برای جواب این پرسش توضیح سه اصطلاح لازم به نظر میرسد.
1 . معجزه: در مورد معجزه دو اصطلاح دو وجود دارد:
اول: معجزه عبارت است از امر خارقالعادهای به عنوان دلیل برای نبوت و پیامبری آورده می شود، و همراه با تحدی و مبارزه طلبی باشد، و دیگران از معارضه و آوردن نظیر آن عاجز میباشند مانند قرآن کریم»[1]
دوم: معجزه عبارت است از مطلق امر خارق العاده ای که به منظور اثبات منصبی از مناصب الهی اعم از آن که نبوت باشد و یا امامت، انجام می گیرد.[2]
به نظر می رسد این دو اصطلاح نشأت گرفته از دو نگاه شیعه و اهل سنت به مسأله معجزه است، طبق نگاه اهل سنت منصب الهی اختصاص به منصب نبوت دارد، لذا معجزه اختصاص به مسأله نبوت می یابد. طبق نگاه شیعی منصب و مقام الهی اختصاص به نبوت ندارد، بلکه امامت نیز منصبی از مناصب الهی است، از این رو در کتب اعتقادی اهل سنت معجزه اختصاص به اثبات نبوت دارد.[3]
2 . کرامت: امر خارق العاده ای است که از اولیای الهی صادر می شود، بدون آن که همراه با تحدی و برتری طلبی باشد.
3 . ارهاص: عبارت است از: یک سری اعمال و کارهای خارق العادهای که از مهیا شدن زمینه و بستر لازم برای نبوت خبر میدهد.[4]
با توجه به تعریف اصطلاحات فوق می توان سخن گفتن حضرت عیسی در کودکی و یا سخن گفتن حضرت زهرا قبل از تولد با مادرش را جزو ارهاصات شمرد، چون این امور قبل از نبوت پیامبر انجام گرفته است. و موارد دیگر را می توان با توجه به تعریف معجزه و کرامت و ارهاص شناخت.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1 . آموزش کلام اسلامی, محمد سعیدی مهر,ج2,ص89.
2 . معجزه از دیدگاه عقل و نقل, محمدحسن قدردان قراملکی, ص73.
3 . اعجاز (معجزه) از نظر عقل و قرآن کریم , علامه طباطبایی,ص6-3.
4 . کتاب لوامع الإلهیه فی مباحث الکلامیه, فاضل مقداد, ص285.
پی نوشت ها:
[1] . علامه حلی، کشفالمراد، تعلیقه حسنزاده آملی، انتشارات مؤسسه نشر اسلامی, چاپ هفتم، 1417هـ . ق, ص474.
[2] . مفید، محمد بن نعمان، المسائل العشر، تحقیق فارس تبریزیان الحسون، قم، مرکز الابحاث العقائدی، ص123>
[3] . به عنوان نمونه رجوع کنید: شرح المواقف، تألیف عضد الدین عبدالرحمن احمد بن ایجی، و شرح سید شریف علی بن محمد جرجانی.
[4] . همان.