1- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اَلمَساجِدُ سُوقٌ مِنْ اَسْواقِ الآخِرَهِ، قِراها اَلْمَغْفِرَهُ وَ تُحْفَتُها الْجَنَّهُ. « بحارالانوار، ج84، ص4»
پیامبراکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: مساجد بازاری از بازارهای آخرت است که در آن بر سفره آمرزش مینشینند، و با هدیه بهشتی بدرقه میشوند.
2- قال الحسن ـ علیه السلام ـ : اَهْلُ الْمَسْجِدِ زُوّارُ اللهِ وَ حقٌ عَلَی الْمَزُورِ اَلتُّحفَهُ لِزائِرِهِ. « کلمه الامام الحسن، ص41 ـ الحکم الزاهره. ص150»
امام حسن ـ علیه السلام ـ فرمود: اهل مسجد زائر خدا هستند و بر صاحب خانه است که به زائرانش هدیهای بدهد.
3- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : مَنْ کانَ الْقُرآنُ حَدیثَهُ وَ الْمَسْجِدُ بَیْتَهُ بَنَی اللهُ لَهُ بَیتاً فی الْجَنَّهِ. « وسائل الشیعه، ج3، ص481»
پیامبراکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ میفرماید: هرکس که کلامش قرآن و خانهاش مسجد باشد، خداوند منزلی در بهشت برای او بنا میکند.
4- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : کُونُوا فِی الدُّنْیا اَضْیافاً وَاتَّخِذُوا الْمَساجِدُ بُیُوتاً وِ عَوِّدُوا قُلُوبَکُمُ الرِّقَّهَ. « بحارالانوار، ج 83، ص 351 »
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: در دنیا میهمان باشید و مساجد را خانه خود قرار دهید و دلهایتان را به نرمی و ملایمت عادت دهید.
5- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اَلْمَساجِدُ مِجالِسُ الْاَنْبِیاء. « مستدرکالوسائل، ج 3، ص 363 »
پیامبراکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ میفرماید: مساجد، مجالس پیامبران است.
6- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اِنَّ الْمَساجِدَ بُیُوتُ الْمُتَّقیِن، وَ مَنْ کانَتِ الْمَساجِدُ بُیُوتَهُ فَقَدْ خَتَمَ اللهُ لَهُ بِالرَّوحِ وَالرَّحْمَهِ وَالْجَوازِ عَلَی الصّراطِ اِلَی الْجَنَّهِ. « مستدرکالوسائل، ج 7، ص 659»
رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ میفرماید: مساجد، خانه پارسایان است و هرکس خانهاش مسجد باشد، خداوند کار او را با رحمت و شادی قرار داده، و اجازه عبور از صراط به سوی بهشت را به او خواهد داد.
7- قال الصّادِقُ ـ علیه السلام ـ : مَنْ بَنی مَسْجِداً، بَنَی اللهُ لَهُ بَیْتاً فیِ الْجَنَّهِ. « وسائل الشیعه، ج 3، ص 485 ـ کنزالاعمال، ج 7، ص 649 »
امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: هرکس مسجدی بسازد، خداوند خانهای در بهشت بهشت برای او میسازد.
8- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ: بَشِّرِ الْمَشَائینَ اِلَی الْمَساجِدِ فی ظُلَمِ اللَّیْلِ، بِنُورٍ ساطِعٍ یَوْمَ الْقِیامَهِ. «مستدرکالوسائل، ج 3، ص 363»
پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ میفرماید: آنان که در ظلمت شب بهسوی مساجد میروند، مژده باد به نوری که (از چهرهشان) در روز قیامت میدرخشد.
9- قال الصّادِقُ ـ علیه السلام ـ : مَنْ مَشی اِلَی الْمَسْجِدِ، لَمْ یَضَعْ رِجْلَهُ عَلی رَطْبٍ وَ لا یابِسٍ اِلاّ سَبَّحَتْ لَهُ الْاَرْضُ. « من لایحضره الفقیه، ص 167 ـ بحارالانوار، ج 84، ص 13»
امام صادق ـ علیه السلام ـ میفرماید: هرکس بهطرف مسجد برود، پایش را بر هیچ تر و خشکی نمیگذارد، مگر اینکه زمین برای او تسبیح میگوید.
10- قال الصّادِقُ ـ علیه السلام ـ : اِذا دَخَلْتَ الْمَسْجِدَ فَاحْمِدِ اللهَ وَاثْنِ عَلَیْهِ وَ صَلِّ عَلَی النَّبِیِّ ـ صلی الله علیه و آله ـ « وسائل الشیعه، ج 3، ص 516 »
امام صادق ـ علیه السلام ـ میفرماید: هرگاه داخل مسجد شدی، حمد و سپاس خدای را بگو و بر پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ صلوات بفرست.
11- قال علیّ ـ علیه السلام ـ : مَنْ اَرَادَ دُخُولَ الْمَسْجِدِ فَلْیَدَخُلْ عَلی سُکُونٍ وَ وَقارٍ فَاِنَّ الْمَساجِدَ بُیُوتُ اللهِ وَ اَحَبُّ الْبِقاع اِلَیْه. «من لایحضره الفقیه، ج 1، ص 170»
امام علی ـ علیه السلام ـ فرمود: هرکس میخواهد به مسجد داخل گردد، با آرامش و با طمأنینه وارد شود، چون مساجد خانههای خدا و محبوبترین محلها در نظر اوست.
12- قال الباقرـ علیه السلام ـ : اَلْفَضْلُ فی دُخُولِ المَسْجِدِ، اَنْ تَبْدَأ بِرِجْلِکَ الْیُمْنی اِذا دَخَلْتَ وَ بِالْیُسْری اِذا خَرجْتَ. «وسائل الشیعه، ج3، ص517»
امام باقر ـ علیه السلام ـ فرمودند: بهتر آن است که هنگام ورود به مسجد ابتدا پای راست را بگذاری، و هنگام خروج ابتدا پای چپ.
13- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : شَرُّ بِقاعِ الْاَرضِ اَلْاَسْواقُ وَ خَیْرُ الْبِقاعِ اَلْمَساجِدُ وَ اَحْبَّهُمْ اِلَی اللهِ اَوَّلُهُمْ دُخُولاً و آخِرُهُمْ خُروجاً مِنْها. « وسائل الشیعه، ج3، ص553»
پیامبراکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ میفرماید: بدترین جاهای زمین بازار و بهترین مکانهای آن، مساجد است و محبوبترین افراد نزد خداوند کسی است که پیشتر از همه به مسجد وارد شود و دیرتر از همه از مسجد خارج شود.
14- قالت فاطمه الکبری ابنه رسول الله: اِنَّ النَّبِیِّ ـ صلی الله علیه و آله ـ کانَ اِذا دَخَلَ الْمَسْجِدَ یَقولُ: (بِسْمِ اللهِ اللهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ فَاغْفِرْ ذُنُوبی وَ افْتَحْ اَبْوابَ رَحْمَتِکَ). « بحارالانوار، ج84، ص23»
حضرت فاطمه ـ سلام الله علیها ـ میفرماید: هنگامی که پیامبراکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ وارد مسجد میشد، میگفت: «به نام خدا، درود خدا بر محمد و آل محمد ، خدایا مرا بیامرز و گناهانم را ببخشا و درهای رحمتت را برویم بگشا.»
15- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : لا تَدْخُلِ الْمَساجِدَ اِلّا بِالطَّهارَهِ. « مستدرکالوسائل، ج3، ص388»
پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ میفرماید: داخل مساجد مشو مگر با وضو.
16- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : مَنْ اَتَی الْمَسْجِدَ لِشَئٍ فَهُوَ حظُّهُ. « سنن ابی داود، ج1، ص128»
پیامبراکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: هر کس به هرجهت که به مسجد آید بهرهاش همان است.
17- قال الصّادِقُ ـ علیه السلام ـ : مَنْ اَقامَ فی مَسْجِدٍ بَعْدَ صَلاتِهِ انْتِظاراً لِلصَّلاهِ، فَهُوَ ضَیْفُ اللهِ و حَقٌّ عَلَی اللهِ اَنْ یُکْرِمَ ضَیْفَهُ. «بحارالانوار، ج84، ص3»
امام صادق ـ علیه السلام ـ میفرماید: هرکس در مسجد پس از نمازش در انتظار نماز دیگر بماند، میهمان خداست و برخداست که میهمانش را گرامی دارد.
18- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : لا تَجْعَلُوا الْمَساجِدَ طُرُقاً حتَّی تُصَلُّوا فِیها رَکْعَتَینِ. « وسائل الشیعه، ج3، ص553»
پیامبراکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ میفرماید: مساجد را گذرگاه قرار ندهید، مگر آن که هنگام عبور دو رکعت نماز بخوانید.
19- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : مَنْ سَمِعَ النِّداءَ فِی الْمَسْجِدِ فَخَرَجَ مِنْ غَیْرِ عِلَّهٍ فَهُوَ مَنافِقٌ اِلّا اَنْ یُریدَ الرُّجُوعَ إلَیْهِ. « وسائل الشیعه، ج3، ص513»
پیامبراکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: هر کس در مسجد ندای نماز را بشنود و بدون علت خارج شود، منافق است مگر این که قصد برگشت (و خواندن نماز را) داشته باشد.
20- قال عَلیٌّ ـ علیه السلام ـ :… لَیَحْضُرَنَّ مَعَنَا صَلاتَنا جَماعَهً أوْ لَتَحَوَّلِنَّ عَنّا وَ لایُجاورُنا وَلانُجاورُهُم. « وسائل الشیعه، ج3، ص479»
امام علی ـ علیه السلام ـ در جواب عدهای که به حضرت گفتند: عدهای از همسایگان مسجد در نماز جماعت حاضر نمیشوند، فرمود: باید در نماز جماعت ما حضور یابند، یا این که از ما دوری گزینند و همسایه ما نشوند و ما هم همسایه آنها نشویم.
21- قال النَّبی ـ صلی الله علیه و آله ـ : لا صَلاهَ لِجارِ الْمَسْجِدِ اِلّا فِی الْمَسْجِدِ. « وسائل الشیعه، ج3، ص478 ـ کنز الاعمال، ج7، ص650»
پیامبراکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ میفرماید: برای همسایه مسجد نماز نیست، مگر این که در مسجد نماز بخواند.
22- قال عَلیٌّ ـ علیه السلام ـ : حَریمُ الْمَسْجِدِ اَرْبَعُونَ ذِراعاً، وَالْجَوارُ اَرْبَعُونَ داراً مِنْ اَرْبَعَهِ جَوانِبِها. « وسائل الشیعه، ج3، ص484 ـ بحارالانوار، ج84، ص3»
امام علی ـ علیه السلام ـ فرمود: حریم مسجد، چهل ذرع و همسایه آن، چهل خانه از چهار طرف است.
23- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : یا اَباذَرَ اِنَّ اللهَ تَعالی یُعْطیکَ ما دُمْتَ جالِساً فِی الْمَسْجِدِ بِکُلِّ نَفَسٍ تَنَفَّسَ فیه دَرَجَهً فِی الْجَنَّهِ. « بحارالانوار، ج83، ص370»
پیامبراکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ میفرماید: ای ابوذر! تا زمانی که در مسجد نشستهای خداوند برای هر نفسی که میکشی، درجهای از بهشت برایت پاداش میدهد.
24- قال عَلیٌّ ـ علیه السلام ـ : مِنَ السُّنَّهِ اِذا جَلَسْتَ فِی الْمَسْجِدِ اَنْ تَسْتَقْبِلَ الْقِبْلَهَ. « بحارالانوار، ج83، ص380»
امام علی ـ علیه السلام ـ میفرماید: در مسجد نشستن رو به قبله از سنّت و مستحب است.
25- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اِذا اسْتَأذَنَتْ اِمْرَءَهُ اَحَدِکُمْ اِلَی الْمَسْجِدِ فَلا یَمْنَعْها. « سنن نسائی، ج2، ص42»
پیامبراکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ میفرماید: وقتی زنتان اجازه رفتن به مسجد خواست، مانع نشوید.
26- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : تَعاهَدُوا نِعالَکُم عِنْدَ اَبْوابِ الْمَسْجِدِ. « وسائل الشیعه، ج3، ص504»
پیامبراکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ میفرماید: در پیش درب مسجد، کفشهایتان[1] را (نسبت به آلودگی) بررسی کنید.
27- قال الرِّضا ـ علیه السلام ـ : اِنَّ الجنَّهَ وَ الْحُورَ لَتَشْتاقُ اِلی مَنْ یکْسِحُ الْمَسْجِدَ أو یَأخُذُ مِنْهُ الْقَذی. « مستدرکالوسائل، ج3، ص385»
امام رضا ـ علیه السلام ـ میفرماید: بهشت و حوریان بهشتی مشتاق کسی هستند که مسجد را تمیز کند یا آلودگیهای آن را بگیرد.
28- قال الصادق ـ علیه السلام ـ: ثَلاثَهٌ یَشْکُونَ اِلَی اللهِ عزَّ و جَلَّ: مَسْجِدُ خَرابٍ لایُصلّی فیهِ اَهْلُهُ، وَ عالِمٌ بَیْنَ جُهّالٍ، وَ مُصْحَفُ مُعَلَّقٍ قَدْ وَقَعَ عَلَیْهِ الْغُبارُ لا یُقْرَأُ فیه. « وسائل الشیعه، ج 3، ص484»
امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: سه چیز به خدا شکایت میکنند: مسجد خرابی که اهلش در آن نماز نخوانند، دانشمندی که بین نادانان است، قرآن رها شده که غبار بر آن نشسته و خوانده نمیشود.
29- قال عَلیٌّ ـ علیه السلام ـ : مَنْ وَقَرَ مَسْجِداً، لَقَی اللهُ یَوْمَ یَلْقاهُ ضاحِکاً مُسْتَبْشِراً وَ اَعْطاهُ اللهُ کِتابَهُ بِیَمینِهِ. « بحارالانوار، ج84، ص16»
امام علی ـ علیه السلام ـ میفرماید: هرکس حرمت مسجد را حفظ کند، خدا را در روز قیامت با چهرهای خندان و شادمان ملاقات میکند و خداوند نامهاش را به دست راستش میدهد.
30- قال الصّادِقُ ـ علیه السلام ـ : اِنَّما اُمِرَ لِتَعْظیمِ الْمَساجِدِ لِأنَّها بُیُوتُ اللهِ فِی الْارْضِ. « وسائل الشیعه، ج3، ص556 ـ بحارالانوار، ج84. ص6»
امام صادق ـ علیه السلام ـ فرمود: امر به تعظیم مساجد به خاطر این است که مساجد خانههای خدا در روی زمین است.
31- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : جَنِّبُوا مَساجِدَکُمْ مَجانِینَکُم وَ رَفْعَ اَصْواتِکُم وَ شِراءِ کَمْ و بَیْعَکُمْ و الضّالَّهَ وَ الْحُدودَ و الْاَحکام. « من لایحضره الفقیه، ج1، ص169 ـ کنز الاعمال،ج7، ص167»
پیامبراکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: مساجد خود را از دیوانگان، صدای بلند، خرید و فروش، اعلام پیدا کردن اشیای گم شده و اجرای حدود و احکام قضایی دور نگه دارید.
32- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : مَنْ اَسْرَجَ فی مَسْجِدٍ مِنْ مَساجِدِ اللهِ سِراجاً، لمْ تَزَلِ الْمَلائِکَهُ وَ حَمَلَهُ الْعَرْشِ یَسْتَغْفِرونَ لَهُ مادامَ فی ذالِکَ الْمَسْجِدِ ضوْءٌ مِنَ السِّراجِ. « من لا یحضره الفقیه، ج1، ص169»
پیامبراکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ میفرماید: هر کس در مسجدی از مساجد خدا چراغی روشن بیفروزد، تا زمانی که روشنایی از چراغ در آن مسجد است، فرشتگان و حاملان عرش برایش استغفار میکنند.
33- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : مَنْ اَحَبَّ اَنْ لایَظْلِمَ لَحَدُهُ فَلْیُنَوِّرِ الْمَساجِدَ. « مستدرکالوسائل، ج3، ص386»
پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ میفرماید: هر کس دوست دارد قبرش تاریک نباشد، مساجد را نورانی کند.
34- قال عَلیٌّ ـ علیه السلام ـ : مَنْ اَکَلَ شَیْئاً مِنَ الْمُؤْذِیاتِ ریحُها فَلا یَقْرُبَنَّ الْمَسْجِدَ. « وسائل الشیعه، ج3، ص502»
امام علی ـ علیه السلام ـ میفرماید: هرکسی چیزی خورده است که بوی آن مردم را میآزارد، به مسجد نزدیک نشود.
35- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اَلضِّحْکُ فِی الْمَسْجِدِ ظُلْمَهٌ فِی الْقَبْرِ. « کنزالعمال، ج7، ص668»
پیامبراکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ میفرماید: خندیدن در مسجد سبب تاریکی قبر میشود.
36- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اِنَّ الْمَسْجِدَ لایَحِلُّ لِجُنُبٍ وِ لا حائِضٍ. « کنزالعمال، ج7، ص668»
پیامبراکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ میفرماید: ورود به مسجد برای افراد جُنُب و حائض جایز نیست.
37- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : لَحَدیثُ الْبَغْیِ فِی الْمَسْجِدِ، یَأکُلُ الْحَسَناتِ کَما تَأکُلُ الْبَهیمَهُ الْحَشیشَ. «مستدرکالوسائل، ج3. ص371»
پیامبراکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ فرمود: سخن ناروا در مسجد، حسنات و خوبیهای انسان را میخورد آن گونه که چارپایان، علفها را میخورند.
38- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اِذا نَزَلَتِ الْعاهاتُ وَالْافاتُ، عُوفی اَهْلُ الْمَساجِدِ.« مستدرکالوسائل، ج3، ص356»
پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ میفرماید: وقتی مشکلات وبلاها نازل میشود، اهل مسجد نجات مییابند.
39- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : یا اَباذَرِّ کُلُّ جُلُوسٍ فِی الْمَسْجِدِ لغوٌ اِلّا ثلاثهٌ: قَراءهٌ مُصِلٍ أوْ ذاکِرُ الله تَعالی اَوْ سائلٌ عنْ عِلْمٍ. « بحارالانوار، ج83، ص370»
پیامبراکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ میفرماید: ای ابوذر! در مسجد هر نشستنی به جز برای سه چیز بیهوده است: نماز خواندن، ذکر خدا گفتن، بحث علمی کردن.
40- قال رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ : اَلْجُلُوسُ فِی الْمَسْجِدِ لِإنْتِظارِ الصَّلاهِ عِبادَهٌ مالَمْ یَحْدُثْ قیلَ: وَ مَا الْحَدَثُ؟ قالَ: اَلْاِغْتِیاب. « بحارالانوار، ج83، ص384»
پیامبراکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ میفرماید: در انتظار نماز نشستن در مسجد تا زمانی که حدثی از او صادر نشود، عبادت است، پرسیدند: حَدَث چیست؟ پیامبر فرمود: غیبت کردن.