شکمپرستى طرف افراط قوه شهویه می باشد و آن عبارت است از: متابعت کردن آدمى قوه شهویه خود را در هر چیزى که میل به آن مىکند و آدمى را به آن مىخواند، از: شهوت شکم و فرج و حرص مال و جاه و زینت و امثال اینها. بسیارى از علماى اخلاق تخصیص دادهاند آن ...
مطالب موجود در دسته بندی "رذایل اخلاقی"
بی حرمتی به مقدسات و ارزش ها
یکی از روش ها برای تعیین گناه کبیره، هر گناهی است که دینداران آن را بزرگ میدانند به طوری که ثابت شود که در تمام دورهها تا زمان ائمه و پیغمبر ـ علیهم السّلام ـ ، نزد هر دینداری بزرگ بوده است. پس آن گناه کبیره خواهد بود؛ مانند هتک احترام و اهانت کردن به ...
بی توجهی به واجبات
یکی از مهمترین نقاط آغاز، اداء فرایض و اهتمام به واجبات است به ویژه نماز، روزه، زکات، حج، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر. مؤمن سالک باید نماز را در وقت بخواند، نه تنها در وقت که در اول وقت و همیشه باید پیش از وقت خود را آماده کند تا در اول ...
بذله گویی و مزاح
بذله گویی و مزاح یکی از موارد حسن رفتار است ولی باید توجه داشت که از جمله آفات زبان که مانند دیگر آفات آن آثار سوء و عواقب خطرناکی را به دنبال دارد مزاح و شوخی است. به همین جهت، در آداب دینی برای مزاح و شوخ طبعی حدّ و مرزی مشخص شده است که ...
بخل
بخل عبارت است از خسیس بودن در جایی که باید خرج کرد و ندادن آنچه را که باید داد و آن طرف تفریط است و افراط آن، اسراف است، که عبارت است از: خرج کردن آنچه نباید خرج کرد و این دو طرف، مذموم است و وسط آنها، که صفت جود و سخا بوده باشد ...
انتقام جویی
یعنى کسى که بدى با انسان کند اگر او نیز در صدد بدى کردن به مثل آنچه او کرده است یا بالاتر برآید این انتقام جوئی است، این حالت تا جایی پیش می رود که اگر چه شرعا حرام باشد، باز هم مرتکب آن می شود، مانند: مکافات غیبت به غیبت، و فحش به فحش، ...
استمناء (خودارضائی)
از گناهان کبیرهای که بر آن وعده عذاب داده شده، استمناء است و آن بیرون کردن منی خود است از راه غیر طبیعی، مانند مالیدن به دست یا سایر اعضاء خود یا به اعضاء دیگری غیر از همسر. در کتاب جواهرالکلام درآخر مبحث حدود مینویسد: هر کس به دستش یا عضو دیگرش استمناء کند، باید ...
عیب جوئی
عیب زدایی آری عیب جویى نه فرق میان این دو بسیار ظریف و لطیف است زیرا عیب جویى و عیبزدایى به حسب ظاهر هر دو با یادآورى و بازگو کردن عیوب همراه است، ولى اوّلى با انگیزه تحقیر و تنقیص ذکر مىشود و دومى به قصد خیر خواهى و اصلاح، اولى با دشمنى و خصومت ...
عُجب
حقیقت عجب و اقسام آن – فرق عُجب با اِدلال[1] : صفت عجب معمولا هنگامی حاصل مىشود که عمل از شائبه ریا خالص شود . عجب عبارت است از بزرگ دانستن نعمت و تکیه بر آن و فراموش کردن نسبت نعمت با نعمت دهنده. در کتاب کافى از على بن سوید روایت شده که از ...
شهوت رانی
شهوت رانی عبارت است از: متابعت کردن آدمى قوه شهویه خود را در هر چیزى که میل به آن مىکند و آدمى را به آن مىخواند، از: شهوت شکم و فرج و حرص مال و جاه و زینت و امثال اینها. و بسیارى از علماى اخلاق تخصیص دادهاند آن را به متابعت شهوت شکم و ...
شراب خواری و قمار بازی
زندگی بر وفق فطرت چشمه ای فوران می کند و مقدار آبی از آن خارج می شود و در نهر بجریان می افتد، منازلی را می پیماید و پیچ و خم هایی را طی می کند تا به دریا می ریزد و از جریان می افتد. حیات طبیعی هر انسانی مانند آبی است که از ...
دزدی و سرقت
از گناهانی که به کبیره بودنش تصریح شده، دزدی است، در روایتی از حضرت صادق ـ علیه السّلام ـ رسیده است که: «زنا نمیکند زنا کننده در حالی که به خدا و روز جزا ایمان داشته باشد و همچنین دزدی نمیکند شخص دزد در حالی که ایمان داشته باشد»[1] یعنی زانی و دزد در حال ...