قربان ، جلوگاه رهایی از نفس – عید قربان عید همه پاکی هاست.
منا، مکه مکرمه – زائر خانه خدا که از عرفات به مشعر و از مشعر به منا، ره می سپارد، به موعد عید قربان که می رسد از خویشتن خویش آزاد می شود، زیرا عید قربان، عید رهایی از وابستگی و تعلقات است.
عید قربان، روز کامل شدن خویشتن خویش است و روز رهیدن از خویشتن خویش نیز است و در این طریق روز رسیدن به اوج دلداگی نیز محسوب می شود.
حال که وادی عرفات که مرحله شناخت است را با ذکر و دعا و خودشناسی پشت سر نهاده ای و مشعر را که محل شعور و آگاهی است، تجربه کرده ای و سلاحی برای مبارزه با شیطان اندوخته ای، اکنون به منی رسیده ای که سرزمین رسیدن به عشق و دلباختگی است.
عید قربان، امروز فرا رسید و زمان رهایی از هر آنچه غیر خدایی است، تجلی یافت و تو زائر منایی، درست نخستین قربانگاه مشی و طریق ابراهیمی هستی.
عید قربان، یعنی ای زائر که تا این مرحله آمده ای از هر چه تعلق است دور شو، یعنی خود را از هوای نفس بری ساز، یعنی از حصار تنگ خودخواهی بیرون آی.
با رسیدن به مرحله قربانی، دیگر چیزی نمانده به عشق برسی و حاجی شوی.
زائر خانه خدا در این روز سبک بال می شود، زیرا اسماعیل وجودش را با هر آنچه که بدان وابسته است و همه جلوه های دنیوی دارد، قربانی می کند تا رها شود.
عید قربان، جشن رهیدگی از بندگی نفس است، عید قربان تجلی گاه بندگی است و درست با همین خصوصیت است که عید قربان پاک ترین عیدهاست.
عید قربان، پاک ترین عیدهاست فقط به خاطر اینکه انسانی نو متولد می شود که سرسپردگی و بندگی خدا را می پذیرد.
عید قربان، به زائر خانه خدا در اوج شناخت و معرفت و آزادگی، بندگی خدا را دیکته می کند و ماحصل آن قرب خداست و این خود، کامل شدن بندگی است.
امروز نهیب ابراهیم خلیل، از منا به گوش می رسد که ای حاجی باید از تعلقات دنیوی ببری، تعلق تو هر چه باشد، از جنس این دنیایی است، ولی تعلق من اسماعیل تنها پسرم بود که در پاسخ عشق به معبود به قربانگاهش بردم.
میعادگاه ابراهیم، منا، برای ذبح فرزندش، آن هم جوانی برومند به نام اسماعیل بود که خود بسیاری از مسیر عبودیت را به همراه مادرش هاجر پیمود و این همراهی را نیز با همه وجودش و با رغبتی تمام با پدرش انجام داد تا رسالتی که ابراهیم بر دوش داشت به سرانجام رسد.
امروز عید قربان است، روز اسماعیل است تا جوانمردی را به اوج برساند، آری امروز روزی است که اسماعیل مشتاقانه خود را در اختیار پدر نهاد تا در پای عشق خدایی به مسلخ رود.
امروز عید قربان است، روز ابراهیم است، زیرا به بندگی کامل می رسد و آفریننده را لبیک می گوید و فریب شیطان را نمی خورد.
و این ندای خداوند رحمان است که از طریق جبرییل ملک وحی در وسعت منا به گوش می رسد که ابراهیم و اسماعیل، ای پدر و پسر پیامبر، هر دوی شما امتحان باز پس دادید و از این امتحان سربلند بیرون آمدید، گوسفند پاداش بندگی شماست و تو ای ابراهیم این گوسفند را به جای اسماعیل قربانی کن.
این ندا، یعنی از این پس قربانی انسان در پیشگاه خدایان ممنوع است و خدای واحد تشنه خون نیست و حاجی، تو نیز که آزمون پس داده ای تا به مرحله قربانگاه برای قربانی کردن برسی، جمره عقبه، آخرین ستون شیطان را یعنی همه جلوه های شیطنت را رمی کرده ای و هوای نفس را باز پس رانده ای.
حاجی، حال که قربانی کردی، اعمال تو باقی است، هنوز تمام نشده ای، به میمنت قربانی در پیشگاه خدا، خود را زینت کن و تقصیر نما.
باید دوباره نیز رمی کنی، آن هم با وقوف دو روزه در منا، آن هم نه یک جمره، بلکه هر سه جمره را تا تماما کل شیطان را، با همه ویژگی هایش طرد کنی و چون به این مرحله رسیدی به اکمل اعمال می رسی.
ولی باز خداوند از تو که حاجی شده ای، اعمال دیگری را می طلبد، خانه اش که قبله گاه همیشگی توست را باید طواف کنی و باز باید تلاش هاجر آن زن صبور سیه چرده را با سعی در صفا و مروه اجر نهی.
راستی چه حکمتی در این عدد مقدس یعنی هفت است که خداوند در اعمال و مناسک حج اش، زائرش را به تکرار هفت باری اعمال دستور می دهد:
هفت بار طواف زیارت – هم در عمره و هم در حج تمتع – هفت بار سعی در صفا و مروه،
هفت بار رمی شیطان و هفت بار طواف نسا.
در هر صورت امروز عید قربان است و قربان تجلی گاه تعبد است. امروز عید قربان است، روز زایش انسانی نو از دل خاکسترهای خویشتن خویش. امروز روز اثبات بندگی است و رهایی از خویشتن خویش
سایر مقالات :
