1. قال الامام علی –
علیه السّلام – : لا یَرْجُوَنَّ أحَدٌ منکمُ الّا ربَّهُ و لا یَخافَنَّ الاّ
ذَنبهُ .

«نهج البلاغه، حکمت 82»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: هیچ یک از شما به کسی جز پروردگارش،
نباید امید داشته باشد و تنها از گناه خویش بترسد.

2. قال الامام الصّادق – علیه السّلام – : اُرجُ اللهَ رجاءً لا
یُجرِئُکَ عَلی معاصیهِ و خفِ اللهَ خوفاً لا یُؤْیِسُکَ من رَحْمتهِ.

«بحار الانوار، ج 67، ص 384»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: آنگونه به خداوند امید داشته باش که
امیدواریت به تو جرأت بر معصیت و نافرمانی او را ندهد و آن قدر از خدا بترس که ترس
تو، تو را از رحمت او نا امید نگرداند.

3. قال الامام علی – علیه السّلام – : اَعلَمُ النّاسِ باللهِ
سبحانَهُ أخوَفُهم منهُ.

«غررالحکم، ص190، ح 3675»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: عالم ترین مردم به خداوند سبحان، کسانی
هستند که بیشتر از خدا می ترسند.

4. قال الامام علی – علیه السّلام – : أفضَلُ المسلمین اسلاماً
مَنْ کانَ همُّهُ لِاُخراهُ و اعتَدلَ خَوفُه و رَجاهُ.

«غررالحکم، ج1، ص 204»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: برترین مسلمانان از لحاظ اسلام، کسی است
که کوشش و همّت او برای آخرتش باشد و ترس و امیدش معتدل و برابر باشد.

5. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : أعلَی النّاسِ منزِلهً
عِندَ اللهِ أخوَفُهُم مِنهُ.

«بحار الانوار، ج 77، ص 180»

رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: کسی در نزد خداوند دارای بالاترین
درجه است که بیشتر از دیگران از خدا بترسد.

6. قال الامام علی – علیه السّلام – : الخَشیهُ مِنْ عذابِ الله
شیمَهُ المُتَّقینِ.

«غررالحکم، ص 190، ح 3668»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: ترس از عذاب خدا، خصلت انسان های
باتقواست.

7. قال الامام علی – علیه السّلام – : الخوفُ سِجْنُ النَّفسِ عنِ
الذُّنوبِ و رِداعُها عَنِ المعاصی.

«غررالحکم، ص 190، ح 3682»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: خوف و ترس، زندانی کننده نفس از گناهان و
بازدارنده آن از انجام معاصی است.

8. قال الامام الصّادق – علیه السّلام – : اِنّ من العبادَهِ شدّهُ
الخوفِ من اللهِ عزّوجل.

«بحار الانوار، ج 67، ص 334»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: همانا یکی از عبادات، خوف و ترس زیاد از
خداوند عزوجل می باشد.

9. قال الامام علی – علیه السّلام – : اِجعَلُوا کلَّ رجائِکُم
للهِ سبحانَه و لا تَرجُوا أحداً سواهُ فاِنَّهُ ما رَجا أحدٌ غیرُ اللهِ تعالی
اِلّا خابَ.

«غرر الحکم، ص 196، ح 3861»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: همه امیدواری خود را به خداوند سبحان
معطوف دارید و به غیر او امید نداشته باشید زیرا هر کس که به غیر خداوند امید بست،
زیان نمود.

10. قال الامام الصّادق – علیه السّلام – : حُسنُ الظنِّ باللهِ أن
لا ترجُو الّا اللهَ و لا تخافُ الّا ذنبَکَ.

«بحار الانوار، ج 67، ص 367»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: خوش گمانی به خداوند این است که به غیر
از او به کسی امید نداشته باشی و به جز گناه خویش از چیزی نترسی.

11. قال الامام الصّادق – علیه السّلام – : الخَوفُ رقیبُ القَلبِ
و الرّجاءُ شفیعُ النّفسِ وَ مَن کانَ عارفاً باللهِ کان من الله خائفاً و الیه
راجیاًُ و هُما جَناحَا الایمان … .

«بحار الانوار، ج 67، ص 390»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: خوف، نگهبان قلب است و رجاء و امیدواری،
شفیع و همراه نفس، کسی که پروردگارش را بشناسد از او می ترسد و به او امیدوار است
و خوف و رجاء دو بال ایمان هستند که بنده درستکار با آنها به بهشت رضوان پرواز می
کند و دو چشم عقل هستند که با آنها وعده و وعید خداوند را می بیند.

12. قال الامام علی – علیه السّلام – : یَنبَغی لِمَنْ عَرَف اللهَ
سبحانَهُ أن لایخلُو قلبَهُ من رجائِهِ و خوفِهِ.

«غررالحکم، ج 6، ص 441»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: برای کسی که خداوند را می شناسد، سزاوار
است که دلش از امید به او و ترس از او خالی نباشد.

13. قال الامام الصّادق – علیه السّلام – : کانَ أَبی یقول: اِنّه
لیسَ من عبدٍ مؤمنٍ الّا فی قلبِهِ نورانِ: نورُ خیفَهٍ و نورُ رجاءٍ لَوْ وُزِنَ
هذا لم یزِدْ علی هذا و لَوْ وُزِنَ هذا لم یَزِدْ علی هذا.

«الکافی، ج 3، ص 113»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: پدرم این گونه می فرمود: در دل هر بنده
مؤمنی دو نور است، نور خوف و نور رجاء که در مقام سنجش، هیچ کدام از آنها بر دیگری
فزونی ندارد.

14. قال الامام الصّادق – علیه السّلام – : لا یکونُ المؤمنُ
مؤمناً حتّی یکونَ خائفاً راجیاً و لا یکونُ خائفاً راجیاً حتّی یکونَ عاملاً لما
یَخافُ و یَرجُو.

«الکافی، ج 3، ص 117»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: انسان مؤمن، مؤمن شمرده نمی شود، مگر
این که خوف از خدا و رجاء به رحمت او در دلش باشد و انسان مؤمن خائف و امیدوار
نیست مگر آنکه از آنچه می ترسد و به آنچه امید دارد، عمل نماید.

15. قال الامام الصّادق – علیه السّلام – : ینبغی للمؤمِنِ أن
یخافَ اللهَ خوفاً کأنّه یُشرِفُ علی النّارِ و یرجُوهُ رجاءً کأنَّهُ من اهلِ
الجنّهِ.

«مجموعه ورّام، ص 377»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: برای انسان مؤمن سزاوار است به گونه ای
از خدا بترسد که گوئی مشرف بر آتش دوزخ است و آن چنان به خداوند امید داشته باشد
که گوئی از اهل بهشت است.

16. قال امیرالمؤمنین – علیه السّلام – لاِبنه الحسین – علیه
السّلام – : أیْ بُنَیَّ العَجَبُ ممّن یخافُ العِقابَ فَلمْ یکُفَّ و رجَا
الثّوابَ فَلمْ یَتُبْ و یَعْمل.

«بحار الانوار، ج 74، ص 237»

امام علی – علیه السّلام – به فرزندشان امام حسین – علیه السّلام – فرمود:
ای فرزندم، شگفت از کسی که از کیفر و عذاب خدا می ترسد و دست از گناه نمی کشد و
شگفت از کسی که امید به پاداش و ثواب دارد ولی از گناهانش توبه نمی کند و باز
مرتکب گناه می شود.

17. قال الامام علی – علیه السّلام – : خَفْ ربَّکَ خوفاً
یَشغَلِکَ عَنْ رجائِهِ و ارجُهْ رجاءَ من لا یأمَنُ خوفَهُ.

«غررالحکم، ص 191، ح 3713»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: آنگونه از خدا بترس که این خوف تو را از
امید داشتن به او باز دارد و به گونه ای به خداوند امید داشته باش مانند کسی که از
خوف خدا در امان نیست.

18. قال الامام الصادق – علیه السّلام – : کانَ فیما أوصی بِهِ
لقمان لاِبنِهِ: یابُنَیَّ خَفِ الله خوفاً لَوْ وافیتَهُ بِبّرِ الثّقلَینِ
خِفْتَ أنْ یُعذِّبکَ … .

«بحار الانوار، ج 67، ص 384»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: یکی از وصیت های لقمان به فرزندش این
بود: ای فرزندم، آنگونه از خدا بترس که اگر به اندازه نیکی های جنّ و انس به
پیشگاه خدا عرضه کنی، باز ترس از عذاب او داشته باشی و طوری به خدا امیدوار باش که
اگر گناهان جن و انس را انجام داده باشی، باز امید به بخشش داشته باشی.

19. عَنْ علیِ بن محمّد قال: قلتُ لأبی عبدالله – علیه السّلام – :
… فقال: کَذِبُوا، … مَنْ رجَا شیئاً عَمِلَ لَهُ و مَنْ خافَ مِن شئٍ هَرِبَ
منهُ.

«الکافی، ج 3، ص 114»

علی بن محمّد می گوید، خدمت امام صادق – علیه السّلام – عرض کردم: گروهی از
شیعیان و دوستداران شما مرتکب نافرمانی و گناه شده و می گویند: به رحمت خدا
امیدوار هستیم. حضرت فرمود: دروغ می گویند، آنها شیعیان و دوستداران ما نیستند،
آنها گروهی هستند که به آرزوهای بی جا، دل خوش نموده اند، هر کس به چیزی امیدوار
باشد برای رسیدن به آن تلاش می کند و هر کس از چیزی می ترسد از آن فرار می کند.

20. قال امیرالمؤمنین – علیه السّلام – لرجلٍ سَأَلَهُ أن
یَعِظَهُ: لا تکنْ مَمَّن یرجَو الآخِرهَ بغیرِ العَمَل و یُرجِئُ التَّوبَهَ
بطولِ الأملِ … .

«بحار الانوار، ج 69، ص 199»

امام علی – علیه السّلام – (به مردی که از حضرت درخواست موعظه نمود)،
فرمود: از کسانی نباش که بدون عمل و کردار نیک به آخرت (بهشت) امید بسته اند و به
جهت داشتن آرزوهای دراز توبه را به تأخیر می اندازند، در سخن گفتن نسبت به دنیا
مانند زاهدان و تارکان دنیا سخن می گویند ولی اعمال مشتاقان و راغبان به دنیا را
انجام می دهند، هرچه از دنیا به آنها داده شود، سیر نمی شوند و اگر چیزی از آنها
دریغ شود قناعت نمی ورزند.

21. قال الامام علی – علیه السّلام – : اذا أرادَ أحدُکمُ أن لا
یسألَ اللهَ سبحانَهُ الّا أعطاهُ فَلْیَیْئَسْ من النَّاسِ و لایکونُ لهُ رجاءٌ
الّا اللهَ سَبحانَهُ.

«غررالحکم، ص 83، ح 1325»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: اگر شخصی از شما دوست دارد چیزی را از
خدا درخواست نماید و خداوند هم به او عطا نماید، پس باید از مردم نا امید شود و
تنها به خدا امید داشته باشد.

22. قال الامام علی – علیه السّلام – : خَفْ ربَّکَ و ارجُ رحمتَهُ
یُؤْمِنُکَ ممّا تخافُ وَ یُنِلْکَ ما رَجَوْت.

«غررالحکم، ص 190، ح 3686»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: از پروردگارت بترس و به رحمت او نیز
امیدوار باش، تو را از آنچه می ترسی در امان می دارد و به آنچه امید داری می
رساند.

23. قال الامام علی – علیه السّلام – : نعم الحاجِزُ عن المعاصیِ
الخوفُ.

«غررالحکم، ص 190، ح 3694»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: بهترین مانع در برابر گناه، ترس از
خداوند است.

24. قال الامام علی – علیه السّلام – : مَنْ خافَ ربُّه کفَّ عن
ظُلمِهِ.

«غررالحکم، ص 190، ح 3692»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: کسی که از پروردگارش بترسد، ظلم نمی کند.

25. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : طوبی لِمَنْ شَغَلَهُ
خوفُ اللهِ عن خوفِ النّاس.

«بحار الانوار، ج 74، ص 126»

رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: خوشا به حال کسی که ترس از خدا،
او را از ترسیدن از مردم، باز دارد.

26. قال الامام علی – علیه السّلام – : مَنْ خافَ اللهُ آمنَهُ
اللهُ سبحانَه من کلِّ شیءٍ.

«غررالحکم، ص 191، ح 3706»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: کسی که از خدا بترسد، خداوند سبحان او را
از شر هر چیزی ایمن می دارد.

27. قال الامام علی – علیه السّلام – : مَنْ خافَ النّاسَ أخافَهُ
اللهُ سبحانَهُ من کلِّ شیءٍ.

«غررالحکم، ص 191، ح 3707»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: کسی که از مردم بترسد، خداوند ترس از هر
چیزی را در دل او می اندازد.

28. قال الامام علی – علیه السّلام – : الخَوفُ من اللهِ فی
الدّنیا یُؤمِنُ الخوفَ فی الاخرهِ منه.

«غررالحکم، ص 191، ح 3696»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: ترس از خدا در دنیا، انسان را از اینکه
در آخرت از او بترسد، ایمن می دارد.

29. قال الامام علی – علیه السّلام – : طوبی لِمَنْ راقَبَ ربّه وَ
خافَ ذَنْبَهُ.

«غررالحکم، ص 191، ح 3716 »

امام علی – علیه السّلام – فرمود: خوشا به حال کسی که هر لحظه متوجّه
پروردگار خویش است و از گناهانش می ترسد.

30. قال الامام الباقر – علیه السّلام – : من الفاظ رسول الله –
صلی الله علیه و آله – : رأسُ الحِکمَهِ مخافهُ اللهِ عزّوجلّ.

«وسائل الشیعه، ج 16، ص 163»

امام باقر – علیه السّلام – فرمود: سرچشمه حکمت، ترس از خداوند (عزوجل) می
باشد.

31. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : لا یَلِجُ النّارُ
مَنْ بَکی مِنْ خَشیهِ الله.

«محجه البیضاء، ج 7، ص 28»

رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: کسی که از خوف خدا بگرید، آتش
جهنم او را در بر نمی گیرد.

32. قال الامام علی – علیه السّلام – : البُکاءُ من خشیَهِ اللهِ
مفتاحُ الرَّحمَهِ.

«غررالحکم، ص 192، ح 3731»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: گریه از خوف خداوند، کلید گشایش رحمت
الهی است.

33. قال الامام الرضا – علیه السّلام – : مَنْ لَم یَخَفِ اللهَ فی
القلیلِ لَمْ یَخَفْهُ فی الکثیرِ.

«عیون اخبار الرضا – علیه السّلام
-، ج 2، ص 180»

امام رضا – علیه السّلام – فرمود: کسی که در ارتکاب گناهان کم و کوچک از
خدا نترسد، در ارتکاب گناهان بزرگ و زیاد نیز نخواهد ترسید.

34. قال الامام الصّادق – علیه السّلام – : المؤمِنُ لا یَخافُ
غیرَ اللهِ و لا یقولُ علیهِ الّا الحقَّ.

«جامع الاحادیث الشیعه، ج 14، ص
162»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: انسان مؤمن به غیر از خدا از کسی نمی
ترسد و به جز حرف حق نمی گوید.

35. قال الامام علی – علیه السّلام – : المؤمِنُ یقظانُ مترقِّبٌ
خائفٌ … و یَخافُ البلاءَ حَذََراً من ذنوبِهِ یرجوُ رحمهَ ربِّهِ عزّوجلّ.

«الخصال، ج 2، ص 263»

امام علی – علیه السّلام – فرمود: انسان مؤمن بیدار و هوشیار و ترسان است و
به جهت ترس از گناهانش از بلا بیم دارد و به رحمت خداوند امیدوار است.

36. قال الامام الکاظم – علیه السّلام – : اِنَّ اللهَ لَمْ یؤمِنِ
الخائفینَ بِقَدْرِ خوْفِهِمِ و لکِن آمَنَهُم بقَدرِ کرمِهِ و جُودِه.

«بحار الانوار، ج 75، ص 314»

امام کاظم – علیه السّلام – فرمود: خداوند، خائفین را به اندازه ترسشان
امان نمی دهد، بلکه به میزان کرم و بخشش خود به آنان امان خواهد داد.

37. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : مَنْ ترکَ معصیهً
لِلّهِ مخافهَ اللهِ تبارکَ و تَعالی، أرضاهُ اللهُ یوم القیامَهِ.

«الکافی، ج 2، ص 81»

رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: کسی که گناهی را به جهت ترس از
خدای تبارک و تعالی ترک کند، خداوند او را در روز قیامت راضی می کند.

38. قال ابو عبدالله – علیه السّلام – : کُنْ لِمَا لَا تَرْجُو
أَرْجَی مِنْکَ لِمَا تَرْجُو فَإِنَّ مُوسَی – علیه السّلام – ذَهَبَ
لِیَقْتَبِسَ لِأَهْلِهِ نَاراً فَانْصَرَفَ إِلَیْهِمْ وَ هُوَ نَبِیٌّ مُرْسَل‏.

«الکافی، ج 5، ص 83»

امام صادق – علیه السّلام – فرمود: درباره آنچه که به آن امیدوار نیستی،
بیشتر از آنچه امید به آن داری، امیدوار باش، همانا موسی – علیه السّلام – (به کوه
طور) رفت تا برای خانواده اش آتشی فراهم آورد که خداوند عزو جلّ از آن انصرافشان
داد و او به پیامبری برگزید.

39. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : خشیَهُ اللهِ رأسُ
کلِّ حکمَهٍ.

«کنز العمال، ج 3، ص 141»

رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: ترس از خدا، سرچشمه تمام حکمت ها
است.

40. قال رسول الله – صلی الله علیه و آله – : لَوْ یعلَمُ المؤمِنُ
ما عند اللهِ من العقوبَهِ ما طمَعَ فی الجنَّهِ اَحَدٌ و لَوْ یعلَمُ الکافِرُ ما
عند اللهِ من الرَّحْمهِ ما قَنَطَ من الجنَّهِ احدٌ.

«کنز العمال، ج 3، ص 139»

رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمود: اگر مؤمن می دانست کیفر و عقوبت
پروردگار به چه میزان است، احدی طمع (رفتن به) بهشت نمی کرد و اگر کافر می دانست
که رحمت و بخشش خداوند به چه اندازه است، هیچ کدامشان از رفتن به بهشت نا امید نمی
گشتند.