در سفر حجّ واجب، اجازه شوهر براى زن شرط نیست و زن باید حج واجب خود را بهجا آورد حتی اگر شوهرش راضى به مسافرت او براى حج نباشد، ولی بر فرض سۆال اگر سفر زن، برای عمره یا حج مستحب باشد و شوهرش راضی به رفتن او نباشد، زن حق رفتن ندارد.
در این مقاله به سه سوال در باب احکام حج پاسخ خواهیم داد:
سوال: آیا آوردن هدیه از سفرهای زیارتی جزو توصیههای دینی است؟
از جمله کارهایی که در آموزههای دینی بر آن تأکید شده، هدیه دادن به دیگران است؛ البته یادآوری این مسئله ضروری است که هدیه در متون دینی مفهومی وسیعتر از هدایای مادی دارد و شامل هدایای معنوی نیز میگردد. از جمله این هدایا، هدایایی است که مسافران از سفرهای زیارتی برای اقوام و فامیل و آشنایان میآورند.
در روایتی از امام صادق (علیه السلام) نقل شده است؛ هدیه از سفر حج جزو مخارج حج محسوب میشود: «عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: الْهَدِیَّهُ مِنْ نَفَقَهِ الْحَجِ». (کافی، ج 4، ص 2)
بنابر این، آوردن هدیه از هر مسافرتی بویژه سفر حج مستحب است(نه واجب). البته آن چیزی که در این هدایا باید مورد توجه ویژه باشد، رعایت اعتدال و پرهیز از اسراف و تجملات، و دوری از چشم و هم چشمی است.
سوال: زنی با پول خودش میخواهد به حج برود، اما شوهرش اجازه نمیدهد، حکم شرعی آن چیست؟
در سفر حجّ واجب، اجازه شوهر براى زن شرط نیست و زن باید حج واجب خود را بهجا آورد حتی اگر شوهرش راضى به مسافرت او براى حج نباشد، ولی بر فرض سۆال اگر سفر زن، برای عمره یا حج مستحب باشد و شوهرش راضی به رفتن او نباشد، زن حق رفتن ندارد.
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:
حضرت آیه الله العظمی خامنهای (مد ظله العالی):
در سفر حجّ واجب، براى زن اجازه شوهر شرط نیست و زن باید حج واجب خود را بهجا آورد ولو اینکه شوهر او راضى به مسافرت او براى حج نباشد.
حضرت آیه الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
اگر حج واجب باشد اجازه شوهر ساقط است و زن میتواند به حج برود.
حضرت آیه الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
اگر حج واجب باشد اجازه همسر لازم نیست.
حضرت آیه الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):
چنانچه زن مستطیع باشد حج بر وی واجب است و نهی شوهر مانع نیست.
حضرت آیه الله هادوی تهرانی (مد ظله العالی):
اگر حج تمتع واجب نیست، زن حق رفتن ندارد.
(توجه: استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنهای، سیستانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئیست انجام گرفته است)
سوال: در زمان اجرای مناسک حج و عمره لازم است چه مقدار از چهره زن آشکار باشد؟
مراجع عظام تقلید در این باره میگویند:
زن مُحْرم نباید تمام یا قسمتى از صورت خود را با نقاب یا روبند و مانند اینها بپوشاند. و صورت به مقدارى که در وضو شسته مىشود باید باز باشد. البته پوشاندن گوشههایى از بالا یا پایین صورت یا دو طرف آن به طورى که پوشاندن صورت بر آن صدق نکند مانع ندارد، چه در نماز چه در غیر آن. (خمینى، سید روح اللّٰه موسوى، مناسک عمره مفرده (محشى ویژه بانوان)، ص 120، م 237 و 238)