مبطلات روزه عبارتند از: 1. خوردن و آشامیدن، 2. جماع، 3. استمناء، (انسان با خود کارى کند که منى از او بیرون آید)، 4. دروغ بستن به خدا و پیغمبر (صلی الله علیه و آله) و جانشینان پیغمبر (علیهم السلام)، 5. رساندن غبار غلیظ به حلق، 6. فرو بردن تمام سر در آب، 7. باقى ماندن بر جنابت و حیض و نفاس تا اذان صبح، 8. اماله کردن با چیزهاى روان، 9. قى کردن.

در این مقاله به چند سوال در رابطه با روزه پاسخ خواهیم گفت:

سوال: آیا حمام کردن در حال روزه اشکال دارد؟

حمام رفتن در حال روزه اشکالی ندارد، اما اگر آب به قدری گرم باشد که موجب ضعف بدن شود، از مکروهات روزه به شمار می‌آید.) امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ج 1، ص 925، م 1657(

سوال: آیا ترک نماز روزه را باطل می کند؟

همه احکام و دستورات اسلام در جهت رشد و تعالی انسان تشریع شده و در صورت عمل به آنها نفع و فایده اش نصیب خود انسان خواهد شد. گرچه همه این احکام یک مجموعه است و در صورتی به نتیجه کامل می رسد که به تمام دستورات عمل شود. در نتیجه نماز بدون روزه، یا روزه بدون نماز هیچ کدام به تنهایی نتیجه مطلوب خود را نخواهند داشت. اما از آن جا که هر کدام از این اعمال عبادت مستقل هستند که به تنهایی نیز آثار و نتایجی دارند (البته نه در حد کمال). بنابراین نخواندن نماز موجب بطلان روزه نخواهد شد، بلکه از ارزش واقعی آن می کاهد.

لازم به یاد آوری است که مبطلات روزه عبارتند از: 1. خوردن و آشامیدن، 2. جماع، 3. استمناء، (انسان با خود کارى کند که منى از او بیرون آید)، 4. دروغ بستن به خدا و پیغمبر (صلی الله علیه و آله) و جانشینان پیغمبر (علیهم السلام)، 5. رساندن غبار غلیظ به حلق، 6. فرو بردن تمام سر در آب، 7. باقى ماندن بر جنابت و حیض و نفاس تا اذان صبح، 8. اماله کردن با چیزهاى روان، 9. قى کردن. )توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج ‏1، ص 891 ، م 1572(

سوال: در ماه رمضان در صورتی که انجام غسل با فرو بردن سر در آب همراه است آیا این عمل (شستن سر) باعث باطل شدن روزه نمی شود؟

اکثر مراجع معظم تقلید غسل ارتماسی را برای روزه دار در ماه رمضان جایز ندانسته و در صورت ارتکاب عمدی آن، روزه و غسل وی را باطل می دانند. بله اگر از روی فراموشی یا ندانستن مسئله انجام داد روزه و غسل او صحیح است. (توضیح المسائل (محشى – امام خمینى)، ج‌1، ص 219؛ (آیه الله سیستانى: فرو بردن تمام سر در آب روزه را باطل نمى‌کند ولى کراهت شدید دارد. توضیح المسائل (محشى – امام خمینى)، ج‌1، ص 905)؛ (آیه الله شبیری: اگر بدون عذر غسل ارتماسى کند بنا بر احتیاط واجب غسل او باطل مى‌باشد. توضیح المسائل (محشى – امام خمینى)، ج‌1، ص 220)؛ (نظر آیه الله مکارم شیرازی احتیاط واجب در عدم جواز است.)

بنابراین، یا باید غسل ترتیبی انجام داد یا در صورت داشتن عذر تیمم بدل از غسل کرد.

سوال: آیا فرو بردن خلط سر یا سینه از گلو موجب بطلان روزه می‌شود؟

اگر خِلط وارد فضاى دهان نشود، فرو بردن آن موجب بطلان روزه نیست و این امر در روزه مستحبی و واجب فرقی نمی‌کند. (فاضل لنکرانى، محمد، جامع المسائل، ج ‌1، ص 146،بهجت، محمد تقى، استفتاءات، ج ‌2، ص 344، س 2799)

سوال: آیا با داشتن روزه قضا ، می توان نذر روزه کرد؟

اکثر مراجع تقلید می‌گویند، با داشتن روزه قضا نذر روزه صحیح نیست و نذر محقق نمی‌شود و عمل به آن لازم نیست مگر آن که قصد داشته باشد روزه نذری را بعد از روزه قضا بجا آورد، اما برخی از مراجع نذر روزه را با داشتن روزه قضا، جایز می‌دانند.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:

حضرت آیه الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):

با داشتن روزه قضا نذر روزه صحیح نیست و نذر محقق نمی‌شود و عمل به آن لازم نیست مگر آن که قصد داشته باشید روزه نذری را بعد از روزه قضا بجا آورید.

حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

در فرض سوال، نذر اشکال دارد.

حضرت آیه الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):

مانعی ندارد.

حضرت آیه الله هادوی تهرانی(مد ظله العالی):

صحیح نیست.

(توجه: استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه‌ای، مکارم شیرازی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئیست انجام گرفته است.)