1- پیامبر صلى الله علیه و آله:
اَلعِلمُ رَأسُ الخَیرِ کُلِّهِ، وَ الجَهلُ رَأسُ الشَّرِّ کُلِّهِ؛
دانایى سرآمد همه خوبىها و نادانى سرآمد همه بدىهاست.
(بحارالأنوار، ج77، ص 175، ح 9)
2- پیامبر صلى الله علیه و آله:
تَکَلَّفُوا فِعلَ الخَیرِ وَ جاهِدوا نُفوسَکُم عَلَیهِ، فَاِنَّ الشَّرَّ مَطبوعٌ عَلَیهِ الاِنسانُ؛
در کار خیر، خود را به زحمت اندازید و در این راه با هوا و هوس خود مبارزه کنید، زیرا طبیعت انسان به بدى تمایل دارد.
(تنبیه الخواطر، ج 2، ص 120)
3- پیامبر صلى الله علیه و آله:
لا ضَرَرَ وَ لا اِضرارَ فِى السلامِ، فَالاِسلامُ یَزیدُ المُسلِمَ خَیرا وَ لا یَزیدُهُ شَرّا؛
در اسلام هیچ ضررى نیست و ضرر زدن به دیگران نیز ممنوع است، پس اسلام به مسلمان خیر مىرساند و شر نمىرساند.
(الفقیه، ج 4، ص 334، ح 5718)
4- پیامبر صلى الله علیه و آله:
اِذا بَلَغَ الرَّجُلُ اَربَعینَ سَنَهً وَ لَم یَغلِب خَیرُهُ شَرَّهُ قَبَّلَ الشَّیطانُ بَینَ عَینَیهِ وَ قالَ: هذا وَجهٌ لا یُفلِحُ؛
هرگاه انسان چهل ساله شود و خوبیش بیشتر از بدیش نشود، شیطان بر پیشانى او بوسه مىزند و مىگوید: این چهرهاى است که روى رستگارى را نمىبیند.
(مشکاه الأنوار، ص 295)
5- پیامبر صلى الله علیه و آله:
اَلخَیرُ عادَهٌ وَ الشَّرُّ لَجاجَهٌ؛
خوبى عادت است و بدى لجاجت.
(سنن ابن ماجه، ج 1، ص 80 ، ح 221)
6- پیامبر صلى الله علیه و آله:
اَلا اِنَّ شَرَّ الشَّرِّ شِرارُ العُلَماءِ وَ اِنَّ خَیرَ الخَیرِ خیارُ العُلَماءِ؛
بدانید که بدترین بدها، علماى بدند و بهترین خوبان علماى خوبند.
(منیه المرید، ص 137)
7- پیامبر صلى الله علیه و آله:
اِنَّ اَحسَنَ الحَدیثِ کِتابُ اللّهِ وَ خَیرَ الهُدى هُدى مُحَمَّدٍ صلىلله علیه و آله وَ شَرَّ المورِ مُحدَثاتُها؛
بهترین سخن، کتاب خدا و بهترین روش، روش پیامبر صلىلله علیه و آله و بدترین امور بدعتهاست (پدیدههاى مخالف دین).
(بحارالأنوار، ج 77، ص 122، ح 23)
8- پیامبر صلى الله علیه و آله:
مَن قالَ: اِنّى خَیرُ النّاسِ فَهُوَ مِن شَرِّ النّاسِ وَ مَن قالَ: اِنّى فِى الجَنَّهِ فَهُوَ فِى النّارِ؛
هر کس بگوید: من از همه مردم بهترم، او بدترین مردم است و هر کس بگوید: من بهشتى هستم، او جهنمى است.
(النوادر للراوندى، ص 107)
9- پیامبر صلى الله علیه و آله:
اِذا ماتَ اَحَدُکُم فَقَد قامَت قیامَتُهُ، یَرى ما لَهُ مِن خَیرٍ وَ شَرٍّ؛
هرگاه یکى از شما بمیرد، قیامتش برپا مىشود و خوبىها و بدىهاى خود را مىبیند.
(کنزالعمّال، ح 42123)
10- پیامبر صلى الله علیه و آله:
خَیرُ القُلوبِ اَوعاها لِلخَیرِ وَ شَرُّ القُلوبِ اَوعاها لِلشَّرِّ، فَاَعلَى القَلبِ الَّذى یَعِى الخَیرَ مَملُوٌّ مِنَ الخَیرِ اِن نَطَقَ نَطَقَ مَأجورا و اِن اَنصَتَ اَنصَتَ مَأجورا؛
بهترین قلبها، قلبى است که ظرفیت بیشترى براى خوبى دارد و بدترین قلبها، قلبى است که ظرفیت بیشترى براى بدى دارد، پس عالىترین قلب، قلبى است که خوبى را در خود دارد و لبریز از خوبى است. اگر سخن بگوید، سخنش در خور پاداش است و اگر سکوت کند، سکوتش درخور پاداش است.
(جعفریات، ص 168)
11- پیامبر صلى الله علیه و آله:
خَیرُ ما اُعطىَ الرَّجُلُ المُؤمِنُ خُلقٌ حَسَنٌ وَ شَرُّ ما اُعطِىَ الرَّجُلُ قَلبُ سوءٍ فى صورَهٍ حَسَنَهٍ؛
بهترین چیزى که به مؤمن داده شده خوش اخلاقى و بدترین چیزى که به انسان داده شده دلى بد در چهرهاى زیباست.
(کنزالعمّال، ح 5170)
12- پیامبر صلى الله علیه و آله:
اَلا اِنَّ خَیرَ عِبادِ اللّهِ التَّقىُّ النَّقىُّ الخَفىُّ وَ اِنَّ شَرَّ عِبادِ اللّهِ المُشارُ اِلَیهِ بِالاَصابِعِ؛
آگاه باشید، بدرستى که بهترین بندگان خدا کسى است که با تقوا، پاک و گمنام باشد و بدترین بندگان خدا کسى است که انگشت نما باشد.
(بحارالأنوار، ج 70، ص 111، ح 12)
13- پیامبر صلى الله علیه و آله:
ما اَسَرَّ عَبدٌ سَریرَهً اِلاّ اَلبَسَهُ اللّهُ رِداءَها اِن خَیرا فَخَیرٌ وَ اِن شَرّا فَشَرٌّ؛
هیچ کس نیتى را در دل پنهان نمىکند، مگر اینکه خداوند آن نیت را (در رفتار و کردار او) همانند لباس ظاهر مىکند، با نیت خوب ظاهر خوب و با نیت بد ظاهر بد خواهد داشت.
(کنزالعمّال، ح 5275)
14- پیامبر صلى الله علیه و آله:
دَع ما یُریبُکَ اِلى ما لا یُریبُکَ، فَاِنَّ الخَیرَ طُمَنینَهٌ وَ الشَّرَّ ریبَهٌ؛
آنچه تو را به شک و تردید مىاندازد رها کن و به سراغ آنچه تو را به شک و تردید نمىاندازد برو؛ زیرا خوبى مایه آرامش و بدى مایه تشویش و دودلى است.
(کنزالعمّال، ح 7308)
15- پیامبر صلى الله علیه و آله:
نیَّهُ المُؤمِنِ خَیرٌ مِن عَمَلِهِ وَ نیَّهُ الکافِرِ شَرُّ مِن عَمَلِهِ وَ کُلُّ عامِلٍ یَعمَلُ عَلى نیَّتِهِ؛
نیت مؤمن بهتر از عمل او، و نیت کافر بدتر از عمل اوست و هر کس مطابق نیت خود عمل مىکند.
(کافى، ج 2، ص 84 ، ح 2)
16- پیامبر صلى الله علیه و آله:
اِنَّ اَسرَعَ الخَیرِ ثَوابا البِرُّ وَ اِنَّ اَسرَعَ الشَّرِّ عِقابا البَغىُ؛
پاداش نیکوکارى زودتر از هر کار خوب دیگرى مىرسد و کیفر ستم و تجاوز زودتر از هر کار بد دیگرى گریبان مىگیرد.
(خصال، ص 110، ح 81)
17- همنشین خوب و بد
جَلیسُ الخَیرِ نِعمَهٌ، جَلیسُ الشَّرِّ نِقمَهٌ؛
همنشین خوب نعمت و همنشین بد، بلا و مصیبت است.
(غررالحکم، ح4719 و 4720)
18- امام على علیه السلام:
ما خَیرٌ بِخَیرٍ بَعدَهُ النّارُ و ما شَرٌّ بِشَرٍّ بَعدَهُ الجَنَّهُ وَ کُلُّ نَعیمٍ دونَ الجَنَّهِ فَهُوَ مَحقورٌ وَ کُلُّ بَلا ءٍ دونَ النّارِ عافیَهٌ؛
خیرى که به دنبال آن آتش باشد، خیر نیست و شرى که به دنبال آن بهشت باشد، شر نیست. هر نعمتى جز بهشت ناچیز است و هر بلایى جز آتش، سلامتى.
(نهج البلاغه، حکمت 387)
19- امام على علیه السلام:
مَن لَبِسَ الخَیرَ تَعَرّى مِنَ الشَّرِّ؛
هر کس جامه «خوبى» به تن کند از «بدى» برهنه مىگردد.
(غررالحکم، ح 8085)
20- امام على علیه السلام:
اَلخَیرُ اَسهَلُ مِن فِعلِ الشَّرِّ؛
کار خوب آسانتر از کار بد است.
(غررالحکم، ح 1199)
21- بهترین و بدترین خانه ها
خَیرُ بَیتٍ فِى المُسلِمینَ بَیتٌ فیهِ یَتیمٌ یُحسَنُ اِلَیهِ وَ شَرُّ بَیتٍ فِى المُسلِمینَ بَیتٌ فیهِ یَتیمٌ یُساءُ إلَیهِ اَنَا وَ کافِلُ الیَتیمِ فِى الجَنَّهِ هکَذا؛
بهترین خانههاى مسلمانان، خانهاى است که در آن یتیمى باشد که به او نیکى مىشود و بدترین خانه هاى مسلمانان خانهاى است که در آن یتیمى باشد که با او بدى مىشود، من و سرپرست یتیم در بهشت مانند دو انگشت همراهیم.
(نهج الفصاحه، ح 1510)
22- امام على علیه السلام:
اِنَّ الخَیرَ وَ الشَّرَّ لا یُعرَفانِ اِلاّ بِالنّاسِ، فَاِذا اَرَدتَ اَن تَعرِفَ الخَیرَ فَاعمَلِ الخَیرَ تَعرِف اَهلَهُ وَ اِذا اَرَدتَ اَن تَعرِفَ الشَّرَّ فَاعمَلِ الشَّرَّ تَعرِف اَهلَهُ؛
خوبى و بدى جز با مردم شناخته نمىشوند. پس اگر مىخواهى خوبى را بشناسى، خوبى کن تا اهل آن را بشناسى و اگر مىخواهى بدى را بشناسى، بدى کن، تا اهلش را بشناسى.
(بحارالأنوار، ج 78، ص 41، ح 26)
23- امام على علیه السلام:
فاعِلُ الخَیرِ خَیرٌ مِنهُ وَ فاعِلُ الشَّرِّ شَرٌّ مِنهُ؛
خوبى کننده بهتر از خودِ خوبى و بدى کننده بدتر از خودِ بدى است.
(نهج البلاغه، حکمت 32)
24- امام على علیه السلام:
اِنَّ اللّهَ تعالى اَنزَلَ کِتابا هادیا بَیَّنَ فیهِ الخَیرَ وَ الشَّرَّ، فَخُذوا نَهجَ الخَیرِ تَهتَدوا وَ اَصدِفوا عَن سَمتِ الشَّرِّ تَقصِدوا؛
خداى تعالى کتابى راهنما فرستاد و در آن خوب و بد را روشن ساخت. پس راه خوبى را پیش گیرید تا هدایت شوید و از راه بدى دورى جویید تا به مقصد برسید.
(نهج البلاغه، خطبه 167)
25- امام على علیه السلام:
قارِن اَهلَ الخَیرِ تَکُن مِنهُم وَ بایِن اَهلَ الشَّرِّ تَبِن عَنهُم؛
با خوبان معاشرت کن تا از آنان باشى و از بدان دورى کن تا از آنان نباشى.
(نهج البلاغه، نامه 31)
26- امام على علیه السلام:
خَیرُ شَبابِکُم مَن تَشَبَّهَ بِکُهولِکُم وَ شَرُّ کُهولِکُم مَن تَشَبَّهَ بِشَبابِکُم؛
بهترین جوانان شما، جوانى است که خود را شبیه میانسالان کند و بدترین میانسالان شما، کسى است که خود را شبیه جوانان کند.
(مشکاه الأنوار، ص 297)
27- امام على علیه السلام:
اَلعَجزُ مَعَ لُزومِ الخَیرِ خَیرٌ مِنَ القُدرَهِ مَعَ رُکوبِ الشَّرِّ؛
ناتوانىِ همراه با خیر بهتر از توانمندىِ در خدمت شر است.
(غررالحکم، ح1973)
28-امام على علیه السلام:
اَلعِلمُ اَصلُ کُلِّ خَیرٍ، اَلجَهلُ اَصلُ کُلِّ شَرٍّ؛
دانایى، ریشه همه خوبىها و نادانى ریشه همه بدىهاست.
(غررالحکم، ح 818 و 819)
29- امام على علیه السلام:
اَللَّئیمُ لا یُرجى خَیرُهُ وَ لا یُسلَمُ مِن شَرِّهِ وَ لا یُؤمَنُ مِن غَوائِلِهِ؛
افراد پَست به خیرشان امید و از شرشان امان و از به هلاکت انداختنشان ایمنى نیست.
(غررالحکم، ح 1930)
30- امام باقر علیه السلام:
اَلخَیرُ وَ الشَّرُّ یُضاعَفُ یَومَ الجُمُعَهِ؛
خوبى و بدى در روز جمعه چند برابر (حساب) مىشود.
(ثواب الاعمال، ص 143)
31- امام باقر علیه السلام:
اِنَّ هذَا اللِّسانَ مِفتاحُ کُلِّ خَیرٍ وَ شَرٍّ، فَیَنبَغى لِلمُؤمِنِ اَن یَختِمَ عَلى لِسانِهِ کَما یَختِمُ عَلى ذَهَبِهِ وَ فِضَّتِهِ؛
به راستى که این زبان کلید همه خوبىها و بدىهاست پس شایسته است که مؤمن زبان خود را مُهر و موم کند، همان گونه که (صندوق) طلا و نقره خود را مُهر و موم مىکند.
(تحف العقول، ص 298)
32- امام باقر علیه السلام:
اِنَّ الخَیرَ ثَقُلَ عَلى اَهلِ الدُّنیا عَلى قَدرِ ثِقلِهِ فى مَوازینِهِم یَومَ القیامَهِ وَ اِنَّ الشَّرَّ خَفَّ عَلى اَهلِ الدُّنیا عَلى قَدرِ خِفَّتِهِ فى مَوازینِهِم؛
کار خوب بر مردم دنیا سنگین است، به اندازه سنگینى آن در ترازوهاى ایشان در روز قیامت و کار بد بر مردم دنیا سبک است، به اندازه سبکى آن در ترازوهایشان در قیامت.
(بحارالأنوار، ج 71، ص 215، ح 13)
33- امام صادق علیه السلام:
اَلخَیرُ کُلُّهُ اَمامَکَ وَ اِنَّ الشَّرَّ کُلَّهُ اَمامَکَ وَ لَن تَرى الخَیرَ وَ الشَّرَّ اِلاّ بَعدَ الآخِرَهِ لاَِنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ جَعَلَ الخَیرَ کُلَّهُ فِى الجَنَّهِ وَ الشَّرَّ کُلَّهُ فِى النّارِ؛
همه خوبىها و بدىها در مقابل توست و هرگز خوبى و بدى واقعى را جز در آخرت نمىبینى، زیرا خداوند همه خوبىها را در بهشت و همه بدىها را در جهنم قرار داده است.
(تحف العقول، ص 306)
34- امام صادق علیه السلام:
ما مِن عَبدٍ اَسَرَّ خَیرا فَذَهَبَتِ الاَیّامُ اَبَدا حَتّى یُظهِرَ اللّهُ لَهُ خَیرا وَ ما مِن عَبدٍ یُسِرُّ شَرّا فَذَهَبَتِ الاَیّامُ حَتّى یُظهِرَ اللّهُ لَهُ شَرّا؛
هر بندهاى که خیرى را پنهان کند، با گذشت زمان خداوند خیرى را از او آشکار مىسازد و هر بندهاى شرى را پنهان کند، با گذشت زمان خداوند شرى را از او آشکار مىگرداند.
(بحارالأنوار، ج 72، ص 282، ح 4)
35- امام صادق علیه السلام:
اِعلَمى اَنَّ الشّابَّ الحَسَنَ الخُلقِ مِفتاحٌ لِلخَیرِ مِغلاقٌ لِلشَّرِّ وَ اَنَّ الشّابَّ الشَّحیحَ الخُلقِ مِغلاقٌ لِلخَیرِ مِفتاحٌ لِلشَّرِّ؛
آگاه باش که جوان خوش اخلاق، کلید خیر و قفل شر است و جوان بداخلاق قفل خیر و کلید شر است.
(امالى طوسى، ص 302، ح 598)
36-امام کاظم علیه السلام:
لَیسَ مِنّا مَن لَم یُحاسِب نَفسَهُ فى کُلِّ یَومٍ فَاِن عَمِلَ خَیرا استَزادَ اللّهَ مِنهُ وَ حَمِدَ اللّهَ عَلَیهِ وَ اِن عَمِلَ شَیئا شَرّا استَغفَرَ اللّهَ وَ تابَ اِلَیهِ؛
از ما نیست کسى که هر روز اعمال خود را محاسبه نکند تا اگر نیکى کرده از خدا بخواهد بیشتر نیکى کند و خدا را بر آن سپاس گوید و اگر بدى کرده از خدا آمرزش بخواهد و توبه نماید.
(الاختصاص، ص 26)
37- امام رضا علیه السلام:
اَحسِنِ الظَّنَّ بِاللّهِ فَاِنَّ اللّهَ عَزَّوَجَلَّ یَقولُ: اَنا عِندَ ظَنِّ عَبدىَ المُؤمِنِ بى، اِن خَیرا فَخَیرا وَ اِن شَرّا فَشَرّا؛
به خداوند خوش گمان باش، زیرا خداى عزوجل مىفرماید: من نزد گمان بنده مؤمن خویش هستم، اگر به من خوش گمان باشد، به خوبى با او رفتار مىکنم و اگر به من بدگمان باشد، به بدى با او رفتار مىکنم.
(کافى، ج 2، ص 72، ح 3)
38- امام صادق علیه السلام:
مَن یَزرَع خَیرا یَحصِد غِبطَهً وَ مَن یَزرَع شَرّا یَحصِد نَدامَهً وَ لِکُلِّ زارِعٍ ما زَرَعَ؛
هر کس خوبى بکارد، خشنودى درو مىکند و هر کس بدى بکارد، پشیمانى درو مىکند، هر کس هر چه بکارد، همان را برداشت مىکند.
(کافى، ج 2، ص 458، ح 19)
39- امام حسین علیه السلام:
اَیُّهَا النّاسُ نافِسوا فِى المَکارِمِ وَ سارِعوا فِى المَغانِمِ وَ لا تَحتَسِبوا بِمَعروفٍ لَم تَجعَلوا؛
اى مردم در خوبىها با یکدیگر رقابت کنید و در کسب غنائم (بهره گرفتن از فرصتها) شتاب نمایید و کار نیکى را که در انجامش شتاب نکردهاید، به حساب نیاورید.
(کافى، ج 2، ص 95، ح 9)
40- امام صادق علیه السلام:
إذا اَرادَ اللهُ بِعَبدٍ شَراً فَاذنَبَ ذَنباً تَبَعَهُ بِنَعمَهٍ لیُنسِیهِ الاستِغفارَ و یَتَمادی بِه؛
هرگاه خداوند برای بنده ای شر بخواهد (یعنی او خودش مستحق این شر شود) وقتی گناهی از او سر زد، در پی آن نعمتی به او بخشد تا استغفار را از یاد برده و به گناهش ادامه دهد.
(بحارالانوار، ج64، ص229)
41- امام حسن علیه السلام:
اَلخَیرُ الَّذِی لا شَرَّ فِیهِ، اَلشُّکرُ مَعَ النِّعمَه وَ الصَّبرُ عَلَی النّازِلَه؛
خیری که هیچ شری در آن نیست، شکر بر نعمت و صبر بر مصیبت ناگوار است .
(تحف العقول، ص 237)
42- امام سجاد علیه السلام:
الخیرَ کُلُّهُ قَد اجتَمَعَ فی قَطعِ الطّمعِ عمّا فی أَیدِی النّاس؛
تمامیِ خیر و خوبی در بریدن طمع و چشم نداشتن به آنچه که در دستان مردم جمع شده، است.
(جهادالنفس، ص276)
43-امام على علیه السلام:
خَیرُ الخَلائق الرِّفقُ؛
بهترین خوبی ها رفق است (مهربانی و لطف با مردم).
(غررالحکم)
44- امام باقر علیه السلام:
الوُقُوف عِندَ الشُّبهَهِ خَیرٌ مِن الاِقتِحامِ فی الهَلَکَه
توقف هنگام مواجهه با کار شبهه ناک بهتر از فرو رفتن در گرداب هلاکت است
(کافی ج1 ص5)
