به جهات مختلف این گونه روایات را نمی توان پذیرفت، زیرا اولاً: همان طور که پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ از گزند سهو و نسیان در بیداری مصون است از استیلای غیر معصومانه خواب و در حالت خواب از رؤیت اضغاث الأحلام (خواب های پریشان) نیز محفوظ است.
ثانیاً: کسی که بی صبرانه مُتَرَصِد و منتظر دخول وقت فریضه بوده، و راحت روح او اذان نماز است، آیا چنین فردی مقهور خواب می شود تا روح او خواب باشد و فریضه الهی نماز که قره العین اوست از او فوت شود؟ با این که از رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله ـ رسیده است که فرمود: (تنام عینای و لا تنام قلبی)[1] یعنی چشم های من می خوابد ولی قلب من نمی خوابد و همواره بیدار است، پس نسبت دادن قضاء شدن نماز به رسول خدا بر اثر خواب، کار آسانی نیست.[2] ثالثا: روایاتی بر خلاف این روایت است، در روایتی امام صادق ـ علیه السلام ـ خطاب به مفضّل فرمود: خداوند برای پیامبر پنج روح قرار داده… یکی از آنها روح القدس است که با آن روح، بار نبوّت را بر دوش می کشد و عُهده دار نبوت می شود، وقتی پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ رحلت کرد آن روح (روح القدس) به امام منتقل شد. و خاصیت آن روح این است که هرگز دچار خواب، غفلت، و سهو نمی شود برخلاف چهار روح دیگر که از خواب، غفلت، لهو و سهو مصون نیستند.[3] طبق این حدیث هرگز انسان معصوم به خوابی نمی رود که حتی نماز او قضاء شود، روایتی که در پرسش فوق مطرح شده با این روایت معارض است همان گونه که با روایت: (تنام عینای و لا تنام قلبی) و امثال آن نیز تعارض دارد.
رابعا: همان گونه که مرحوم مجلسی فرموده است این گونه روایات، اخبار آحاد است که موجب علم و عمل نمی شود و کسی که به آن عمل کند به ظن و گمان اعتماد کرده نه بر یقین.[4]

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. جعفر سبحانی، الالهیات، ج 3، ص 200-208، نشر مؤسسه الامام الصادق، قم، 1417 ق.
2. سید عبدالله شبر، حق الیقین، ج 1، ص 90 تا 97، نشر مؤسسه الاعلمی، تهران بی تا.

پی نوشت ها:
[1] . مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، نشر دارالاحیاء التراث العربی، 1403 ق، ج 17، ص 121.
[2] . جوادی آملی، عبدالله، تفسیر موضوعی قرآن، سیره رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ ، قم، نشر مرکز اسراء، 1376 ش، ص 48.
[3] . مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج 17، ص 106.
[4] . مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج 17، ص 126.