (نهج الفصاحه، 11)

دست خدا بر سر جماعت است.
23. وحدت و هماهنگی در حرکتهای نظامی:

امام علی (ع) فرمودند: … ایاکم و التفرق فإذا نزلتم فانزلوا جمیعا و إذا ارتحلتم فارتحلوا جمیعا (نهج البلاغه، وصیت 11)

از تفرقه و جدایی بپرهیزید، سپس هرگاه در جائی فرود آمدید، همگی فرود آئید و هرگاه کوچ کردید، با هم کوچ کنید.
24. آثار وحدت:

امام علی (ع) فرمودند: …فانظروا کیف کانوا حیث کانت الاملاء مجتمعه و الاهواء مؤتلفه و القلوب معتدله و الایدی مترادفه، و السیوف متناصره و البصائر نافذه و العزائم واحده ألم یکونوا أربابا فی أقطار الأرضین و ملوکا علی رقاب العالمین (نهج البلاغه، خطبه 192)

پس بنگرید، چگونه بودند «قوم بنی اسرائیل» زمانی که جمعیتها گرد آمده، و اندیشه ها با هم و دلها یکسان و دستها یاور هم و شمشیرها کمک یکدیگر و بینش ها ژرف و تصمیمات یکی بود، آیا در اطراف زمین «شهرها»، بزرگ و بر همه جهانیان حاکم نبودند؟
25. اختلاف، عذاب الهی:

پیامبر اکرم (ص) فرمودند: ألجماعه رحمه و الفرقه عذاب (نهج الفصاحه، حدیث 23)

جماعت «وحدت»، مایه رحمت و تفرقه، موجب عذاب است.
26. ذلت، سرانجام اختلاف:

امام علی (ع) فرمودند: …فانظروا إلی ما صاروا الیه فی اخر أمورهم حین وقعت الفرقه و تشتت الألفه و اختلفت الکلمه و الأفئده و تشعبوا مختلفین و تفرقوا متحاربین قد خلع الله عنهم لباس کرامته و سلبهم غضاره نعمته و بقی قصص أخبارهم فیکم عبرا للمعتبرین (نهج البلاغه، خطبه 2)

پس بنگرید به آخر کارشان «قوم بنی اسرائیل» آن هنگام که بین آنها تفرقه افتاد، و مهربانی و الفتها بهم خورد و سخنها و دلها مختلف و گروه گروه شدند و به جان هم افتادند و پراکنده گشتند و با هم جنگیدند، پس خداوند، لباس عزت را از تن آنها برکند و فراوانی نعمتش را از آنها گرفت و آنچه باقی مانده، سرگذشت آنان است تا مایه عبرت، عبرت گیرندگان باشد.
27. اختلاف، موجب هلاکت:

پیامبر اکرم (ص) فرمودند: لا تختلفوا، فإن من کان قبلکم اختلفوا فهلکوا (کنز العمال، حدیث 894)

اختلاف نکنید، آنان که قبل از شما بودند اختلاف کردند و هلاک شدند.
28. اختلاف، گسستن از اسلام:

پیامبر اکرم (ص) فرمودند: من فارق الجماعه شبرا خلع الله ربقه الإسلام من عنقه (کافی، جلد 1، ص 404 نهج الفصاحه، 69)

هر کس یک وجب از جامعه «مسلمین» دور شود خداوند رشته مسلمانی را از گردن او باز کند .
29. اختلاف، اندوه بزرگ علی (ع):

امام علی (ع) می فرمایند: …فیا عجبا! و الله یمیت القلب و یجلب الهم من اجتماع هؤلاء القوم علی باطلهم و تفرقکم عن حقکم (نهج البلاغه، خطبه 27)

شگفتا و عجبا! بخدا سوگند، وحدت اینان در راه باطل خود، و پراکندگی شما از راه حق، مایه دلمردگی و فزونی غم و اندوه است.
30. برتری نژادی، هرگز:

پیامبر اکرم (ص) فرمودند: یا أیها الناس، إن الرب واحد و الاب واحد و إن الدین واحد لیست العربیه لأحدکم اب و لا أم و إنما هی اللسان فمن تعلم العربیه فهو عربی (معالم الحکومه 404)

ای مردم، پروردگار شما یکی است «الله» ، پدر همه شما یکی است «آدم» ، و دین همه یکی است «اسلام»، و عربیت، پدر و مادر هیچ یک از شما نیست، بلکه آن هم یکی از زبانهاست و هر کس زبان عربی را بیاموزد، عربی است.
31. جامعه، یک خانواده بزرگ:

امام سجاد (ع) به زهری فرمودند: … یا زهری، اما علیک أن تجعل المسلمین منک بمنزله أهل بیتک، فتجعل کبیرهم بمنزله والدک، و تجعل صغیرهم بمنزله ولدک، و تجعل تربک منهم بمنزله أخیک (بحار الانوار، جلد 68، 230؛ بلاغه الامام علی بن الحسین (ع)، ص 55، باب الخطب)

ای زهری، چه می شود که مسلمانان را مانند اهل خانه خود بدانی، بزرگ آنان را بمنزله پدر خود و کوچکشان را بمنزله فرزند و همسال خود را بمنزله برادرت قرار دهی.
32. خطر تک روی:

پیامبر اکرم (ص) فرمودند: ثلاثه لاتسأل عنهم: رجل فارق الجماعه و عصی إمامه و مات عاصیا؛ و أمه او عبد ابق من سیده فمات؛ و امرأه غاب عنها زوجها و قد کفاها مؤونه الدنیا فتبرجت بعده، فلاتسأل عنهم (نهج الفصاحه، 24)

از سه کس مپرس؛ الف) مردی که از جماعت مسلمین دوری گزیند، و امام خود را نافرمانی کند، و در آن حال بمیرد. ب) کنیز یا بنده ای که در حال گریز از آقای خود بمیرد. ج) زنی که شوهرش از او دور باشد و مخارج او را بپردازد و در غیبت شوهرش، آرایش و خودنمایی کند، از اینها مپرس.
33. مرگ جاهلی:

پیامبر اکرم (ص) فرمودند: من فارق الجماعه مات میته جاهلیه (نهج الفصاحه، 55)

هر کس از گروه «مسلمانان» جدا شود بر مرگ جاهلیت بمیرد.
34. تکرو، شکار شیطان:

امام علی (ع) فرمودند: …فإن ید الله علی الجماعه و ایاکم و الفرقه فإن الشاذ من الناس للشیطان، کما أن الشاذ من الغنم للذئب (شرح نهج البلاغه، جلد 8، ص 112)

دست خدا بر سر جماعت است، از تفرقه بپرهیزید، زیرا شخص تکرو، شکار شیطان است همانگونه که گوسفند تکرو، طعمه گرگ است.
35. جزای جدایی:

امام صادق (ع) فرمودند: من فارق جماعه المسلمین و نکث صفقه الامام جاء إلی الله أجذم (کافی، جلد 1، ص 405)

هر کس از جماعت مسلمین جدا شود و عهد و پیمان خود را با رهبر بشکند، دست بریده محشور خواهد شد.
36. سبب اختلاف:

امام علی (ع) فرمودند: لو سکت الجاهل ما اختلف الناس (بحار الانوار، ج 75، ص 81)

اگر جاهل سکوت می کرد، مردم اختلاف نمی کردند [سبب بسیاری از اختلافات، سخنهای ناآگاهانه است].
37. پیامدهای اختلاف:

پیامبر اکرم (ص) فرمودند: ما اختلف أمه بعد نبیها الا ظهر أهل باطلها علی اهل حقها (کنز العمال، حدیث 9)

هیچ امتی پس از پیامبرشان، اختلاف نکردند مگر آنکه گروه باطل بر حق گرایان چیره شدند .
38. دین زدائی:

پیامبر اکرم (ص) فرمودند: ألا إن فی التباغض الحالقه لا أعنی حالقه الشعر و لکن حالقه الدین (کافی، جلد 2، ص 6)

آگاه باشید که در دشمنی ها، ستردن و تراشیدن نهفته است، اما نه تراشیدن مو، بلکه ستردن دین.
39. تفرقه حق طلبان:

امام علی (ع) می فرمایند: و إنی و الله لأظن أن هؤلاء القوم سید الون منکم باجتماعهم علی باطلهم و تفرقکم عن حقکم و بمعصیتکم إمامکم فی الحق و طاعتهم إمامهم فی الباطل (نهج البلاغه، خطبه 25)

.. بخدا سوگند! گمان دارم اینان قدرت را از شما بگیرند، زیرا آنان بر باطل خویش، وحدت دارند و شما در حق خود پراکنده اید، آنان از رهبر خود در مسیر باطل اطاعت می کنند و شما از رهبر خود در راه حق فرمان نمی برید.
40. اختلاف، آفت اندیشه:

امام علی (ع) فرمودند: ألخلاف یهدم الرأی (نهج البلاغه حکمت 5)

اختلاف، بنیاد «اندیشه درست» را درهم می ریزد.

امید است در روزگاری که شیاطین، بذر نفاق و تفرقه می پاشند تا در سرزمین مقدس اسلام، درخت دشمنی پرورش دهند، با بیداری و یاد آوری سخنان وحدت بخش رسول خدا و ائمه معصومین (ع) نقشه های شوم استکبار، نقش بر آب گردد و خداجویان وحدت اندیش برگرد قرآن و سنت هماهنگ شوند و با رهبری عترت (ع) پرچم استقلال و آزادی را در سراسر گیتی به اهتزاز درآورند.

منبع: چهل حدیث وحدت، محمد حسین فلاح زاده، به نقل از سایت حوزه