مناجات با خدا، دعا ،تضرّع و زاری به پیشگاه او در تمام اوقات، مطلوب و مورد تأکید پیشوایان بزرگ دین است. از جمله اوقات دعاو طلب حاجت به سوی حضرت حق، پیش از انجام اعمال زناشویی، در شب زفاف است. در مورد دعا و نماز در این شب، روایات متعددی از ائمه اطهار به ما رسیده است، که در اینجا به برخی از آنها اشاره می کنیم:
امام باقر ـ علیه السّلام ـ می فرماید: «هنگامی که عروس را نزد تو آوردند، خودت وضو بساز و به او نیز بگو وضو بگیرد دو رکعت نماز بخوان، به او نیز بگو دو رکعت نماز بخواند، سپس خدا را حمد و ثنا کن، و صلوات بر محمد و اهل بیت او بفرست، آنگاه این دعا را بخوان و به حاضران بگو «آمین» بگویند: خدایا؛ دوستی و محبت و خوشنودی او را روزیِ من گردان، و مرا به او خوشنود ساز، و بین ما به پیوندی صمیمانه و نیک، جمع کن، چرا که تو حلال را دوست داری و حرام را ناپسند می شماری.»[1]
آن حضرت در جای دیگر می فرماید: «هنگامی که قصد نزدیک شدن به همسرت را داری بگو: خدایا فرزندی نصیبم کن و او را خداترس و پیراسته قرار ده، او را سالم از هر نقص و عیبی بیافرین، و عاقبتش را ختم به خیر گردان.»[2]
عبدالرحمن بن کثیر می گوید: در حضور حضرت امام صادق ـ علیه السّلام ـ بودیم. سخن از شریک شدن شیطان در امور پیش آمد، حضرت آن را بزرگ شمرد به حدی که مرا وحشت فراگرفت، عرض کردم: جانم به فدایت، راه رهایی از آن چیست؟ حضرت فرمود: «وقتی که قصد همبستر شدن با همسرت را داشتی بگو، بنام خدای بخشنده مهربان، که خدایی جز او نیست، او که خالق آسمان ها و زمین است، خدایا اگر مرا امشب فرزندی و جانشینی نصیب می فرمایی برای شیطان در او شراکت و بهره ای قرار مده، خدایا او را باایمان، با اخلاص و پاکیزه از شیطان و پلیدی های وی قرار ده، که حمد و سپاسِ تو بس عظیم است.»[3]
همچنین امام صادق ـ علیه السّلام ـ در مورد مردی که هنگام همبستر شدن با همسرش از شریک شدن شیطان در این کار می هراسد می فرماید: «چنین شخصی باید «بسم الله» بگوید و از شیطان به خدا پناه ببرد.»[4]
در آداب شب زفاف و به طور کلی هر گاه که عمل زناشویی انجام می گیرد، به غیر از نماز و دعا که در بالا گفته شد، روایات و سفارشات بسیاری از پیامبر و ائمه اطهار(علیهم السلام) در معتبرترین کتابهای حدیث آمده است که رعایت آنها هم به نفع زن و شوهر و هم فرزندان آنهاست. در اینجا به سفارشاتی که رسول گرامی اسلام به حضرت علی(علیهما السلام) کرده اند، به طور خلاصه اشاره می کنیم.
در وصیت های پیامبر به حضرت علی ـ علیه السّلام ـ آمده است: «هنگامی که عروس به خانه تو وارد شد، کفشهای او را در آور، تا بنشیند و پاهای او را بشوی و از آن آب، از درِ خانه تا انتهای آن بپاش، چنین کاری موجب رفع و دفع انواع فقر شده و باعث نزول برکتهای بسیار خواهد شد، و تا هفت روز، عروس را از خوردن شیر و سرکه و گشنیز و سیب ترش منع کن، زیرا رحم زن بر اثر خوردن این چهار غذا، سرد شده برای باروری آماده نمی شود.»
ایشان همچنین در سفارشات خود می فرماید: «در آغاز و وسط و آخر ماه (قمری) آمیزش نکن، در بعد از ظهر آمیزش نکن، هنگام آمیزش سخن نگو، هنگام آمیزش به فکر زن دیگری نباش، در حال ایستاده آمیزش نکن، شب عید فطر و قربان آمیزش نکن، بدون وضو آمیزش نکن، آمیزش در شب دوشنبه و آغاز شب سه شنبه و شب پنج شنبه و هنگام ظهر پنج شنبه و شب جمعه و عصر جمعه، خوب است» آنگاه پیامبر به علی ـ علیه السّلام ـ فرمود: این وصایای مرا حفظ کن و به آنها عمل کن چنان که من آنها را از جبرئیل دریافت و رعایت کرده ام.»[5]
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. حلیه المتقین، علامه محمد باقر مجلسی، نشر انتشارات علمی.
2. تشکیل خانواده در اسلام، دکتر علی قائمی، نشر امیری.
3. ازدواج و آداب زناشویی در اسلام، علی غضنفری، نشر لاهیجی.
4. ازدواج در اسلام، علی مشکینی، نشر الهادی.
پی نوشت ها:
[1] . حر عاملی، محمد بن حسن، وسایل الشیعه، نشر اسلامیه، ج 14، ص 81.
[2] . همان، ص 82.
[3] . همان، ص 97.
[4] . وسایل الشیعه، ج 14، ص 97.
[5] . انصاریان، حسن، نظام خانواده در اسلام، نشر ام ابیها، ص 206.
