حدیث (1) امام على علیه السلام :
اَلحَیاءُ مِفتاحُ کُلِّ الخَیرِ؛
حیا کلید همه خوبى هاست.
شرح آقا جمال خوانسارى بر غرر الحکم و درر الکلم ج1، ص 93، ح340
حدیث (2) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
اَلحَیاءُ زینَهُ الاسلامِ؛
حیا زینت اسلام است.
مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج1، ص488، ح1244
حدیث (3) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
إنَّ اللّه یُحِبُّ الحَیِىَّ الحَلیمَ العَفیفَ المُتَعفِّفَ؛
خداوند انسان با حیاىِ بردبارِ پاک دامنى را که پاکدامنى مى ورزد، دوست دارد.
کافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص112، ح8
حدیث (4) امام کاظم علیه السلام :
اَلحَیاءُ مِنَ الایمانِ وَ الایمانُ فِى الجَنَّهِ و َالبَذاءُ مِنَ الجَفاءِ وَ الجَفاءُ فِى النّارِ؛
حیا از ایمان و ایمان در بهشت است و بد زبانى از بى مهرى و بد رفتارى است و بد رفتارى در جهنم است.
تحف العقول ص 394 – بحارالأنوار(ط-بیروت) ج75، ص309
حدیث (5) امام صادق علیه السلام :
اَلحَیاءُ عَلى وَجهَینِ فِمِنهُ ضَعفٌ وَ مِنهُ قُوَّهٌ و َإسلامٌ و َإیمانٌ؛
حیا بر دو گونه است: یکى حیاى ضعف و ناتوانى و دیگرى حیاى قدرت و اسلام و ایمان.
تحف العقول ص360 – بحارالأنوار(ط-بیروت) ج75، ص242
حدیث (6) امام صادق علیه السلام :
اَلحَیاءُ عَشَرَهُ أَجزاءٍ تِسعَهٌ فِى النِّساءِ و َواحِدٌ فِى الرِّجالِ؛
حیا ده جز دارد، نه جزء آن در زنان است و یک جزء در مردان.
من لایحضر الفقیه ج3 ، ص468 ، ح4630
حدیث (7) امام على علیه السلام :
غایَهُ الحَیاءِ أن یَستَحیِىَ المَرءُ مِن نَفسِهِ؛
اوج حیا این است که آدمى از خودش حیا کند.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص236 ، ح4758
حدیث (8) امام على علیه السلام :
ثَلاثٌ لا یُستَحیى مِنهُنَّ: خِدمَهُ الرَّجُلِ ضَیفَهُ و َقیامُهُ عَن مَجلِسِهِ لأَبیهِ و َمُعَلِّمِهِ و َطَلَبُ الحَقِّ و َإن قَلّ؛
از سه کار حیا نباید کرد: خدمت به میهمان، از جا برخاستن در برابر پدر و آموزگار خویش و طلب حق گرچه اندک باشد.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص69 ، ح 978
حدیث (9) امام على علیه السلام :
اَلحَیاءُ مِنَ اللّه یَمحو کَثیرا مِنَ الخَطایا؛
حیا از خدا بسیارى از گناهان را پاک مى کند.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص257 ، ح 5455
حدیث (10) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
أمَّا الحَیاءُ فَیَتَشَعَّبُ مِنهُ اللِّینُ، و الرّأفَهُ، و المُراقَبَهُ للّه فِى السِّرِّ و العَلانیَهِ، و السَّلامَهُ، و اجتِنابُ الشَّرِّ، و البَشاشَهُ، و السَّماحَهُ، و الظَّفَرُ، و حُسنُ الثَّناءِ عَلَى المَرءِ فِى النّاسِ، فَهذا ما أصابَ العاقِلَ بِالحَیاءِ، فَطُوبى لِمَن قَبِلَ نَصیحَهَ اللّه و خافَ فَضیحَتَهُ؛
اما شاخه هاى حیا عبارتند از: نرمش، مهربانى، در نظر داشتن خدا در آشکار و نهان، سلامت، دورى از بدى، خوشرویى، گذشت، بخشندگى ، پیروزى و خوشنامى در میان مردم، اینها فوایدى است که خردمند از حیا مى برد. خوشا بحال کسى که نصیحت خدا را بپذیرد و از رسوایى خودش بترسد.
تحف العقول ص 17
حدیث (11) امام باقر علیه السلام :
فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً قَالَ قُولُوا لِلنَّاسِ أَحْسَنَ مَا تُحِبُّونَ أَنْ یُقَالَ لَکُمْ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ یُبْغِضُ اللَّعَّانَ السَّبَّابَ الطَّعَّانَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ الْفَاحِشَ الْمُتَفَحِّشَ السَّائِلَ الْمُلْحِفَ وَ یُحِبُّ الْحَیَّ الْحَلِیمَ الْعَفِیفَ الْمُتَعَفِّف
درباره این گفته خداوند که «با مردم به زبان خوش سخن بگویید» فرمود: بهترین سخنى که دوست دارید مردم به شما بگویند، به آنها بگویید، چرا که خداوند، لعنت کننده، دشنام دهند، زخم زبان زن بر مؤمنان، زشت گفتار، بدزبان و گداى سمج را دشمن مى دارد و با حیا و بردبار و عفیفِ پارسا را دوست دارد.
امالى (صدوق) ص 254 ، ح4
حدیث (12) امام على علیه السلام :
اَصلُ المُروءَهِ الحَیاءُ وَ ثَمَرَتُهَا العِفَّهُ؛
ریشه مردانگى حیا و میوه اش پاکدامنى است.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص258 ، ح 5503
حدیث (13) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
إذا رأیت من أخیک ثلاث خصال فارجه: الحیاء و الأمانه و الصّدق و إذا لم ترها فلا ترجه
وقتى در برادر(دینی) خود سه صفت دیدى به او امیدوار باش، حیا و امانت داری و راستگویی و اگر آن ها را ندیدی به او امید نداشته باش
نهج الفصاحه ص193، ح 205
حدیث (14) امام على علیه السلام :
الْمُؤْمِنُ حَیِیٌّ غَنِیٌّ مُوقِنٌ تَقِی
مؤمن، با حیا، بى نیاز، با وقار و پرهیزگار است.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص90 ، ح 1530
حدیث (15) پیامبر صلى الله علیه و آله :
اَلْعَدْلُ حَسَنٌ وَلکِنْ فِى الاُمَراءِ اَحْسَنُ، وَ السَّخاءُ حَسَنٌ وَلکِنْ فِى الاَغْنیاءِ اَحْسَنُ، اَلْوَرَعُ حَسَنٌ وَلکِنْ فِى الْعُلَماءِ اَحْسَنُ، اَلصَّبْرُ حَسَنٌ وَلکِنْ فِى الْفُقَراءِ اَحْسَنُ، اَلتَّوبَهُ حَسَنٌ وَلکِنْ فِى الشَّبابِ اَحْسَنُ، اَلْحَیاءُ حَسَنٌ وَلکِنْ فِى النِّساءِ اَحْسَنُ؛
عدالت نیکو است اما از دولتمردان نیکوتر، سخاوت نیکو است اما از ثروتمندان نیکوتر؛ تقوا نیکو است اما از علما نیکوتر؛ صبر نیکو است اما از فقرا نیکوتر، توبه نیکو است اما از جوانان نیکوتر و حیا نیکو است اما از زنان نیکوتر.
نهج الفصاحه ص578 ، ح 2006
حدیث (16) ابى سعید الخدرى :
کانَ رَسولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله اَشَدَّ حَیاءً مِنَ العَذراءِ فى خِدْرِها. و کانَ اِذا کَرِهَ شَیئا عَرَفْناهُ فى وَجْهِهِ؛
رسول اکرم صلى الله علیه و آله از دختران پشت پرده با حیاتر بودند، و اگر چیزى را دوست نمى داشتند، از چهره شان مى فهمیدیم.
مکارم الأخلاق ص 17
حدیث (17) پیامبر صلى الله علیه و آله :
خَمْسٌ مِنْ سُنَنِ الْمُرْسَلینَ: اَلْحَیاءُ وَ الْحِلْمُ وَ الْحِجامَهُ وَ السِّواکُ وَ التَّعَطُّرُ؛
پنج چیز از سنت پیغمبران است: حیا، بردبارى، حجامت کردن، و مسواک و عطر زدن.
نهج الفصاحه ص462 ، ح 1463
حدیث (18)امام صادق علیه السلام :
لَا إِیمَانَ لِمَنْ لَا حَیَاءَ لَه
ایمان ندارد کسی که حیا ندارد
کافی (ط – الإسلامیه) ج2، ص106 ، ح5
حدیث (19)حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم :
الحیاء هو الدّین کلّه
حیا تمام دین است
نهج الفصاحه ص 453 ، ح1428
حدیث (20)حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم :
الحیاء و الإیمان قرنا جمیعا فإذا رفع أحدهما رفع الآخر
حیا و ایمان قرین یک دیگرند اگر یکى از میان برخاست دیگرى هم برود
نهج الفصاحه ص 453 ، ح1429
حدیث (21)حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم :
الحیاء لا یأتی إلّا بخیر
از حیا جز نیکى نمى آید
نهج الفصاحه ص 453 ، ح1427
حدیث (22)ابى سعید الخدرى :
کَانَ رَسُولُ اللَّهِ حَیِیّاً لَا یُسْأَلُ شَیْئاً إِلَّا أَعْطَاه
رسول الله با حیا بود چیزی نمیخواست مگر اینکه به او عطا می کردند
مکارم الأخلاق ص 17
حدیث (23)حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم :
الْحَیَاءُ حَیَاءَانِ حَیَاءُ عَقْلٍ وَ حَیَاءُ حُمْقٍ فَحَیَاءُ الْعَقْلِ هُوَ الْعِلْمُ وَ حَیَاءُ الْحُمْقِ هُوَ الْجَهْل
حیا دو گونه است: حیاء عقل و حیاء حماقت، حیاء عقل، علم است و حیاء حماقت، نادانى است
کافی(ط-الاسلامیه) ج2 ، ص106 ، ح6
