هر جا که سخن از امام جعفر صادق(ع) به میان آید، سیره علمی و عملی آن حضرت زبانزد خاص و عام می‌گردد چنانکه شیخ مفید درباره او می‌گوید: به قدری علوم از او نقل شده که زبانزد مردم گشته و آوازه آن، همه جا پخش شده است و از هیچ یک از افراد خاندان او، به اندازه حضرت صادق (ع) علوم و دانش نقل شده است. از جمله مباحثی که در رابطه با آن نظریاتی از حضرت نقل می‌شود نظریه امام جعفر صادق در رابطه با ترکیبات بدن انسان می‌باشد که امروزه در سراسر دنیا این نظریه به اثبات رسیده است و آن را در ادامه می‌خوانید:
امام جعفر صادق(ع) مثل سایر مسلمانان می‌فرمود که انسان از خاک آفریده شده است فرق او با مسلمین دیگر این بود که راجع به آفرینش انسان از خاک چیزهایی می‌گفت که به عقل هیچ یک از مسلمین در آن عصر نمی‌رسید.
در اعصار بعد هم هیچ مسلمانی نتوانست راجع به ساختمان بدن انسان استنباطی چون امام جعفر صادق (ع) داشته باشد، و اگر کسی چیزی می‌گفت مستقیم یا غیرمستقیم از شاگردان امام (ع) شنیده بود.
ایشان درباره این عناصر فرموده‌اند: تمام چیزهائی که در خاک هست در بدن آدمی وجود دارد اما به یک اندازه نیست و بعضی از آنها در بدن انسان خیلی زیاد است و بعضی خیلی کم.
در بین چیزهایی هم که در بدن انسان زیاد است، مساوات وجود ندارد و بعضی از آنها از بعضی دیگر کمتر می‌باشد. او می‌گفت: چهار چیز است که در بدن انسان زیاد می‌باشد، و هشت چیز است که در بدن انسان کم می‌باشد و هشت چیز دیگر در بدن انسان خیلی کم است.
امام جعفر صادق (ع) در مورد تشکیلات بدن انسان چیزی گفته که ثابت می‌کند در بین مردم زمان خود و مردم اعصار بعد، در علم بدن‌شناسی منحصر به فرد به شمار می‌آمده است زیرا بعد از دوازده قرن و نیم، امروز نظریۀ آن حضرت از لحاظ علمی به ثبوت رسیده، و در صحّت آن تردید وجود ندارد، و امام جعفر صادق (ع) اسم موادّی که در بدن انسان وجود دارد را نبرده است .
ناگفته نماند همان طور که رئیس مذهب شیعه امام جعفر صادق (ع) گفت: «هر چه در زمین هست در بدن انسان نیز وجود دارد.»
آنچه در کرۀ زمین هست از یکصد و دو عنصر به وجود آمده، و این یکصد و دو عنصر در بدن انسان وجود دارد. اما میزان بعضی از این عناصر در بدن انسان آنقدر کم است که تا امروز نتوانسته‌اند میزان آن را به طور دقیق تعیین نمایند…. به طوری که گفتیم: امروز این نظریه به اثبات رسیده است.
آن هشت چیز که بنابر گفته امام جعفر صادق (ع) در بدن انسان خیلی کم است این عناصر می‌باشد: مُولیبدن – سیلیوم – فلوئور- کوبالت- مانگانز- یود- مس- روی. آن هشت عنصر که در بدن انسان نسبت به هشت عنصر فوق بالنِّسبه زیادتر می‌باشد عبارت است از: مانیزیوم – سودیوم – پوتاسیوم- کَلسیم- فسفور- کلور – گوگرد- آهن.
آن چهار عنصر که در بدن انسان خیلی زیاد می‌باشد عبارت است از: اکسیژن – کاربون- هیدروژن- ازوت.
پی بردن به این عناصر در بدن انسان، کار یک روز یا دو روز نبوده. این کار از آغاز قرن هیجدهم میلادی با کالبد شکافی شروع گردید و دو ملَّت در کالبد شکافی پیشقدم گردیدند: یکی ملَّت فرانسه و دیگری ملَّت اُطریش.
امروز از گذشته متفاوت است و کالبدشکافی در همه جای دنیا متداول می‌باشد. هرجا کالبدشکافی هست راجع به عناصری که بدن انسان از آنها متشکل شده تحقیق می‌شود و گاهی نتیجه تحقیق در دو مرکز، در ارقام جزیی با یکدیگر اختلاف پیدا می‌نمایند، اما در ارقام بزرگ اختلافی ندارند و تناسبی که امام جعفر صادق (ع) فرموده اند ، در تمام کشورها در مورد تمام افراد سالم محفوظ است .
منبع: کتاب امام شناسی، جلد هجدهم، قسمت هشتم؛ نظرات علمی امام صادق علیه السلام
محمد حسن سرائی
