قرآن کریم :
اِنَّ اللّه َ لا یُغَیِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتّى یُغَیِّروا ما بِاَ نْفُسِهِمْ و اِذا اَرادَ اللّه ُ بِقَوْمٍ سوءا فَلا مَرَدَّ لَهُ وَ ما لَهُمْ مِنْ دونِهِ مِنْ والٍ؛
[سوره رعد، آیه ۱۱]
خداوند سرنوشت هیچ ملتى را تغییر نمى دهد، مگر آن که خودشان تغییر روش دهند و هنگامى که خداوند براى ملّتى به دلیل اعمالشان بدى بخواهد، هیچ چیز مانع آن نخواهد شد و غیر از خدا حمایتگرى براى آنان نخواهد بود.
۱پیامبر صلی الله علیه و آله : کُلُّکُمْ راعٍ وَکُلُّکُمْ مَسؤولٌ عَنْ رَعیَّتِهِ؛
همه شما سرپرست و مسئوول هستید و درباره زیردستانتان باز خواست مى شوید.
[جامع الاخبار، ص ۱۱۹]
۲امام على علیه السلام : مِنْ کَمالِ السَّعادَهِ السَّعْىُ فى صَلاحِ الْجُمْهورِ؛
کوشش در راه اصلاح توده مردم، از کمال خوشبختى است.
[غررالحکم، ح ۹۳۶۱]
۳امام على علیه السلام : مَنْ لَمْ یُصْلِحْ نَفْسَهُ لَمْ یُصْلِحْ غَیْرَهُ؛
هر کس خودش را اصلاح نکند، نمى تواند دیگران را اصلاح نماید.
[غررالحکم، ح ۸۹۹۰]
۴پیامبر صلی الله علیه و آله : صِنْفانِ مِنْ اُمَّتى اِذا صَلُحا صَلُحَتْ اُمَّتى وَ اِذا فَسَدا، فَسَدَتْ اُمَّتى، قیلَیا رَسولَ اللّه ِ وَ مَنْ هُما؟ قالَ: اَ لْـفُقَهاءُ وَ الاُْمَراءُ؛
دو گروه از امّت من اگر صالح شوند، امّتم صالح مى شوند و اگر فاسد شوند، امّتم فاسدمى شوند. عرض شد اى رسول خدا آن دو گروه کدامند؟ فرمودند: عالمان و حاکمان.
[خصال، ص ۳۷]
۵پیامبر صلی الله علیه و آله : عُمّالُکُمْ اَعْمالُکُمْ، کَما تَـکونونَ، یُوَلّى عَلَیْکُمْ؛
کارگزاران شما [نتیجه ]اعمال شما هستند، همان گونه که هستید، بر شما حکومتمى شود.
[شرح شهاب الاخبار، ص ۲۶۰]
۶امام صادق علیه السلام : اَ لْعالِمُ بِزَمانِهِ لا تَهْجُمُ عَلَیْهِ اللَّوابِسُ؛
کسى که به اوضاع زمان خود آگاه باشد، گرفتار هجوم اشتباهات نمى شود.
[تحف العقول ، ص ۳۵۶]
۷پیامبر صلی الله علیه و آله : مَنْ اَصْبَحَ لا یَهْتَمُّ بِاُمورِ الْمُسْلِمینَ فَلَیْسَ مَنْهُمْ وَ مَنْ سَمِعَ رَجُلاً یُنادىیا لَلْمُسْلِمینَ فَلَمْ یُجِبْهُ فَلَیْسَ بِمُسْلِمٍ؛
هر کس صبح کند و به امور مسلمانان همّت نورزد، از آنان نیست و هر کس فریادکمک خواهى کسى را بشنود و به کمکش نشتابد، مسلمان نیست.
[کافى، ج ۲، ص ۱۶۴، ح ۵]
۸پیامبر صلی الله علیه و آله : لَنْ تُقَدَّسَ اُمَّهٌ لایُؤْخَذُ لِلضَّعیفِ فیها حَقُّهُ مِنَ الْقَوىِّ غَیْرَ مُتَعْتِـعٍ؛
ملّتى که نتوان در میان آنان بدون دلهره، حقّ ضعیف را از قوى گرفت، هرگز قابلستایش نیست.
[تحف العقول، ص ۱۴۲]
۹پیامبر صلی الله علیه و آله : اِنّى تارِکٌ فیکُمُ الثَّقَلَیْنِ: کِتابَ اللّه ِ وَ عِتْرَتى اَهْلَ بَیْتى لَنْ تَضِلُّوا ما اِنْتَمَسَّکْتُمْ بِهِما وَ لَنْ یَفْتَرِقا حَتّى یَرِدا عَلَىَّ الْحَوْضَ؛
من دو چیز ارزشمند در میان شما مى گذارم: کتاب خدا و عترت و اهل بیتم، اگر بهآنها چنگ بزنید، هرگز گمراه نمى شوید.
[شرح احقاق الحق، ج ۵، ص ۲۸]
۱۰امام صادق علیه السلام : اِنَّ الْمُؤْمِنَ وَلىُّ اللّه ِ یُعینُهُ وَ یَصْنَعُ لَهُ وَ لا یَقولُ عَلَیْهِ اِلاَّ الْحَقَّ وَ لایَخافُ غَیْرَهُ؛
مؤمن دوست خداست، یاریش مى رساند و براى او کار مى کند و درباره او جز حقنمى گوید و از غیر او نمى ترسد.
[کافى، ج ۲، ص ۱۷۱، ح ۵]
۱۱پیامبر صلی الله علیه و آله : اِقْبَلِ الْحَقَّ مِمَّنْ اَتاکَ بِهِ صَغیرٌ اَوْ کَبیرٌ وَ اِنْ کانَ بَغیضا وَارْدُدِ الْباطِلَعَلى مَنْ جاءَ بِهِ مِنْ صَغیرٍ اَوْ کَبیرٍ وَ اِنْ کانَ حَبیبا ؛
حق را از هر کس که برایت آورد، کوچک باشد یا بزرگ، بپذیر، هر چند دشمنت باشدو باطل را، کوچک یا بزرگ، هر کس گوید به خودش برگردان، هر چند دوستت باشد.
[کنزالعمال، ح ۴۳۱۵۲]
۱۲امام صادق علیه السلام : اِذا اَرادَ اللّه ُ بِقَوْمٍ هَلاکا ظَهَرَ فیهِمُ الرِّبا؛
هنگامى که خداوند بخواهد ملتى را نابود کند، رباخوارى در میان آنان رواج مى یابد.
[وسائل الشیعه، ج ۱۸، ص ۱۲۳، ح ۱۷]
۱۳پیامبر صلی الله علیه و آله : اَلرّاشى وَ الْمُرْتَشى فِى النّارِ؛
رشوه دهنده و رشوه گیرنده در آتشند.
[کنزالعمال، ح ۱۵۰۷۷]
۱۴پیامبر صلی الله علیه و آله : اَللّهُمَّ لَکَ الْحَمْدُ لا اِلهَ اِلاّ اَنـْتَ قُلْتَ فى کِتابِکَ «ذلِکَ بِاَنَّ اللّه َ لَمْ یَکُ مُغَیِّرانِعْمَهً اَنـْعَمَها عَلى قَوْمٍ حَتّى یُغَیِّروا ما بِاَنْفُسِهِمْ» فَبِکَ آمَنْتُ وَ صَدَّقْتُ فَمَنْ ذَاالَّذىیَحْفَظُ ما بِنَفْسِهِ وَ یَمْنَعُ مِنَ التَّغْییرِ بِحَوْلِهِ وَ قُوَّتِهِ اِنْ اَنـْتَ لَمْ تَعْصِمْهُ فَصِلْ حَبْلَعِصْمَتى بِکَرَمِکَ حَتّى لا اُغَیِّرَ ما بِنَفْسى مِنْ طاعَتِکَ فَتَغَیَّرَ ما بى مِنْ نِعْمَتِکَ فَلَکَالْحَمْدُ یا حَىُّ یا قَیّومُ؛
خدایا حمد و ستایش مخصوص توست، معبودى جز تو نیست. در کتابت (قرآن)فرمودى «خداوند نعمتى را که به ملتى داده است، تغییر نمى دهد مگر این که خودشانتغییر روش دهند» پس من به تو ایمان آوردم و تو را تصدیق نمودم، خدایا اگر تو کسى راحفظ نکنى، چه کسى توان آن دارد که با نیرو و توان خود نعمت هاى در اختیار خود را حفظ نماید و از تغییر یافتن آن جلوگیرى کند. پس خداوندا به کرمت رشته در امانماندن مرا برقرار کن تا من زمینه اطاعتى را که در وجودم از تو دارم، تغییر ندهم، وگرنههر چه نعمت در پیش من دارى، تغییر خواهد یافت. پس حمد و ستایش مخصوصتوست اى خدایى که همیشه زنده و پایدارى.
[جمال الاسبوع، ص ۷۳]
۱۵پیامبر صلی الله علیه و آله : اِنَّ الاِْخْتِلافَ وَ التَّنازُعَ وَ التَّثَـبُّطَ مِنْ أمْرِ الْعَجْزِ وَ الضَّعْفِ وَ هُوَ مِمّا لایُحِبُّهُ اللّه ُ وَ لا یُعْطى عَلَیْهِ النَّصْرَ وَ الظَّـفَرَ؛
اختلاف و کشمکش و پشت هم اندازى، از ناتوانى و سستى است و خداوند نه آن رادوست دارد و نه با آن یارى و پیروزى مى دهد.
[بحارالأنوار، ج ۲۰، ص ۱۲۶، ح ۵۰]
۱۶امام سجاد علیه السلام : اَلذُّنوبُ الَّتى تُغَـیِّرُ النِّعَمَ: اَ لْبَغْىُ عَلَى النّاسِ وَ الزَّوالُ عَنِ الْعادَهِ فِىالْخَیْرِ وَ اِصْطِناعِ الْمَعْروفِ وَ کُفْرانِ النِّعَمِ وَ تَرْکِ الشُّکْرِ قالَ اللّه ُ عَزَّوَجَلَّ: «اِنَّ اللّه َ لایُغَیِّرُ ما بِقَوْمٍ حَتّى یُغَیِّروا ما بِاَ نْفُسِهِمْ…»؛
گناهانى که باعث تغییر نعمت ها مى شوند، عبارت اند از: تجاوز به مردم، ترک نمودنعادت هاى کار خیر و خوب و کفران نعمت و ترک شکر، زیرا خداوند عزّوجلّ مى فرماید:«خداوند سرنوشت هیچ ملتى را تغییر نمى دهد، مگر این که خودشان تغییر روش دهند… ».
[معانى الاخبار، ص ۲۷۰]
۱۷پیامبر صلی الله علیه و آله : اَتـَرعوونَ عَنْ ذِکْرِ الْفاجِرِ حَتّى یَعْرِفَهُ النّاسُ؟! فَاذْکُرُوا الْفاجِرَ بِما فیهِیَحْذَرْهُ النّاسُ؛
آیا از بردن نام بدکار، براى این که مردم او را بشناسند، خوددارى مى کنید؟ بدکار را بااعمال و کردارش معرفى کنید، تا مردم از او برحذر باشند.
[کنزالعمال ، ح ۸۰۷۰]
۱۸پیامبر صلی الله علیه و آله : لَیْسَ مِنّا مَنْ غَشَّ مُسْلِما اَو ضَرَّهُ اَو ماکَرَهُ؛
از ما نیست کسى که با مسلمانى تقلّب کند، یا به او ضرر رساند و یا با وى حیله نماید.
[نهج الفصاحه، ح ۲۴۱۴]
۱۹پیامبر صلی الله علیه و آله : یا عَلىُّ وَ لِلصّالِحِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: یُصْلِحُ ما بَیْنَهُ وَ بَیْنَ اللّه ِ تَعالى بِالْعَمَلِالصّالِحِ وَ یُصْلِحُ دینَهُ بِالْعِلْمِ وَ یَرْضى لِلنّاسِ ما یَرْضى لِنَفْسِهِ؛
اى على! انسان صالح سه نشانه دارد: با عمل صالح، میان خود و خداوند را اصلاح مى کند،با علم، دینش را اصلاح مى نماید و براى مردم، همانى را مى پسندد که براى خود مى پسندد.
[میراث حدیث شیعه، ج ۲، ص ۳۵، ح ۱۲۲]
۲۰امام على علیه السلام: کونا لِلظّالِمِ خَصْما وَ لِلْمَظْلومِ عَوْنا؛
پیوسته دشمن ظالم و یاور مظلوم باشید.
[نهج البلاغه، از نامه ۴۷]
۲۱پیامبر صلی الله علیه و آله : اِنَّما اَهْلَکَ الَّذینَ مِنْ قَبْلِکُمْ اَنـَّهُمْ کانوا اِذا سَرَقَ فیهِمُ الشَّریفُ تَرَکوهُ وَاِذا سَرَقَ فیهِمُ الضَّعیفُ اَقاموا عَلَیْهِ الْحَدَّ؛
نابودى مردمان پیش تر از شما از آنجا بود که اگر سرشناسى دزدى مى کرد، رهایشمى ساختند و چون ناتوانى دزدى مى نمود، مجازاتش مى کردند.
[نهج الفصاحه، ح ۹۴۳]
۲۲امام على علیه السلام: اِنَّ اللّه َ فَرَضَ الْجِهادَ وَ عَظَّمَهُ وَ جَعَلَهُ نَصْرَهُ وَ ناصِرَهُ وَ اللّه ِ ماصَلُحَتْ دُنْیا وَ لا دینٌ اِلاّ بِهِ ؛
در حقیقت خداوند جهاد را واجب گردانید و آن را بزرگداشت و مایه پیروزى و یاورخود قرارش داد. به خدا سوگند کار دنیا و دین جز با جهاد درست نمى شود.
[کافى، ج ۵، ص ۸ ، ح ۱۱]
۲۳پیامبر صلی الله علیه و آله : اِنَّ اللّه َ تَبارَکَ وَ تَعالى اِذا اَرادَ بِقَوْمٍ بَقاءً اَوْ نَماءً رَزَقَهُمْ الْقَصْدَ وَالْعَفافَ وَ اِذا اَرادَ بِقَوْمٍ اِقْتِطاعا فَتَحَ لَهُمْ اَوْ فَتَحَ عَلَیْهِم بابَ خیانَهٍ؛
هرگاه خداوند تبارک و تعالى ماندگارى، یا رشد ملتى را بخواهد، میانه روى وپاکدامنى را روزیشان مى کند و هرگاه نابودى آنان را بخواهد، دَرِ خیانتکارى را به سود ویا به ضررشان، به رویشان مى گشاید.
[الدررالمنثور، ج ۳، ص ۱۲۰]
۲۴امام صادق علیه السلام : اَمّا الْعِلَّهُ فِى الصِّیامِ لِیَسْتَوِىَ بِهِ الْغَنىُّ وَ الْفَقیرُ و ذلِکَ لاَِنَّ الْغَنىَّ لَمیَکُنْ لِیَجِدَ مَسَّ الْجوعِ فَیَرْحَمَ الْفَقیرَ لاَِنَّ الْغَنىُّ کُلَّما اَرادَ شَیئا قَدَرَ عَلَیْهِ فَاَرادَ اللّه ُعَزَّوَجَلَّ اَن یُسَوّى بَینَ خَلقِهِ و اَن یُذیقَ الغَنىَّ مَسَّ الجوعِ وَ الاَ لَمِ لِیَرِقَّ عَلَى الضَّعیفِو یَرحَمَ الجائِعَ ؛
علت روزه گرفتن آن است که به سبب آن، ثروتمند و فقیر برابر شوند، زیرا ثروتمندگرسنگى را احساس نکرده، تا به فقیر رحم کند، هرگاه هم چیزى را بخواهد مى تواندفراهم کند. پس خداوند خواست میان بندگانش برابرى ایجاد کند و توانمند مزهگرسنگى و درد را بچشد تا بر ناتوان مهر بورزد و بر گرسنه ترحم کند .
[بحارالأنوار، ج ۹۶، ص ۳۷۱، ح ۵۳]
۲۵امام باقر علیه السلام : … اِنَّ الاَْمْرَ بِالْمَعْروفِ وَ النَّهْىَ عَنِ الْمُنـکَرِ سَبیلُ الاَْنْبیاءِ وَ مِنْهاجُالصُّلَحاءِ ، فَریضَهٌ عَظیمَهٌ بِها تُقامُ الْفَرائِضُ ، وَ تَاْمَنُ الْمَذاهِبُ وَ تَحِلُّ الْمَکاسِبُ ، وَ تُرَدُّالْمَظالِمُ وَ تَعْمُرُ الاَْرْضُ ، وَ ینْتَصِفُ مِنَ الاَْعداءِ وَ یَسْتَقیمُ الاَْمْرُ… ؛
امر به معروف و نهى از منکر راه و روش پیامبران و شیوه صالحان است و واجب بزرگىاست که واجبات دیگر با آن بر پا مى شوند، راه ها امن مى گردد و درآمدها حلال مى شود وحقوق پایمال شده، به صاحبانش برمى گردد، زمین آباد مى شود و (بدون ظلم) حق ازدشمنان گرفته مى شود و کارها سامان مى پذیرد.
[کافى، ج ۵ ، ص ۵۶، ح ۱]
۲۶پیامبر صلی الله علیه و آله : ثَلاثٌ لَیْسَ لاَِحَدِ مِنَ النّاسِ فیهِنَّ رُخصَهٌ: بِرُّ الْوالِدَینِ مُسْلِما کانَ اَوکافِرا وَ الْوَفاءُ بِالْعَهْدِ لِمُسْلِمٍ کانَ اَو کافِرٍ وَ اَداءُ الاَْمانَهِ اِلى مُسْلِمٍ کانَ اَو کافِرٍ؛
سه چیز است که ترک آن براى هیچ کس جایز نیست: نیکى به پدر و مادر؛ مسلمانباشند یا کافر، وفاى به عهد؛ با مسلمان یا کافر و اداى امانت؛ به مسلمان یا کافر.
[جامع الصغیر، ج ۲، ص ۷۱۶، ح ۳۴۶۹]
۲۷پیامبر صلی الله علیه و آله : اَنـْصِفِ النّاسَ مِنْ نَفْسِکَ وَ انْصَحِ الأُْمَّهَ وَ اَرْحَمْهُمْ فَاِذا کُنْتَ کَذلِکَ وَغَضِبَ اللّه ُ عَلى أَهْلِ بَلْدَهٍ اَنـْتَ فیها وَ اَرادَ اَنْ یُنْزِلَ عَلَیْهِمُ الْعَذابَ نَظَرَ اِلَیْکَ فَرَحِمَهُمْبِکَ یَقولُ اللّه ُ تَعالى: «وَ ما کانَ رَبُّکَ لِیُهْلِکَ الْقُرى بِظُلْمٍ وَ أَهْلُها مُصْلِحونَ»؛
با مردم منصفانه رفتار کن و خیرخواه و مهربان آنان باش؛ زیرا اگر چنین بودى و خداوندبر مردم آبادیى که تو در آن به سر مى برى خشم گرفت و خواست بر آنان عذاب فرو فرستد،به تو نگاه مى کند و به خاطر تو به آنان رحم مى کند. خداى متعال مى فرماید «و پروردگارتو هرگز بر آن نبوده که شهرهایى را که مردمش درستکارند، به ستمى هلاک کند».
[مکارم الاخلاق، ص ۴۵۷]
۲۸امام رضا علیه السلام : … الجُمُعَهُ مَشْهَدٌ عامٌ فَاَرادَ اَنْ یَکونَ لِلاِْمامِ سَبَبٌ اِلى مَوعِظَتِهِمْ وَتَرغیبِهِم فِى الطّاعَهِ وَ تَرهیبِهِم مِنَ الْمَعْصیَهِ وَ فِعْلِهِمْ وَ تَوفیقِهِمْ عَلى ما اَرادوا مِنْمَصْلَحَهِ دینِهِمْ وَ دُنْیاهُم وَ یُخْبِرَهُمْ بِما وَرَدَ عَلَیْهِمْ مِنَ الآْفاتِ و مِنَ الاَْحْوالِ الَّتى لَهُم فیهَا الْمَضَرَّهُ وَ الْمَنْفَعَهُ ؛
جمعه روز اجتماع عموم مردم است. خداوند خواست تا امام از رهگذر خطبه نمازجمعه، آنان را موعظه کند و به اطاعت تشویقشان نماید و از معصیت و ارتکاب آن برحذرشان دارد و آنان را بر آنچه در جهت مصلحت دین و دنیاى خویش اراده کرده اند موفّقسازد و از زیان هایى که دیده اند و حالاتى که براى آنان زیان آور یا سودآور است، با خبر کند.
[علل الشرایع، ج ۱، ص ۲۶۵، ح ۹]
۲۹پیامبر صلی الله علیه و آله : لاتَخْتَلِفوا، فَإِنَّ مَنْ کانَ قَبْلَکُمُ اخْتَلَفوا فَهَلَکوا؛
باهم اختلاف نکنید، که پیشینیان شما دچار اختلاف شدند و نابود گشتند.
[کنزالعمال، ح ۸۹۴]
۳۰پیامبر صلی الله علیه و آله : إِذا کَثُرَ الزِّنا بَعْدى کَثُرَ مَوْتُ الْفُجْأَهِ وَ اِذا طُـفِّفَ الْمِکْیالُ اَخَذَهُمُ اللّه ُبِالسِّنینَ وَ النَّقْصِ وَ إذا مَنَعُوا الزَّکاهَ مُنِعَتِ الاَْرْضُ بَرَکاتِها مِنَ الزَّرْعِ وَ الثَّمارِ وَالْمَعادِنِ وَ اِذا جاروا فِى الْحُکْمِ تَعاوَنوا عَلَى الظُّلْمِ وَ الْعُدْوانِ وَ اِذا نَقَضُوا الْعُهودَسَلَّطَ اللّه ُ عَلَیْهِمْ عَدُوَّهُمْ وَ اِذا قَطَعُوا الاَْرْحامَ جُعِلَتِ الاَْمْوالُ فى اَیْدِى الاَْشْرارِ وَ اِذا لَمْیأْمُروا بِالْمَعْروفِ وَ لَمْ یَنْهَوا عَنِ الْمُنْـکَرِ وَ لَمْ یَتَّبِعُوا الاَْخْیارَ مِنْ اَهْلِ بَیْتى سَلَّطَ اللّه ُعَلَیْهِمْ اَشْرارَهُمْ فَیَدْعُوَ عِنْدَ ذلِکَ خِیارُهُمْ فَلا یُسْتَجابُ لَهُمْ ؛
چون پس از من زنا رایج شود، مرگ ناگهانى زیاد مى شود و چون کم فروشى کنند،خداوند آنان را به قحطى و کمبود مبتلا مى گرداند و چون زکات ندهند، زمین برکاتخود، مانند غلات و میوه ها و معادن را از آنان دریغ مى دارد و چون در قضاوت ستمنمایند، بر ظلم و تجاوز یکدیگر را یارى کنند و چون عهدها را بشکنند، خداونددشمنشان را بر آنان مسلّط کند و چون قطع رحم کنند، ثروت در دست اشرار افتد وهنگامى که امر به معروف و نهى از منکر ننمایند و از نیکان از اهل بیت من پیروى نکنند،خداوند اشرارشان را بر آنان مسلّط کند و نیکانشان دعا کنند ولى مستجاب نشوند .
[تحف العقول، ص ۵۱]
۳۱پیامبر صلی الله علیه و آله : اِیّاکُمْ وَ الشُّحَّ فَاِنَّما هَلَکَ مَنْ کانَ قَبْلَکُمْ بِالشُّحِّ اَمَرَهُمْ بِالْبُخْلِ فَبَخِلوا وَاَمَرَهُمْ بِالْقَطیعَهِ فَقَطَعوا وَ اَمَرَهُمْ بِالْفُجورِ فَفَجَروا؛
از حرص بپرهیزید، زیرا که پیشینیان شما در نتیجه حرص نابود شدند، حرص آنها رابه بخل وادار کرد پس بخل ورزیدند. به قطع رحم وادار کرد پس با خویشاوندان قطعرابطه کردند. به بدى وادارشان کرد پس بدکار شدند.
[نهج الفصاحه ، ح ۹۹۲]
۳۲پیامبر صلی الله علیه و آله : إِذا کانَ اُمَراؤُکُمْ خیارَکُمْ وَ اَغْنیاؤُکُمْ سُمَحاءَکُمْ وَ امرکُمْ شورىبَیْنَـکُمْ فَظَهْرُ الاَْرْضِ خَیْرٌ لَکُمْ مِنْ بَطْنِها وَ اِذا کانَ اُمَراؤُکُمْ شِرارَکُمْ وَ اَغْنیاؤُکُمْبُخَلاءَکُمْ وَ اُمورُکُمْ اِلى نِساءِکُمْ فَبَطْنُ الاَْرْضِ خَیْرٌ لَکُمْ مِنْ ظَهْرِها؛
هرگاه حاکمانتان نیکان شما باشند و ثروتمندانتان بخشندگان شما و کارها میانشما با مشورت باشد، روى زمین از درون آن براى شما بهتر است و هرگاه حاکمانتاناشرار شما و ثروتمندان شما بخیلان باشند و کارهاى شما به دست زنان افتد، درونزمین براى شما بهتر از روى زمین است.
[تحف العقول، ص ۳۶]
۳۳امام زمان علیه السلام : اَللّهُمَّ… وَ تَفَضَّلْ عَلى عُلَمائِنا بِالزُّهْدِ وَ النَّصیحَهِ وَ عَلَى الْمُتَعَلِّمینَبِالْجُهْدِ وَ الرَّغْبَهِ وَ عَلَى الْمُسْتَمِعینَ بِالاِْتْباعِ وَ الْمَوْعِظَهِ وَ عَلى مَرْضَى الْمُسْلِمینَبِالشِّفاءِ وَ الرّاحَهِ وَ عَلى مَوْتاهُمْ بِالرَّاْفهِ وَ الرَّحْمَهِ وَ عَلى مَشایِخِنا بِالْوَقارِ وَ السَّکینَهِوَ عَلَى الشَّبابِ بِالاِْنابَهِ وَ التَّوْبَهِ وَ عَلَى النِّساءِ بِالْحَیاءِ وَ الْعِفَّهِ وَ عَلَى الاَْغْنیاءِبِالتَّواضُعِ وَ السَّعَهِ وَ عَلَى الْفُقَراءِ بِالصَّبْرِ وَ الْقَناعَهِ وَ عَلَى الْغُزاهِ بِالنَّصْرِ وَ الْغَلَبَهِ وَعَلَى الاُْسَراءِ بِالْخَلاصِ وَ الرّاحَهِ وَ عَلَى الاُْمَراءِ بِالْعَدْلِ وَ الشَّفَقَهِ وَ عَلَى الرَّعیَّهِ بِالاِْنْصافِ وَ حُسْنِ السّیرَهِ… ؛
خداوندا… تفضّل کن بر علما به زهد و خیرخواهى و بر دانش اندوزان به کوشش وشوق و بر شنوندگان به پیروى و نصیحت پذیرى و بر بیماران مسلمان به شفا و آسایش وبر امواتشان به مهربانى و رحمت و برسالخوردگان به وقار و آرامش و بر جوانان بهبازگشت و توبه و بر زنان به حیا و پاکدامنى و بر ثروتمندان به تواضع و بخشش نمودن وبر فقرا به صبر و قناعت و بر رزمندگان به یارى و پیروزى و بر اسیران به خلاصى و راحتىو بر حاکمان به عدل و مهربانى و بر عموم مردم به انصاف و خوشرفتارى… .
[البلد الامین، ص ۳۴۹]
۳۴امام صادق علیه السلام : وَ لَیْسَ یُحَبُّ لِلْمُلوکِ أَنْ یُفَرِّطوا فى ثَلاثٍ: فى حِفْظِ الثُّغورِ وَ تَفَقُّدِالْمَظالِمِ وَ اخْتیارِ الصّالِحینَ لاَِعْمالِهِمْ؛
حاکم سزاوار نیست که در سه کار کوتاهى کند: حفظ مرزها، رسیدگى به حقوقپایمال شده و انتخاب افراد شایسته براى کارهایشان.
[تحف العقول، ص ۳۱۹]
۳۵امام على علیه السلام : وَ اَیْمُ اللَّهِ مَا کانَ قَوْمٌ قَطُّ فى غَضِّ نِعْمَهٍ مِنْ عَیْشٍ فَزالَ عَنْهُمْ اِلاَّبِذُنُوبٍ اِجْتَرَحوهَا، لاَِنَّ اللّهَ لَیْسَ بِظَّلامٍ لِلْعَبیدِ. وَ لَوْ اَنَّ النّاسَ حینَ تَنْزِلُ بِهِمُ النِّقَمُ وَتَزولُ عَنْهُمُ النِّعَمُ فَزِعُوا اِلى رَبِّهِمْ بِصِدْقٍ مِنْ نیّاتِهِمْ وَ وَلَهٍ مِنْ قُلوبِهِمْ لَرَدَّ عَلَیْهِمْ کُلَّشَارِدٍ وَ اَصْلَحَ لَهُمْ کُلَّ فَاسِدٍ؛
به خدا سوگند، هرگز ملتى در زندگىِ مرفّه و پر نعمتى نبوده اند و نعمت و رفاه از آنانزائل نشده است، مگر به سبب گناهانى که مرتکب شده اند، چرا که خداوند به بندگانشظلم نمى کند. اگر مردم به هنگامى که بلاها و سختى ها بر آنان فرود مى آمد و نعمت ها ازدستشان مى رفت، با نیت هاى خوب و دلى مشتاق به پروردگارشان پناه مى بردند،بى گمان هر از دست رفته اى به آنان باز مى گشت و هر فاسدى اصلاح مى شد.
[نهج البلاغه، از خطبه ۱۷۸]
۳۶امام باقر علیه السلام : وَ اعْلَمْ اَنَّ الاِْلْفَ مِنَ اللّه ِ وَ الْفِرْکَ مِنَ الشَّیْطانِ؛
بدان که، انس و الفت گرفتن [با دیگران] از خداوند و دشمنى از شیطان است.
[کافى، ج ۵، ص ۵۰۰، ح ۱]
۳۷امام حسین علیه السلام : إنَّ شیعَتَنا مَنْ سَلِمَتْ قُلوبُهُمْ مِنْ کُلِّ غِشٍّ وَغِلٍّ وَدَغَلٍ؛
بى گمان شیعیان ما، دل هایشان از هر خیانت، کینه، و فریبکارى پاک است.
[بحارالأنوار، ج ۶۸، ص ۱۵۶، ح ۱۱]
۳۸امام کاظم علیه السلام : طوبى لِلْمُصْلِحینَ بَیْنَ النّاسِ، اُولئِکَ هُمُ الْمُقَرَّبونَ یَوْمَ الْقیامَهِ؛
خوشا به حال اصلاح کنندگان بین مردم، که آنان همان مقرّبان روز قیامت اند.
[تحف العقول، ص ۳۹۳]
۳۹امام صادق علیه السلام : اُنـْظُرْ ما بَلَغَ بِهِ عَلىٌّ علیه السلام عِنْدَ رَسولِ اللّه ِ صلی الله علیه و آلهفَالْزَمْهُ فَاِنَّ عَلیّا علیه السلاماِنَّمابَلَغَ ما بَلَغَ بِهِ عِنْدَ رَسولِ اللّه ِ صلی الله علیه و آله بِصِدْقِ الْحَدیثِ وَ اَداءِ الاَْمانَهِ؛
ببین على علیه السلام با چه چیز آن مَقام را نزد پیامبر خدا صلی الله علیه و آله پیدا کرد، همان را پیروى کن.در حقیقت على علیه السلام آن مَقام را نزد پیامبر خدا صلی الله علیه و آلهبا راستگویى و امانتدارى بدست آورد.
[کافى ، ج ۲، ص ۱۰۴، ح ۵]
۴۰پیامبر صلی الله علیه و آله : وَ الّذى نَفْسى بِیَدِهِ لایَدْخُلُ الْجَنَّهِ اِلاّ رَحیمٌ قالوا: کُلُّنا رَحیمٌ. قالَ: لاحَتّى تَرْحَمَ الْعامَّهَ؛
سوگند به آن کس که جانم در دست اوست، کسى جز اهل ترحم به بهشت نمى رود.عرض کردند: «همه ما دلْ رحم و مهربانیم»، فرمودند: نه، مگر آن گاه که به عموم مردمرحم کنید.
[کنزالعمال، ح ۵۹۸۹]
مؤلف : هادی موحدی
