( م )
بحث غدیر خم (نیرى ) = بحث غدیر خم از نظر قرآن شریف (فارسى , چاپى )
ثنوى غدیریه (شهرستانى ) = غدیریه (فارسى , چاپى )
228 مجلس یوم الغدیر فى امامه على بن ابى طالب (ع ) (عربى , خطى )
عراقى (ابوطالب , فارس , زیدى ) م قرن 6ق .
نام این کتاب در <مطلع البدور>آمده است .
حاضرات مهرجان الغدیر, 3ج = مهرجان الامام على (ع ), 3ج (عربى , چاپى )
229 مسأله فى الجواب عن الشبهات الورارده لخبر الغدیر (عربى , چاپى )
سید على بن حسین موسوى (سید مرتضى , علم الهدى ) م 436ق .
تحقیق : سید احمد حسینى (اشکورى ).
دارالقرآن الکریم , قم , سال 1405ق , 1363 .
وزیرى , 4ص .
نکته قابل توجه :
چاپ معرفى شده در ضمن کتاب <رسائل الشریف المرتضى >و درج 3ص 251ـ 254آمده است .
سأله فى معنى من کنت مولاه (نحوى ) = مسأله فى معنى من کنت مولاه فعلى مولاه (عربى , چاپى )
محمد بن موسى نحوى (ابوجعفر, رامى ) م قرن 5ق .
دارالمورخ العربى , بیروت , چاپ اول , سال 1414ق , 1993م .
وزیرى , 2 .
الذریعه ج 20ص 394ش 3632.
];ک ک فهرست نسخه هاى خطى مجلس (سابق ) ج 7ص 30مجموعهء 8ش 5
فهرست نسخه هاى خطى کتابخانهء عمومى آیه الله مرعشى نجفى ج 1ص 283مجموعهء 255ش 8
در این کتاب ثابت شده که کلمهء <مولى >در حدیث پیامبر (ص ) به معنى اولى به تصرف است و این کتاب جواب ازسؤال شخصى به نام ابوابراهیم است .
نکات قابل توجه :
1 نام کتاب در الذریعه <مسأله فى معنى من کنت مولاه >و در فهرست نسخه هاى خطى کتابخانهء عمومى آیه الله مرعضى نجفى <معنى المولى >و در چاپى آن <فى معنى من کنت مولاه فعلى مولاه >آمده است .
2 نسخه اى که از این کتاب در کتابخانهء آیه الله مرعشى موجود است در این مجموعه اى از کتب و رساله هایى است که اکثراً مناظره اى و تعدادى از کتب شیخ مفید که کلاً 206برگ است و در تاریخ 1056ق نوشته شده , و این کتاب درورقهاى 79و 80است . این نسخه در الذریعه نیز معرفى شده است .
3 نسخه اى که در کتابخانهء مجلس سابق است در ضمن مجموعه و از جمله کتب امام جمعهء خوئى است .
4 چاپى که از این کتاب معرفى شده در ضمن کتاب <الغدیر فى التراث الاسلامى >استاد فقید سید عبدالعزیزطباطبائى است که بعد از یاد آورى کتاب و مشخصات آن عیناً به چاپ رسیده و تمام مشخصات چاپ با کتاب نامبرده توافق دارد.
231ـ معاً فى الغدیر (عربى , چاپى )
محمد باقر بن محمد اسماعیل انصارى (زنجانى , خوئینى ).
انتشارات انصاریان , قم , چاپ اول : 1416ق , 1375ش .
این کتاب ترجمه عربى کتاب <خطابهء غدیر>از مؤلف است . کتابشناسى این کتاب عیناً همان کتاب است , بجزترجمهء فارسى خطبهء غدیر که حذف گردیده است .
لمعصومون الاربعه عشر, ج 2(ع ) (کاظمى ) = من کنت مولاه فهذا على مولاه , ج 1(عربى , چاپى )
عنى حدیث الغدیر (خسرو شاهى (= اهداء الحقیر فى معنى حدیث الغدیر (عربى , چاپى )
];ّّعنى المولى (نحوى ) = مسأله معنى من کنت مولاه فعلى مولاه (عربى , چاپى )
232 ملاحقه البدرى فى انکاره لبیعه الغدیر (عربى , چاپى )
رقعى , 43ص .
کتاب است در اثبات ولایت ائمه (ع ) و به عنوان جواب شخصى بنام بدرى است که با انکار بیعت غدیر خواسته ءمسئله خلافت به صورت شورى را مطرح کند. در این کتاب مسئلهء ولایت , امامت و بیعت , و مسائل اجتماعى وجوانب آنها بررسى شده و مغالطه هاى خصم مورد نقد قرار گرفته و کتابى است کلامى .
عناوین کتاب ـ پس از ترجمه ـ چنین است :
مقامات اهل بیت (ع ), ولایت در اصل از آن خداست , با بیعت تسلط ایجاد نمى گردد, اساس حکومت حکم عقل است , بیعت تأکید در تعهد است , آزادگى فردى کلامى است شعارى , شورى و نص , مفاد آیهء قضاء, انکار او نسبت به خلیفه بودن على (ع ) بر امت , استخلاف به نماز على (ع ), عقاید شیعه وحى الهى است , نه منشأ گرفته از فکر کلسیا,یوسف عبد مملوک نبوده , ولایت تشریعى از آن خداست , ولایت فقیه , والى شدن در قضاوت با بیعت نیست , اهل استنباط, حقیقت ولایت , بیعت غدیر اجازه و روایت است .
233 ملحمه عبدالغدیر (عربى , چاپى )
محمد جابرعاملى .
بیروت , سال 1365ق , 1945م .
لحمه عید الغدیر (لبنانى ) = عید الغدیر (عربى , چاپى )
لحمه الغدیر (لبنانى ) = عیدالغدیر (عربى , چاپى )
234 ملخص الغدیر (اردو, چاپى )
شاهد زعیم فاطمى (پاکستانى , ملتانى ) م 408ق .
];ّّنکته قابل توجه :
مؤلف کتاب ابتدا از عامه بود, پس از هدایت کتب بسیارى براى تشیع تألیف نموده است و همچنین مناظرات بسیارى نیز داشته , تا در سال 408قمرى خواهرش او را مسموم نموده است .
نبع الغدیر (رضوى ) = خطبه الغدیر, منبع الغدیر (اردو, چاپى )
235 من روى حدیث غدیر خم (عربى , خطى )
محمد بن عمر جعابى (ابوبکر, ابن الجعابى , تمیمى , بغدادى ) م 355ق .
رجال النجاشى ص 395ش 1055
بحار الانوار ج 37ص 157
الغدیر ج 1ص 153ش 3
چنانچه در <مناقب آل ابى طالب >ابن شهر آشوب ج 3ص 25آمده :
در این کتاب حدیث غدیر با صد و بیست و پنج یا هشتاد طریق آمده است .
همچنین در <الغدیر>از قول سروى در <مناقب >ج 1ص 529همین را نقل نموده , و از <ضیاء العالمین >آورده که جعابى در کتابش <نخب المطالب >از صد و بیت و پنج طریق حدیث غدیر را آورده است .
نکات قابل توجه :
1 احتمال مى رود نام کتاب <نخب المناقب >باشد, و چون سند قطعى یافت نشد در حد احتمال است . مواردیکه این نام در آنها آمده عبارتنداز: مورد بالا (علامهء امینى از <ضیاءالعالمین >), الغدیر ج 1ص 17
اگر هم کتابى با این نام <نخب المناقب ) غیر از همین کتاب (من روى حدیث غدیر خم ) باشد نمى توان آن را در کتب غدیر نام برد, چرا که مستقل بودن آن ثابت نیست و شاید بخشى از آن در غدیر است .>
2 کلیهء کتب رجالى تصریح به دقت و حفظ فوق العادهء مؤلف نموده اند. آمده که او در بغدادیون به حفظ حدیث مشهور بوده است . براى آدرسهاى رجالى به کتاب <الغدیر فى التراث الاسلامى >ص 51و 52مراجعه شود.
3 مؤلف کتاب ظاهراً شیعه است , چنانچه در <الانساب >سمعانى ج 2ص 65آمده است .
همچنین مؤلف شاگرد ابن عقده و استاددار قطنى است .
];ّّ4 در کتاب <مناقب >ابن شهر آشوب مورد یاد شده با اینکه نام مؤلف آمده و فرموده که او از صد و بیست و پنج طریق حدیث غدیر را نقل نموده , ولى نامى از تألیف او در این باره نبرده است . همچنین اینکه جعابى حدیث غدیر رابا طرق مختلف نقل نموده در <الغدیر>از قول سروى در <مناقب >ج 1ص 529دارد: از صد و بیست و پنج طریق , و ازقول الصاحب الکافى که او گفته : هفتاد و هشت صحابى , آمده است .
5 نام مؤلف در اکثر رجال عامه ابن الجعابى و گاهى جعابى آمده است .
6 در تراثنا شمارهء 26(عبدالجبار رفاعى ) ص 152ش 1270از این کتاب با اضافه کلمهء <کتاب >به اول نام آن یادنموده است , که ظاهراً منشأ آن کلام نجاشى است .
این کلمه (کتابى ) اضافى است , چرا که نجاشى در ابتداى اکثر بلکه تمام اسامى کتب این کلمه را مى آورد.
236 من روى حدیث غدیر خم (عربى , خطى )
محمد بن عبدالله شیبانى (ابوالفضل , بغدادى ) م 387ق .
رجال النجاشى ص 396ش 1059
تاریخ دمشق (ابن عساکر) ج 15ص 548
الغدیر ج 1ص 154ش 6
طبقات أعلام الشیعه (قرن چهارم ) ص 280
معجم رجال الحدیث ج 16 244ش 11115
نکات قابل توجه :
1 شیخ طوسى در <الفهرست >ص 140ش 600دارد جمعى از اصحاب کتب مؤلف را براى او روایت نموده اند وسپس نام چند کتاب را برده و گفته <… و غیر ذلک >و در معجم رجال الحدیث از قول ابن غضائرى آمده که کتابهایش رادیده است .
2 مؤلف کتاب شاگرد بزرگان شیعه امثال کلینى , و نیز معاصر بلکه استاد بزرگانى دیگر امثال نجاشى بوده است .
3 در تراثنا شمارهء 26(عبدالجبار رفاعى ) شمارهء 26ص 152ش 1271نام کتاب با اضافهء کلمهء <کتاب >در ابتداى همین نام (من روى حدیث غدیر خم ) آمده است و ارجاع به رجال النجاشى و الغدیر داده است ولى در رجال النجاشى کلمهء <کتاب >اضافه شده است , چرا که روش نجاشى در رجالش بر این است که این کلمه را در ابتداى هر];ّّکتابى مى آورد.
237 منشور غدیر (اردو , چاپى )
سید محمد هندى (مولوى ) م 1329ق , 1911م .
لکنهو (هند), سال 1329ق .
؟, 433ص .
این کتاب منظومه است .
نکته قابل توجه :
چاپ معرفى شده سنگى است .
238 منشور مقدس ولایت (فارسى , چاپى )
بیانات : سید ابراهیم میلانى .
بقلم : محمد مقیمى .
انشارات معراجى , تهران , حدود سال 1351ش .
وزیرى , 388ص .
این کتاب سلسله بیانات و سخنرانیهاى علامه سید ابرایهم میلانى است که آقاى مقیمى جمع آورى و ضبط نموده وبه صورت کتاب حاضر در آورده اند.
این کتاب ابتدا پیامى از علامهء یاد شده و سپس بخشى با عنوان نعمه هاى شوم از نویسندهء شهیر آقاى مصطفى زمانى که در پنج بخش است و بیشتر جوانب اجتماعى اسلام و قرآن و امامت و وحى را بیان نموده .
سپس کتاب حاضر شروع مى گردد, که شامل ده الى یانزده قسمت است و بعضى از قسمتها در چند بخش و اصولاًنظمى خاص ندارد بلکه ابحاثى است در غدیر و ولایت و جوانب کلامى و اجتماعى و عقلى دربارهء منافقین و ولایت وامامت و نیز معنى و اقسام آنها, استشهاد براى ولایت تشریعى به سه آیهء از قرآن و براى ولایت تکوینى به هشت آیه , وبحثى دربارهء فیض و سپس فرق بین معجزه و ولایت را بیان نموده است .
بعد از آن با عنوان شمع روایت در شبستان ولایت , مباحثهء اسحق بن ابراهیم و مأمون عباسى را آورده و با عنوان ];ّّگاهى از ظلمت به روشنى مباحثهء مرد شامى با امام صادق (ع ) و هشام و سپس مطالبى را به صورت نقد بر عامه و افرادضد ولایت دارد که از عنوان تاراجگران به بعد است , و در آخر نظریهء علما است .
این کتاب با قلمى خاص و گفتارى مخصوص و کلامى بحث نموده و اکثراً با پاورقیهاى مفید و شامل معلومات بسیار است .
اما بخشهایى از کتاب که مى توان از آنها به عنوان مهمترین بحثها نامید با این عناوین آمده اند:
تا ابد مى درخشد, غوغائى که جملهء <حسبنا کتاب الله در اسلام >به پا کرد, روش ما, امامت , معناى امامت , اقسام ولایت , تابلوهاى ولایت تشریعى در قرآن , شمع شبستان فیض , فرق بین معجزه و ولایت , شمع روایت در شبستان ولایت , گامى از ظلمت به روشنى , بخدا سوگند, ودیعهء آسمانى , سمپاشى , افسانهء تاریخ درس زندگیست , تاراجگران (از نگارنده ), ایکاش بیدار بودند(از نگارنده ؟), آن روز که تصمیم گرفتم .
در آخر جواب یازده تن از علما و بزرگان نجف , قم , تهران , مشهد, شیراز, شوشتر از سؤال در مورد ولایت و اقسام آن و نیز ولایت تکوینى و ولایت تشریعى را عیناً چاپ نموده و نیز آمادگى خود را براى تبادل نظر و نامه نویسى أعلام نموده است .
نکات قابل توجه :
1 در این کتاب در اکثر موارد به کتب عامه استناد نموده است .
2 مؤلف کتاب علامه سید ابراهیم میلانى پس از آمدن از آذربایجان اقامت در تهران , در اثر تبلیغات دشمنان ولایت سلسله بیاناتى بیان نموده اند که پس از تدوین آقاى مقیمى به صورت کتاب حاضر در آمده است .
ن کنت مولاه (نیشابورى ) = طرق من کنت مولاه (عربى , خطى )
239 من کنت مولاه فهذا على مولاه , ج 1(عربى , چاپى )
عبدالمنعم کاظمى
چاپ : مطبعه النجاح , بغداد, سال 1373ق , حدود 1954م .
این کتاب جلد دوم از هشت جلد کتاب تحت عنوان <المعصومون الابعه عشر (ع )>است .
240 المنیر, فهرس کتاب الغدیر (عربى , چاپى )
قسم الدراسات الاسلامیه, بنیاد بعثت .
همان مؤسسه : تهران , چاپ اول , سال 1409ق , 1368ش .
وزیرى , 624 .
این کتاب فهارس کتاب <الغدیر فى الکتاب والسنه و الادب >علامهء امینى است : فهرست موضوعى (شامل موضوع بندى مخصوص براى کتاب الغدیر), فهرست آیات , فهرست احادیث فهرست اشعار, فهرست قبایل و ملل , فهرست وقایع و ایام , فهرست امکنه و بلدان , فهرست کتب (که شامل مصادر نیز هست .)
در آخر فهرست موضوعات و یا مطالب به حسب جلدها و صفحه هاى کتاب آورده شده است .
نکته قابل توجه :
فهرست دیگرى براى کتاب <الغدیر>با نام <على ضفاف الغدیر>در دو جلد و در چاپ بعدى در یک جلد با جداشدن بخش فهرست أعلام که با نام <أعلام الغدیر>مستقلاً به چاپ رسیده توسط جمعى از محققین تنظیم شده است .
241 منیه البصیر فى بیان کیفیه الغدیر (عربى , خطى )
احمد بن ابى القاسم تهرانى (ابوالفضل , کلانترى , نورى ) م 1316ق .
نکته قابل توجه :
چنانچه علامه سید محسن امین عاملى در أعیان الشیعه ج 2ص 475دارد نام مؤلف احمد و کنیه اش ابوالفضل است که به همان مشهور گشته است .
ولى در الکنى والالقاب ج 1ص 144و طبقات أعلام الشیعه (قرن دوازدهم , نقباء البشر) ج 1ص 53هیچ اشاره اى به این مطلب نیست و <ابوالفضل >به عنوان نام مؤلف آمده است .
242 مواعظ غدیر (اردو, خطى )
؟
قاموس الکتب ج 1ص 963
وسوعه عن حدیث الغدیر (موحد) = عوالم العلوم و المعارف و الاحوال من الایات و الاخبار و الاقوال (عربى , چاپى )
];
ّّ243 موعظه عید الغدیر(اردو, چاپى )
سید على حائرى , م 1340ق .
کتب خانهء حسینیه , لاهور (پاکستان ), سال 1345ق .
؟, 107 .
نکته قابل توجه :
کتابى به نام <موعظهء غدیر>از سید على بن ابى القاسم نقوى (حائرى ) به فارسى ذکر خواهد شد.
244 موعظهء غدیر (فارسى , چاپى )
سید على بن ابى القاسم نقوى (حائرى , رضوى , قمى , لاهورى ) م 1360ق .
چاپ : بمبئى (هند), سال 1318ق , 1900م .
الذریعه ج 11ص 220ش 1337
طبقات أعلام الشیعه (قرن چهاردهم , نقباء البشر) ج 4ص 1339ش 1868
مطلع الانوار (صدر الافاضل ) ص 341
تذکرهء علماى امامیهء پاکستان ص 177
نکات قابل توجه :
1 در الذریعه کتاب با نام <رساله الغدیر فى امامه الامیر>از مؤلف آمده , و چون سال چاپ آن کتاب نیز مطابق با این کتاب است به احتمال قوى هر دو یکى است .
در کتاب مطلع الانوار کتابى به نام <رساله فى الغدیر>از مؤلف معرفى شده و در تراثنا شماره 28(عبدالجبار رفاعى )ص 139ش 1737نیز نام <رساله فى الغدیر>آمده است .
در کتاب <الغدیر فى التراث الاسلامى >ص 170ش 66این کتاب را با نام <موعظه الغدیر>آورده است .
2 در تراثنا شماره 28(عبدالجبار رفاعى ) ص 160ش 1890کتابى به نام <موعظه عیدالغدیر>اردو از سید على حائرى م 1340ق معرفى نموده که مشخصات چاپى آن با این کتاب متفاوت است .
245 مهر آب خم (فارسى , چاپى )
گزینش و تصحیح : سید على رضوى .
];ّّناشر: مؤلف , چاپ اول , سال 1410ق , 1369ش .
وزیرى , 46ص .
کتاب چهارده سروده از چهارده شاعر فارسى زبان است .
در این کتاب ابتدا مقدمه در دو بخش : 1 خلاصه اى از غدیر با سبکى زیبا و انشائى در سه بخش شامل خلاصه اى از غدیرو اسامى و جوانب آن 2 توضیحى مختصر دربارهء کتاب و شعرهاى انتخاب شده است .
سپس چهارده شعر از چهاده شاعر به ترتیب زیر آمده است :
1 قصیده با تلخیص (ناصر خسرو قبادیانى ) 2 قصیده , با تلخیص (حکیم قاآنى شیرازى ) 3 مسمط (جیحون یزدى ) 4 ترجیج بند, بند هفتم (صفى على شاه ) 5 قصیده (محیط قمى )6 قصیده (عمان سامانى ) 7 قصید (احمداحمدى بیرجندى ) 8 قصیده , با تلخیص (میرزا حبیب الله خراسانى ) 9 قصیده با تلخیص (ادیب الممالک ) 10مسمط مسدس , با تلخیص (یحیى ) 11 مسمط مسدس (رفعت سمنانى ) 12 مسمط مربع (آیه الله اصفهانى ) 13مسمط مخمس (ملک الشعراء بهار) 14 مسمط مخمس (محمد حسین اصفهانى ).
اشعار کتاب جمعاً عبارتنداز: نه قصیده ویک مسمط و دو مسمط مخمس و نیز دو مسمط مسدس , که در آخر هریک از آنها مأخذ با ذکر صفحه و توضیحات کتاب آورده شده است .
نکات قابل توجه :
1 کتاب به عنوان یادوارهء گذشت چهارده قرن از غدیر خم است .
2 این کتاب به صورت خطاطى و بخط سید محسن مؤمنى است .
246 مهر جان الامام على , 3ج (عربى , چاپى )
اعداد: اللجنه الثقافیه لمهرجان الامام على (ع ) .
جمعى از محققین .
ج 1 دارزید النشر, لندن , سال 1410ق , 1990م .
وزیرى , 93+ 320ص .
این کتاب سرى مقالات و اشعارى قرائت شده است که طى سه روز کنفرانس امام على (ع ) از طرف آیهالله خوئى به مناسبت یکهزار و چهارصدمین سال در سال 1410قمرى درلندن برگزار شد.
];ّّنکات قابل توجه :
1 تاکنون یک جلد از این کتاب چاپ و دو جلد دیگر در راه چاپ است .
2 جلد اول کتاب به این عنوان است : <الکتاب الاول : المحاضرات >.
3 در کتاب <الغدیر فى التراث الاسلامى >از این کتاب با نام <محاضرا مهرجان الغدیر>یاد نموده است .
247 میثاق الاسلام فى عیدالغدیر (عربى , چاپى )
سید محمد على بن عبدالکریم طباطبائى .
چاپ اول : مؤسسه الوفاء, بیروت , سال 1403ق .
چاپ دوم : همان ناشر, سال 1404ق , 1983م .
؟, 64ص .
نکته قابل توجه :
این کتاب در <کتابنامهء غدیر خم >ص 15ش 46با نام <میثاق الاسلام فى یوم الغدیر>آمده است .
یثاق الاسلام فى یوم الغدیر (طباطبائى )= میثاق الاسلام فى عید الغدیر(عربى , چاپى )