مقدمه: قرآن کلام خداوند، سند نبوت، معجزه جاویدان خاتم انبیاء و سرچشمه همه معارف اسلامی است. پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ درباره قرآن فرمود: «انّ هذا القرآن مأدبه الله»؛[1] چون واژه «مأدبه» (به ضم حرف دال) به معنای سفره است، پس پیام این حدیث نورانی آن خواهد بود که قرآن سفره ...
مطالب موجود در دسته بندی "عقاید اسلامی"
معاد جسمانی و روحانی
از بحثهای مهمِ مسئله معاد، بحث درباره چگونگی معاد از نظر جسمانی و روحانی بودن آن است. در این زمینه از سوی فیلسوفان و متکلمان اسلامی، سه نظریه مطرح گردیده است: 1. فقط معادی جسمانی: در قیامت جز بدن و لذایذ و آلام بدنی و حسی تحقق ندارد. 2. فقط معاد روحانی: در قیامت جز ...
نشانههای رستاخیز
در قرآن کریم برای برپایی قیامت و وقوع رستاخیز نشانههایی ذکر گردیده است، که از آنها به «اَشْراطُ السَّاعه» تعبیر میشود. این نشانهها عبارتند از یک سلسله حوادث سهمگین و مهیب که در جهان طبیعت رخ داده و پایان یافتن عمر دنیا، و فرارسیدن عالم آخرت را اعلان میدارند. در اینجا برخی از این نشانهها ...
مرگ، قبر و برزخ
مرگ، گذرگاهی[1] به سرای دیگر حیات دنیوی انسان با مرگ پایان یافته و به سرای دیگری قدم میگذارد. مسئله مرگ از جنبه تربیتی اهمیت ویژهای دارد و در قرآن کریم، احادیث دینی از جهات گوناگون مورد توجه قرار گرفته و درباره آن مطالبی بیان گردیده است: در این فصل برخی از آنها را یادآور میشویم: ...
مواقف قیامت و حساب
موقفهای قیامت قرآن کریم در مورد طولانی بودن روز قیامت دو تعبیر متفاوت دارد: 1. یک جا آن را معادل پنجاه هزار سال دانسته و فرموده است: «تَعْرُجُ الْمَلائِکَهُ وَ الرُّوحُ إِلَیْهِ فِی یَوْمٍ کانَ مِقْدارُهُ خَمْسِینَ أَلْفَ سَنَهٍ».[1] ـ فرشتگان و روح در روزی که برابر با پنجاههزار سال است به سوی خدا بالا ...
تبیین مسیر قیامت
انسان در مسیر سفر آخرتش منازل و مراحل متعدد را طی می کند که در اینجا به اختصار درباره آن منازل توضیحاتی ارائه می شود: 1. نخستین منزل، جریان سکرات مرگ و سختی جان دادن است، امیرالمؤمنین ـ علیه السّلام ـ در تبیین سکرات مرگ می فرماید:«و انّ للموتِ لغمراتٍ هی افظعُ مِن أن تُستَغرَقَ ...
براهین اثبات معاد
مهمترین منبع و منشأ ایمان به معاد و حیات اُخروی، وحی الهی است که به وسیله پیامبران ـ علیهم السلام ـ به بشر ابلاغ شده است. انسان پس از آنکه خدا را شناخت و به صدق گفتار پیامبران ایمان آورد، به روز قیامت و حیات جاوید اخروی، که همه پیامبران، ایمان به آن را در ...
تناسخ و معاد
ـ معنای لغوی و اصطلاحی واژه تناسخ «تناسخ» از ریشه «نسخ» گرفته شده و کاربرد لغوی آن با دو ویژگی همراه است: 1. تحول و انتقال. 2. تعاقب دو پدیده که یکی جانشین دیگری گردد.[1] از اینرو، واژه «نسخ» در اصطلاح فقه و اصول فقه عبارت است از اینکه حکمی در شریعت به وسیله حکم ...
جایگاه وآثار ایمان بر معاد
ـ واژهشناسی معاد واژه معاد در لغت در سه معنا به کار رفته است: الف. معنای مصدری: یعنی عود و بازگشتن؛ ب. اسم مکان: یعنی مکان بازگشتن؛ ج. اسم زمان: یعنی زمان بازگشتن.[1] این واژه در قرآن کریم یک بار به کار رفته است، آنجا که میفرماید: «إِنَّ الَّذِی فَرَضَ عَلَیْکَ الْقُرْآنَ لَرادُّکَ إِلى مَعادٍ».[2] ...
قیامت و تجسم اعمال
مسأله تجسم اعمال از مسایل مربوط به جهان پس از مرگ است. این مسأله، گرچه شاخهای از کیفر و پاداش اخروی است، ولی در بحث شهود و گواهان قیامت نیز میتواند راهگشا باشد؛ زیرا هر گاه کردار انسان گناهکار در سرای دیگر تجسم یابد، خود بهترین شاهد و گواه بر جرم بوده و راه هرگونه ...
حقیقت و فلسفه امامت
امامت در لغت واژه «امامت» در لغت به معنای رهبری و پیشوایی، و «امام» به معنای مقتدا و پیشواست، خواه انسان باشد،یا چیز دیگر، چنانکه ابن فارس گفته است: «امام، کسی است که در کارها به او اقتدا میشود، و پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ امام ائمه، و خلیفه، امام رعیت، و ...
راه تعیین امام
در این که امام چگونه تعیین میشود، دو نظریه است: 1. نظریه شیعه، که راه تعیین امام را منحصر در نص شرعی میداند. یعنی امامت مقامی است انتصابی و نصب امام، حق خداوند است، همانگونه که نبوت نیز مقامی انتصابی است، و تعیین پیامبر حق و شأن خداوند است و بس. 2. نظریه مورد قبول ...