نویسنده: دکتر بهروز باریک بین

1- نگهداری از دستان
یکی از شایع ترین مشکلاتی که بیماران با آمدن سرما با آن مراجعه می شوند خشکی بیش از حد پوست است که درنهایت به اگزمای پوستی منتهی می شود. با بروز سرما و استفاده از وسایل گرما زا رطوبت پوست کاهش پیدا می کند و نهایتاً به خشکی، خارش و ترک خوردن پوست می انجامد. این مسئله به خصوص در افرادی که زمینه آلرژی دارند شایع تر است، یعنی اگر فردی زمینه ای از آسم تنفسی یا رینیت آلرژیک داشته باشد در این صورت بیشتر مستعد ابتلا به اگزمای پوستی در فصل سرما خواهد بود. چنین افرادی در فصل سرما دچار قرمزی پوست به همراه خارش در برخی از نواحی بدن می شوند و با استفاده از یکسری عوامل تحریک کننده، این علائم در آن ها وخیم تر خواهد شد. به دنبال مشکلات پوستی و اگزماهایی که در فصل سرما برای گروهی از افراد به وجود می آید، دسته ای از عادت ها و رفتارها این وضعیت را تشدید می کنند.
برای مثال برخی افراد به واسطه شغل شان بیش از حد دست های شان را می شویند. مثلاً خانم های پرستاری که از بیماران مراقبت می کنند و باید دستان شان به طور مرتب شسته شود یا کسانی که شیرینی پز یا نانوا هستند و همین طور جراحان که به واسطه شغل شان مرتب مشغول شست و شوی دستان شان با مواد شوینده هستند بیش از دیگران مستعد خشکی پوستند.

2- زمان استفاده از مرطوب کننده
بهتر است بعد از اینکه پوست تان را شست و شو دادید و در حالی که پوست هنوز رطوبت خود را حفظ کرده به دنبال استفاده از آب و مایع شوینده یک مرطوب کننده مناسب را روی پوست تان بمالید. مرطوب کننده های فراوانی در بازار وجود دارند، بهتر است کسانی که زمینه ابتلا به آلرژی دارند از ملایم ترین مرطوب کننده استفاده کنند. می توانیم بگوییم بهترین چرب کننده و مرطوب کننده وازلین است، چون این ماده هم خشکی را به خوبی از بین می برد و هم مانع تبخیر رطوبتی که پوست به دنبال شست و شو جذب کرده می شود. علاوه بر این بدون رنگ و بو است و با این خصوصیات احتمال آلرژی افراد به وازلین تقریباً در حد صفر است. به افرادی که زمینه آلرژی آتوپیک یا اگزمای سرشتی دارند توصیه می کنیم به دنبال شست و شو از این چرب کننده عالی استفاده کنند در درجه بعد افراد می توانند از اوسرین به عنوان چرب و مرطوب کننده بسیار خوب استفاده کنند؛ میزان روغنی شدن پوست به دنبال مصرف اوسرین نسبت به وازلین کمتر است. همان طور که گفتیم مرطوب کننده های فراوانی در بازار وجود دارد اما به طور کلی این مواد به 2 دسته کرم و پماد تقسیم می شوند؛ پمادها چربی بیشتری نسبت به آب دارند، آب گروه کرم ها قابل توجه تر است و بیشتر رطوبت را می رساند و کمتر به عنوان چرب کننده استفاده می شود به همین دلیل مصرف کنندگان کرم ها را بیشتر ترجیح می دهند، چون احساس چرب بودن و برق زدن پوست به دنبال استفاده از آن خیلی کمتر است ولی باید این مسئله را در نظربگیرید که کرم ها نیز معایبی دارند.

3- صابون های زمستانی
یکی از ساده ترین راهکارهایی که می توان برای حل خشکی پوست در فصل سرما به کاربرد، انتخاب نوع شوینده هاست. توصیه می کنیم تا در این فصل از صابون های ملایم مانند صابون های کرم دار یا گلیسرینه استفاده کنید تا پوست تان خشک نشود، بنابراین صابونی که برای هوای سرد انتخاب می کنید باید ملایم تر از فصل های دیگر باشد شوینده های غیر صابونی نیز گزینه بسیار مناسبی برای شست و شوی صورت هستند، چون این شوینده ها اثر پاک کنندگی متعادل تری نسبت به شوینده های معمولی دارند رطوبت پوست را حفظ می کنند و از خشک شدن آن جلوگیری می کنند. بهترین کاری که می توانید بعد از شستن پوست تان انجام دهید، استفاده از یک مرطوب کننده مناسب است.

4- ضد آفتاب حتی در زمستان
این اشتباه شایعی است که خیلی از خانم ها فکر می کنند چون در فصل پاییز و زمستان نور آفتاب مستقیم نیست، اشعه فرا بنفش هم وجود نخواهد داشت. باید بدانید آفتاب فصل سرما هم مانند آفتاب تابستان برای پوست تان زیانبار است. دراین فصل شاهد این موضوع هستیم که بسیاری از افراد از کرم ضد آفتاب استفاده نمی کنند به این دلیل که فکر می کنند دیگر نور مستقیم آفتاب وجود ندارد، به همین علت دچار صدمات مختلف پوستی ناشی از آفتاب می شوند. ما توصیه می کنیم در این فصل نیز مانند بهار و تابستان از کرم های ضد آفتاب استفاده کنید و بهتر است 20 دقیقه قبل از این که از منزل یا فضای مشخص خارج شوید، ضد آفتاب را به آن نواحی که در معرض نور خورشید هستند مانند صورت، گوش، پشت دست و گردن بزنید و هر 2 تا 3 ساعت آن را تمدید کنید تا بتوانید حداکثر حفاظت در برابر اشعه فرابنفش نور خورشید را از پوست تان به عمل آورید و این را بدانید که حتی در هوای ابری هم باید از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.

5. از شامپو بچه استفاده کنید
باید بدانید که خشکی مو هم می تواند مثل خشکی پوست به وجود آید و این مسئله منجر به شکنندگی بیش از حد و ایجاد موخره می شود. برای پیشگیری از این ناراحتی به خانم ها توصیه می کنیم تا از شامپوهای ملایم مانند شامپو بچه یا شامپوهای مخصوص موهای رنگ شده و خشک و نهایتاً از نرم کننده و چرب کننده هایی مثل روغن زیتون، نارگیل و کرچک که همگی می توانند مانع خشک شدن بیش از حد مو، ایجاد موخوره و شکنندگی آن شوند، استفاده کنند تا رطوبت مناسب را به موهای شان برگردانند. علاوه بر این ها خانم ها می توانند از سرم های مو نیز برای رفع خشکی و حفظ رطوبت مو استفاده کنند. توصیه می کنیم به دنبال استحمام، انتهای موهای شان را به سرم آغشته کنند تا مانع خشکی آن ها شوند.

6- لاک نزنید
یکی از عواملی که باعث بروز ناراحتی هایی در ناخن می شود استفاده از لاک ناخن و به دنبال آن مصرف استون یا هر نوع پاک کننده دیگر است که منجر به خشکی بیش از حد پوست اطراف ناخن و شکنندگی آن می شود. خانم ها می توانند برای جلوگیری از این مسئله کمتر از لاک ناخن استفاده کنند. تقویت کننده و سفت کننده هایی که در بازار برای تقویت ناخن موجود است به نوعی از خشکی بیش از حد ناخن جلوگیری می کند و کاری می کند تا در برابر رطوبت بیش از حد نیز مقاوم شود، در واقع این مواد همان کاری را که وازلین انجام می دهد می کند و خانم هایی که دچار شکنندگی وترک خوردن ناخن می شوند، می توانند از لاک و محافظ های ناخن استفاده کنند یا کمی از وازلین به دستان شان بمالند و ناخن های شان را چرب کنند چون این حرکت همان کار تقویت کننده ها را انجام می دهد.

7- لیف و کیسه ممنوع!
باید بدانید مواد افزونی که به کرم ها اضافه می شوند، می توانند عامل اگزمای پوستی یا تماسی شوند و برای خانم هایی که مرتباً برای مرطوب کردن بدن شان از آن ها استفاده می کنند دردسر ساز باشند و از طرفی عطر و اسانس هایی که به کرم ها اضافه می شوند تا به مصرف کننده احساس بهتری دست دهد، در واقع یک نوع آروماتراپی است و باعث جذب مصرف کننده به استفاده بیشتر از کرم می شوند. این خود یکی از مهم ترین و شایع ترین عواملی است که باعث ایجاد آلرژی پوستی می شود. کسانی که از خشکی پوست در این فصل رنج می برند بهتر است میزان شست و شوی خود را به حداقل برسانند، بنابراین افراد چه در مورد شستن دست، صورت یا دوش گرفتن و حمام کردن در هوای سرد باید مراقب باشند و تعداد دفعات را کاهش دهند. در این میان می توانیم به افراد مسن اشاره کنیم که به واسطه سن شان نسبت به زمان جوانی، پوست خشک تری دارند و در فصل سرما این خشکی افزون خواهد شد واگر بخواهند طبق گذشته به استحمام خود ادامه دهند، ممکن است دچار خشکی بیش از حد، خارش و به دنبال آن اگزمای پوستی شوند. بنابراین به این افراد و همچنین کسانی که پوست های حساس دارند توصیه می کنیم هفته ای یک یا دو بار بیشتر به حمام نروند. افرادی که پوست خشک و حساس دارند نباید به هیچ عنوان از لیف و کیسه استفاده کنند زیرا باعث تحریک بیش از حد پوست بدن می شوند و به دلیل حساس بودن پوست صدمات زیانباری به آن وارد می شود. در ضمن همان طور که اشاره کردیم، این افراد باید از صابون های گلیسرینه یا کرم دار یا شوینده های غیر صابونی استفاده کنند تا خشکی پوست تان تشدید نشود و رطوبتی که در حمام جذب پوست می شود از بین نرود.
منبع مقاله :
نشریه زیبایی سالم، سال هفتم، اول و پانزدهم دی ماه 1393