حدیث (1) امام صادق علیه السلام :

عَلَیکَ بِالحداثِ فَإنَّهُم أَسرَعُ إلى کُلِّ خَیرٍ؛

نوجوانان را دریاب زیرا که آنان سریع تر به کارهاى خیر روى مى آورند.

کافى(ط-الاسلامیه) ج8، ص93، ح66
حدیث (2) امام على علیه السلام :

إِنَّما قَلبُ الحَدَثِ کَالارضِ الخالیَهِ ما اُلقىَ فیها مِن شَىْ ءٍ قَبِلَتهُ؛

دل نوجوان مانند زمین آماده است که هر بذرى در آن افشانده شود، مى پذیرد.

نهج البلاغه(صبحی صالح) ص393 ، نامه 31 – تحف العقول ص70

حدیث (3) امام صادق علیه السلام :

بادِروا أَحداثَکُم بِالحَدیثِ قَبلَ أَن تَسبِقَکُم إِلَیهِمُ المُرجِئَهِ؛

به آموختن حدیث به نوجوانانتان پیش از آن که منحرفین آنان را گمراه سازند، اقدام نمائید.

تهذیب الأحکام(تحقیق خرسان) ج8، ص111، ح30
حدیث (4) امام على علیه السلام :

لاتَقسِروا أَولادَکُم عَلى آدابِکُم فَإنَّهُم مَخلوقونَ لِزَمانٍ غَیرِ زَمانِکُم؛

آداب و رسوم خود را به فرزندانتان تحمیل نکنید زیرا آنان براى زمانى غیر از زمان شما آفریده شده اند.

شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج20، ص267، ح102
حدیث (5) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :

قالَ رَجُلٌ: یا رَسولَ اللّه ! ما حَقُّ ابنى هذا؟ قالَ: تُحسِنُ اسمَهُ و َأَدَبَهُ وَ تَضَعُهُ مَوضِعا حَسَنا؛

مردى به رسول خدا صلى الله علیه و آله عرض کرد: حقّ این فرزند بر من چیست؟ پیامبر فرمودند: اسم نیکو برایش انتخاب کنى و به خوبى او را تربیت نمایى و به کارى مناسب و پسندیده بگمارى.

وسایل الشیعه ج21 ، ص390 ، ح27380
حدیث (6) امام على علیه السلام :

أَولَى الشیاءِ أَن یَتَعَلَّمَهَا الحداثُ الشیاءُ الَّتى إذا صاروا رِجالاً اَحتاجوا إِلَیها؛

شایسته ترین چیزهایى که نوجوانان باید بیاموزند، آن چیزهایى هستند که هنگام بزرگسالى به آنها نیاز دارند.

شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید ج20، ص333، ح817
حدیث (7) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :

إنَّ اللّه یُحِبُّ الشّابَّ الَّذى یُفنى شَبابَهُ فى طاعَهِ اللّه ؛

خداوند جوانى که جوانى اش را در اطاعت از او بگذراند دوست دارد.

نهج الفصاحه ص316 ، ح 800
حدیث (8) امام على علیه السلام :

إذَا احتَجتَ إِلَى المَشوَرَهِ فى أَمرٍ قَد طَرَأَ عَلَیکَ، فَاستَبدِهِ بِبِدایَهِ الشُّبّانِ، فَإِنَّهُم أَحَدُّ أَذهانا وَأَسرَعُ حَدسا، ثُمَّ رُدَّهُ بَعدَ ذلِکَ إلى رَىِ الکُهولِ وَالشُیوخِ لِیَستَعقِبوهُ وَیُحسِنُوا، الاِختیارَ لَهُ فَإِنَّ تَجرِبَتَهُم أَکثَرُ؛

هنگامى که در پیش آمدى احتیاج به مشورت داشتى ابتدا به جوانان مراجعه نما زیرا که آنان ذهنى تیزتر و حدسى سریع تر دارند سپس (نتیجه) آن را به نظر بزرگسالان و پیران برسان تا پیگیرى نموده، عاقبت آن را بسنجند و راه بهتر را انتخاب کنند زیرا تجربه آنان بیشتر است.

شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید  ج20، ص337، ح866
حدیث (9) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :

مَن تَعَلَّمَ فى شَبابِهِ کانَ بِمَنزِلَهِ الوَشمِ فِى الحَجَرِ وَ مَن تَعَلَّمَ وَ هُوَ کَبیرٌ کانَ بِمَنزِلَهِ الکِتابِ عَلى وَجهِ الماءِ؛

هر کس در جوانى اش بیاموزد، آموخته اش مانند نقش بر سنگ است و هر کس در بزرگ سالى بیاموزد، مانند نوشتن بر روى آب است.

نوادر راوند ص18
حدیث (10) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :

یا عَلىُّ بادِر بِاَربَعٍ قَبلَ اَربَعٍ : شَبابِکَ قَبلَ هَرَمِکَ وَ صِحَّتِکَ قَبلَ سُقمِکَ وَ غِناکَ قَبلَ فَقرِکَ، وَ حَیاتِکَ قَبلَ مَوتِکَ ؛

اى على! چهار چیز را پیش از چهار چیز دریاب : جوانى ات را پیش از پیرى؛ و سلامتى ات را پیش از بیمارى؛ و ثروتت را پیش از فقر و زندگى ات را پیش از مرگ.

من لا یحضره الفقیه ج 4، ص 357، ح 5762
حدیث (11) امام على علیه السلام :

فی قَولِ اللّه عَزَّوَجَلَّ «وَ لاَ تَنسَ نَصیبَکَ مِنَ الدُّنیا» : لا تَنسَ صِحَّتَکَ وَ قُوَّتَکَ وَ فَراغَکَ وَ شَبابَکَ وَ نَشاطَکَ اَن تَطلُبَ بِهَا الخِرَهَ ؛

درباره آیه سهم خود را از دنیا فراموش مکن : [یعنى] سلامتى، توانایى، فرصت، جوانى و شادابى ات را فراموش مکن، تا با آنها، آخرت را به دست آورى.

قصص، آیه 77 ؛ معانی الاخبار ص325
حدیث (12) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :

یا مَعشَرَ الشَّبابِ عَلَیکُم بِالباهِ فَاِن لَم تَستَطیعوهُ فَعَلَیـکُم بِالصّیامِ فَاِنَّهُ وِجاؤُهُ ؛

اى گروه جوانان! ازدواج کنید. اگر نمى توانید، روزه بگیرید، که روزه مهارِ شهوت است.

کافى(ط-الاسلامیه) ج 4، ص 180، ح 2
حدیث (13) امام على علیه السلام :

یَنبَغى لِلعاقِلِ اَن یَحتَرِسَ مِن سُکرِ المالِ وَ سُکرِ القُدرَهِ، وَ سُکرِ العِلمِ، وَ سُکرِ المَدحِ وَ سُکرِ الشَّبابِ، فَاِنَّ لِکُلِّ ذالِکَ ریاحا خَبیثَهً تَسلُبُ العَقلَ وَ تَستَخِفُّ الوَقارَ ؛

سزاوار است که عاقل، از مستى ثروت، قدرت، دانش، ستایش و مستى جوانى بپرهیزد، چرا که هر یک را بادهاى پلیدى است که عقل را نابود مى کند و وقار و هیبت را کم مى نماید.

تصنیف غررالحکم و درر الحکم ص66 ، ح875
حدیث (14) امام صادق علیه السلام :

اِعلَمى اَنَّ الشّابَّ الحَسَنَ الخُلُقِ مِفتاحٌ لِلخَیرِ، مِغلاقٌ لِلشَّرِّ وَ اِنَّ الشّابَّ الشَّحیحَ الخُلُقِ مِغلاقٌ لِلخَیرِ مِفتاحٌ لِلشَّرِّ ؛

بِدان که جوانِ خوش اخلاق، کلید خوبى ها و قفل بدى هاست و جوانِ بداخلاق، قفل خوبى ها و کلید بدى هاست.

امالى (طوسى) ص 302، ح 598
حدیث (15) امام صادق علیه السلام :

لَستُ اُحِبُّ اَن اَرَى الشّابَّ مِنـکُم اِلاّ غادیاً فى حالَینِ: اِمّا عالِماً اَو مُتَعَلِّما، فَاِن لَم یَفعَل فَرَّطَ، فَاِن فَرَّطَ ضَیَّعَ، وَ اِن ضَیَّعَ اَثِمَ، وَ اِن اَثِمَ سَـکَنَ النّارَ وَ الَّذى بَعَثَ مُحَمَّدا بِالحَقِّ ؛

دوست ندارم جوانانِ شما را جز در دو حالت ببینم : دانشمند یا دانش اندوز. اگر جوانى چنین نکند، کوتاهى کرده و اگر کوتاهى کرد، تباه ساخته و اگر تباه ساخت، گناه کرده است و اگر گناه کند، سوگند به آن کس که محمّد صلى الله علیه و آله را به حق برانگیخت، دوزخ نشین خواهد شد.

امالى (طوسى) ص 303، ح 604
حدیث (16) امام صادق علیه السلام :

مَن قَرَاَ القُرآنَ وَ هُوَ شابٌّ مُؤمِنٌ اِختَلَطَ القُرآنُ بِلَحمِهِ وَ دَمِهِ وَ جَعَلَهُ اللّه عَزَّوَجَلَّ مَعَ السَّفَرَهِ الکِرامِ البَرَرَهِ، وَ کانَ القُرآنُ حَجیزا عَنهُ یَومَ القیامَهِ ؛

هر جوان مؤمنى که در جوانى قرآن تلاوت کند، قرآن با گوشت و خونش مى آمیزد و خداوند عزّوجلّ او را با فرشتگان بزرگوار و نیک قرار مى دهد و قرآن نگهبان او در روز قیامت، خواهد بود.

کافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 603، ح 4
حدیث (17) امام على علیه السلام :

مُرُوا الاَحداثَ بِالمِراءِ وَ الجِدالِ وَ الـکُهولَ بِالفِکَرِ وَ الشُّیوخَ بِالصَّمتِ ؛

جوانان را به مباحثه و مناظره، و میان سالان را به اندیشیدن، و پیران را به سکوت، فرمان دهید.

شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید ج 20، ص 285، ح 260
حدیث (18) امام على علیه السلام :

اَصحابُ المَهدىِّ شَبابٌ لا کُهولٌ فیهِم اِلاّ مِثلَ کُحلِ العَینِ وَ المِلحِ فِى الزّادِ وَ اَقَلُّ الزّادِ المِلحُ؛

یاران مهدى(عج) جوان اند و کهن سالان در میان آنان کم اند، مانند سُرمه در چشم و نمک در زاد و توشه، که کمترین قسمت توشه، نمک است.

الغیبه (طوسى) ص 476
حدیث (19) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :

خَیرُ شَبابِکُم مَن تَزَیّا بِزِىِّ کُهولِکُم وَ شَرُّ کُهولِکُم مَن تَزَیّا بِزِىِّ شَبابِکُم ؛

بهترین جوانانِ شما آنان اند که خود را به سبک بزرگسالان بیارایند و بدترین بزرگسالان ، کسانى اند که خود را شبیه جوانان کنند.

ارشاد القلوب الی الصواب (دیلمی) ج1 ، ص 41
حدیث (20) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :

مَن اَحسَنَ عِبادَهَ اللّه فى شَبیبَتِهِ ، لَقّاهُ اللّه الحِکمَهَ عِندَ شَیبَتِهِ ، قالَ اللّه تَعالى : «وَ لَمَّا بَلَغَ اَشُدَّهُ وَاستَوى ءَآتَیناهُ حُکما وَ عِلما» ثُمَّ قالَ تَعالى : «وَ کَذالِکَ نَجزِى المُحسِنینَ» ؛

هر کس که در جوانى خوب بندگى خدا کند ، خداوند در پیرى به او حکمت مى آموزد . خداى متعال مى فرماید : «و چون به رشد و کمال خویش رسید ، به او حکمت و دانش عطا کردیم» و در ادامه آیه مى فرماید : «و نیکوکاران را چنین پاداش مى دهیم».

قصص، آیه 14؛ أعلام الدین فی صفات المومنین ص 296
حدیث (21) امام صادق علیه السلام :

اِجتَهَدتُ فِى العِبادَهِ وَ اَ نَا شابٌّ ، فَقالَ لى اَبى : یا بُنَىَّ دونَ ما اَراکَ تَصنَعُ، فَاِنَّ اللّه عَزَّوَجَلَّ اِذا اَحَبَّ عَبداً رَضىَ عَنهُ بِالیَسیرِ ؛

در جوانى زیاد عبادت مى کردم. پدرم به من فرمود: فرزندم! کمتر عبادت کن، زیرا خداوند عزوجل ، اگر بنده اى را دوست بدارد، با عبادت کم هم از او خشنود مى گردد.

کافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 87 ، ح 5
حدیث (22) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :

لِیَتَزَوَّدِ العَبدُ مِن دُنیاهُ لآِخِرَتِهِ ، وَ مِن حَیاتِهِ لِمَوتِهِ وَ مِن شَبابِهِ لِهَرَمِهِ ، فَاِنَّ الدُّنیا خُلِقَت لَکُم وَ اَ نتُم خُلِقتُم لِلآخِرَهِ ؛

انسان باید براى آخرتش از دنیا، براى مرگش از زندگى و براى پیرى اش از جوانى، توشه برگیرد، چرا که دنیا براى شما آفریده شده و شما براى آخرت آفریده شده اید .

تنبیه الخواطر و نزهه النواظر معروف به مجموعه ی ورام ج 1، ص 131
حدیث (23) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :

اَلتَّوبَهُ حَسَنٌ وَ لکِن فِى الشَّبابِ اَحسَنُ ؛

توبه زیباست، ولى در جوانی زیباتر .

نهج الفصاحه ص578 ، ح2006
حدیث (24) امام على علیه السلام :

إذا عاتبت الحدث فاترک له موضعا من ذنبه لئلا یحمله الإخراج على المکابره

هرگاه جوان را توبیخ کردى ، برخى خطاهاى او را نادیده بگیر، تا توبیخ تو، او را به مقابله وادار نسازد.

شرح نهج البلاغه ابن ابى الحدید ج 20، ص 333، ح 819
حدیث (25) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :

لا تَزولُ قَدَما عَبدٍ یَومَ القیامَهِ حَتّى یُساَ لَ عَن اَربَعٍ عَن عُمُرِهِ فیما اَفناهُ وَ عَن شَبابِهِ فیما اَبلاهُ وَ عَن مالِهِ مِن اَینَ اَ کتَسَبَهُ وَ فیما اَ نفَقَهُ وَ عَن حُبِّنا اَهلَ البَیتِ ؛

انسان، در روز قیامت، قدم از قدم برنمى دارد، مگر آن که از چهار چیز پرسیده مى شود : از عمرش که چگونه گذرانده است، از جوانى اش که چگونه سپرى کرده، از ثروتش که از کجا به دست آورده و چگونه خرج کرده است و از دوستى ما اهل بیت [پیامبر صلى الله علیه و آله].

خصال ج1 ، ص 253، ح 125
حدیث (26) پیامبر صلى الله علیه و آله :

اَلْعَدْلُ حَسَنٌ و َلکِنْ فِى الاُمَراءِ اَحْسَنُ، وَ السَّخاءُ حَسَنٌ وَ لکِنْ فِى الاَغْنیاءِ اَحْسَنُ، اَلْوَرَعُ حَسَنٌ و َلکِنْ فِى الْعُلَماءِ اَحْسَنُ، اَلصَّبْرُ حَسَنٌ و َلکِنْ فِى الْفُقَراءِ اَحْسَنُ، اَلتَّوبَهُ حَسَنٌ وَلکِنْ فِى الشَّبابِ اَحْسَنُ، اَلْحَیاءُ حَسَنٌ وَ لکِنْ فِى النِّساءِ اَحْسَنُ؛

عدالت نیکو است اما از دولتمردان نیکوتر، سخاوت نیکو است اما از ثروتمندان نیکوتر؛ تقوا نیکو است اما از علما نیکوتر؛ صبر نیکو است اما از فقرا نیکوتر، توبه نیکو است اما از جوانان نیکوتر و حیا نیکو است اما از زنان نیکوتر.

نهج الفصاحه ص578 ، ح2006
حدیث (27) پیامبر صلى الله علیه و آله :

فَضلُ الشّابِّ العابِدِ الَّذی تَعَبَّدَ فی صِباهُ عَلَى الشَّیخِ الَّذی تَعَبَّدَ بَعدَ ما کَبُرَت سِنُّهُ کَفَضلِ المُرسَلینَ عَلى سائِرِ النّاسِ .

برترى جوان عابدى که در کمى سنّش بندگى ورزد بر پیرى که پس از سالمندى رو به بندگى آرد همچون برترى پیامبران بر دیگر مردم است .

نهج الفصاحه ص588 ، ح2050
حدیث (28) امام علی علیه السّلام :

شیئانِ لایَعرِفُ فَضلَهُما اِلّا مَن فَقَدَهُما : الشَباب وَ العافِیَه؛

دو نعمت است که ارزش آنها را نمی دانند مگر کسی که آنها را از دست داده باشد : جوانی و تندرستی.

شرح آقا جمال الدین خوانساری بر غرر الحکم و درر الحکم ج4 ، ص 183 ، حدیث 5764