اهل‌بیت در آیه مذکور عبارت از امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب، امام حسن وامام حسین و صدیقه کبری فاطمه زهرا ـ علیهم السّلام ـ اند ، دلیل ما برای این ادعا، دهها روایتی است که از راه های صحیح از پیامبر و ائمه اطهار نقل شده که در اینجا به چند روایت نبوی، اشاره می‌ شود.
1. مسلم در صحیحش از عایشه روایت می‌کند «خرج النبی ـ صلی الله علیه و آله ـ غراه و علیه مرط مرحل من شعر اسود فجاء‌الحسن بن علی فادخله ثم جاء الحسین فدخل معه ثم جائت فاطمه فادخلها ثم جاء علی فادخله ثم قال انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل‌البیت و یطهرکم تطهیراً»[1]، براساس این روایت حسن و حسین و فاطمه و علی ـ علیهم السّلام ـ بر پیامبر ـ صلی الله علیه و آله ـ وارد می‌شوند حضرت، آنها را در زیر کسا نزدخود می خواند و آیه تطهیر را درباره آنها تلاوت می‌کند.
2. ترمذی در سننش از ام سلمه روایت کرده «انّ النّبی جلّل علی الحسن و الحسین و علی و فاطمه، کساءً ثم قال اللهم هؤلاء اهل‌بیتی و خاصتی اذهب عنهم الرجس و طهرهم تطهیراً فقالت ام سلمه و انا معهم یا رسول‌الله قال انک الی خیر»[2]، براساس این روایت پیامبر، علی و فاطمه و حسن و حسین را در زیر یک کساء (پارچه) جمع می‌کند و سپس با گفتن «هؤلاء اهل‌بیتی و خاصتی» و دعاء در حق آنان ، مراد از اهل‌بیت در آیه تطهیر را معرفی می‌کند. ترمذی بعد از نقل این حدیث آن را تأیید می‌کند، این حدیث توسط احمد بن حنبل نیز نقل شده است.[3] 3. مسلم در صحیحش در باب فضائل علی بن ابی طالب، ح، 6220 ، از سعد بن ابی وقاص، نقل می‌کند «… و لما نزلت هذه الآیه (أَبْناءَنا وَ أَبْناءَکُم)[4] دعا رسول الله علیاً و فاطمه و حسناً و حسیناً فقال اللهم هؤلاء اهلی» در این روایت هم پیامبر صریحاً علی و فاطمه و حسن و حسین را بعنوان اهل بیت خود معرفی می‌کند، ترمذی هم در سننش[5] روایت فوق را نقل و صحت آنرا تأیید کرده است.
4. حاکم نیشابوری روایت می‌کند «عن ام سلمه قالت فی بیتی نزلت (إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً) قالت فارسل رسول‌الله الی علی و فاطمه و الحسن و الحسین فقال هؤلاء اهل بیتی»[6] براساس این روایت که حاکم و ذهبی صحت آن را تأیید می‌کنند، بعد از نزول آیه تطهیر در خانه‌ ام سلمه، پیامبر برای این‌که اهل بیت را به ام سلمه معرفی کند، علی و فاطمه و حسن و حسین را احضار می‌کند و بعد در حضور ام سلمه با جمله «هؤلاء اهل بیتی» آنها را بعنوان اهل‌بیت خود معرفی می‌کند.
5. حاکم در مستدرک از واثله بن الاسقع روایت می‌کند «قال اتیت علیّاً فلم اجده فقالت لی فاطمه انطلَقَ الی رسول الله یدعوه فجاء رسول‌الله فدخلا و دخلت معهما فدعا رسول‌الله الحسن و الحسین فاقعد کل واحد منهما علی فخذیه و ادنی فاطمه من حجره و زوجها ثم لفّ علیهم ثوباً و قال (إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً) ثم قال هؤلاء اهل بیتی اللهم اهل بیتی احق»[7] براساس این روایت پیامبر علی و فاطمه و حسن و حسین را در زیر یک پارچه جمع می‌کند و سپس با خواندن آیه تطهیر و گفتن جلمه «هؤلاء اهل‌بیتی» آنها را بعنوان اهل‌بیت خود معرفی می‌کند، حاکم و ذهبی صحت این روایت را تأیید می‌کنند.
6. احمد بن حنبل از ام  سلمه نقل می‌کند «انّ النبی ـ صلی الله علیه و آله ـ جلّل علی علیّ و حسن و حسین و فاطمه کساء ثم قال اللهم هؤلاء اهل‌بیتی و خاصتی اللهم اذهب عنهم الرجس و طهرهم تطهیراً، فقالت ام سلمه یا رسول‌الله أنا منهم قال انک الی خیر»[8] براساس این روایت هم پیامبر در حضور ام سلمه پارچه ای را بر علی، فاطمه، حسن و حسین، قرار می‌دهد و با گفتن جلمه «هؤلاء اهل بیتی و خاصتی» و دعائی که کلمات آن از آیه تطهیر اقتباس شده به ام سلمه مراد از «اهل‌البیت» در آیه تطهیر را تفهیم می‌کند.
7. و نیز احمد بن حنبل از شداد بن عمار روایت می‌کند «قال دخلت علی واثله بن الاسقع و عنده قوم فذکروا علیّاً فلما قاموا قال لی الا اخبرک بما رأیت من رسول‌الله قلت بلی قال اتیت فاطمه (رض) أسالها عن علیّ قالت توجه الی رسول‌الله فجلست انتظره حتی جاء رسول‌الله و معه علی و حسن و حسین (رض) اَخذ کل واحد منهما بیده حتی دخل فادنی علیّاً و فاطمه فاجلسهما بین یدیه و اجلس حسنا و حسیناً کل واحد منها علی فخذیه ثم لفّ علیهم ثوبه او قال کساء ثم تلا هذه الآیه (إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً) و قال اللّهم هؤلاء اهل بیتی و اهل بیتی احق»[9] براساس این روایت پیامبر بعد از این‌که علی و فاطمه و حسن و حسین را در زیر پارچه‌ای جمع می‌کند، ابتداء با تلاوت آیه تطهیر و سپس با گفتن جمله «هؤلاء اهل‌بیتی» مراد از اهل‌البیت در آن آیه را به واثله تفهیم می‌کند، ابن ابی حاتم نیز حدیث فوق را با کمی اختلاف در تفسیرش ذیل آیهروایت نموده، یادآوری می‌کنم که ابن ابی حاتم در ابتداء تفسیرش ملتزم شده که احادیثی که بهترین سند و متن را دارند، روایت کند.
8. حاکم از انس بن مالک روایت می‌کند «انّ رسول‌الله کان یمرّ بباب فاطمه (رض) سته اشهر اذا خرج لصلاه الفجر یقول الصلاه یا اهل‌البیت انما یریدالله لیذهب عنکم الرجس اهل‌البیت و یطهرکم تطهیراً»[10]، حاکم صحت روایت را تأیید می‌کند، حدیث فوق توسط احمد بن حنبل[11] و نیز توسط ترمذی با تأیید حسن بودن اَن[12] و نیز توسط طبری[13] و دیگران روایت شده هم‌چنین مضمون روایت فوق که پیامبر در روزهای زیادی هنگام نماز که جمعیت زیادی حضور دارند به در خانه علی و فاطمه می‌آمد و آنها را با عنوان «اهل‌البیت» صدا می‌کرد و سپس آیه تطهیر را خطاب به آنها می‌خواند، بصورت‌های دیگر و از عده از صحابه  نقل شده که ما برخی از روایات را از تفسیر الدر المنثور سیوطی نقل می‌کنیم، از جمله او از ابن مردویه و او از ابی سعید خدری، روایت می‌کند «لما دخل علی (رض) بفاطمه جاء النبی اربعین صباحاً الی بابها یقول السلام علیکم اهل‌‌البیت و رحمه الله و برکاته الصلاه رحمکم الله، إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً، انا حرب لمن حاربتم و انا سلم لمن سالمتم»، و نیز او از طبری و ابن مردویه و آنها از ابی الحمراء روایت می‌کنند که «حفظت من رسول‌الله ثمانیه اشهر بالمدینه لیس من مرّه یخرج الی صلاه الغداه الاّ اتی الی باب علی (رض) فوضع یده علی جنبتی الباب ثم قال الصلاه، الصلاه، إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً، و نیز او از ابن مردویه و او از ابن عباس روایت می‌کند: «قال شهدنا رسول‌الله تسعه اشهر یأتی کل یوم باب علی بن ابی‌طالب (رض) عند وقت کل صلوه فیقول السلام علیکم و رحمه الله و برکاته اهل‌البیت إِنَّما یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَ یُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیراً الصلاه رحمکم الله، کل یوم خمس مرات»، بر اساس این روایات پیامبر در روز‌های زیادی آن هم هنگام نماز که ازدحام زیاد بوده به در خانه علی و فاطمه و حسن و حسین می‌آمد و این چهار نفر را به عنوان «اهل‌البیت» ندا می‌کرد. و سپس آیه تطهیر را خطاب به آنها تلاوت می‌کرد تا روشن سازد که مراد از اهل‌البیت در آیه مذکور این چهارنفرند، براساس روایت حاکم از انس که نقل شد پیامبر این کار را 1350 بار تکرار کرده تا برای هیچ‌کس جای شبهه‌ای باقی نماند که مراد از اهل‌البیت در  آیه تطهیر، چهار نفرند.
بطور کلی از احادیث نقل شده کاملاً روشن گردید که، پیامبر(ص) مراد از اهل‌البیت در آیه تطهیر را بیان کرده؛ زیرا مطابق آیه «وَ أَنْزَلْنا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیْهِمْ»[14] پیامبر از طرف خدا مأمور است که قرآن را برای مردم بیان کند، لذا بخاطر این‌که در آینده ممکن بود از کلمه اهل‌البیت برداشت‌های نادرست و خطرناکی شود کاملاً مراد از اهل‌البیت را برای مردم روشن ساخت،و این روشن‌گری با برنامه خاصی انجام می‌شد.
اولاً در عموم روایات منقوله این نکته نقل شده که هنگام معرفی اهل بیت، پیامبر پارچه‌ای و یا عبائی را بر روی علی، فاطمه، حسن و حسین قرار می‌داد تا کاملاً مشخص سازد که مشارالیه کلمه «هؤلاء اهل‌بیتی» این چهار نفرند؛ نه کسانی دیگر.
ثانیاً در معرفی و دعائی که درباره آنها می‌کرد از کلمات و تعابیر آیه تطهیر جمله سازی می‌کرد تا عملاً و قولاً نشان دهد که آیه مورد بحث در شأن و منزلت این چهار نفر است.
ثالثاً: علاوه بر این‌که به زنان خود مثل ام سلمه و عایشه تفهیم کرد که آیه نازله در منزلت این چهار نفر نازل شده به شکل عمومی هم به عموم مردم هنگام ازدحام در موقع نماز معرفی نمود تا برای هیچ‌کس جز آنان که نفاقشان مانع رؤیت حق است ابهامی باقی نماند که مراد از اهل‌البیت این چهار نفرند.

پی نوشت ها:
[1] . صحیح مسلم، باب فضائل اهل‌بیت النبی، ح 6261.
[2] . ترمذی السنن باب فضل فاطمه، ص 699، شماره 3871.
[3] . مسند احمد، ج 10، ص 197، ح 26659.
[4] . آل عمران/61.
[5] . کتاب المناقب، باب 21، ح 3724.
[6] . حاکم، المستدرک، ج 3، ص 158، ح 4705.
[7] . همان.
[8] . احمد، المسند، ج 10، ص 197، ح 26659.
[9] . احمد، المسند، ج 6، ص 45، ح 16985.
[10] . حاکم، المستدرک، ج 3، ص 172، باب ذکر مناقب فاطمه ح 4748.
[11] . المسند، ج 4، ص 516، ح 13730.
[12] . السنن، ج 5، ص 352، ح 3206، کتاب التفسیر.
[13] . تفسیر جامع‌البیان، ذیل آیه.
[14] . نحل/ 44.