حدیث (1) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
اتّقوا اللَّه و أصلحوا ذات بینکم.
از خدا بترسید و میان خویش را اصلاح کنید
نهج الفصاحه ص164 ، ح49
حدیث (2) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
أَلا اُخبِرُکُم بِأَفضَلَ مِن دَرَجَهِ الصِّیامِ و َالصَّلاهِ و َالصَّدَقَهِ؟ صَلاحُ ذاتِ البَینِ، فَإِنَّ فَسادَ ذاتِ البَینِ هِىَ الحالِقَهُ؛
آیا شما را به چیزى با فضیلت تر از نماز و روزه و صدقه (زکات) آگاه نکنم؟ آن چیز اصلاح میان مردم است، زیرا تیره شدن رابطه میان مردم ریشه کن کننده دین است.
نهج الفصاحه ص240، ح 458
حدیث (3) امام کاظم علیه السلام :
طوبى لِلمُصلِحینَ بَینَ النّاسِ، اُولئِکَ هُمُ المُقَرَّبونَ یَومَ القیامَهِ؛
خوشا به سعادت اصلاح کنندگان بین مردم که آنان همان مقرّبان روز قیامت اند.
تحف العقول ص 393
حدیث (4) امام صادق علیه السلام :
لِلمُفَضَّلِ ـ : إِذا رَأَیتَ بَینَ اثنَینِ مِنْ شیعَتِنا مُنازَعَهً فَافتَدِها مِنْ مالى؛
به مفضل فرمودند: هرگاه میان دو نفر از شیعیان ما نزاعى دیدى از مال من غرامت بده (یعنى با پرداخت وجه مورد اختلاف، میان آنان را اصلاح کن).
توحید مفضل ص4 – کافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص209، ح3
حدیث (5) امام صادق علیه السلام :
صَدَقَهٌ یُحِبُّهَا اللّه : إِصلاحٌ بَینَ النّاسِ إِذا تَفاسَدوا، وَ تَقارُبٌ بَینَهُم إِذا تَباعَدوا؛
صدقه اى که خداوند آن را دوست دارد عبارت است از: اصلاح میان مردم هرگاه رابطه شان تیره شد و نزدیک کردن آنها به یکدیگر هرگاه از هم دور شدند.
کافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص209، ح1
حدیث (6) امام صادق علیه السلام :
اَلکَلامُ ثَلاثَهٌ: صِدقٌ و َکِذبٌ و َإِصلاحٌ بَینَ النّاسِ قالَ: قیلَ لَهُ: جُعِلتُ فِداک مَا الصلاحُ بَینَ النّاسِ؟ قالَ: تَسمَعُ مِنَ الرَّجُلِ کَلاما یَبلُغُهُ فَتَخبُثُ نَفسُهُ، فَتَلقاهُ فَتَقولُ: سَمِعتُ مِن فُلانٍ قالَ فیکَ مِنَ الخَیرِ کَذا و َکَذا، خِلافَ ما سَمِعتَ مِنهُ؛
سخن سه گونه است: راست و دروغ و اصلاح میان مردم به آن حضرت عرض شد: قربانت اصلاح میان مردم چیست؟ فرمودند: از کسى سخنى درباره دیگرى مى شنوى که اگر سخن به گوش او برسد، ناراحت مى شود. پس تو آن دیگرى را مى بینى و برخلاف آنچه شنیده اى، به او مى گویى: از فلانى شنیدم که در خوبى تو چنین و چنان مى گفت.
کافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص341، ح16
حدیث (7) امام صادق علیه السلام :
… و َاللّه ما اوتىَ لُقمانُ الحِکمَهَ بِحَسَبٍ، وَ لا مالٍ وَ لا أَهلٍ وَ لا بَسطٍ فى جِسمٍ و َلا جَمالٍ وَلکِنَّهُ کانَ رَجُلاً قَویّا إِلى أَن قالَ: و َلَم یَمُرَّ بِرَجُلَینِ یَختَصِمانِ أَو یَقتَتِلانِ إِلاّ أَصلَحَ بَینَهُما وَ لَم یَمضِ عَنهُما حَتّى تَحاجَزا؛
… به خدا قسم که: به لقمان تنها حکمت و دانش عطا نشده بود، و نیز دارائى و خانواده و قدرت جسمى و زیبایى چشمگیر نداشت ولى او مردى با اراده بود تا آنجا که امام فرمودند: و او به دو نفر که با هم نزاع مى کردند و یا مى جنگیدند نمى گذشت مگر اینکه: میانشان صلح برقرار مى کرد و از پیش آنان نمى رفت تا آنکه آنها دست از نزاع و جنگ کشیده و متفرق مى شدند.
مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل ج13، ص442، ح15851
حدیث (8) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
أَیُّمَا مُسْلِمَیْنِ تَهَاجَرَا فَمَکَثَا ثَلَاثاً لَا یَصْطَلِحَانِ إِلَّا کَانَا خَارِجَیْنِ مِنَ الْإِسْلَامِ وَ لَمْ یَکُنْ بَیْنَهُمَا وَلَایَهٌ فَأَیُّهُمَا سَبَقَ إِلَى کَلَامِ أَخِیهِ کَانَ السَّابِقَ إِلَى الْجَنَّهِ- یَوْمَ الْحِسَابِ.
هر دو مسلمانى که با هم قهر کنند و سه روز به قهر خود ادامه دهند و آشتى نکنند، هر دو از اسلام بیرون روند و میان آنان هیچ پیوند دینى نباشد و هر کدام از آنها پیش از دیگرى با برادرش حرف بزند، در روز حسابرسى زودتر به بهشت مى رود.
کافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص345، ح5
حدیث (9) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
إِنَّ اللّه أَحَبَّ الکَذِبَ فِى الصَّلاحِ و َأَبغَضَ الصِّدقَ فِى الفَسادِ؛
براستى که خداوند دروغى را که باعث اصلاح باشد دوست مى دارد و راستى را که موجب فساد گردد، دشمن مى دارد.
وسائل الشیعه ج12، ص252، ح16229
حدیث (10) امام على علیه السلام :
إِنْ سَمَتْ هِمَّتُکَ لِإِصْلَاحِ النَّاسِ فَابْدَأْ بِنَفْسِکَ فَإِنَّ تَعَاطِیَکَ صَلَاحَ غَیْرِکَ وَ أَنْتَ فَاسِدٌ أَکْبَرُ الْعَیْب
اگر همّت والاى اصلاح مردم را در سر دارى، از خودت آغاز کن، زیرا پرداختن تو به اصلاح دیگران، در حالى که خود فاسد باشى بزرگترین عیب است.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص237 ، ح4765
حدیث (11) امام صادق علیه السلام :
مَن اَصلَحَ فیما بَینَهُ وَ بَینَ اللهِ اَصلَحَ اللهُ ما بَینَهُ و بَینَ النَّاسِ؛
کسی که بین خود و خدایش را اصلاح کند خداوند بین او و مردم را اصلاح می کند.
محاسن ص29 ، ح13
حدیث (12)امام هادى(سلام الله علیه) :
لا تَطلُبِ الصَّفاءَ مِمَّن کَدَرتَ عَلَیهِ.
از کسى که مکدّرش کردهاى صفا مجوى.
اعلام الدین فی صفات المونین ص312 – بحار الانوار(بیروت) ج71 ، ص181
حدیث (13) امام علی (سلام الله علیه) :
مِن واجِبِ حُقُوقِ اللَّهِ عَلَى العِبادِ النَّصیحَهُ بِمَبلَغِ جُهدِهِم وَ التَّعاوُنُ عَلى إقامَهِ الحَقِّ بَینَهُم.
از حقوق واجب خدا بر بندگان، خیرخواهى به اندازۀ توان، و یارى کردن یکدیگر براى برپایى حق در میان خود است.
بحار الانوار(ط-بیروت) ج27 ، ص252