( ر )
93 الرحیق المختوم (عربى , خطى )
سید على بن محمد (سلطان العما) نقوى (تاج العلما, هندى , نصیرآبادى , لکنهوئى ) م 1312ق .
الذریعه ج 10ص 173ش 315
94 الردّ على الحرقوصیّه (عربى , خطى )
محمد بن جریرى طبرى (ابوجعفر, عامى ) م 310ق .
رجال النجاشى ص 322ش 79
الفهرست (شیخ طوسى ) ص 150ش 640
مناقب آل أبى طالب (ابن شهر آشوب ) ج 3ص 25
معالم العلماء ص 106ش 715
ینابیع الموده ج 1ص 113
البدایه و النهایه ج 11 157
اقبال الاعمال ص 453
الذریعه ج 10ص 193ش 483و ج 16ص 25ش 95
الغدیر ج 1ص 152ش 1
چنانچه سید در اقبال فرموده مؤلف در این کتاب هفتاد و پنج طریق براى حدیث غدیر و آنچه پیامبر (ص ) در حق امیرالمؤمنین (ع ) در باب ولایت فرموده آورده است . در مناقب مى گوید: در این کتاب هفتاد و اندى طریق , براى حدیث براى حدیث غدیر جمع آورى شده و در کتاب <البدایه و النهایه>آمده که او کتابى از مؤلف دیده که در آن احادیث غدیر جمع آورى شده و در دو مجلد بزرگ است .
نکات قابل توجه :
1 نامهاى دیگر کتاب چنین است : 1 <کتاب الولایه>در مناقب آل أبى طالب و معالم العلماء (ابن شهر آشوب ) وپنابیع الموده 2. <کتاب غدیر خم >در الفهرست (شیخ طوسى ) و الذریعه در موردى 3 <کتاب الولایه فى جمع طرق ];ک ک حدیث من کنت مولاه >در الغدیر فى التراث الاسلامى ص 35ش 4 و معجم ما کتب عن الرسول و اهل البیت (ع ) ج 6 512ش 16875<الفضائل > در تذکره الحفظ (به مطلب چهارم از کتاب الرد على الحر قوصیّه مراجعه شود) 5و 6و7.و <الولایه فى طرق حدیث الغدیر>و<کتاب الغدیر> در الغدیر و <کتاب الرد الحرقوصیه>, و اما همین نام (الرد على الحرقوصیه) در بقیهء موارد و آدرسها از قبیل اقبال و الذریعه آمده است .
البته در بعضى موارد اصلاً نامى براى کتاب بیان نشده است .
2 مؤلف کتاب به تصریح سید بن طاووس در اقبال , طبرى عامى است نه شیعى .
3 شیخ طوسى و نجاشى در کتابهایشان سند خود تا مؤلف را نسبت به این کتاب آورده اند.
4 در سیر أعلام النبلاء ج 14ص 274ش 175و معجم الادباء ج 18ص 80تصریح نموده اند که مؤلف کتابى به نام کتاب <الفضائل >یا <فضائل على بن ابى طالب >دارد که در ابتداى آن از صحبت احادیث غدیر بحث نموده است .
در همان جلد از معجم الادباء ص 84دارد: که یکى از شیوخ در بغداد غدیر خم را تکذیب نموده بود, که على بن ابى طالب هنگامى که پیامبر به غدیر رسیده بود در یمن بوده است , و قصیده اى ایراد کرد که این مفهوم در آن گفته شده بود.
هنگامیکه طبرى این سخن را شنید طرق حدیث غدیر خم را بیان نمود و جمعیت بسیارى به خصوص از شیعیان جمع شدند تا کلمات او را بشنوند… .
در همین باره تذکره الحفاظ ج 2ص 713مى گوید: وقتى طبرى کلام ابن ابى داود در حدیث غدیر را شنید کتاب <فضائل >را تدوین نمود و در آن از تصحیح آن حدیث صحبت نمود. سپس مى گوید: مجلدى از طرق حدیث غدیر رادیدم و از زیادى طرق آن بسیار تعجب کردم .
از این کلام و کلامى که از سیر أعلام النبلاء گذشت در حد احتمال مى توان استفاده نمود که این کتاب (الردّ على الحر قوصیه) یک جلد یا بیشتر از کتاب فضائل مؤلف است که اختصاص به این حدیث داده شده بود.
5 از آنچه در معجم الادباء نقل شد مى توان احتمال داد که این کتاب نوشتهء شخصى از کلام طبرى باشد.
95 رساله الغدیر فى امامه الامیر(عربى , چاپى )
سید على حائرى (لاهورى , رضوى , کشمیرى ).
بمبئى (هند).
];ّّساله الغدیر فى امامه الامیر (نقوى ) = موعظهء غدیر (فارسى , چاپى )
96 رساله غدیریّه (فارسى , چاپى )
سید جلال الدین بن محمد على تهرانى . 1318ق .
فهرست الفبائى کتب خطى کتابخانهء آستان قدس رضوى : ص 418
نکات قابل توجه :
1 تألیف این کتاب در سال 1335ق انجام شده است .
2 نسخهء اصل این کتاب که با خط شکسته مؤلف است همراه با کتابخانهء مؤلف به کتابخانهء آستان قدس رضوى اهداء شده و در زمان حیات مولف به آن مکان انتقال یافته است . نسخه این کتاب در مجموعهء شماره 12346کتابخانه ءیاد شده است .
3 نام کتاب در کتاب <الغدیر فى التراث الاسلامى >ص 90ش 85<رساله فى الغدیر> آمده است .
97 رسالهء غدیریه (فارسى , چاپى )
سید محمد على بن حسین شهرستانى (هبه الدین , حسینى , حائرى ) م 1386ق .
ترجمه : علیرضا خسروانى تهرانى (قاجار).
شرکت سهامى مطبوعات اسلامى , تهران , سال 1367ق , 1326ش .
رقعى , 14ص .
الذریعه ج 16ص 28ش 108
این کتاب شامل چهار فصل است :
1 حدیث غدیر. 2 اجمالى از حدیث غدیر.3 تفصیل حدیث غدیر. 4 تحقیق در مفاهیم و معانى حدیث غدیر,که در آخر این بخش ده شاهد براى تفسیر کلمه <مولى >مى آورد.
نکات قابل توجه :
1 این کتاب ترجمهء کتاب <الغدیریه>است و در سال 1363ق ترجمه شده است .
2 چاپ این کتاب همراه با سه کتاب دیگر به صورت مجموعه اى در صد و ده صفحه انجام گرفته است . کتابهاى ];ّّاین مجموعه عبارتنداز: 1 کتاب امت و امامت (ترجمه : الامه و الامامه, از همین مؤلف و ترجمهء همین مترجم )2همین کتاب 3 چکامهء اعظمى (قصیده ایست از شاعرى نامعلوم با ترجمهء همین مترجم ) 4 مؤلفان مؤلف جلیل ادام الله ظله (که توسط مترجم جمع آورى شده است ), و نام <الغدیریه>براى کتاب آیه الله شهرستانى در همین کتاب درضمن کتب ایشان آمده است .
3 در الذریعه و نیز کتاب الغدیر فى التراث الاسلامى ص 184ش 74تعداد صفحات کتاب را 107صفحه بیان نموده اند در حالیکه این کتاب این کتاب ـ چنانچه گفته شد ـ 14صفحه بیش نیست . شاید 107صفحه اشاره به همان 110صفحه است که تعداد صفحات کل مجموعه است , و اشتباهاً براى این کتاب بیان شده است .
4 در الذریعه ظاهراً نامى از اصل کتاب یعنى : <الغدیریه>نبرده است . براى توضیح بیشتر به الغدیریه در همین کتابنامه مراجعه شود.
سالهء غدیریه (قارى ) = غدیریه (فارسى , چاپى )
ساله فى أقسام المولى (مفید) = أقسام المولى فى اللسان (عربى , چاپى )
ساله فى تحقیق لفظ المولى (مفید) = أقسام المولى فى اللسان (عربى , چاپى )
98 رساله فى تفسیر حدیث الغدیر(عربى , چاپى )
محمد بن موسى .
فهرست نسخه هاى خطى کتابخانهء مجلس شورى (تهران ) ج 7ص 30 270
99 رسالهفى حدیث الغدیر (عربى , چاپى )
سید على نب خلف مشعشعى (سید على خان , والى هویزه , هویزى ) م 1088ق .
أمل الامل ج 2ص 186
ریاض العلماء ج 4ص 79
];ّّالذریعه ج 5ص 175ش 763
این کتاب در رد شبهات سید شریف جرجانى در حدیث غدیر تألیف شده است .
نکات قابل توجه :
1 در الذریعه از این کتاب با نام <جواب اعتراضات السید الشریف الجرجانى >یاد شده , و گفته این کتاب گزیده اى ازکتاب <النور المبین فى اثبات النص على أمیرالمؤمنین (ع ) است که آنرا به شیخ على (صاحب الدر المنثور) هدیه نموده است .>
همچنین در تراثنا شمارهء 21(عبدالجبار رفاعى ) ص 323ش 476کتاب را از ریحانه الادب و الذریعه با نام <جواب اعتراضات السید الشریف الجرجانى على حدیث الغدیر>آورده است .
2 در ریاض العلماء در ضمن تألیفات مؤلف مجموعه اى را یاد آور مى شود که آن را از مؤلفاتش انتخاب نموده و به اضافهء مطالب جالب دیگر و به شیخ على سبط شهید ثانى هدیه نموده و صاحب ریاض العلماء آنرا دیده و هیچ اشاره به این که کتاب دربارهء غدیر است ننموده است .
ولى از قرائن موجود احتمال مى رود که این کتاب همان کتابى است که حاج آقا بزرگ معرفى نموده است .
3 لقب مؤلف در تمام موارد مشعشعى و در أمل الامل شعشعى و نیز شعشبى است .
ساله فى حدیث الغدیر (ذهبى ) = طرق حدیث من کنت مولاه (عربى , خطى )
100 رساله فى الغدیر (فارسى , خطى )
مهدى بن نصیر استرآبادى (میرزا خان , وزیر, منش الممالک ) م حدود 1160ق . فهرست نسخه هاى خطى کتابخانه ءدانشگاه تهران ج 9ص 1246مجموعهء شماره 2477
میراث اسلامى ایران سال 1373ش , ص 303
این کتاب به سبک ادبى و بلاغت فارسى تألیف شده است .
نکات قابل توجه :
1 کتاب در مجموعه اى از نسخ خطى کتابخانهء دانشگاه تهران متعلق به قرن دوازدهم از ورقهء 268ـ 289و حدود42فحه است که احتمالاً در عصر مؤلف نگاشته شده است , و این نسخه از این کتاب عیناً در کتاب میراث اسلامى ];ّّایران چاپ شده است .
2 مؤلف کتاب وزیر مشهور نادر شاه , میرزا مهدى خان است .
101 رساله فى الغدیر (عربى , خطى )
فهرست کتب اسماعیلیه (پوناوالا) ص 136
نکات قابل توجه :
1 این کتاب در مجموعهء اول از کتابخانهء شیخ عبدالقبوم در بمبئى همراه با دو رسالهء دیگر است : 1 <رساله فى غدیر خم من مختصر المصنف >از؟ 2 همین کتاب 3 رساله اى او نعمان مصرى (قاضى ).
2 احتمال مى رود کتابهاى آن مجموعه هر سه از قاضى نعمان مصرى باشند که در نتیجه مؤلف این دو کتاب غدیرنیز معلوم مى گردد.
102 رساله فى الغدیر(عربى , خطى )
محمد رضا بن نصر الله جعفرى (شکورى ).
این کتاب دربارهء معنى کلمه <مولى >و اینکه مولى فقط به معنى ولایت بر دیگران است بحث نموده و نیز اشاره اى به دیگر معانى این کلمه دارد.
این کتاب مقالهء مؤلف است که در مهرجان الامام على (ع ) در لندن سال 1410ق ایراد نموده است .
103 رساله فى الغدیر (فارسى , خطى )
محمد باقر بن حسین على فقیه ایمانى (اصفهانى ) م 1370ق .
ساله فى الغدیر (نقوى ) = موعظهء غدیر(فارسى , خطى )
ساله فى الغدیر (شهرستانى ) = الغدیریّه(عربى , خطى )
];ّّساله فى الغدیر (تهرانى ) = رسالهء غدیریّه(فارسى , خطى )
104 رساله فى غدیر خم من مختصر المصنف (عربى , خطى )
فهرست کتب اسماعیلیه (پوناوالا) ص 136به کتاب <رساله فى الغدیر>از؟ مراجعه شود.
105 رساله فى معنى المولى (عربى , چاپى )
محمد بن محمد مفید (ابن المعلم , عکبرى , بغدادى ) م 413ق .
تحقیق : محمد مهدى نجف .
این کتاب مناظرهء شیخ مفید با متکلم معتزلى <بهشمیّه>است که با سه اشکال بر دلالت لفظ <مولى >بر امامت واینکه این معنى حقیقت در آن لفظ نیست امامت را انکار نموده بود. شیخ مفید با جواب دادن از اشکالات و ثابت نمودن اینکه آن معنى در آن لفظ حقیقت است , امامت را اثبات نموده است .
مشخصات چاپى , توضیحات و غیره به جز بعضى موارد در کتاب <اقسام المولى فى اللسان >آمده است .
سالهء ولایت (احمد بن محمد) = حدیث الولایه (عربى , خطى )
واه خبر غدیر خم على حروف المعجم (دارى )= حدیث الغدیر (آبى ) (عربى , خطى )
106 روز خوب خدا (فارسى , چاپى )
اسدالله داستانى (بنیسى ).
انتشارات قیام , قم , چاپ اول , سال 1369ش .
نیم جیبى , 64ص .
در این کتاب مطالبى دربارهء روز غدیر و وقایعى که در امتهاى گذشته در این روز (هجدهم ذى الحجه ) اتفاق افتاد ونیز دعا و اعمال مختصرى از غدیر با عنوانهایى که همه با کملهء <امروز>شروع مى شوند آورده شده است .
];ّّعناوین کتاب چنین است : مقدمه , امروز آتش ابراهیم (ع ) را نمى سوزاند, امروز عصاى موسى (ع ) همه چیز رامى بلعد, امروز موسى (ع ) وصى خود را بر مى گزیند, امروز عیسى (ع ) جانشین خود را معرفى مى کند, امروز سلیمان جانشین خود را مى شناساند, امروز روز عهد معهود و میثاق مشهور سعد مسعود است , امروز این ده عمل را خالصانه بجاى آورید, امروز بر این پانزده کار همت گمارید, امروز به صحنهء غدیر خم خوب بنگرید, و در آخر شعرى طولانى ازمؤلف در غدیر است .
107 روز سرنوشت (فارسى , چاپى )
مهدى رحیمى .
بنیاد بعثت (واحد کودکان و نوجوانان ) تهران , چاپ اول , سال 1407ق , 1365ش .
رقعى , 58ص .
در این کتاب در یازده قسمت ابتدا مقدمات قضیهء غدیر در چند قسمت و سپس داستان آیهء <و أنذر عشیرتک الاقربین >و بعد داستانهاى غدیر, همچنین ترجمهء خطبهء آن و در آخر پیامدهاى قضیهء غدیر از رحمتهاى خدا وخوشحالى مؤمنین و نیز ناراحتى منافقین به زبان کودکانه و شیوا بیان شده است .
108 روز فرخندهء عید غدیر خم (فارسى , چاپى )
انجمن اسلامى دبیرستان مهر (تبریز).
دبیرستان مهر, تبریز, سال 1389ق , 1347ش .
( ز )
109 زاد المسیر الى حق الغدیر, 2ج (عربى , چاپى )
سید حسن اطهرى .
مشهد, سال 1387ق .
110 زیارت غدیر (از امام هادى (ع ))(فارسى , چاپى )
على اکبر گلفشانى .
چاپ اول .
جیبى , 71ص .
( س )
111 سرود غدیر. 2ج (فارسى , خطى )
سید احمد بن على حسینى (اشکورى ).
این کتاب شامل قصاید و اشعار فارسى است که بعد از چاپ حدود دو جلد چهارصد صفحه اى و تقریباً شامل چهار صد قصیده و شعر فارسى در غدیر از شعراى قدیم و جدید خواهد بود.
در ابتداى هر قطعهء شعرى معرفى شاعر بصورت بسیار مختصر در پاورقى آمده است .
112 سلام بر غدیر که پوششى است در پهناى تاریخ (فارسى , چاپى )
سید فضل الله صلواتى (یزدى ).
چاپ اول : چاپخانهء جوادى , یزد, سال 1396ق , 1355ش , 1977 .
چاپ دوم : همان چاپخانه , سال 1397ق , 1356ش .
؟, 65ص .
113 سیرى در الغدیر (فارسى , چاپى )
محمد بن عبدالحسینى امینى .
چاپ : مهر, قم , سال 1412ق , 1370ش .
وزیرى : ص
این کتاب مختصرى از کتاب <الغدیر فى الکتاب والسنه والادب >از والد مؤلف علامهء امینى است که با قلمى شیوانوشته شده است .
با توجه به اینکه کتاب <الغدیر>شامل بحثهاى سندى و رجالى مفصلى است , نویسنده از یازده جلد کتاب مزبور,مطالب مهم را تلخیص و استخراج کرده و به صورت کتاب حاضر درآورده است .
به همین جهت کتاب حاضر شامل یازده بخش ـ که تعداد مجلدات کتاب <الغدیر>است ـ و یک ضمیمه در آخراست .
];ک ک موضوعات مطرح شده چنین است :
مقدمه : انگیزهء نگارش الغدیر, بحث ولایت در الغدیر, مبناى تحقیق و تضنیف علامهء امینى .
سپس تلخیص کتاب شروع شده و در هر بخش خلاصهء یک جلد از الغدیر است :
1 داستان غدیر, بررسى سند حدیث غدیر, حدیث غدیر و آیاتى قرآنى , بررسى دلالت حدیث غدیر. 2 شعر دردنیاى اسلام و سپس شروع غدیریه هاى قرن اول و دوم شامل شش غدیریه و چند بحث در آنها. 3 غدیریه هاى قرن سوم و چهارم , شامل دو غیریه و مباحث مطرح شده در آنها. 4 غدیریه هاى قرن چهارم تا ششم , شامل شش غدیریه ومباحث در ضمن آنها. 5 غدیریه هاى قرن ششم و هفتم , شامل یک غدیریه , و نیز ابحاث مفصل من جمله باب مفصل شاهکارهاى عمر. 7 غدیریه هاى قرن نهم , شامل یک غدیریه , و شورع ابحاث مفصل کتاب <الغدیر>در مناقب ساختگى و نیز شمارش مثالب خلفا و بزرگان عامه که در این جلد فقط ابوبکر است . 8 ادامهء ابحاث مناقب دروغین وبیان مثالب که خلفا و عثمان گفته شده است . 9 دنبالهء ابحاث عثمان . 10 موارد عبدالله بن عمر و سپس معاویه . 11ادامهء ابحاث معاویه , در آخر سخنى دربارهء ترجمه هاى فارسى الغدیر.
لازم به توضیح است مطالبى که در ضمن غدیریه ها بیان شده بسیار پر محتوى و مهمتر از خود غدیریه ها هستند.
نکتهء قابل توجه :
براى کتابشناسى بهتر به کتاب <الغدیر>مراجعه شود.
114 سیماى غدیر(فارسى , چاپى )
فخر الدین حجازى (خراسانى , سبزوارى ).
کتابخانهء هاشمى , تهران , سال 1388ق , 1347ش .
جیبى , 60ص .
این کتاب در دو قسمت : قسمت اول شامل ده بخش در جوانب غدیر به طور خلاصه و گاهى تحلیل ها کوتاه , وقسمت دوم در پنج بخش در امامت و امام و امیرالمؤمنین (ع ) و غدیر است . توضیح این قسمتها چنین است .
قسمت اول : اـ مقدمه 2 داستان غدیر 3 سیماى غدیر 4 معنى مولى 5 حدیث غدیر 6 حدیث چند از سنیان 7مدارک حدیث غدیر 8 روایان غدیر از صحابه 9 راویان غدیر از مؤلفین 10 روایان غدیر از علماء.
قسمت دوم با عنوان مقام ولایت : 1 حقیقت امامت 2 امتیاز امام 3 امام کدام است 4 على (ع ) امام راستین 5اکمال دین .
نکات قابل توجه :
1 این کتاب چهارمین نشریهء کتابخانهء هاشمى (یوسف آباد, تهران ) و بصورت هدیه است .
2 مدارک این کتاب در اکثر موارد از کتابهاى معاصرین است .
( ش )
115 شرح أسانید الغدیر(عربى , خطى )
حسین بن عبدالله معتوقى (قطیفى , کویتى ).
در این کتاب حدود ششصد سند تا بیش از صد و بیست صحابى براى حدیث و واقعهء غدیر جمع آورى شده است و در واقع خلاصه اى است فهرست وار از کتاب مفصل مؤلف به نام <تصحیح أسانید الغدیر>.
براى توضیح بیشتر به آن کتاب مراجعه شود.
رح حدث من کنت مولاه (خزاعى ) = بیان من کنت مولاه (عربى , خطى )
116 شرح الخطبه الغدیریه
سید محمد تقى بن باقر نقوى (خراسانى , قاینى ).
کتاب شرح خطبهء پیامبر (ص ) در غدیر است .
117 شرح و تفسیر خطبهء پیامبر اکرم در غدیر خم (فارسى , چاپى )
سید محمد تقى نقوى .
مقدمه , ویرایش , تنظیم و پاورقى , مهدى جعفرى .
مؤسسهء فرهنگى انتشاراتى منیر, مؤسسهء تحقیقاتى فرهنگى جلیل , چاپ اول , سال 1415ق , 1374ش , 1995 .
وزیرى , 512ص .
کتاب شامل مقدمه و سپس شرح خطبه در هفتاد و چهار قطعه و در هر قطعه همراه با توضیحات و مطالب مربوط ودر پایان خاتمه اى شامل توضیح پى آمده هاى غدیر و وقایع بعد از آن است , بیان مطالب مهم کتاب از این قرار است :
پیشگفتار: واقعهء غدیر خم , اسناد حدیث غدیر, روات حدیث غدیر از صحابه و علما و دانشمندان .
توحید و مباحث مربوط به آن , واقعه غدیر خم , خصایص على (ع ) که شش خصیصه است , فضیلت على (ع ) بردیگران , دربارهء پیامبر (ص ), دربارهء قرآن , حدیث ثقلین , جنگهاى امیرالمؤمنین (ع ): جنگ جمل در هفت بخش ,];ک ک جنگ صفین در یازده بخش , جنگ نهروان در سه بخش , مناقب و امتیازات مخصوص به امیرالمؤمنین (ع ), که نه امتیازآورده . حضرت بقیه الله (عج ) که سد حدیث آمده است پیرامون امام و امامت , خصایص امام زمان (عج ) که بیست خصیصه است , نماز و روزه , امر به معروف و نهى از منکر, پنجاه آیه در حق على (ع ).
خاتمه ء: حارث بن نعمان و نزول آیهء <سئل سائل بعذاب واقع >اجمالى از وقایع پس از غدیر: داستان عقبه , در خانه ءام سلمه , صحیفهء ملعونه , رحلت پیامبر (ص ) سقیفهء بنى ساعده , سکوت على (ع ) اعراض مردم از على (ع )ً
118 الشهاب المنیر فى تواتر حدیث الغدیر(عربى , چاپى )
سید طالب بن على خرسان (حسینى , نجفى ) .
دارالنشر, قم , چاپ اول , سال 1411ق .
جیبى , 102ص .
کتابى به نام <غدیریات هادفه>از جناب سید طالب بن یوسف خرسان هست .
( ص )
119 صحنه اى از غدیر خم (فارسى , چاپى )
حسن رحیمى .
تهران , سال 1390ق .
چاپ دیگر: تهران , سال 1391ق , 1349ش .
جیبى , 16ص .
این کتاب مصور است .
120 صلاه الغدیر (عربى , خطى )
محمد بن مسعود عیاشى (ابونضر, سلمى , سمرقندى ).
رجال النجاشى ص 352ش 944
نکتهء قابل توجه :
در کتاب <معجم ما کتب عن الرسول و أهل البیت (ع ) >ج 6ص 120ش 14776کلمهء <کتاب >را به ابتداى نام کتاب اضافه نموده , که شاید براى عبارت نجاشى است . ولى این کلمه اضافه است چرا که نجاشى در اکثر بلک همهء مواردکتابش در ابتداى هر نامى این کلمه را آورده است .
121 صهباى غدیر (اردو, چاپى )
جمعى از شعراى هند.
چاپ : چاپخانهء اثنى عشرى , دهلى (هند), سال 1344ق , 1926م .
وزیرى , 96ص .
این کتاب شامل مقدمه و ترجمهء خطبهء غدیر یه اردو و سپس بیست و یک قصیده از شعراى معروف هند در غدیراست , که یا عغزل و یا به طور سلسله اى و یا شامل دو یا سه یا چهار بند و به اصطلاح اردو <مطلع >هستند.
( ض )
122 ضرب شمشیر بر منکر خطبهء غدیر و منکر (فارسى , چاپى )
ذبیح الله بن محمد على محلاتى , م 1406.
کتابفروشى اسلامیه , تهران , سال 1396ق , 1354ش .
رقعى , 134ص .
این کتاب در ردّ شبهات مطرح شده در استدلال و معنى حدیث غدیر است .
از ابتدا تا صفحهء 53و از صفحهء 92تا 128در این باره است .
ولى از صفحه 54تا 79در احادیث وجوب خمس در موارد هفتگانهء آن و جواب اشکالات گفته شده , و از صفحه ء81تا 91در توضیح مسئلهء شفاعت پیامبر و اهل بیت (ع ) و اثبات آن است !
123 ضیاء الغدیر(اردو, چاپى )
وصى محمد فیض آبادى (ضیاء الواعظین , هندى ).
چاپ هاى متعدد در: دهلى (هند), کراچى و لاهور (پاکستان ).
( ط )
124 طراز الکلم فى ماروى فى غدیر خم (عربى , خطى )
محمد بن على دمشقى (ابن طولون , ابن خمارویه , حنفى ) م 953ق .
125 طرق حدیث الغدیر (عربى , خطى )
حسن بن ابراهیم علوى (نصیبى ).
لسان المیزان ج 2ص 240ش 2392
126 طرق حدیث الغدیر (عربى , خطى )
عبیدالله بن احمد (ابى زید) انبارى (ابوطالب , ابن ابى زید) م 356ق .
رجال النجاشى ص 233ش 617.
تنقیح المقال ج 2ص 163ش 6716
الغدیر ج 1ص 154ش 4
معجم رجال الحدیث ج 10ص 90ش 6666
نکتهء قابل توجه :
در الفهرست (شیخ طوسى ) ص 103ش 343و الفهرست (ندیم ) ص 247فقط نام کتاب الامامه و در معالم العلماءص 499<الامامه> آمده است , ولى از آنجا که در رجال نجاشى در تألیفات مؤلف کتاب الامامه را جداى از این کتاب نامبرده معلوم مى گردد که این دو, کتابهاى جداگانه هستند.
127 طرق حدیث الغدیر (جزء فى …)(عربى , خطى )
على بن عمر درا قطنى (ابوالحسن , بغدادى ) م 385ق .
کفایه الطالب ص 60
الغدیر ج 1ص 154ش 7
نکات قابل توجه :
1 در مناقب آل ابى طالب (ابن شهر آشوب ) ج 3ص 25نام مؤلف را به ظاهر جزو کسانى آورده که حدیث غدیر رادر کتابهاى خود نقل نموده اند و اشاره اى هم به کتابش ننموده است .
2 در تراثنا شمارهء 21(عبدالجبار رفاعى ) ص 323ش 471به نقل از علامه سید عبدالعزیز طباطبائى نام کتاب را<جزء فى طرق حدیث الغدیر> آورده است .
ولى نام صحیح کتاب نامى است که استاد طباطبائى در تراثنا شمارهء 16ص 8ش 304و شمارهء 21ص 190ش 12و نیز در الغدیر فى التراث الاسلامى ص 56ش 12بیان نموده که <جزء فى >را از اسم حساب ننموده , چرا که این نوع الفاظ قطعاً از اسم کتاب نیستند.
128 طرق حدیث الغدیر (عربى , خطى )
محمد بن على شیبانى (کوفى ) قرن 4ق .
الغدیر ج 1ص 104ش 175
129 طرق حدیث الغدیر (عربى , خطى )
محمود بن احمد خراسانى (ابى طاهر, ابن حمدان ) م قرن 5ق .
طرق حدیث من کنت مولاه (دهبى ) ش 44
130 طرق حدیث من کنت مولاه (عربى , چاپى )
محمد بن احمد ذهبى (شمس الدین ) م 748
تذکره الحفاظ ج 3ص 1043
سیر أعلام النبلاء ج 17ص 169ش 100و ج 1(مقدمه ) از بشار عواد معروف ص 75 فهرست نسخه هاى خطى کتابخانهء دانشگاه تهران ج 3ص 523مجموعهء شمارهء 1080
در این کتاب حدود پنجاه طریق یا از خود ذهبى و یا از دیگران به نقل ذهبى امثال طبرى براى حدیث <من کنت مولاه فعلى مولاه >و در بعضى قضیهء غدیر و در اکثر موارد هر دو آمده که پس از نقل هر کدام مؤلف تحلیل و بحث فنى ];ّّرجالى کوتاهى نموده است .
نکات قابل توجه :
1 این کتاب توسط استاد فقید علامه سید عبدالعزیز طباطبائى تحقیق و هم اکنون در راه چاپ و نشر است .
2 نسخهء کتابخانهء مرکزى دانشگاه تهران در ضمن مجموعه اى از ورقهء 211ـ 224است که جمعاً 125ورق و 25فحه است .
3 علامهء طباطبائى در تراثنا شمارهء 4ص 70ش 154و شمارهء 28(عبدالجبار رفاعى ) ص 128ش 1659از این کتاب با نام <حدیث من کنت مولاه فعلى مولاه >و در تحقیق سیر أعلام النبلاء (بشار عواد معروف ) با نام <طرق حدیث من کنت مولاه فعلى مولاه >یاد شده است , و نام <رساله فى حدیث الغدیر>نیز آمده است .
131 طرق حدیث من کنت مولاه فعلى مولاه (عربى , خطى )
عبدالرحیم بن حسین عراقى (زین الدین , ابوالفضل , کردى , رازیانى , مهرانى , شافعى , مصرى ) م 806ق .
ذیل تذکره الحفاظ (ابن فهد) ص 231
نکته قابل توجه :
در کتاب النجوم الزاهره ج 13ص 35مى گوید که مصنفات مؤلف را در کتاب المنهل الصافى گفته است و به احتمال قوى این هم در آنها بوده است .
رق حدیث من کنت مولاه فعلى مولاه <نیشابورى ) = طرق من کنت مولاه (عربى , خطى )>
رق حدیث من کنت مولاه فعلى مولاه <ذهبى >= طرق حدیث من کنت مولاه (عربى , خطى )
رق حدیث الولایه (غریفى ) = الولایه الکبرى (عربى , خطى )
رق حدیث الولایه لامیرالمؤمنین (ع ) (غریفى ) = الولایه الکبرى (عربى , خطى )
132 طرق خبر الولایه (عربى , خطى )
على بن عبدالرحمن قناتى (ابوالحسن , کاتب , بغدادى ) م 413ق .
رجال النجاشى ص 270ش 706
تنقیع المقال ج 2ص 295
الذریعه ج 15ص 163ش 1059
الغدیر ج 1ص 155ش 9
معجم رجال الحدیث ج 12ص 70ش 8236
133 طرق من کنت مولاه (عربى , خطى )
محمد بن عبدالله نیشابورى (حاکم , صاحب المستدرک على الصحیحین , ابن البیع ) م 405ق .
معرفه علوم الحدیث (از مؤلف ) ص 312 و در چاپ دیگر ص 252
از عبارت مؤلف در کتاب (معرفه علوم الحدیث ) مورد بالا این اسامى نیز استفاده مى شود, <طرق من کنت مولاه فعلى مولاه >که دو کلمهء اضافه شده از نسخهء دیگر آن کتاب <معرفه علوم الحدیث ) است , و نیز نام ><من کنت مولاه >چراکه در ظاهر عبارت فقط همین را آورده و کلمهء <طرق >را چند جمله قبل بیان نموده و بقیه حالت عطف به آن را دارند.
همچنین نام <طرق حدیث من کنت مولاه فعلى مولاه >در کتاب الغدیر فى التراث الاسلامى ص 117ش 33آمده است .
و اما این نام (طرق من کنت مولاه ) از همه صحیح تر به نظر مى رسد زیرا چنانچه گفته شد <من کنت مولاه >که درکتاب معرفه علوم الحدیث آمده به ظاهر عطف به کلمه <طرق >است که در جملات قبل آمده و در متن اصلى کتاب هم اضافهء <فعلى مولاه >نیامده است .
رق من کنت مولاه فعلى مولاه (نیشابورى ) = طرق من کنت مولاه (عربى , خطى )
