فردی که از روی عذر، بر روی صندلی می‌نشیند و نماز می‌خواند، در صورتی که برای او ممکن است، بر اساس نظر برخی مراجع، باید در هنگام سجده نوک انگشتان پا را روی زمین قرار دهد، ولی چنانچه از این عمل معذور باشد، مطمئناً رعایت آن بر وی واجب نیست.
سوال: با سلام کسی که روی صندلی می‌نشیند و نماز می‌خواند در هنگام سجده در مورد نوک انگشت پا که واجب است روی زمین قرار گیرد، باید چه کند؟
به طور کلی:
فردی که از روی عذر، بر روی صندلی می‌نشیند و نماز می‌خواند، در صورتی که برای او ممکن است، بر اساس نظر برخی مراجع، باید در هنگام سجده نوک انگشتان پا را روی زمین قرار دهد، ولی چنانچه از این عمل معذور باشد، مطمئناً رعایت آن بر وی واجب نیست.
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سوال، چنین است:
حضرت آیه الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):
در صورت امکان باید نوک انگشتان پا را روی زمین قرار دهد.
حضرت آیه الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
خیر واجب نیست.
حضرت آیه الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
در فرض سوال، برای شخص معذور رعایت موارد مذکور در سوال، لازم نیست.
حضرت آیه الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
چنانچه شخص واقعاً نتواند سجده را به صورت متعارف انجام دهد و به صورت مورد سوال عمل کند باید در زمان سجده نوک دو انگشت بزرگ را به هر مقدار ممکن است بر زمین بگذارد.
سوال: آیا وجود یک عبادتگاه در خانه مثل یک اتاق خاص جایز است؟
عبادت به عنوان خط ارتباط میان انسان و خداوند، از ارزش و اهمیت بسیار برخوردار است. برای این‌گونه اعمال بهتر این است که شرایط محیطی، جسمی و روحی انسان نیز در نظر گرفته شده و برای انجام هرچه بهتر این عمل لحاظ گردد. خانه انسان، طبیعتاً محیطی برای زندگی روزمرّه بوده و کارهای روزانه بسیاری در آن انجام می‌شود و طبیعی است که معمولاً برای انجام عبادت مناسب نمی‌باشد؛ لذا بهتر این است که انسان در صورت توانایی یک اتاق در خانه خود و یا قسمتی از اتاق را مخصوص عبادت قرار دهد و محیط و وسائل آن‌جا را نیز برای این امر آماده سازد. قرار دادن یک مکان خاص برای عبادت در خانه از ائمه معصوم (علیهم السلام) نیز نقل شده است:
امام صادق (علیه السلام) می‌فرماید: «على (علیه السلام) را در خانهاش اتاقى بود که چیزى در آن نبود جز بسترى و شمشیرى و قرآنى و در آن نماز می‌خواند».[1] همچنین در روایت دیگری در توصیف این اتاق آمده: «حضرت على (علیه السلام) را در خانهاش برای نماز اتاقى بود نه کوچک و نه بزرگ… در آن نماز می‌خواند».[2]
علاوه بر اینها که فعل معصوم بوده؛ در برخی از روایات به مومنان توصیه شده، تا قسمتی از خانه را مخصوص عبادت قرار دهند. امام صادق (علیه السلام) در نامه‌ای خطاب به یکی از شیعیان این‌گونه می‌نویسد: «دوست دارم در خانهات یک اتاق را به عنوان نمازخانه برگیرى، و آن‌گاه دو جامه کهنه و درشت و کرباسین بپوشى، سپس از خدا خواهش کنى که تو را از دوزخ آزاد کند و به بهشت در آورد و یک کلمه بیهوده و ناروا نگویى و نه یک کلمه ناحق».[3] همچنین در روایت دیگری امام صادق (علیه السلام) فرمود: «در خانه خود مکانی را برای سجده قرار ده…».[4]
پی نوشتها:
[1]. «کَانَ لِعَلِیٍّ بَیْتٌ لَیْسَ فِیهِ شَیْءٌ إِلَّا فِرَاشٌ وَ سَیْفٌ وَ مُصْحَفٌ وَ کَانَ یُصَلِّی فِیهِ أَوْ قَالَ کَانَ یَقِیلُ فِیهِ»؛ برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، محقق، مصحح، محدث، جلال الدین، ج 2، ص 612 [2]. «کَانَ عَلِیٌّ قَدْ جَعَلَ بَیْتاً فِی دَارِهِ لَیْسَ بِالصَّغِیرِ وَ لَا بِالْکَبِیرِ لِصَلَاتِهِ … فَیُصَلِّیَ فِیه»؛ المحاسن، ج 2، ص 612؛ شیخ حرّ عاملی، وسائل الشیعه، ج 5، ص 295 [3]. «کَتَبَ إِلَیَّ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ أَنِّی أُحِبُّ لَکَ أَنْ تَتَّخِذَ فِی دَارِکَ مَسْجِداً فِی بَعْضِ بُیُوتِکَ ثُمَّ تَلْبَسَ ثَوْبَیْنِ طِمْرَیْنِ غَلِیظَیْنِ ثُمَّ تَسْأَلَ اللَّهَ أَنْ یُعْتِقَکَ مِنَ النَّارِ وَ أَنْ یُدْخِلَکَ الْجَنَّهَ وَ لَا تَتَکَلَّمَ بِکَلِمَهِ بَاطِلٍ وَ لَا بِکَلِمَهِ بَغْی»؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 73، ص 162، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق؛ شیخ حرّ عاملی، هدایه الامه إلی أحکام الأئمه(منتخب المسائل)، ج 2، ص 195 [4]. «اتَّخِذْ مَسْجِداً فِی بَیْتِکَ … »؛ شیخ طوسی، تهذیب الأحکام، محقق، مصحح، موسوی خرسان، حسن، ج 3، ص 314؛ مجلسی، محمد باقر، ملاذ الأخیار فی فهم تهذیب الأخبار، محقق، مصحح، رجائی، مهدی، ج 5، ص 602، ؛ مجلسی، محمد باقر، مرآه العقول فی شرح أخبار آل الرسول، محقق، مصحح، رسولی، سید هاشم، ج 15، ص 465
