مسأله 1516- نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام علیه السلام واجب است و باید به جماعت خوانده شود و درزمان ما که امام علیه السلام غایب است، مستحب می باشد1 و احتیاط واجب آن است که آن را به جماعت نخوانند، ولی به قصد رجاء مانع ندارد، و چنانچه ولیّ فقیه یا مأذون از طرف او اقامه جماعت نماید اشکال ندارد.

1- بهجت: بنابرأظهر. [پایان مسأله]

اراکی، گلپایگانی، خوئی، فاضل، نوری، سیستانی، تبریزی، مکارم،سبحانی، صافی: می شود آن را به جماعت یا فرادی خواند. (صافی: ولی احتیاط این است که به جماعت آن را رجاءً بخواند).

وحید: و می شود آن را به جماعت یا فرادی خواند و بنابراحتیاط واجب در صورت جماعت  عدد کمتر از پنج نفر نباشد .

زنجانی: بنابراحتیاط، آن را به جماعت نخوانند (برخی از مسائل آینده که درباره جماعت است، بر فرض مشروعیت جماعت می باشد).

*****

مظاهری: مسأله- نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام علیه السلام و در زمان غیبت ایشان از مستحبات موکد است و می توان آن را به جماعت یا فرادی خواند.

مسائل اختصاصی

بهجت: مسأله 1233- محل دو خطبه در نماز عید فطر و قربان، بعد از نماز است. و هر خطبه بنابرأحوط باید مشتمل بر همان چیزهایی باشد که خطبه جمعه، مشتمل بر آن است یعنی: حمد و ثنای الهی و شهادتین و سفارش به تقوی و قرائت سوره کوتاه قرآن و نشستن امام بین دو خطبه.

بهجت: مسأله 1234- در صورتی که عید فطر، بعد از ظهر ثابت شود، بعید نیست که نماز عید فطر به جماعت در فرادی آن روز، بعد از طلوع آفتاب و قبل از ظهر، به امید مطلوبیت، بدون قصد قضا مستحب باشد.

مسأله 1517- وقت نمازعید فطر و قربان ازاول آفتاب روز عید است تا ظهر.

مسدله 1518- مستحب است نماز عید قربان را بعد از بلند شدن آفتاب بخوانند1، و در عید فطر مستحب است بعد از بلند شدن آفتاب افطار کنند2 و زکات فطره را هم بدهند3، بعد نماز عید  را بخوانند.

1- زنجانی: [پایان مسأله]

بهجت: و بعد از آن، قربانی کنند و از گوشت قربانی قدری بخورند…

2-گلپایگانی: به احتیاط لازم زکات فطره را هم بدهند یا جدا نمایند،بعد نماز عید را بخوانند.

وحید: و بنابراحتیاط واجب زکات فطره را بدهند بعد نماز عید را بخوانند.

3- صافی: یا جدا نمایند…

سبحانی: و یا کنار بگذارند…

مظاهری:رجوع کنید به ذیل مساله 1523.

مسأله 1519- نماز عید فطر و قربان دو رکعت است که در رکعت اول بعد از خواندن حمد و سوره، باید1 پنج تکبیر بگوید2 و  بعد از هر تکبیر3 یک قنوت بخواند  و بعد از قنوت پنجم تکبیر دیگری بگوید و به رکوع رود  و دو سجده بجا آورد. و برخیزد و د ر رکعت دوم چهار تکبیر بگوید 4 و بعد از هر تکبیر قنوت بخواند و تکبیر پنجم را بگوید  و به رکوع رود و بعد از رکوع دو سجده کند. و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.

1- بهجت: بنابرأحوط…

2- زنجانی: نماز عید فطر و قربان اذان و اقامه ندارد و دو رکعت است در رکعت اول بعد از خواندن حمد مستحب است سوره بخواند و بعد بایدپنج تکبیر بگوید…

3- وحید: بنابراحتیاط واجب…

4- زنجانی: در رکعت دوم نیز مستحب است بعداز خواندن حمد ، سوره بخواند و بعد چهار تکبیر بگوید …

*****

سیستانی: مسأله- نماز عید فطر و قربان دو رکعت است که درهر رکعت بعد از خواندن حمد و سوره سه تکبیر بگوید و بهتر آن است که در رکعت اول پنج تکبیر بگوید و میان هر دو تکبیر یک قنوت بخواند و بعد از تکبیر پنجم، تکبیر دیگری بگوید و به رکوع رود و دو سجده بجا آورد و برخیزد و در رکعت دوم چهار تکبیر بگوید و میان هر دو تکبیر یک قنوت بخواند و بعد از تکبیر چهارم تکبیر دیگری بگوید و به رکوع رود و بعد از رکوع دو سجده کند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.

مسأله 1520- در قنوت نماز عید فطر و قربان هر دعا و ذکری بخوانند کافی است ولی بهتر است این دعا را به قصد امید ثواب بخوانند1: «اللهمّ أهل الکبریاء و العظمه و أهل الجود و الجبروت و أهل العفو و الرحمه و أهل التقوی و المغفره أسألک بحقّ هذا الیوم الّذی جعلته للمسلمین عیداً و لمحمّدٍ صلّی الله علیه و آله  ذخراً و شرفاً و کرامهً و مزیداً2 أن تصلّی علی محمّد و آل محمّد و أن تدخلنی فی کلّ خیرٍ أدخلت فیه محمّداً و آل محمد و أن تخرجنی من کلّ سوءٍ 3أخرجت منه محمّداً و آل محمد صلواتک علیه و علیهم أللهمّ إنّی أسألک خیر ما سألک به عبادک الصالحون و أعوذ بک ممّا استعاذ منه عبادک المخصلون4».

1- اراکی، خوئی، گلپایگانی، فاضل، سیستانی، تبریزی، صافی، زنجانی، مظاهری: بهتر است این دعا را بخوانند…

وحید: بهتر است این دعایی را که شیخ طوسی قدس سره در مصباح المتهجد نقل فرموده بخواند…

2- زنجانی، وحید: ذخراً و مزیداً …

3- زنجانی: من کلّ شرٍّ[1] …

4- زنجانی: عبادک الصالحون[2]…

وحید: عبادک الصالحون. (المخلَصون، المخلِصون). و بهتراز آن این است که دعایی را که در تهذیب به سند معتبر ذکر فرموده بخوانند. «اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ اِلاَّ اللّهُ وَحْدَهُ لا شَرِیکَ لَهُ وَ اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ ، اَللّهُمَّ اَنْتَ اَهْلُ الْکِبْرِیاءِ وَ الْعَظَمَهِ وَ اَهْلُ الْجُودِ وَ الْجَبَرُوتِ وَ الْقُدْرَهِ وَ الْسُّلْطانِ وَ الْعِزَّهِ ، اَسْأَلُکَ فِی هذَا الْیوْمِ الَّذِی جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمِینَ عِیداً وَ لِمحَمَّد (صلى الله علیه وآله وسلم) ذُخْراً وَ مَزِیداً ، اَسْأَلُکَ اَنْ تُصَلِّی عَلى مُحَمَّد وَ الِ مُحَمَّد وَ اَنْ تُصَلِّی عَلى مَلائِکَتِکَ الْمُقَرَّبِینَ وَ اَنْبِیائِکَ الْمُرْسَلِینَ وَ اَنْ تَغْفِرَ لَنا وَ لِجَمِیعِ الْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِناتِ وَ الْمُسْلِمِینَ وَ الْمُسْلِماتِ اَلاْحْیاءِ مِنْهُمْ وَ الاْمْواتِ ، اَللّهُمَّ اِنِّی اَسْأَلُکَ مِنْ خَیرِ ما سَأَلَکَ عِبادُکَ الْمُرْسَلُونَ وَ اَعُوذُ بِکَ مِنْ شَرِّ ما عاذَ بِهِ عِبادُکَ الْمُخْلَصُونَ ، اَللّهُ اَکْبَرُ اَوَّلُ کُلِّ شَیئ وَ اخِرُهُ وَ بَدِیعُ کُلِّ شَیئ وَ مُنْتَهاهُ وَ عالِمُ کُلِّ شَیئ وَ مَعادُهُ وَ مَصِیرُ کُلِّ شَیئ اِلَیهِ وَ مَرَدُّهُ وَ مُدَبِّرُ الاْمُورِ وَ باعِثُ مَنْ فِی الْقُبُورِ ، قابِلُ الاْعْمالِ مُبْدِى الْخَفِیاتِ مُعْلِنُ السَّرائِرِ ، اَللّهُ اَکْبَرُ عَظِیمُ الْمَلَکُوتِ شَدِیدُ الْجَبَرُوتِ حَی لا یمُوتُ دائِمٌ لا یزُولُ اِذا قَضى اَمْراً فَاِنَّما یقُولُ لَهُ کُنْ فَیکُونُ ، اَللّهُ اَکْبَرُ خَشَعَتْ لَکَ الاْصْواتُ وَ عَنَتْ لَکَ الْوُجُوهُ وَ حارَتْ دُونَکَ الاْبْصارُ وَکَلَّتِ الاْلْسُنُ عَنْ عَظَمَتِکَ وَ النَّواصِی کُلُّها بِیدِکَ وَ مَقادِیرُ الاْمُورِ کُلُّها اِلَیکَ ، لا یقْضِی فِیها غَیرُکَ وَ لا یتِمُّ مِنْها شَیئٌ دُونَکَ ، اَللّهُ اَکْبَرُ اَحاطَ بِکُلِّ شَیئ حِفْظُکَ وَ قَهَرَ کُلَّ شَیئ عِزُّکَ وَ نَفَذَ کُلَّ شَیئ اَمْرُکَ وَ قامَ کُلُّ شَیئ بِکَ وَ تَواضَعَ کُلُّ شَیئ لِعَظَمَتِکَ وَ ذَلَّ کُلُّ شَیئ لِعِزَّتِکَ وَ اسْتَسْلَمَ کُلُّ شَیئ لِقُدْرَتِکَ وَ خَضَعَ کُلُّ شَیئ لِمُلْکِکَ ، اَللّهُ اَکْبَرُ».

مسأله 1521- مستحب است در نماز عید فطر  و قربان قرائت را بلند بخوانند.

گلپایگانی، خوئی، تبریزی، سیستانی، صافی، زنجانی، وحید: رجوع کنید به ذیل مسأله 1525.

مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله 1523.

*****

مکارم: مسأله- مستحب است در نمازعید فطر وقربان امور زیر را به امید ثواب پروردگار رعایت کند: 1- قرائت نماز عید را بلند بخواند. [بقیه موارد ذیل مسائل بعد خواهد آمد]

مسائل اختصاصی

گلپایگانی، خوئی، صافی، تبریزی، زنجانی: مسأله 1530-  سیستانی، مسأله 1501- نوری: مسأله 1521-  وحید: مسأله 1529- در زمان غایب بودن امام علیه السلام مستحب است . بعد از نماز عید فطر وقربان دو خطبه بخوانند* و بهتر آن است که . در خطبه عید فطر احکام زکات فطره و در خطبه عید قربان احکام قربانی را بگویند.

. وحید: بنابراحتیاط  مستحب…

* سیستانی: در زمان غائب بودن امام علیه السلام اگر نماز عید فطر و قربان به جماعت خوانده شود، احتیاط لازم آن است که بعد از آن دو خطبه بخوانند…

.  [عبارت «بهتر آن است که» در رساله آیت الله نوری نیست]

مکارم: مسأله 1310- مستحب است بعد از نماز دو خطبه بخواند مانند خطبه های نماز جمعه با این تفاوت که در نماز جمعه قبل از نماز و در نماز عید بعد از نماز خوانده می شود (و این خطبه در صورتی است که نماز را با جماعت بخواند).

مظاهری: مسأله 1169-  باید بعد از نماز عید فطر و قربان اگر به جماعت خوانده می شود دو خطبه نظیر خطبه های نماز جمعه خوانده شود.

مسأله 1522- نماز عید سوره مخصوصی ندارد ولی بهتر است که در رکعت اول آن سوره شمس «سوره 91» و در رکعت دوم سوره غاشیه «سوره 88»1 را بخوانند 2 یا در رکعت اول سوره سبح اسم «سوره 87» و در رکعت دوم سوره شمس «سوره 91»3 را بخوانند.

1- بهجت: و یا به عکس…

2- مکارم: در رکعت اول سوره «سبح اسم ربک الاعلی» و در رکعت دوم سوره «والشمس» بخواند. [پایان مسأله]

3- بهجت: یا به عکس…

*****

وحید: مسأله- نماز عید سوره مخصوصی ندارد ولی بهتر است که دررکعت اول آن سوره «سبح اسم ربک الاعلی» «سوره 88» و دررکعت دوم «سوره شمس» «سوره 91» را بخوانند و افضل از همه آن است که در رکعت اول سوره «شمس» و در رکعت دوم «سوره غاشیه» «سوره 88» را بخوانند.

مسأله 1523- مستحب است روز عید فطر قبل از نماز عید، به خرما افطار کند و در عید قربان از گوشت قربانی بعد از نماز قدری بخورد.

این مسأله در رساله آیات عظام گلپایگانی، خوئی، سیستانی، صافی، زنجانی، وحید و تبریزی نیست.

بهجت: رجوع کنید به ذیل مسأله 1518.

*****

مظاهری: مسأله- در نماز عید فطر و قربان دوازده چیز مستحب است: 1- نماز را بعد از بلند شدن آفتاب بخوانند، 2- پیش از نماز غسل کنند؛ 3- عمامه سفیدی بر سر بگذارند؛ 4- دعاهایی که پیش از نماز و بعداز آن در کتاب های دعا ذکر شده بخوانند. 5- در مکه نماز را در مسجد الحرام و در غیر مکه در صحرا بخوانند و اگر صحرا نمی روند زیر آسمان بخوانند. 6- نماز را روی زمین بدون فرش بخوانند. 7- پیاده و پا برهنه و با وقار به نماز عید بروند. 8- از غیر آن راهی که رفته اند برگردند. 9- برای قبولی اعمال برادران و خواهران دینی خود دعا کنند . 10- در حال گفتن تکبیرها دست ها را بلند کنند.11- نماز را بلند بخوانند. 12- تناول کردن مقدار کمی از تربت حضرت سیدالشهداء علیه السلام که برای هر دردی  شفاست . البته در نماز عید فطر یک مورد دیگر نیز مستحب است و آن اینکه پیش از نماز «زکات فطره» را بدهند و افطار کنند و بهتر است افطار با خرما یا شیرینی دیگری باشد.

مسأله 1524- مستحب است پیش از نماز عید غسل کند و دعاهایی که پیش از نماز و بعد از آن در کتابهای دعا ذکر شده به امید ثواب بخواند1.

این مسأله دررساله آیت الله بهجت نیست

1- نوری: و مستحب است پیاده و پا برهنه و با وقار به نماز عید بروند و عمامه سفید بر سر بگذارند.

مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله 1523.

*****

اراکی : مسأله- مستحب است پیش از نماز عید غسل کند .

گلپایگانی، خویی، فاضل، تبریزی، سیستانی؛ صافی، زنجانی:مسأله- مستحب است پیاده و پا برهنه و با وقار به نماز عید برود و پیش از نماز غسل کنند و عمامه سفیدی بر سر بگذارند.

وحید: مسأله- مستحب است امام جماعت و مأموم پیش از نماز غسل کند و عمامه سفیدی از پنبه بر سر بگذارد که یک طرف آن رابر سینه اش و طرف دیگر را بین دو کتفش بیندازد و پیاده و پا برهنه و باوقار به نماز عید برود.

مسأله 1525- مستحب است در نماز عید بر زمین سجده کنند و درحال گفتن تکبیرها دستها را بلند کنند1 و نماز را بلند بخوانند2.

1- مکارم، بهجت: [پایان مسأله]

2- گلپایگانی، خوئی، تبریزی، صافی: کسی که نماز عید می خواند، اگر امام جماعت است یا فرادی نماز می خواند نماز را بلند بخواند.

زنجانی: و کسی که نماز عید می خواند اگر امام جماعت است قرائت نماز را بلند بخواند ولی بلند خواندن قرائت برای مأموم و کسی که فرادی نماز می خواند مستحب نیست.

سیستانی: حمد و سوره را بلند بخوانند، چه امام باشد چه منفرد.

وحید: و امام جماعت قرائت را بلند بخواند.

مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله 1523.

مسأله 1526- بعد از نماز مغرب و عشای شب عید فطر و بعد از نماز صبح و ظهر و عصر روز عید و نیز بعد از نماز عید فطر1 مستحب است این تکبیرها را بگوید: «الله أکبر الله أکبر لا إله إلا الله و الله أکبر و لله الحمد ألله أکبر علی ما هدانا».2

1- خوئی، گلپایگانی، تبریزی، سیستانی، صافی، وحید: بعد از نماز مغرب و عشای شب عید فطر و بعد از نماز صبح آن و بعد از نماز عید (گلپایگانی، صافی: بلکه بعد از نماز ظهر و عصر روز عید نیز)…

زنجانی: بعد از  نماز مغرب و عشای شب عید فطر و بعد از نماز صبح آن و بعد از نماز عید فطر و نماز ظهر و نماز عصر روز عید فطر…

2- زنجانی: و استحباب این تکبیر در چهار نماز اول و پس از آن، در نماز پنجم (نماز ظهر) بیشتر می باشد.

فاضل: بگوید: الله اکبر الله أکبر لا إله إلا الله و الله أکبر و لله الحمد الله أکبر علی ما هدانا.

*****

بهجت: مسأله- شب عید فطر بعد از نماز مغرب و عشا و روز عید بعد از نماز صبح و نیز بعد از نماز عید فطر، مستحب است این تکبیرها را بگوید: «الله أکبر الله أکبر لا إله إلله و الله أکبر و لله الحمد علی ما هدانا و الحمد لله علی ما أبلانا».

مسأله 1527- مستحب است انسان در عید قربان بعد از ده نماز که اول آنها نماز ظهر روز عید و آخر آنها نماز صبح روز دوازدهم است تکبیرهایی را که در مسأله پیش گفته شد بگوید و بعد از آن بگوید: «الله أکبر علی ما رزقنا من بهیمه الانعام و الحمد لله علی ما أبلانا1» ولی اگر عید قربان را در منی باشد، مستحب است2 بعد از پانزده نماز که اول آنها نماز ظهر روز عید و آخر آنها نماز صبح روز سیزدهم ذیحجه است، این تکبیرها را بگوید.

1- بهجت: مستحب است در عید قربان بعد از ده نماز که اول آنها نماز ظهر روز عید و آخر آنها نماز صبح روز دوازهم است، این تکبیرها را بگوید «الله أکبر، الله أکبر، لا اله إلا الله و الله أکبر، الله أکبر و لله الحمد، ألله أکبر علی ما هدانا، ألله أکبر علی ما رزقنا من بهیمه الانعام»…

2- زنجانی: مستحب است  تا از منی کوچ نکرده…

مسأله 1528- کراهت دارد نماز عید را زیر سقف بخواند1.

1- فاضل، نوری: [و] مستحب است نماز عید را در صحرا بخوانند ولی در مکه مستحب است در مسجد الحرام خوانده شود.

مظاهری: رجوع کنید به ذیل مسأله 1523.

*****

خوئی، گلپایگانی، تبریزی، سیستانی، صافی، زنجانی، وحید: مسأله- مستحب است نماز عید را در صحرا بخوانند ولی در مکه مستحب است در مسجد الحرام خوانده شود.

مکارم: مسأله- نماز عید را در فضای باز بخواند نه زیر سقف.

بهجت: مسأله- مستحب است نماز عید را زیر آسمان بخواند.

مسائل اختصاصی

گلپایگانی، خوئی، تبریزی، صافی: مسأله 1537- سیستانی: مسأله 1508- وحید: مسأله 1536-  احتیاط مستحب آن است که زنها از رفتن به نماز عید خودداری کنند ولی این احتیاط برای زنهای پیر نیست.

زنجانی: مسأله 1537- مستحب، بلکه مطابق احتیاط استحبابی، است که زنها از رفتن به نماز عید خودداری کنند، ولی این امر برای پیر زنها نیست.

خوئی، گلپایگانی، تبریزی، صافی، زنجانی: مسأله 1538- سیستانی: مسأله 1509- وحید: مسأله – 1537- مظاهری: مسأله 1176-  در نماز عید هم مثل نمازهای دیگر، مأموم باید غیر از حمد وسوره چیزهای دیگر نماز را خودش بخواند.

خوئی، گلپایگانی، تبریزی: مسأله 1539- سیستانی: مسأله 1510- وحید : مسأله 1538- مظاهری: مسأله 1176- اگر مأموم موقعی برسد که امام مقداری از تکبیرها را گفته، بعد از آن که امام به رکوع رفت باید آنچه از تکبیرها و قنوتها را که با امام نگفته، خودش بگوید. و اگر در هر قنوت یک «سبحان الله» یا یک «الحمد لله» بگوید کافی است*.

. سیستانی: و رکوع را درک کند و اگر در هر قنوت یک بار «سبحان الله و الحمد لله» بگوید کافی است و اگر فرصت نبود فقط تکبیرها را بگوید و اگر به آن مقدار هم فرصت نبود کافی است متابعت کند و به رکوع برود.

. وحید: و خود را در رکوع به امام برساند…

. مظاهری: باید آنچه از تکبیرها را که با امام  نگفته، خودش بگوید…

* زنجانی: اگر در هر قنوت یک ذکر یا دعای مختصر، مثل یک سبحان الله یا یک العفو یا یک الجنّه بگوید، کافی است.

* صافی: اگر در هر قنوت یک «سبحان الله» و یک «الحمد لله» بگوید کافی است.

گلپایگانی، صافی: مسأله 1540- اگر در نماز عید موقعی برسد که امام در رکوع است، چنانچه بتواند اقتدا کند و تکبیرها و قنوتها را مخت صراً اگر چه به یک «سبحان الله» باشد بگوید و درک رکوع امام کند اشکالی ندارد و الا احتیاط آن است که در حال رکوع اقتدا نکند.

خوئی، تبریزی، زنجانی: مسأله 1540- سیستانی: 1511- وحید: مسأله 1539- مظاهری: مسأله 1177- اگر در نماز عید موقعی برسد که امام در رکوع است، می تواند نیت کند و تکبیر اول نماز را بگوید و به رکوع رود.(وحید: هر چند احتیاط این است که نماز را به قصد رجاء بجا آورد.)

مظاهری: مسأله 1174-  ظن و شک و سهو در نماز عید فطر و قربان، حکم ظن و شک و سهو در نمازهای مستحبی را دارد.

مسأله 1529- اگر شک کند در تکبیرهای نماز و قنوت های آن،1 (اگر از محل آن تجاوز نکرده است2) بنابرأقل بگذارد و اگر بعد معلوم شود که گفته بوده اشکال ندارد3.

این مسأله دررساله آیات عظام: گلپایگانی،خویی،تبریزی, سیستانی، زنجانی، صافی، وحید، مظاهری نیست.

1- فاضل: چنانچه از محل آن تجاوز کرده به شک خود اعتنا نکند، ولی…

2- [قسمت داخل پرانتز دررساله آیت الله اراکی نیست]

3- بهجت: و اگر در حال قنوت شک کرد که تکبیر گفته یا نه، بنابرأظهر به این شک اعتنا نکند.

مسأله 1530- اگر قرائت یا تکبیرات یا قنوت ها را فراموش کند1 و بجا نیاورد2 نمازش صحیح است.

این مسأله در رساله آیات عظام: خوئی، گلپایگانی، تبریزی، سیستانی، زنجانی ، صافی، وحید و مظاهری نیست.

1-سبحانی: و بعد از رفتن به رکوع بفهمد نمازش صحیح است.

2-  فاضل: و بعد از رفتن به رکوع یادش بیاید…

*****

مکارم: مسأله – اگر از روی سهو، قرائت، یا تکبیرها، یا قنوت ها را فراموش کند و بعد از رفتن به رکوع یادش بیاید، نمازش صحیح است.

مسأله 1531- اگر رکوع یا دو سجده یا تکبیره الاحرام را فراموش کند نمازش باطل می شود.

این مسأله در رساله آیات عظام: خوئی، گلپایگانی، تبریزی، مکارم، بهجت، صافی، زنجانی ،سیستانی ، وحید و مظاهری نیست.

مسأله 1532- اگر در نماز عید یک سجده یا تشهد را فراموش کند احتیاط مستحب آن است که بعد از نماز آن را رجاءً بجا آورد1، و اگر کاری کند که برای آن سجده سهو در نمازهای یومیّه لازم است احتیاط مستحب آن است که بعد از نماز رجاءً دو سجده سهو برای آن بنماید2.

این مسأله در رساله آیت الله مظاهری نیست.

1- اراکی: احتیاط مستحب آن است که بعد از نماز آن را بجا آورد…

نوری، سبحانی: احتیاط واجب آن است که بعد از نماز  آن را بجا آورد…

2- اراکی: احتیاط مستحب آن است که بعد از نماز دو سجده سهو برای آن بنماید.

نوری، سبحانی: احتیاط واجب آن است که بعد از نماز(سبحانی: رجاءً)  دو سجده سهو برای  آن  بنماید.

*****

گلپایگانی، صافی، خوئی، تبریزی، زنجانی: مسأله- اگر در نماز عید یک سجده یا تشهد را فراموش کند، احتیاط آن است که بعد از نماز آن را بجا آورد* و نیز اگر کاری که برای آن سجده سهو لازم است، پیش آید بنابر احتیاط  باید بعد از نماز. دو سجده سهو بنماید.

* خوئی، تبریزی ولی اگر کاری که برای آن در نماز یومیّه سجده سهو لازم است، پیش اید، لازم نیست دو سجده سهو بنماید.

. زنجانی: بنابراحتیاط بعد از نماز…

مکارم: مسأله- اگر در نماز عید یک سجده یا تشهد را فراموش کند، احتیاط واجب آن است که بعد از نماز آن را بجا آورد و اگر کاری کند که در نمازهای روزانه سجده سهو دارد، احتیاط واجب آن است که سجده سهو را بعد از نماز بجا آورد.

سیستانی: مسأله- اگر در نماز عید یک سجده را فراموش کند، لازم است که بعد از نماز آن را بجا آورد و همچنین اگر کاری که برای آن در نماز یومیّه سجده سهو لازم است پیش آید، لازم است دو سجده سهو بنماید.

بهجت: مسأله- اگر کاری کند که در نمازهای یومیّه برای آن سجده سهو لازم است بنابرأظهر در نماز عید سجده سهو لازم نیست، اگر چه أحوط آن است که سجده سهو بجا آورد.

وحید: مسأله- اگر در نماز عید یک سجده از رکعت آخر با تشهد را فراموش کند در صورتی که کاری که نماز را باطل می کند انجام نداده باشد برگردد و آن را بجا آورد و اگر سجده از رکعت قبل باشد بنابراحتیاط واجب آن را قضا کند و در هر حال اگر کاری کند که برای آن در نماز یومیه سجده سهو لازم است  -اگر چه به احتیاط- بنابراحتیاط واجب دو سجده سهو بنماید.

1- – سوء- خ.ل.

2-  عبادک المخلصون؛ خ.ل.