جای هیچ تردیدی نیست که برخلاف عادت جاریه افعالی خارق العاده وجود دارد حال خود ما یا آن را به چشم دیده ایم یا آنکه بطور متواتر آن را از دیگران شنیده ایم و یقین پیدا کرده ایم و بسیار کم هستند کسانی که از افعال خارق العاده چیزی کم یا زیاد نشنیده باشند.

اقسام کلی افعال خارق العاده
اعمال خارق العاده به طور کلی به دو دسته تقسیم می شوند:
1. اعمالی که مستند به یکی از اسباب طبیعی و عادی هستند کسانی که این کارها را انجام می دهند سه گروه هستند:
اول: گروهی که با تلاش و آموزش و تمرین, توان انجام آن را یافته اند.
دوم: گروهی که از اسباب طبیعی استفاده می کنند ولی این اسباب طبیعی از حس مردم پنهان است و صاحب عمل به کارهایی دست می زند که دیگران اسباب آن را نشناخته اند.
سوم: گروهی که به وسیله سرعت حرکت کارهایی را انجام می دهند, سرعتی که بیننده آن را تشخیص ندهد و این گونه فکر کند که عمل نامبرده بدون هیچ سبب طبیعی انجام یافته است.
2. اعمالی که مستند به هیچ یک از اسباب طبیعی و عادی نیست مثل خبر دادن از غیب، ایجاد دشمنی، ایجاد محبت و… اینگونه کارها با تمام اختلافی که در نوع آنها هست مستند به قوت اراده و شدت ایمان به تأثیر اراده است.[1] سحر و جادو نوعی خدعه و نیرنگ است که عوامل آن مرموز و نامرئی می باشد.
شیخ انصاری در تعریف سحر می فرمایند: سحر کلامی است که به زبان جاری کنند یا چیزی را بنویسند یا اورادی را بخوانند یا اینکه با استخدام ملائکه و جن در مسحور اثر بگذارند.[2] و اما طلسم یک لفظ یونانی است[3] و آن را به یونانی تلسما (Telesma) گویند که نقش های سحری یا تنجیمی است که برای دفع آفتها یا حوادث مختلف دیگر بکار می رود که طلسم سازان برای اعداد تأثیرات خاصی قائلند.[4] علومی که از عجایب و غرایب آثار بحث می کنند بسیار زیاد است بطوری که نمی توان در تقسیم آنها ضابطه ای کلی بیان کرد لذا در این بحث معروفترین آنها را ذکر می کنیم.
1. علم سیمیا: موضوع این علم هماهنگ کردن و خلط کردن قوای ارادی با قوای مخصوص مادی است .
2. علم لیمیا: موضوع آن کیفیت تأثیر اراده در صورت اتصالش با ارواح قوی و عالی است.
3. علم هیمیا: موضوع آن ترکیب قوای عالم بالا با عناصر عالم پایین است که به آن علم طلسمات می گویند پس اگر نقشه آسمانی که مناسب با حادثه ای از حوادث است با صورت و شکل مادی آن حادثه ترکیب شود آن حادثه پدید می آید و این معنای طلسم است.
4. ریمیا: علمی است که از استخدام قوای مادی بحث می کند تا به آثار عجیب آنها دست یابد که به آن شعبده هم می گویند. علم کیمیا، علم اعداد، خواب مغناطیسی. احضار ارواح نیز از ملحقات به این علوم چهارگانه می باشند.[5] با توجه به این تقسیم روشن شد که طلسم یکی از انواع علوم غریبه است .
مرحوم علامه طباطبایی در جای دیگری دعا، افسون و طلسم را جزء سحر می شمارد.[6] مرحوم شیخ انصاری نیز در کتاب مکاسب اقسام سحر را اینگونه می شمارد .
1. سحر وابسته به تأثیر نفس ساحران و ریاضت نفس.
2. استفاده از علوم نجوم و پیشگویی.
3. طلسم که به وسیله مخلوط کردن قوای آسمانی با قوای زمینی به وجود می آید..
4. استفاده از فرشتگان و جن[7].
نتیجه: از تقسیماتی که این بزرگان برای سحر انجام داده اند روشن می گردد که طلسم نیز از اقسام سحر و جادو محسوب می شود.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. کاشفی، حسین بن علی، اسرار قاسمی، هند، بمبئی:چاپخانه فتح الکریم 1302 چاپ سنگی.
2. طباطبایی، محمد حسین، بررسیهای اسلامی، قم:‌انتشارات هجرت، 1397 ق، ج 2.
3. هانس هولدز، حقایقی درباره جادوگری، ترجمه ضیاء طباطبایی،‌تهران: نشر ابن سینا 1351.
4. محمد آقایانس، جواد، نفوذ (چگونه می توان در مردم نفوذ کرد) تهران نشر پویا ذهن 1372.
5. کیانیان، ‌رضا، طلسم در آثار حماسی ایران، نشریه عصر پنجشنبه شماره 5 و 6.
6. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت لبنان :مؤسسه الوفاء 1404، چاپ 10، ص 165.

پی نوشت ها:
[1] . طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم: نشر دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1374، ج 1، ص 363.
[2] . انصاری، کتاب المکاسب، بیروت: مؤسسه النور للمطبوعات، 1410، ج 3، ص 36 ـ 38.
[3] . مجمع البحرین، ج 6، ‌ص 107.
[4] . مشکور، محمد جواد، خلاصه ادیان، نشر شرق، چاپ دوم، 1362، ص 26.
[5] . طباطبایی، سید ‌محمد حسین، تفسیر المیزان، همان، ج1، ص 368.
[6] . همان، ص 366.
[7] . انصاری، مرتضی، کتاب المکاسب، بیروت: منشورات مؤسسه النور للمطبوعات، 1410 ق، چاپ سوم، ص 41.