همسر من شغلش در بیمارستان است و اکثر همکارانش پرستاران و خانمها هستند. او مرد مؤمن و از خانواده مذهبی است، ولی زیادی با همکارانش (خانمها) صمیمی شده است. من که خود در بیمارستان کار می کنم (در بیمارستانی جدا از محل کار همسرم) مراعات همکاران مرد را می کنم و سعی می کنم هر کسی حد و حدود خودش را بداند، امّا متأسفانه همسر بنده شده سنگ صبور زنان بیمارستان و بارها شده من به محل کار ایشان رفته ام و آنجا مملو از خانمهای بیمارستان بوده که در حال بگو بخند هستند. بارها به ایشان تذکر داده ام. امّا او معتقد است من حساسیت الکی زنانه به خرج می دهم و منطق ندارم. البته زنی هستم تقریباً حساس ولی اعتماد و محبت زنان بیمارستان به همسرم مرا به شدت ناراحت می کند و برخی مواقع باعث دعوایمان می شود. می خواهم بدانم چه برخوردی با همسرم داشته باشم؟ و چگونه این مشکل را حل کنم؟
قبل از پرداختن به پاسخ اصلی سؤال، لازم است یک نکته به عنوان مقدمه عرض شود و آن اینکه: یکی از عوامل فروپاشی خانواده ها و اختلال در روابط زناشویی, شکّ افراطی و بدگمانی همسران به یکدیگر است و در برخی موارد این امر به انهدام و فروپاشی بنیان های محکم نظام خانواده می انجامد. اداره امور زندگی مشترک , نیاز به تدبیر عاقلانه, دانش کافی, آگاهی و بصیرت , خرد ورزی و دور اندیشی دارد. موفقیّت در این زمینه, تلاش زیادی می خواهد باید در صدد ایجاد یک خانواده متعادل بود. برای برقراری و استمرار رابطه ای پر دوام , پر برکت , مسرّت بخش , با نشاط و شادی آفرین , میان زن و شوهر و پیشگیری از سردی ها و بدبینی و سوء ظنّ ها , اختلافات و درگیری ها , هر دو نفر (زن و شوهر) باید تلاش نمایند و در جهت جلب رضایت فرد مقابل و ایجاد آرامش و آسایش همدیگر , قدم های اساسی و محکمی بردارند[1].
در صورتی که نسبت به گفته خود نیز مطمئن هستید می توانید از شیوه های ذیل کمک بگیرید:
1. گفتگوی صمیمانه: برای اینکه بتوانید بر او تأثیر مثبت بگذارید اعتماد و محبت بین شما دو چندان شود , اوقاتی را تعیین کنید که با صمیمیت و صداقت با هم به گفتگو و تفاهم بپردازید. سعی کنید همدیگر را بیشتر بفهمید , با تمایلات و تعلقّات هم , بیشتر آشنا شوید. در صورت امکان , در اوقات فراغت به بیرون از منزل (پارک , سینما , …) بروید و یا سفرِ بیرون از شهر داشته باشید. هدف از این اقدامات در کنار هم بودن, با هم سخن گفتن , همراه و همدل بودن است که باعث ازدیاد محبت , افزایش اعتماد و اطمینان در طرفین می شود. به لحاظ محدودیت های شغلی که در بین شما وجود دارد , احتمالاً فرصت های کمی دارید که با هم بودن را بیشتر تجربه کنید. در صورت امکان شیفت کاری را به گونه ای تنظیم نمایید که با هم سر کار بروید و با هم به منزل برگردید. در منزل در کنار یکدیگر بودن , زمینه های شک و گمان را از بین می برد و همدلی ها و تفاهم و محبت بین شما به تدریج اثر بخش خواهد شد به گونه ای که رضایت شما محور روابط می گردد به شرط این که جر و بحث نکنید و در بحث ها به دنبال اقرار گرفتن و محکوم کردن نباشید. رعایت این اصول هر چند زمان می برد ولی اثر بخش است.
2. تبادل عاطفی: هم چنان که در ابتدای زندگی با شور و مهر و محبت با هم برخورد می کردید، این تبادل عاطفه و محبت را اکنون چند برابر کنید. دوام و استحکام پایه های زندگی مشترک، نیاز مستمر به ایثار عواطف صادقانه و صمیمانه دارد. سعی کنید در قلب, کلام و رفتار، همسر خود را بیشتر از گذشته مورد مهر و محبت قرار دهید. با شادابی و نشاط با او برخورد کنید. همسرتان را آنگونه که هست بپذیرید, نه آن چنان که می خواهید. انتظارات و توقّعات خود را تعدیل نمایید. خود را به خاطر این میکروب شکّ افسرده و نگران نشان ندهید. همسر شما نباید احساس کند که شما به او شکّ دارید و اعتماد گذشته را ندارید. با حُسن سلوک و اعتماد متقابل است که شیرینی و حلاوت در زندگی مشترک افزایش می یابد.
3. مراسم معنوی: سعی کنید در خانه خود بحث های دینی هر چند برای زندگی باشد داشته باشید. برنامه سفر زیارت ائمه و امامزاده داشته باشید و در دعاهایتان برای زندگی دینی و دنیوی خود دعا کنید.
4. تفاهم به جای تخاصم و تنش: باید بجای لجاجت و درگیری رفاقت در خانواده حاکم باشد. با ایجاد روحیه تعاون و همدلی و تفاهم , جلوی لجاجت ها و تنش ها را بگیرید. سرمایه برقراری و استمرار رابطه خوشایند و مطلوب، همراهی, هم فکری ،حق گویی وحق جویی در بین همسران است و این مایه سعادت و خوشبختی است1.
5. آشنایی با شرایط کاری همسرتان:
شرایط کاری همسرتان را بیشتر بشناسید , ویژگی های محل کارش را درک کنید و به او اعتماد کنید. اگر همسر شما به عنوان شخصیتی مورد اعتماد و الگویی نیکو در محل کارش مورد توجه قرار گرفته است و او را به انجام کارهای خیر و گره گشایی از مشکلات همکارانش وا داشته است , این نه تنها جای نگرانی ندارد , بلکه موجب افتخار و احترام است. داشتن روحیه اجتماعی و توانِ برقراریِ روابط خوب با دیگران از صفات نیکوی هر انسانی است. البته باید در این روابط , موازین عرفی و شرعی مراعات شود.
6. تقویت روحیه مذهبی:
با توجه به اینکه همسر شما فردی دیندار و مذهبی است، تلاش کنید به طور غیر مستقیم روح دینداری او را پرورش و تقویت نمایید.
او را با احکام شرعیِ روابط مردان و زنان نامحرم بیشتر آشناکنید. در زمان و موقعیت مناسب به او متذکر شوید که ارتباط مداوم با زنان بدون رعایت حدود شرعی و عرفی , باعث ایجاد فساد و وسوسه های شیطانی می شود. لذا باید مراقبت شدیدی داشت.
7- رعایت احترام و ادب در انتقاد:
از تذکرهای پی در پی و انتقادهای بی مورد خودداری کنید گاهی نوشتن نامه محترمانه و بیان خواسته خود به شکل درخواست و خواهش اثر بخش تر از گفتگوی حضوری است.
8-منفی بافی ممنوع!
منفی نگر نباشید و به نقاط مثبت همسرتان مانند ایمان و اینکه محبت به شما دارد بیشتر توجه کنید به قابلیّت ها و توانایی های مثبت , مفید و ارزنده او تکیه کنید.
9- در انجام کارهای خوب، همسرتان را یاری کنید:
در جهت پیشرفت او , قدم بردارید و به او در مسیر تکامل فردی و اجتماعی کمک نمایید. در حکم بالی باشید که همسرتان را به پرواز در آورد. به جهت این شکِ مزمن , در خود فرو نروید و در افکار و وسوسه های خود غرق نشوید و حرص نخورید , بلکه به فکر پیشرفت زندگی و ایجاد نشاط و شادابی همسرتان و شیوه نفوذ بیشتر باشید. در حضور بستگان و دوستان از کارها و صفات خوب ایشان تعریف و تمجیدِ معقول و منطقی نمایید. از او حمایت کنید تا علاقه و اعتمادِ همسرتان به شما افزایش پیدا کند و اعتماد طرفینی شود. با وجود پاره ای از نقاط ضعف و منفی در رفتار همسرتان, شخصیّت او را همچنان با ارزش تلقی کنید. توجه داشته باشید که هم گرایی و هماهنگی مطلق در زندگی مشترک بین زوجین امکان پذیر نیست, بلکه این توافق و تناسب , نسبی است.
به شیرین زبانی و لطف و خوشی
توانی که پیلی به مویی کِشی
10-تدریجی بودن تغییر رفتار:
شخصیّتِ آدمی , قابل تغییر و تحوّل است همان گونه که در شکل گیری یک رفتار , زمان ,نقش مؤثری دارد. در تغییر یک رفتار نا مناسب که عادت شده است، نیاز به گذشت زمان طولانی دارد. می توانید به صورت تدریجی , با ترفندهای مختلف , رفتار او را تغییر دهید. عامل مهم در تغییر رفتار , ایجادِ انیگزه درونی ِ نیرومندی در فرد است که از درون ,وی را به تکاپو وا دارد. فرد باید انگیزش تغییر را در خود حسّ کند و با اراده خود , رفتارش را کم کم عوض نماید. توجه به این تدریجی بودن تغییر رفتار , امر مهمی است.
11- به گونه ای عمل نمایید که او را به مقاومت در برابر خواسته شما وادار نکند و حالت تدافعی به خود نگیرد1. به جایگاه او در خانواده و محیط کارش , احترام فوق العاده ای قائل شوید. با تلقین های مثبت , می توانید کم کم رفتارش را اصلاح کنید. مثال : در زمان و موقعّیت مناسب و در بین گفتگوهای صمیمانه خود به او بگویید : « من به تو اعتماد کامل دارم و می دانم که در روابط با همکارانت , صداقت داری و حدود را رعایت می کنی و به زندگی با تو , افتخار می کنم ». با زبان نرم و سالم , همراه با احترام و اعتماد ، بدون تندی ، عصبانیّت و خشونت , به آرامی در زمان دیگری , به او بگویید: « برای اینکه در روابط با همکارانت در موضع اتّهام قرار نگیری و مسائل و حدود عرفی و شرعی را مراعات نمایی , تعادل را در رفتار با همکارانت حفظ کن , در محیط کار باید فکر انسان به انجام وظیفه اش باشد نه تعریف با همکاران . »
حساسیت را کنار بگذارید: اصول ارتباطی را رعایت کنید. برای کاهش حساسیّت , به او احترام بگذارید. او را درک کنید و سخنش را بفهمید حساسیت به نیازها و درخواست های همسرتان داشته باشید. فقط به خودتان فکر نکنید. منظورِ خود را درست به او بفهمانید. برای انتقال پیام خود , از الفاظ عقلانی و غیر احساسی استفاده کنید.
خود را در جایگاه او قرار دهید و مسئله را از نگاه او بررسی کنید. به او هم بگویید که مسئله را از نگاه شما , درک کند.
پی نوشت ها:
[1] افروز , غلامعلی, روان شناسی رابطه ها, دانشگاه تهران , چاپ دوم, 83 , ص15.
1 . افروز, غلامعلی, روانشناسی رابطه ها , ص15.
1 . خانواده متعادل، ص20.