در جهانی که ما در آن زندگی می کنیم، سراسر با وسائل سر و کار داریم، آب می نوشیم تا رفع تشنگی نماییم، نان می خوریم تا رفع گرسنگی کنیم، وقتی مریض می شویم، دارو استفاده می کنیم تا شفاء یابیم و… بنابراین استفاده از وسیله برای رسیدن به یک نتیجه، امری مسلم است و شکی در آن نیست. برای رسیدن به مقام های بالای معنوی هم، خداوند وسیله هایی قرار داده است که انسان به کمک این وسیله ها می تواند به مقامات عالیه دست یابد. از این جهت در قرآن آمده است: «یا اَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقُوا اللّهَ وَ اتْبَغُوا اِلیهِ الوَسیلَهَ وَ جاهِدُوا فی سَبیلِهِ لَعَلَّکُم تُفلِحوُن» (مائده، 35) ای کسانی که ایمان آورده اید، تقوای الهی پیشه کنید و از وسیله هایی که برای شما قرار داده شده است استفاده کنید و در راه خدا جهاد کنید، شاید رستگار شوید.
منظور از «وسیله»، هر چیزی است که انسان را به خدا نزدیک کند، اعم از اینکه مربوط به خود شخص شود مثل علم و آگاهی، نماز، حج، زکاه، جهاد در راه خدا و… و یا افرادی که در این مسیر دست انسان را بگیرند و بالا ببرند، از این جهت در تفسیر آیه مذکور آمده است که علی (ع) فرمود: «اَنَا وَسیلَتُهُ»، من وسیله آن هستم.[1]
و یا فرموده اند: تَقَرَّبُوا اِلیهِ بِالاِمام. بوسیله امام بسوی خدا نزدیک شوید. از این جهت در آیات قرآن نمونه های مختلفی را از پیامبران قبلی در مورد توسل ذکر می فرماید مثل توسل حضرت آدم (ع) به اهل بیت (ع) (بقره، 37) و توسل برادران حضرت یوسف به یعقوب (ع)، وقتی برادران حضرت یوسف فهمیدند اشتباه کرده اند، از پدرشان خواستند تا برایشان استغفار کند و حضرت یعقوب هم قول داد برایشان استغفار نماید (یوسف، 98، 97) و توسل مسلمین به پیامبر اسلام (ص) (نساء، 64) طوری که هم در هنگامی که پیامبر (ص) زنده بودند و هم بعد از رحلت ایشان، افرادی می آمدند و از وجود ایشان، طلب یاری می کردند و یا طلب بخشش می کردند و حاجاتشان بر آورده می شد. بعنوان نمونه نقل کرده اند مردی از اعراب بادیه نشین به محضر رسول اکرم (ص) شرفیاب شد و چند بیت شعر گفت و پیامبر (ص) را وسیله قرار داد تا خداوند باران نازل کند. که بیت آخر آن چنین بود: ما جز فرار به سوی تو راهی نداریم، جز به سوی پیامبر خدا، به کجا ممکن است مردم روی آورند. پیامبر (ص) با حالت اندوه روی منبر رفتند و دعا کردند و باران زیادی آمد.[2]
از این نمونه ها فراوان است که نقل همه آنها موجب طولانی شدن کلام خواهد شد. بنابراین توسل به پیامبر (ص) و ائمه معصومین (ع) امر روشنی است که در آیات و روایات ما آمده است، از این جهت سیره و روش مسلمین و علمای دینی بر این بوده و هست که به ائمه (ع) توسل کرده و می کنند و مجالسی که برای امام حسین (ع) گرفته می شود و عزاداری و سینه زنی که انجام می گیرد، از همین قبیل است و علمای ما هم این مجالس را تاًیید کرده اند و خودشان هم در این مجالس شرکت می کنند و برای امام حسین (ع) عزاداری و روضه خوانی می کنند.
پی نوشت ها:
[1] . طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ج 5، ص 333.
[2] . کشف الارتیاب، ص 310.