سؤال 1: وصیت از نظر شرعی چیست و به چه چیزی تعلق می‌گیرد؟
جواب: وصیت آن است که انسان سفارش کند بعد از مرگش برای او کارهایی انجام دهند یا بگوید بعد از مرگش چیزی از مال او ملک کسی باشد یا برای اولاد خود و کسانی که اختیار آنان با اوست قیم و سرپرست معین کند و کسی را که به او وصیت می‌کنند وصی می‌گویند. (توضیح المسائل حضرت امام (ره), ص2694)
سؤال 2: کسی که خودکشی کند آیا وصیت او نافذ است؟
جواب: کسی که از روی عمد مثلاً زخمی به خود زده یا سمی خورده است که به واسطه آن یقین یا گمان به مردن او پیدا می‌شود اگر وصیت کند که مقداری از مال او را به مصرفی برسانند صحیح نیست. (توضیح المسائل حضرت امام (ره), ص2698)
سؤال 3: اگر کسی نشانه‌های مرگ را در خود می‌بیند واجب است وصیت کند؟
جواب: کسی که نشانه‌های مرگ را در خود می‌بیند اگر خمس و زکات و مظالم بدهکار است باید فوراً بدهد و اگر نمی‌تواند بدهد چنانچه از خودش مال دارد یا احتمال می‌دهد کسی آنها را ادا نماید باید وصیت کند و همچنین است اگر حجبر او واجب باشد یا نماز و روزه قضا داشته باشد واجب است وصیت نماید. (توضیح المسائل امام (ره), ص2701 ـ 2702)
سؤال 4: اگر انسان از وصیت خود برگردد آیا وصیت به قوت خود باقی است یا خیر؟
جواب: اگر انسان از وصیت خود برگردد مثلاً بگوید ثلث مالش را به کسی بدهند بعد بگوید به او ندهند وصیت باطل می‌شود و اگر وصیت خود را تغییر دهد مثل آنکه قیّمی برای بچه‌های خود معین کند بعد دیگری را به جای او قیم نماید، وصیت اولش باطل می‌شود و باید به وصیت دوم او عمل نمایند. (توضیح المسائل حضرت امام (ره), ص2706)
سؤال 5: اگر کسی در مرضی به واسطه آن مرض می‌میرد مقداری از مالش را به کسی ببخشد و وصیت کند که بعد از مردن او هم مقداری به کس دیگر بدهند این اموال باید از ثلث میت پرداخت شود یا از اصل مال او؟
جواب: آنچه را که در حال زندگی بخشیده از اصل مال است و احتیاجبه اذن ورثه ندارد و چیزی را که وصیت کرده اگرزیادتر از ثلث باشد زیادی آن محتاجبه اذن ورثه است. (توضیح المسائل حضرت امام (ره), ص2709)
سؤال 6: آیا می‌توان به کسی که هنوز متولد نشده است و در شکم مادر است و همچنین کسی که هنوز به وجود نیامده است وصیت کرد و مالی را به آنها بخشید؟
جواب: کسی که انسان وصیت می‌کند که چیزی به او بدهند باید وجود داشته باشد پس اگر وصیت کند به بچه‌ای که ممکن است فلان زن حامله شود چیزی بدهند باطل است ولی اگر وصیت کند به بچه‌ای که در شکم مادر است چیزی بدهند اگر چه هنوز روح نداشته باشد وصیت صحیح است پس اگر زنده به دنیا آمد باید آن چه را که وصیت کرده به او بدهند و اگر مرده به دنیا آمد وصیت باطل می‌شود و آنچه را که برای او وصیت کرده ورثه میان خودشان قسمت می‌کنند. (توضیح المسائل حضرت امام (ره), ص2712)
سؤال 7: اگر مقداری از مال میت دردست وصی او تلف شود آیا وصی ضامن است؟
جواب: چنانچه در نگهداری آن کوتاهی کرده باشد و یا تعدی نموده وصی ضامن است والا ضامن نمی‌باشد. (توضیح المسائل حضرت امام (ره), ص2717)
سؤال 8: اگر کسی وصیت کند که بعد از فوتش مقداری پول جهت مدرسه سازی صرف کنند آیا می‌شود این پول را در راه دیگری چون حمام سازی و غیره خرجنمود؟
جواب: اگر وصیت صحیح کرده است تغییر وصیت جایز نیست. (برگرفته از استفتاثات امام (ره), ج2, ص441, س76 و ص413, س20)
سؤال 9: اگر شخصی در مورد قرض یا نذر خود وصیتی نداشت پرداخت آن واجب است یا خیر؟
جواب: بلی, اگر مال معینی را برای موردی نذر کرده باشد البته نذر صحیح شرعی و قبل از وفای به نذر بمیرد باید آن مال را از اصل ترکه اش بپردازند. (تحریر الوسیله, ج2, ص122, م20)
سؤال 10: اگر شخصی فوت کند و بدهی داشته باشد آیا اقوام او موظف پرداخت آن هستند؟
جواب: اقوام موظف به پرداخت بدهی او از مال خودشان نیستند بلکه اگر مالی از او مانده باید بدهی از اصل همان مال داده شود. (استفتاثات امام (ره), ج3, ص435, س127)
سؤال 11: چه کسی موظف به عمل کردن وصیت میت است؟
جواب: وصی باید به وصیت عمل کند و دیگران وظیفه‌ای ندارند.
سؤال 12: فرزند شهیدم وصیت کرده که دو ماه و نیم روزه برای او استیجار شود ولی ایشان نظر به اینکه ما ترک نداشته بنده هم فاقد امکانات مالی هستم در این رابطه وظیفه‌ام چیست؟
جواب: با فرض اینکه ما ترک ندارد وصیت او نافذ نیست. (استفتاثات امام ج2, ص430)
