مبتلایان به بیماریهای مغز و اعصاب قبل از روزه داری باید با مشورت پزشک متخصص خود مواد غذایی افطار و سحر و دوزهای داروییشان را تعیین کنند تا با مشکلات کمتری روبرو شوند. مبتلایان به صرع و سردردهای میگرنی به دلیل اینکه باید در فواصل مرتبی دارو مصرف کنند، بهتر است روزه نگیرند.هر چند که مطالب زیر از دیدگاه علم پزشکی مطرح شده اند، ولی در کل باید بگوییم که هر بیماری باید تحت نظر پزشک متخصص خود و با اجازه ایشان روزه بگیرد.
بیماران مصروع میتوانند روزه بگیرند؟
برای این بیماران فرقی نمیکند که این اواخر، دورههای تشنج داشتهاند یا نه. به این معنا که اگر حتی بیمار، سالها هم از آخرین بار تشنجش گذشته باشد، میبایست قبل از روزهداری حتما با پزشک متخصصش مشورت کند و زیر نظر وی روزه بگیرد.
اما به هر حال بیشتر متخصصان مغز و اعصاب به این دلیل که تشنج معمولا قانون خاصی را تبعیت نمیکند، روزهداری را توصیه نمیکنند. بر این اساس 99 درصد بیماران مبتلا به صرع قادر به روزهداری نیستند.
یکی از مهمترین توجیهات در این زمینه، گرسنگی در این بیماران است که خود سبب کاهش دوز داروهای ضدتشنجی در این افراد میشود و از همین رو باعث شعلهور شدن روند صرع در این بیماران میشود. در افراد مبتلا به صرع، مصرف سر وقت و به موقع داروهای ضدتشنج در طول شبانه روز الزامی است و مصرف داروهای آهستهرهش پاسخگو نیست، به خصوص اینکه تغییرات قند خون، املاح و الکترولیتها در بدن بر آستانه تشنج بیمار تاثیرگذار است.
بیماران دارای اختلالات سایکوتیک روانپزشکی، میتوانند روزه بگیرند؟
در این بیماران، موضوع کمی حادتر است. در مدت کوتاهی اگر تعادل دارویی در این افراد به هم بخورد، به سرعت علائم سایکوتیک شامل پرخاشگریها، توهمات، خیال پردازیها و… عود میکنند و وضعیت بیمار را وخیم میکند. از اینرو این افراد به سختی میتوانند روزهداری را تجربه کنند، مگر اینکه چندین سال متمادی علائمشان فروکش کند و در آزمایشها نیز دوز داروها در خونشان در حد طبیعی باشند.
بیماران مبتلا به سردردهای میگرنی میتوانند روزه بگیرند؟
اغلب سردردهایی که معمولا خانمها دارند، ارتباطی جدی با استرسها و اضطرابهایشان دارد و آنها میگرن نیستند؛ اما به هر حال سردردهای میگرنی با روزهداری میتوانند تشدید شوند. ازاینرو به این عزیزان توصیه میشود که برنامه درمانی خود را تغییر ندهند.
گرسنگی طولانی مدت، ممکن است در برخی بیماران مبتلا به سردردهای میگرنی، سبب عود حملات آنها شود. بنابراین بیماران میگرنی با علایم شدید و یا میگرنهای پیچیده با علایم مغز و اعصاب نمیتوانند روزه بگیرند.
بیماران مبتلا به MS میتوانند روزه بگیرند؟
در تحقیقی که توسط پژوهشگران ایتالیایی انجام پذیرفت، مشخص شد که روزهداری عوارض بیماری MS (ام اس) را کاهش میدهد. البته این تحقیق هنوز در مراحل اولیه خود است و تا زمان اثبات آن در نمونههای بشری، بیماران مبتلا به MS باید داروهای خود را کاملا زیر نظر پزشک خود مصرف کنند.
در بیماران مبتلا به ام اس که مشکل خاصی ندارند، هیچ منعی برای روزهداری وجود ندارد. با این حال، بهتر است قبل از روزهداری با پزشک معالج خود در این باره مشورت کنند.
روزه برای بیماران مبتلا به ام اس و آلزایمر مفید است، البته تحت نظر پزشک
بیماران مبتلا به اختلالات روانی خفیف، میتوانند روزه بگیرند؟
روزهداری در بیماران مبتلا به اختلالات روانی خفیف علاوه بر جنبههای مذهبی، به عنوان یک شیوه روان درمانی و تغییر رفتار محسوب شده و سلامت روانی آنها را تقویت میکند.
این بیماران باید علاوه بر تغذیه مناسب، برنامهریزی خاصی برای مصرف داروهای خود در افطار و سحر داشته باشند، چرا که اگر در مرحله بهبود باشند، اما تغذیه مناسب نداشته باشند، از نظر مکانیسمهای تطابق روانی ضعیفتر عمل کرده و به خوبی نمیتوانند با شرایط خاص این ماه و تغییرات به وجود آمده در برنامه روزانهشان، کنار بیایند. در نتیجه ممکن است با عود یا تشدید علائم بیماری مواجه شوند. به همین دلیل توصیه میشود این قبیل بیماران از روزهداری مستمر یک ماهه خودداری کنند.
بیماران مبتلا به اختلالات روانی شدید، میتوانند روزه بگیرند؟
روزهداری برای بیماران مبتلا به اختلالات روانی شدید و حاد، مضر است، بنابراین از لحاظ شرعی نیز منع دارد.
بیماران مبتلا به آلزایمر، میتوانند روزه بگیرند؟
آلزایمر مهمترین و معمولیترین بیماری مخرب اعصاب است که افراد مسن، بسیار بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به این بیماری مغزی-عصبی هستند.
روزه گرفتن در افراد مبتلا به آلزایمر نه تنها از پیشرفت بیماری پیشگیری میکند، بلکه امکان بروز این بیماری عصبی را نیز تا حد بسیار زیادی کاهش میدهد.
هنگامی که روزهدار در طول روز بیش از 14 ساعت از خوردن و آشامیدن پرهیز میکند، بلافاصله پس از خوردن و آشامیدن در هنگام افطار، تحریکات مغزی در آنها به حداکثر میرسد که این امر باعث فعال شدن مغز شده و احتمال ایجاد اختلال در سلولهای مغزی و عصبی را کاهش میدهد.
اما افرادی که آلزایمر در آنها تا حد زیادی پیشرفت کرده است، به علت اینکه گرسنگی و تشنگی طولانی مدت در آنها باعث تشدید بیماری میشود و همچنین به خاطر ضرورت مصرف منظم دارو، نباید روزه بگیرند.
مبتلایان به پارکینسون، میتوانند روزه بگیرند؟
پارکینسون یک بیماری مزمن و همیشه در حال پیشرفت است و بعد از آلزایمر، شایعترین بیماری مخرب سیستم عصبی بدن به شمار میآید.
علایم اولیه پارکینسون به مرور زمان بدتر و وخیمتر میشوند که در عین حال با رعایت اصول درمانی و نیز تغذیه مناسب، میتوان جلوی پیشرفت بیماری را گرفت و آن را تحت کنترل درآورد.
مبتلایان به پارکینسون، منعی برای روزه داری ندارند. اما در برخی افراد روزهدار باعث بروز علایم مغزی و عصبی ناگهانی میشود که در این حالت نباید اصراری بر ادامه روزه داری داشت و بلافاصله باید درمان دارویی را آغاز کرد.
مصرف انواع ویتامینهای C، E و B، در هنگام سحر و افطار برای مبتلایان به پارکینسون بسیار مفید است، مواد غذایی حاوی کلسیم و نیز مصرف متعادل کربوهیدراتها و کاهش مصرف پروتئینها و همچنین انجام فعالیتهای بدنی و ورزش نیز در افراد مبتلا به پارکینسون مناسب بوده و تحمل روزهداری را در آنها آسانتر میکند.
منابع :
آکاایران – دکتر مصطفی نجفی، فوق تخصص روان پزشکی کودک و نوجوان
جام جم – دکتر شیرین فرجی گودرزی
سایت gtalk – مهیار مهین شفیعی و محمد علی مظعمی، متخصصین مغز و اعصاب