در صورتی‌ که دود غلیظ باشد، طبق فتوای بسیاری از مراجع، روزه‌دار باید از آن اجتناب کند و ملاک در تشخیص غلظت آن، عرف است. اما اگر مشکوک بوده است، اشکالى ندارد و با استنشاق آن روزه باطل نمی‌شود.

در این مقاله چند پرسش و پاسخ در مورد روزه را مطرح می کنیم:

سوال: اگر در ماه رمضان در اثر ملاعبت زن و شوهر از مرد به طور غیر عمدی منی خارج شود و آن‌را حمل بر ابطال روزه نمایند و روزه را بخورند، حکم چیست؟

1ـ در صورتی که با بازی و ملاعبه و بغل کردن همسر، از انسان منی خارج شود، گرچه جُنب می‌شود، اما فقط در صورتی روزه‌ی او باطل است که عادت مرد یا زن این باشد که با این عمل از آنها منی خارج شود، و در این صورت، باید قضای روزه را بجا آورند.

2ـ در فرض سۆال که پس از خروج منی روزه را افطار کردند، روزه باطل شده و باید قضای آن انجام شود، اما درباره‌ی اینکه آیا این امر کفاره‌ دارد یا خیر، نظر مراجع تقلید متفاوت است، برخی (آیات عظام سیستانی و هادوی) کفاره‌ای را لازم نمی‌دانند، برخی (آیه الله صافی گلپایگانی) بنابراحتیاط کفاره افطار عمدی را واجب می‌دانند. و بعضی (آیه الله خامنه‌ای) نیز می‌گویند، اگر در یادگیری مسأله کوتاهی کرده باشد، علاوه بر قضا کفاره واجب است.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:

حضرت آیه الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):

در فرض سۆال باید قضای روزه را بجا آورد و اگر در یادگیری مسأله کوتاهی کرده باشد، علاوه بر قضا کفاره نیز واجب است.

حضرت آیه الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):

اگر از خود مطمئن بود و اتفاقا و بدون قصد سابق منی از او خارج شود روزه صحیح است، و در فرض مذکور قضا کافی است.

حضرت آیه الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

روزه باطل بوده و باید به احتیاط واجب کفاره هم بدهد.

حضرت آیه الله هادوی تهرانی (مد ظله العالی):

روزه باطل و قضا واجب است، ولی کفاره افطار عمد لازم نیست.

سوال: آیا روزه دار باید از دود اسفند اجتناب کند و در صورت رسیدن آن به گلو، روزه‌اش باطل می شود؟

در صورتی‌که دود آن غلیظ باشد، طبق فتوای بسیاری از مراجع، روزه‌دار باید از آن اجتناب کند و ملاک در تشخیص غلظت آن، عرف است. اما اگر مشکوک بوده است، اشکالى ندارد و با استنشاق آن روزه باطل نمی‌شود.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:

حضرت آیه الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):

اگر دود غلیظ به حلق نرسد مانعى ندارد و ضررى به صحّت روزه وارد نمى‌کند.

حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

اگر در عرف آن را دود غلیظ بدانند، و عمداً و با توجّه، استنشاق شود، روزه باطل است (بنابراحتیاط واجب)، و اگر مشکوک بوده است، اشکالى ندارد.

حضرت آیه الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):

در صورتی‌که دود آن غلیظ باشد باید از آن اجتناب کند.

حضرت آیه الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

به احتیاط لازم باید اجتناب کند و اگر به حلقش رسیده باشد احتیاطاً قضا کند.

حضرت آیه الله هادوی تهرانی (مد ظله العالی):

اجتناب لازم نیست و روزه باطل نمی‌شود.

سوال: اگر کسی سیگاری باشد آیا می تواند هم روزه بگیرد و هم سیگار بکشد؟

توجه شما را به فرمایشات مراجع محترم تقلید در این باره جلب می کنیم:

احتیاط واجب آن است که روزه دار دود سیگار و تنباکو و مانند اینها را هم به حلق نرساند. (اراکى، گلپایگانى، خوئى، فاضل، تبریزى، سیستانى، صافى)

آیه الله خامنه ای (دام ظله):

بنابر احتیاط واجب جایز نیست در حال روزه سیگار کشیده شود. (أجوبه الاستفتاءات (بالفارسیه)، س 760 و س 744)

آیه الله مکارم شیرازی(دام ظله):

احتیاط واجب آن است که روزه دار از کشیدن سیگار و تنباکو و سایر دخانیات پرهیز کند و بخار غلیظ نیز به حلق نرساند، ولى رفتن به حمام اشکال ندارد هر چند فضاى حمام را بخار گرفته باشد.

آیه الله بهجت (ره):

عدم افساد روزه به وسیله غبار یا دود غیر غلیظ و غیر جایگزین غذا و غیر مقوى خالى از وجه نیست ولى أحوط (احتیاط واجب) اجتناب است.

آیه الله نورى(دام ظله):

روزه دار باید بخار غلیظى که در دهان مبدل به آب مى‏شود و نیز بنا بر احتیاط واجب دود سیگار و تنباکو و مانند اینها را به حلق نرساند.

آیه الله زنجانى(دام ظله):

در ماه مبارک رمضان سیگار کشیدن و استعمال سایر دخانیات به صورت آشکار به گونه‏اى که بى‏احترامى به روزه به شمار آید جایز نیست بلکه بنا بر احتیاط در غیر این صورت نیز استفاده نشود و چنان چه روزه دار در ماه رمضان از دخانیات استفاده کند، بنا بر احتیاط در بقیه روز از کارهایى که روزه را باطل مى‏کند خوددارى کرده، روزه آن روز را نیز قضا کند. (توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج ‏1، ص 903، مسأله 1605)

(توجه: استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، سیستانی، صافی گلپایگانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئیست انجام گرفته است)