پیامبر اعظم(ص) فرمود: دنیا تمام نخواهد شد تا اینکه مردى از اهل بیت من که «مهدى» نامیده می‌شود، بر مردم حکومت کند.
یکی از سوالاتی که درباره امام زمان (عج) مطرح می‌شود این است که عقیده به مهدى از چه زمانى داخل محیط اسلامى شد؟ آیا در زمان پیغمبر اسلام (ص) هم از مهدى صحبتى بوده یا اینکه پس از رحلت آن حضرت، این عقیده در بین مسلمین شایع شد؟
پاسخ:
عقیده به مهدى از آغاز اسلام در بین مسلمین شایع بود.
پیغمبر اکرم (ص) نه یک بار بلکه بارها از آن وجود شریف خبر می‌داد و گاه و بی‌گاه از دولت مهدى و علائم و آثار و نام و کنیهاش گفتگو مىکرد.
احادیثى که از پیغمبر اکرم (ص) در اینباره صادر شده و از طریق شیعه و سنى به ما رسیده، از حد تواتر، متجاوز است. از باب نمونه چند حدیث را مىخوانم:
عبد اللّه بن مسعود از پیغمبر (ص) روایت کرده که فرمود: دنیا تمام نخواهد شد تا اینکه مردى از اهل بیت من که مهدى نامیده می‌شود بر مردم حکومت کند. (عبد اللّه بن مسعود قال، قال رسول اللّه( ص): لا یذهب الدنیا حتى یلى امتى رجل من اهل بیتى یقال له المهدى- بحار الانوار چاپ اسلامیه سال 1384 هجرى ج 51 ص 75- اثبات الهداه ط 1 ج 7 ص 9)
ابو الحجاف روایت کرده که پیغمبر (ص) سه مرتبه فرمود: بشارت باد شما را به مهدى. در هنگام پراکندگى مردم و وقوع گرفتارىهاى سخت، ظاهر مىشود و زمین پر از ظلم و ستم را از عدل و داد پر مىکند، دلهاى پیروانش را سرشار از عبادت نموده عدلش همه را فرا مىگیرد. (ابو الحجاف قال، قال رسول اللّه (ص): ابشروا بالمهدى، قالها ثلاثا یخرج على حین اختلاف من الناس و زلزال شدید یملاء الارض قسطا و عدلا کما ملئت ظلما و جورا. یملاء قلوب عباده عباده و یسعهم عدله- بحار الانوار ج 51 ص 74)
پیغمبر (ص) فرمود: رستاخیز برپا نمىشود تا قائم بر حق ما قیام کند. هنگامى نهضت مىکند که خدا اذنش دهد. پس هر که از وى پیروى کند نجات یابد و هر که تخلف نماید هلاک شود. اى بندگان خدا! خدا را در نظر داشته باشید و هنگامی که مهدى ظاهر گشت هر طور ممکن شد به سویش بشتابید اگر چه بر روى برف حرکت نمایید زیرا او خلیفه خدا و جانشین من است. (قال رسول اللّه (ص): لا تقوم الساعه حتى یقوم القائم الحق منا و دلک حین یأذن الله عز و جل له، و من تبعه نجا و من تخلف عنه هلک. اللّه اللّه عباد الله! فأتوه و لو على الثلج فانه خلیفه اللّه عز و جل و خلیفتى- بحار الانوار ج 51 ص 65- اثبات الهداه ج 6 ص 382)
پیغمبر (ص) فرمود: هرکس قائم فرزندان مرا منکر شود مرا انکار نموده است. (قال رسول اللّه (ص): من انکر القائم من ولدى فقد انکرنى بحار ج 51 ص 73)
پیغمبر (ص) فرمود: دنیا سپرى نشود تا اینکه مردى از اولاد حسین، امور امت مرا در دست گیرد و دنیا را پر از عدل و داد کند چنانکه از ظلم و جور پر شده است. (قال النبى (ص): لا تذهب الدنیا حتى یقوم بامر امتى رجل من ولد الحسین یملاءها عدلا کما ملئت ظلما و جورا- بحار ج 51 ص 66)
مهدی موعود، در زمان رسول اکرم (ص) معروف بود
اینگونه احادیث زیاد است بلکه از بسیارى از آنها استفاده مىشود که موضوع مهدى و قائم در زمان رسول اکرم (ص) امر مسلمى بوده و آنرا به عنوان خبر تازهاى به مردم اظهار نمىداشته بلکه از علائم و آثارش سخن مىگفته و مىفرمود: مهدى و قائم معهود از عترت من خواهد بود.
از باب نمونه: على بن ابیطالب علیه‌السلام مىفرماید: خدمت رسول اکرم (ص) عرض کردم: آیا مهدى موعود از ما خواهد بود یا از غیر ما؟ پاسخ داد:
از ما خواهد بود، خدا دین را به دست مهدى ختم مىکند چنانکه افتتاحش به دست ما صورت گرفت. به واسطه ما از فتنهها نجات یابند چنانکه بواسطه ما از شرک نجات یافتند. خدا به برکت وجود ما کینههاى ایام فتنه را از دل آنان زائل مىکند چنانکه بعد از دشمنىهاى ایام شرک و بتپرستى، قلوبشان را باهم مهربان نموده در دین، برادرشان گردانید. (على بن ابیطالب علیه السلام قال قلت: یا رسول اللّه أمنا آل محمد المهدى ام من غیرنا؟ فقال رسول اللّه: لابل منا. یختم اللّه به الدین کما فتح بنا و بنا ینقذون من الفتن، کما انقذوا من الشرک و بنا یؤلف الله بین قلوبهم بعد عداوه الفتنه اخوانا کما الف بینهم بعد عداوه الشرک اخوانا فى دینهم- بحار الانوار ج 51 ص 84- اثبات الهداه ج 7 ص 191. مجمع الزوائد تألیف على بن ابى بکر هیثمى ط قاهره ج 7 ص 317)
ابو سعید خدرى مىگوید از پیغمبر (ص) شنیدم که بالاى منبر مىفرمود: مهدى موعود از فرزندان و اهل بیت من، در آخر الزمان خارج می‌شود، آسمان بارانش را براى او نازل مىسازد و زمین گیاهانش را براى او خارج مىکند. زمین را از عدل و داد پر مىکند چنانکه مردم آن را پر از ظلم و جور نمودهاند. (عن ابى سعید الخدرى، قال سمعت رسول اللّه (ص) یقول على المنبر: ان المهدى من عترتى من اهل بیتى یخرج فى آخر الزمان تنزل له السماء قطرها و تخرج له الارض بذرها، فیملاء الارض عدلا و قسطا کما ملاءها القوم ظلما و جورا- بحار الانوار ج 51 ص 74- اثبات الهداه ج 7 ص 9.)
ام سلمه روایت کرده که از پیغمبر شنیدم مىفرمود: مهدى از عترت من و از اولاد فاطمه است. (عن ام سلمه قالت: سمعت رسول اللّه (ص) یقول: المهدى من عترتى من ولد فاطمه- بحار ج 51 ص 75)
رسول خدا (ص) فرمود: قائم از فرزندان من، نامش نام من و کنیهاش کنیه من و خویش خوى من و رفتارش رفتار من خواهد بود. مردم را به کیش و آئین من وادار نموده به کتاب خدا دعوت مىکند. هرکس او را اطاعت کند مرا اطاعت نموده و هرکس از وى نافرمانى کند عصیان مرا به جاى آورده است. هرکس در زمان غیبت منکرش شود مرا انکار نموده، هرکس تکذیبش نماید مرا تکذیب کرده است و هرکس تصدیقش نماید مرا تصدیق نموده است. از تکذیبکنندگان او و کسانی که گفتار مرا دربارهاش انکار نمایند و امتم را گمراه کنند، نزد خدا شکایت خواهم کرد. ستمکاران بزودى بازگشت و عاقبت کار خویش را مشاهده خواهند نمود. (بحار الانوار ج 51 ص 73)
سعید بن مسیب از عمر و عثمان بن عفان روایت کرده که گفتند: ما از رسول خدا شنیدیم که می‌فرمود: امامهاى بعد از من دوازده نفرند که نه نفرشان از نسل حسین هستند و مهدى این امت از ماست. هرکس بعد از من دامن آنان را بگیرد هر آینه به ریسمان محکم خدا چنگ زده است و هرکس آنان را رها کند خدا را رها نموده است. (اثبات الهداه ج 2 ص 526)
اینگونه احادیث، زیاد است که مىتوانید براى بررسى بیشتر به کتب حدیث مراجعه کنید. با این احادیث، روشن می‌شود که عقیده به مهدى از آغاز اسلام در بین مسلمانان شایع بود.
