دارچین
پوست درخت دارچین چندین ماده ی مؤثر بسیار جالب از قبیل آنژنول، آلدئید، سینامیک، بنزوات بنزیل، سینئول و لینالول را در خود حفظ می کند.

‌خواص درمانی آن:
تنظیم کننده ی عادت ماهانه، افزایش دهنده ی تعرق، محرک گردش خون، تقویت کننده ی معده.

موارد مصرف آن:
تنظیم عادت ماهانه، احساس سرما، تب، گریپ، ناراحتی های گردش خون، ناراحتی های روده ی بزرگ، سوء هاضمه، اسهال، ناتوانی جنسی، بیماری های عفونی و التهاب رحم.

طریقه ی مصرف:
پوست خرد شده ( برای مصرف در آشپزخانه ) و اسانس روغنی ( به صورت قطره ).

درخت زیتون ( پودر آن )
برگ های درخت زیتون به دلیل ترکیباتش دو خاصیت مهم دارد.

‌خواص درمانی آن:
پایین آورنده ی فشار و قند خون.

موارد مصرف آن:
فشار خون بالا و دیابت.

طریقه ی مصرف:
پودر.

درخت سرو
این گیاه خواص بسیاری دارد و برای افرادی که گردش خون آن ها دچار اشکال شده مفید است.

‌خواص درمانی آن:
استحکام بخشیدن به عروق، ضد اسپاسم، متعادل کننده ی اعصاب، ضد رماتیسم، تقویت کننده ی حالت ارتجاعی وریدها و تحریک کننده ی گردش خون در وریدها.

موارد مصرف آن:
ناراحتی های گردش خون، واریس، بواسیر، ناراحتی های یائسگی، رماتیسم، شب ادراری، تعرق، ورم مثانه، پیشگیری از سرطان، بیماری های آمیزشی و سلولیت.

طریقه ی مصرف:
اسانس روغنی.

درخت عرعر
میوه های این گیاه چندین عنصر بسیار فعال دارد که عبارتند از: ژونی پرین، بورنئول، پینن، کامفن و ترپینئول.

‌خواص درمانی آن:
مدر، ضدعفونی کننده، مقوی، تقویت کننده ی معده، تصفیه کننده ی خون افزایش دهنده ی تعرق.

موارد مصرف آن:
ورم مثانه و سنگ های ادراری، کلی باسیلوز، رماتیسم، نقرس، آرتریت، عادت ماهانه دردناک، سوء هاضمه، تعرق، مسمومیت غذایی و سمی، ورم پروستات، نازایی، گریپ، دیابت، تجمع مواد سمی در خون، ریزش موی سر، سنگ صفراوی، بیماری های آمیزشی، نفریت، قولنج نفریتی.

طریقه ی مصرف:
به صوروت پودر و اسانس روغنی.

درخت غار
مصرف گیاه غار در مواد غذایی کاملاً شناخته شده است ولی خواص درمانی آن با وجود جالب بودن هنوز هم گاهی نادیده گرفته می شود.

‌خواص درمانی آن:
تنظیم کننده ی عادت ماهانه، دفع کننده ی گاز شکم، تقویت کننده ی معده و اکسپکتورانت.

موارد مصرف آن:
عادت ماهانه دردناک، گاز شکم، نفخ شکم، تنبلی معده، رماتیسم، برونشیت و گریپ.

طریقه ی مصرف:
برگ آن ( برای مصارف آشپزی ) و پودر آن.

درخت مو ( انگور قرمز )
این گیاه یکی از فعال ترین گیاهان برای تنظیم ناراحتی های گردش خون است.

‌خواص درمانی آن:
تقویت کننده ی وریدها.

موارد مصرف آن:
اشکال در جریان خون، واریس، ورم جداره ی وریدها، بواسیر، ناراحتی های دوران یائسگی.

طریقه ی مصرف:
پودر.

رازک
این گیاه منحصراً برای ساخت آبجو به کار می رود. این گیاه هورمون های استروژن و یک آلکالوئید دارد که به صورت خاصی فعال است.

‌خواص درمانی آن:
خواب آور، آرام بخش، و مُسکّن است. عادت ماهانه را نیز تنظیم می کند. محرک اشتها و تصفیه کننده ی خون نیز است.

موارد مصرف آن:
بی خوابی، حالت عصبی، حساسیت شدید جنسی، عادت ماهانه نامنظم، کم اشتهایی، لنفاتیسم، ناراحتی های پوستی، شیردادن و اضطراب.

طریقه ی مصرف:
پودر.

رازیانه
گیاهی از تیره ی چتریان است که اسانس روغنی بسیار مفیدی دارد.

‌خواص درمانی آن:
مدر، مقوی، ضد انگل، افزایش دهنده ی ترشح شیر، اشتهاآور، دفع کننده ی گاز شکم، و تنظیم کننده ی عادت ماهانه.

موارد مصرف آن:
شیردادن، بی اشتهایی، گاز شکم، بلع هوا، اسپاسم های گوارشی، نارسایی در عادت ماهانه، ضعف و بی حالی، انگل های روده ای، چاقی مفرط، ناراحتی های بینایی، ناتوانی جنسی، سردمزاجی، سردرد، گریپ، ورم معده، سنگ ادراری و ورم مثانه.

طریقه ی مصرف:
گیاه، اسانس روغنی و آب آن.

روغن جگر ماهی فلتان (1)
از جگر این ماهی روغنی به دست می آید که سرشار از ویتامین های محلول در چربی ( A و D ) است. به همین دلیل، امروزه استفاده از آن در رژیم های غذایی بسیار زیاد شده و به عنوان عنصری که بعضی کمبودها را جبران می کند مطرح است.

‌خواص درمانی آن:
تثبیت کلسیم، محرک ماده ی رنگی پوست، تنظیم کننده ی مویرگ های شبکیه ی چشم.

موارد مصرف آن:
کمبود مواد معدنی، کمبود کلسیم در بدن، راشیتیسم، ناراحتی های رشد، بارداری، شیردادن، ناراحتی های بینایی، ناراحتی های پوستی و تسریع در برنزه شدن پوست.

طریقه ی مصرف:
روغن.

روغن جگر ماهی مورو
در قدیم این روغن برای تسهیل در رشد به کودکان داده می شد و امروزه با کپسول هایی ( که مسلماً طعمی ندارند ) به صورت تجارتی ارائه می شود. البته خواص آن به دلیل مقدار زیاد ویتامین A و D و ید در آن کاملاً آشکار است.

‌خواص درمانی آن:
اصلاح کننده ی کمبود کلسیمی به علت عدم تثبیت کلسیم.

موارد مصرف آن:
خروج کلسیم از بافت های بدن، از بین رفتن مواد معدنی، ناراحتی های رشدی، کمبودهای کلسیمی ( بارداری و شیردادن )، راشیتیسم، ناراحتی های بینایی و تسریع در برنزه شدن پوست.

طریقه ی مصرف:
روغن.

روغن دانه های کدو
از دانه های کدو برای استخراج روغن بسیار مفیدی برای دفع انگل های روده ای استفاده می شود.

‌خواص درمانی آن:
دفع کننده ی انگل، دارای کلسیم و سایر مواد معدنی.

موارد مصرف آن:
انگل های روده ای، کرم خوردگی دندان، محکم شدن شکستگی، کمبود کلسیم در بدن، از بین رفتن مواد معدنی در بدن و رشد.

روغن کارتام ( گل رنگ )
این گیاه دانه های روغنی دارد که از نظر اسیدهای چرب غیراشباعی غنی است و امروزه در رژیم های غذایی به وفور مورد استفاده قرار می گیرد.

‌خواص درمانی آن:
پایین آورنده ی کلسترول خون، ملین، دفع کننده سموم بدن، مسهل صفرا.

موارد مصرف آن:
کلسترول، آرترواسکلروز، یبوست، نارسایی کبدی، رماتیسم ها.

طریقه ی مصرف:
به صورت روغن.

روغن گاوزبان
به این ماده « روغن جوانی » نیز گفته می شود. این ماده قدیمی ترین منبع اسید گامالینولنیک است ( با 23% از آن که درصد بالایی است ) که پیشگام پروستاگلاندین ها محسوب می شود و آثار آن بر روی متابولیسم های گردش خون و سیستم اعصاب بسیار سودمند است.

‌خواص درمانی آن:
پایین آورنده ی فشار خون و کلسترول موجود در آن، تنظیم کننده ی سیستم اعصاب و متابولیسم عمومی.

موارد مصرف آن:
فشار خون بالا، وجود مقدار بیش از حد کلسترول، آنژین صدری، ورم جداره ی وریدها، آرتریت، واریس ها، بواسیر، آرترواسکلروز، ناراحتی های مربوط به دوران پیری، عادت ماهانه نامنظم، بی خوابی، اضطراب، کار فکری بیش از حد، ناراحتی های پوستی، جلوگیری از پیری.

طریقه ی مصرف:
به صورت روغن.

ریحان
مصرف این گیاه در کشورهای حوزه ی مدیترانه رایج است و عناصر فعال زیادی در خود دارد.

‌خواص درمانی آن:
ضدعفونی کننده، فعال کننده ی هضم، ضد اسپاسم، مقوی و تنظیم کننده ی عادت ماهانه.

موارد مصرف آن:
عفونت های روده ای، هضم مشکل، نفخ، بی خوابی، ناراحتی های عصبی و سرگیجه، کار فکری بیش از حد، خستگی، عادت ماهانه ناقص، میگرن، برفک دهان.

طریقه ی مصرف:
اسانس روغنی ( به صورت قطره ).

زبان گنجشک
گاهی به آن کنین اروپایی نیز گفته می شود. کم تر ماده ای تا این حد توانایی تسهیل در عمل دفع را دارد.

‌خواص درمانی آن:
ملین، تصفیه کننده ی خون و مدر.

موارد مصرف آن:
یبوست، چاقی مفرط، سنگ ادراری، رماتیسم، نقرس، تب، تجمع مواد سمی در خون.

طریقه ی مصرف:
به صورت پودر.

زغال گیاهی
پودر نرم زغال چوب تبریزی که غیرقابل حل و جذب در بدن است سطح داخلی دستگاه گوارش را می پوشاند.

‌خواص درمانی آن:
ضد اسپاسم، ضدعفونی کننده، دفع کننده ی گاز شکم، قابض.

موارد مصرف آن:
ناراحتی های گوارشی، بلع هوا، نفخ شکم، گاز شکم، اسهال خونی، اسهال، مسمومیت غذایی، ترش کردن و دردهای معده ( زغال در این حالت نقش « پانسمان معده » را ایفا می کند )، مسمومیت های اتفاقی و درد معده.

طریقه ی مصرف:
پودر و گرانول.

توجه:
اگر این زغال با منگنز کربونیزه همراه باشد دیگر تأثیر قابض نخواهد داشت.

زنجبیل
این ادویه که از قرون وسطی طرفداران بسیاری دارد به ویژه در ارتباط با تقویت نیروی جنسی مورد توجه قرار گرفته است.

‌خواص درمانی آن:
افزایش نیروی جنسی، مقوی، تقویت کننده ی معده، تب بر و هضم کننده ی غذا.

موارد مصرف آن:
ناتوانی جنسی، سردمزاجی، کم اشتهایی، سوء هاضمه، نفخ شکم، خستگی، گریپ، تب و رماتیسم.

طریقه ی مصرف:
ریشه ی رنده شده آن ( در آشپزی )، پودر آن و در بعضی موارد اسانس روغنی.

زیره ی سبز
خواص این گیاه به علت وجود ماده ی کومینول ( که دفع کننده ی گاز شکم است ) در دانه های آن گیاه است.

‌خواص درمانی آن:
دافع گاز شکم، تقویت کننده ی معده، اشتهاآور و ضد اسپاسم.

موارد مصرف آن:
سوء هاضمه، بلع هوا، گاز شکم، نفخ، اسپاسم های گوارشی و شیردادن.

طریقه ی مصرف:
پودر و دانه.

زیره ی سیاه
این گیاه که به انیسون نزدیک است از خانواده ی چتریان است و دانه های آن دو عنصر بسیار فعال یعنی کاروُن و کاروِن دارد.

‌خواص درمانی آن:
محرک اشتها، از بین برنده ی گاز شکم، هضم کننده و ضد انگل.

موارد مصرف آن:
سوء هاضمه، بلع هوا، نفخ شکم، گاز شکم، انگل های روده ای، کم اشتهایی، شیردادن.

طریقه ی مصرف:
پودر و دانه های آن ( مصارف آشپزی ).

زیزفون
این گیاه برای آن که شب را به راحتی گذرانده، کودکان عصبی را آرام کنید، بسیار مناسب است.

‌خواص درمانی آن:
آرام بخش، مسکن و ضد اسپاسم.

موارد مصرف آن:
بی خوابی، اضطراب، نگرانی، کار فکری بیش از حد، ناراحتی های عصبی، سرگیجه، آسم، سرفه، تب و اسپاسم.

طریقه ی مصرف:
پودر.

زیزفون (2) ( قسمت بین پوسته و مرکز درخت )
قسمت هایی از چوب شاخه ها و تنه ی آن که در زیر پوسته این گیاه است به کار می رود. برای مصارف دارویی از نوع وحشی آن استفاده می شود.

‌خواص درمانی آن:
تمیزکردن کبد و مجاری ادرار، تصفیه ی خون، مدر، ضد رماتیسم.

موارد مصرف آن:
سنگ های صفراوی و ادراری، رماتیسم ها، چاقی مفرط، سلولیت، وجود آلبومین در ادرار، مقدار بیش از حد کلسترول در خون، قولنج های نفریتی.

طریقه ی مصرف:
پودر.

ژنسیان (3)
گیاهی است کوهستانی که ریشه های بزرگ آن دارای سه گلوکوزید ( که ژنسیوپیکرین یکی از آن هاست ) و خواص کاملاً منحصر به فردی هستند.

‌خواص درمانی آن:
اشتهاآور، تسهیل در امر گوارش، تحریک ترشحات صفراوی، تصفیه کننده.

موارد مصرف آن:
بی اشتهایی، سوء هاضمه، نفخ شکم، نارسایی کبدی و نقرس.

طریقه ی مصرف:
به صورت پودر.

سدر
پودر ریشه ی این گیاه در طب سنتی چین به عنوان یک مرهم قدیمی به کار می رفت.

‌خواص درمانی آن:
تقویت کننده، محرک اشتها و مجاری تنفسی، ضد کم خونی.

موارد مصرف آن:
ضعف و بی حالی، کم خونی، کم اشتهایی، خستگی عصبی، ناراحتی های ریوی.

طریقه ی مصرف:
پودر آن.

سرفوی
این گیاه از خانواده ی چتریان است و ویتامین، آهن و یک عنصر استروژن دارد.

‌خواص درمانی آن:
اشتهاآور، کاهش دهنده ی مقدار شیر و تقویت کننده ی معده، تصفیه کننده، مدر و مسهل صفرا.

موارد مصرف آن:
برای کاهش و توقف ترشح شیر، نارسایی کبدی، رماتیسم، بی اشتهایی، سنگ کلیه، برونشیت، چاقی مفرط، ناراحتی های بینایی و بیماری های عفونی.

طریقه ی مصرف:
به صورت پودر ( مصرف در آشپزی ) یا نوشیدن آب آن.

سنبل ختایی (4)
گیاهی است از بذر آن در برخی موارد درمانی استفاده می شود.

‌خواص درمانی آن:
محرک، مقوی، هضم را آسان ساخته، گازهای معده را از بین می برد، عادت ماهانه را تنظیم می کند و دفع مخاط تنفسی را آسان می سازد.

موارد مصرف آن:
خستگی عمومی، سوء هاضمه، نفخ شکم، بلع هوا، عادت ماهانه نامنظم و ناقص، برونشیت ها، زکام، دریازدگی، شیردادن به کودک، کم اشتهایی، تهوع.

طریقه ی مصرف:
پودر، شربت.

سیترونل ( نوعی بومادران )
این گیاه به نحو آشکاری برای هضم مفید است این گیاه نوعی بومادران است که بوی آن شبیه به بوی لیمو است.

‌خواص درمانی آن:
محرک دستگاه گوارشی، ضدعفونی کننده و تقویت کننده ی قلب.

موارد مصرف آن:
سوء هاضمه، نفخ شکم، گاز شکم، عفونت های روده ای و ناراحتی های قلب.

طریقه ی مصرف:
اسانس روغنی.

سیر
این گیاه در آشپزی مصارف بسیار زیادی دارد و کاربردهای درمانی آن متعدد است که بخشی از آن بر اثر فعالیت یک آنتی بیوتیک ( آلیسین ) و یک گلوکلوزید گوگرددار ایجاد می شود.

‌خواص درمانی آن:
ضدعفونی کننده ی روده و ریه ها، مقوی، محرک، اشتهاآور، پایین آورنده ی فشار خون، سیال کننده ی خون، حلال اسیداوریک، مدر، تقویت کننده ی معده، از بین برنده ی گاز شکم، ضد انگل و تقویت کننده ی نیروی جنسی.

موارد مصرف آن:
بیماری های عفونی، گریپ، برونشیت، ضعف و بی حالی عمومی، فشار خون بالا، انگل های روده ای ( آسکاریس، تنیا و کرمک )، بی اشتهایی، رماتیسم، نقرس، آرتریت، آرترواسکلروز، سنگ های ادراری، واریس ها، بواسیر، خستگی جنسی، پیشگیری از سرطان، تب و ورم مثانه.

طریقه ی مصرف:
خیسانده در روغن، مصارف آشپزی، اسانس روغن.

شربت افرا
شیره ی ترشح شده افرا را جمع آوری می کنند. این شیره مایعی چسبنده و بسیار شیرین است که به عنوان قند طبیعی از آن استفاده می کنند و خصوصاً سرشار از ویتامین ها و نمک های معدنی است.

‌خواص درمانی آن:
سرشار از قندهای گوارشی است که به سادگی جذب بدن می شوند.

موارد مصرف آن:
جانشین قند برای کودکان در دوران رشد.

طریقه ی مصرف:
مایع.

شمعدانی
در این جا منظور نوعی که به عنوان گلی زینتی به کار می رود نیست بلکه نوعی از آن به نام پلارگونیوم است که اسانس آن دو ماده ی بسیار فعال به اسامی ژرانیول و سیترونلول دارد.

‌خواص درمانی آن:
پایین آورنده ی قند خون و ضدعفونی کننده.

موارد مصرف آن:
دیابت، ورم معده، زخم معده، قولنج، اسهال، پیشگیری از سرطان، نازایی، سنگ ادراری، قولنج نفریتی، وضعیت نامناسب موها، برفک دهان، پیوره، بیماری های دهان و آنژین.

طریقه ی مصرف:
اسانس روغنی.

شنبلیله
هیچ چیز مانند شنبلیله برای تحریک اشتها مفید نیست.

‌خواص درمانی آن:
پایین آورنده ی قند خون و محرک اشتها.

موارد مصرف آن:
دیابت، کم اشتهایی، لاغری و بی اشتهایی.

طریقه ی مصرف:
پودر آن.

شیره ی نیشکر
شیره ی ناخالص نیشکر که به رنگ سیاه است از سایر انواع قندها که به صورت تجارتی ارائه می شوند از هر نظر ارجحیت دارد، زیرا این ماده محتوی تمام عناصر معدنی و ویتامین هایی است که در نیشکر در هنگام برداشت آن وجود دارند. به ویژه کلسیم، پتاسیم، منیزیم، آهن و ویتامین های B2 و B6.

‌خواص درمانی آن:
دارای املاح معدنی، تقویت کننده.

موارد مصرف آن:
کمبود مواد معدنی، از بین رفتن کلسیم موجود در بدن، اشکالات رشدی، خستگی، کم خونی، ضعف و بی حالی، دوران نقاهت و ورزش.

طریقه ی مصرف:
به صورت مایع.

کتان
دانه های کتان سرشار از مواد لزج هستند که تأثیر مناسبی بر عبور مواد غذایی روده ها دارد و پیشرفت مواد دفعی را ضمن محافظت از مخاط روده تسهیل می کند.

‌خواص درمانی آن:
نرم کننده ی بافت ها و ملین.

موارد مصرف آن:
یبوست، قولنج، ورم معده و ورم روده.

طریقه ی مصرف:
دانه و روغن آن را به عنوان مواد غذایی مصرف می کنند.

کرفس
ساقه و برگ های این گیاه خاصیت مدر بسیاری دارد و در آشپزی مصرف می کنند.

‌خواص درمانی آن:
مدر، محرک، دارای املاح معدنی، اشتهاآور، تقویت کننده ی معده و ضد خونریزی.

موارد مصرف آن:
چاقی مفرط، سلولیت، پرخونی در رگ ها، رماتیسم، نقرس، کمبود مواد معدنی، ضعف و بی حالی، کار فکری بیش از حد، بی اشتهایی، سوء هاضمه، ناتوانی جنسی، سردمزاجی، تب، وجود مقدار زیادی سموم در خون، سنگ های ادراری، قولنج نفریتی و آنژین.

طریقه ی مصرف:
آب این سبزی و خود آن در آشپزی.

کفیر شیر
نوعی نوشابه ی قفقازی است که از زمان بسیار قدیم در این منطقه رایج بوده است. این نوشابه که از شیر به دست می آید ارزش بسیار بالایی از نظر غذایی دارد که به علت شش مخمر مختلف به نام های لاکتوباسیلوس کاسیسوس، لاکتوباسیلوس کازی، استرپتوکوکوس لاکتیس، استرپتوکوکوس دی استیلاکتیس، لوکونوستوک سیترووروم و ساکارومیس کفیر ایجاد می شود. این مخمرهای لاکتیک مفید، ارگانیسم های زنده ای را تکثیر می کنند که متابولیسم را در لوله ی گوارش فعال می سازند.

‌خواص درمانی آن:
تنظیم کننده ی متابولیسم گوارشی و روده ای.

موارد مصرف آن:
سوء هاضمه، نفخ شکم، گاز شکم، یبوست مزمن، نارسایی کبدی، مسمومیت غذایی و سمی.

طریقه ی مصرف:
پودر.

کلرومنیزیم
این ماده از نظر بعضی از بیولوژیست ها به عنوان دارویی برای تمام دردها شناخته می شود که قادر است اختلالات متابولیکی بدن را تنظیم کند. گفته می شود کلرور منیزیم حتی می تواند از رشد بیماری های سرطانی پیشگیری کند.

‌خواص درمانی آن:
تنظیم کننده ی متابولیسم.

موارد مصرف آن:
گرایش به تشنج، افسردگی عصبی، پیشگیری از سرطان و یبوست.

طریقه ی مصرف:
پودر ( که در آب حل می شود ).

کلم
این سبزی همراه با سیر و پیاز و هویج بیش ترین خواص درمانی را به دلیل مجموعه ویتامین ها و مواد معدنی که به مقدار زیادی در آن ها وجود دارد به خود اختصاص داده است.

‌خواص درمانی آن:
دارای املاح معدنی، ضد کم خونی، نرم کننده ی زخم ها، آنتی بیوتیک، مدر، پایین آورنده ی قند خون، ضد انگل.

موارد مصرف آن:
کم خونی، ضعف و بی حالی، کمبود مواد معدنی در بدن، رشد، گریپ، برونشیت، رماتیسم، نقرس، درد رماتیسمی، ناحیه ی کمر، انگل های روده ای، دیابت، پرخونی در رگ ها، قولنج، زخم معده، ورم، سنگ های ادراری، خستگی عمومی، کار فکری زیاد، وجود آلبومین در ادرار، الکیسم، گرایش به تشنج، اسهال، پیوره، آنژین، ورم پروستات، پُرکاری تیروئید، تب، ناتوانی جنسی، سرد مزاجی، میگرن ها، کم اشتهایی، تجمع سموم در خون، التهاب رحم، نفریت، قولنج های نفریتی و وضعیت نامناسب موها.

طریقه ی مصرف:
آب کلم، پودر آن.

گزنه
گیاه تصفیه کننده ای بهتر از گزنه ی سوزش آور وجود ندارد و به نظر ما هر کس باید در بهار هر سال از این گیاه استفاده کند.

‌خواص درمانی آن:
تصفیه کننده ی خون، مدر، پاک کننده ی کبد، پایین آورنده ی قندخون و ضد کم خونی.

موارد مصرف آن:
ناراحتی های پوستی، سنگ های صفراوی، نارسایی کبدی، دیابت، کم خونی، خستگی، ناراحتی های یائسگی، شیردادن، ناتوانی جنسی، ریزش مو و زخم.

طریقه ی مصرف:
پودر و آب آن.

گشنیز
تخم این گیاه که از خانواده ی چتریان است جزو چهار تخم دفع کننده ی گاز شکم ( همراه با انیسون، زیره و رازیانه ) است و به راستی از دوستان معده و لوله ی گوارش ما محسوب می شود.

‌خواص درمانی آن:
ضد اسپاسم، دفع کننده ی گاز شکم، محرک و تقویت کننده ی معده.

موارد مصرف آن:
سوء هاضمه، بلع هوا، نفخ شکم، گاز شکم، اسپاسم های گوارشی، کم اشتهایی.

طریقه ی مصرف:
به صورت دانه ( مصرف در آشپزی )، و اسانس روغنی.

گل قاصد
سالاد این گیاه یکی از بهترین راه های دفع مواد سمی بدن است ( یا این که آب گیاه نوشیده شود ).

‌خواص درمانی آن:
مسهل صفرا، تصفیه کننده ی خون، اشتها آور، هضم کننده ی غذا، از بین برنده ی احتقان خون و مدر.

موارد مصرف آن:
نارسایی کبدی، سنگ صفراوی، چاقی مفرط، سلولیت، پرخونی رگ ها، ورم روده، کم خونی، رماتیسم، ناراحتی های پوستی، مقدار بیش از حد کلسترول، ناراحتی های بینایی، وضعیت نامناسب موها، گریپ، کم اشتهایی، تجمع سموم در خون، سنگ های ادراری و پیوره.

طریقه ی مصرف:
پودر و نوشیدن آب گیاه.

گل گندم
سرشاخه های این گیاه که به آن ژنتیان کوچک نیز گفته می شود عنصر فعال اریتا اورین را دارد.

‌خواص درمانی آن:
تب را پایین می آورد، غذا را هضم و ترشحات صفراوی را تحریک می کند.

موارد مصرف آن:
گریپ، بیماری های کودکان، سوء هاضمه، نفخ شکم، بلع هوا، سنگ صفرا، یبوست، نارسایی کبدی، وضعیت نامناسب موها.

طریقه ی مصرف:
به صورت پودر.

گلوتن
این ماده از مالش دادن آرد گندم در آب به دست می آید. از این طریق نشاسته ی آرد جدا شده و تنها گلوتن آن باقی می ماند که از آن به عنوان مکملی برای درمان استفاده می شود.

‌خواص درمانی آن:
تقویت کننده، ضد کم خونی.

موارد مصرف آن:
خستگی، فشار عصبی و کم خونی.

طریقه ی مصرف:
به صورت خمیر.

گندم سیاه
نوعی گندم است که از نظر ماده ی روتین غنی بوده و خاصیت نرم کنندگی عروق و حفاظت آن ها علیه پیری زودرس دارد که منشأ اشکالات گردش خون است.

‌خواص درمانی آن:
حفاظت از عروق، انرژی زا و مغذی.

موارد مصرف آن:
شکنندگی عروق، پیشگیری از ناراحتی های گردش خون، خستگی، دوران نقاهت و کم اشتهایی.

طریقه ی مصرف:
پودر.

گوی (5)
گیاهی انگلی است که روی شاخه های بعضی از درختان زندگی می کند و آلکالوئیدی بسیار فعال دارد.

خواص درمانی آن:
پایین آورنده ی فشار خون، متوقف کننده ی رشد غدد بدخیم، جلوگیری از تشکیل متاستاز.

موارد مصرف آن:
فشار خون بالا، به عنوان کمک درمانی در مورد سرطان ها در مراحل اولیه ی آن.

طریقه ی مصرف:
پودر آن.

گیاه شنگ
وجود مقدار زیادی اسید سالیسیلیک در این گیاه یک « آسپرین گیاهی » از آن ساخته است.

‌خواص درمانی آن:
ضد درد، مدر، ضد رماتیسم، مسهل صفرا، تب بر و آرام بخش.

موارد مصرف آن:
میگرن ها، دردهای عصبی، دردها به طور کلی، چاقی مفرط، سلولیت، رماتیسم ها، آرتریت، آرتروز، نقرس، اوره، نارسایی کبدی، تب، گریپ، بیخوابی، تجمع سموم در خون و نفریت.

لیمو
این گیاه از خانواده ی مرکبات است و از نظر ویتامین ها ( A, C و گروه B )، مواد معدنی و اسانس های مفید ( سیترال و سیترونلول ) و اسیدها ( سیتریک و مالیک ) و قندهای قابل جذب و غیره بسیار غنی است.

‌خواص درمانی آن:
ضدعفونی کننده، ضد اسکوربوت، دارای املاح معدنی، مدر، ضد رماتیسم، تقویت کننده ی وریدها، تقویت کننده ی ترشح شیره ی معده و ترشحات کبدی، تصفیه کننده ی خون، برطرف کننده ی گاز شکم طراوت بخش.

موارد مصرف آن:
بیماری های عفونی، رماتیسم ها، نقرس، آرتریت، سنگ های صفراوی و ادراری، آرتواسکلروز، واریس ها، چاقی مفرط، سلولیت، پرخونی رگ ها، کمبود مواد معدنی، اختلال در رشد، بی اشتهایی، کرمک، نارسایی کبدی، ضعف و بی حالی، گریپ، تب، فشار خون بالا، ورم معده، زخم، بلع هوا، تهوع، تجمع سموم در خون، التهاب رحم، قولنج های نفریتی، ورم مثانه، برفک دهان، پیوره، بیماری های دهان، کرم خوردگی ها و آنژین.

طریقه ی مصرف:
اسانس روغنی، آب میوه.

مالت
عمل مالتاژ به معنای جوانه زدن دانه های جو به صورت کنترل شده است که به دنبال آن این دانه های جوانه زده را بو می دهند. در جریان جوانه زدن دیاستازی به وجود می آید که هضم نشاسته را ساده تر می کند.

‌خواص درمانی آن:
هضم کننده.

موارد مصرف آن:
هضم مشکل نشاسته و مواد آردی، نفخ و گاز شکم.

طریقه ی مصرف:
پودر یا دانه ی آن.

محلول تصفیه شده ی سویا
این ماده در اکثر موارد به غلط شیر سویا نامیده می شود. این ماده از دانه ی سویا به دست می آید. به این طریق که آن را خیس و خرد می کنند و سپس آن را در آبی معادل ده برابر وزنش می جوشانند. این محلول را پس از جوشاندن صاف می کنند. ماده ای که از آن به دست می آید رنگ و غلظتی نزدیک به شیر حیوانات اهلی دارد و به همین دلیل، به آن شیر سویا گفته می شود. این محلول مواد غذایی سویا مانند اسیدهای آمینه ی اساسی، لیستین و غیره را دارد.

‌خواص درمانی آن:
این ماده را می توان جایگزین شیر گاو کرد.

موارد مصرف آن:
حساسیت به شیر گاو، عدم تحمل لاکتوز و مقدار بیش از حد کلسترول در خون.

طریقه ی مصرف:
به صورت مایع.

مخمر لاکتیک
این مخمر را روی لاکتوسرم شیر که از ساخت پنیرها به دست می آید کشت می کنند. گلوسیدی که از آن استفاده می شود لاکتوز است. پس از تخمیر ( که غالباً به عنوان مخمر غذایی از آن نام برده می شود ) برای آن که غشای سلولی مخمر لاکتیک شکسته شود و تحلیل و اثر درمانی اش ظاهر شود، آن را پلاسمولیزه می کنند. مخمرهایی که به این منظور به کار می روند ساکارومیس لاکتیس و ساکارومیس فراژیلیس هستند. ترکیبات این ماده به ترکیبات مخمر آبجو نزدیک و به ویژه از نظر ویتامین های گروه B بسیار غنی است.

خواص درمانی آن و موارد مصرف آن:
به قسمت مخمر آبجو مراجعه کنید.

طریقه ی مصرف:
پودر و اشکال دیگری که در آشپزی از آن ها استفاده می شود.

مخمرهای لاکتیک ماست
مخمرهای لاکتیک بهترین عناصر برای تقویت دفاع بدن هستند که برای حفظ سلامتی بدن ضروری اند. این میکروارگانیسم های زنده مقاومت بدن را در برابر بیماری های عفونی افزایش می دهند و باعث طولانی شدن عمر می شوند. یک کوه نشین قفقازی یا بلغاری که روزانه مرتباً ماست مصرف می کند عمر بسیار زیادی دارد.

‌خواص درمانی آن:
دفاع طبیعی بدن را تقویت و کار دستگاه گوارشی، عمل هضم و روده ها را تنظیم می کند.

موارد مصرف آن:
پیشگیری از پیری، ناراحتی های گوارشی و روده ای، استفاده از آنتی بیوتیک یا سایر داروهایی که فلوئور روده ای را مختل می سازند، اسهال، ورم معده- روده ای، اسهال خونی، مسمومیت سمی و غذایی و بیماری های عفونی.

طریقه ی مصرف:
به صورت پودر برای ریختن در شیر.

مرزنجوش
این گیاه از نظر ماده ی کافور و بورنئول بسیار غنی است.

خواص درمانی آن:
ضد اسپاسم، تقویت کننده ی معده، آرام بخش، مسکن، و اکسپکتورانت.

موارد مصرف آن:
تهوع، بلع هوا، اسپاسم های گوارشی، میگرن ها، بی خوابی، نفخ، ناراحتی های تنفسی، فشارخون بالا، حالت عصبی.

طریقه ی مصرف:
گیاه خرد یا پودر شده و اسانس روغنی آن.

مروارید
هزاران سال قبل از دوران ما، مروارید نقش مهمی در طب چین داشت. امروزه نیز از پودر مروارید طبیعی که مجموعه ای بزرگ از مواد معدنی و ویتامین ها را در بردارد مجدداً استفاده می شود.

‌خواص درمانی آن:
برطرف کننده ی کمبودهای معدنی و ویتامینی بدن و محرک.

موارد مصرف آن:
خستگی های شدید عصبی و فیزیکی، بارداری، شیردادن، مرحله ی رشد، دوران نقاهت، پیشگیری از پیری و کم خونی.

طریقه ی مصرف:
پودر.

مریم گلی
این گیاه، گیاه مقدس رومی هاست و آن ها معتقدند که تمام بیماری ها را از انسان دور می سازد البته به شرطی که شخص آن را در باغچه بکارد و به صورت روزانه مصرف کند.

‌خواص درمانی آن:
تنظیم کننده ی عادت ماهانه، ضد تعرق، مقوی، محرک، هضم کننده و ضد اسپاسم.

موارد مصرف آن:
ناراحتی های گردش خون، ناراحتی های دوران یائسگی، تنظیم کننده ی عادت ماهانه، نازایی، تعرق شبانه، تعرق بیش از حد دست ها و زیر بغل، هضم مشکل، نارسایی کبدی، ضعف و بی حالی، آسم، خستگی عمومی، وضعیت نامناسب موها، گرایش به تشنج، از شیرگرفتن کودک، پیشگیری از سرطان، فشار خون پایین، دیابت، تجمع سموم در خون، التهاب رحم، برفک دهان، پیوره ی بیماری های دهان و آنژین.

طریقه ی مصرف:
خرد شده ی گیاه، پودر آن، اسانس روغنی که در صورت مصرف زیاد، سمی است.

مورد
میوه ی مورد سرشار از تانن، اسیدها ( سیتریک، مالیک و بنزوئیک )، پکتین و غیره است که این مسئله نشان دهنده ی کیفیت عالی قابض بودن آن است.

‌خواص درمانی آن:
قابض، ضدعفونی کننده، ضد باکتری، حلال اسید اوریک، تقویت کننده ی دید در شب، محافظ عروق خونی.

موارد مصرف آن:
اسهال، اسهال خونی، ورم معده- روده ای، تخمیر و گندیدگی در روده ها، کُلی باسیلوز، بیماری های شبکیه ی چشم، بهبود کیفیت بینایی در نور کم، ناراحتی های گردش خون، رماتیسم، بیماری های آمیبی، دیابت، برفک، پیوره، بیماری های دهان.

طریقه ی مصرف:
آب، شیره و عصاره ی آن.

میخک
از جمله مواردی که در غنچه های میخک وجود دارد می توان از سالیسیلات متیل و سالیسیلات اوژنول نام برد.

‌خواص درمانی آن:
ضدعفونی کننده، بی حس کننده، بی هوش کننده، مقوی، تقویت کننده ی معده و دفع کننده ی گاز شکم.

موارد مصرف آن:
ضعف و بی حالی، نفخ شکم، گاز شکم، سوء هاضمه، اسهال، گریپ، درد دندان، پیشگیری از سرطان و بیماری های عفونی.

طریقه ی مصرف:
به صورت پودر، غنچه و اسانس روغنی.

میوه ی نسترن
این میوه از نظر ویتامین c غنی است.

‌خواص درمانی آن:
ضد کم خونی، تقویت کننده ی دفاع طبیعی بدن، افزایش دهنده ی مقاومت بدن در برابر عفونت ها، تصفیه کننده ی خون، مدر، قابض.

موارد مصرف آن:
کم خونی، خستگی، بیماری های عفونی، گریپ، سنگ های ادراری، اسهال و ناراحتی های بینایی.

طریقه ی مصرف:
پودر.

نعناع
خاصیت درمانی باورنکردنی نعناع بر اثر ماده ی مانتول ظاهر می شود که در این گیاه وجود دارد.

‌خواص درمانی آن:
محرک، ضدعفونی کننده، دفع کننده گاز شکم، ضد اسپاسم، تقویت کننده ی معده، افزایش دهنده ی نیروی جنسی و مسکن دردها.

موارد مصرف آن:
سوء هاضمه، نفخ شکم، تهوع، بلع هوا، قولنج روده، سرگیجه، تپش قلب، خستگی عمومی، انگل های روده ای، ناتوانی جنسی، سردمزاجی، میگرن، دردهای عصبی، دریازدگی، از شیرگرفتن کودک، دردها، رماتیسم و سیاتیک.

طریقه ی مصرف:
برگ های آن ( در مصارف آشپزی )، پودر و اسانس های روغنی آن.

وِروِن (6)
گیاه بسیار جالب و معطری است که از نظر مواد فعال وربنالین، وربنین، سیترال، سینئول، ترپینئول، ژرانیول و بورنئول غنی است.

‌خواص درمانی آن:
ضد اسپاسم، آرام بخش، هضم کننده، افزایش دهنده ی ترشح شیر.

موارد مصرف آن:
میگرن، دردهای عصبی، بی خوابی، هضم مشکل، کمبود ترشح شیر و سلولیت.

طریقه ی مصرف:
پودر.

هوفاریقون
این گیاه عمدتاً مصرف خارجی دارد. البته مصارف داخلی آن را نیز نباید نادیده گرفت.

‌خواص درمانی آن:
منبسط کننده ی عروق، ضدعفونی کننده ریه ها و مسهل

موارد مصرف آن:
میگرن ها، دردهای عصبی، آرترواسکلروز، نارسایی کبدی، برونشیت، ناتوانی جنسی و سردمزاجی.

طریقه ی مصرف:
پودر، خیسانده در روغن.

هویج
هویج یکی از مفیدترین گیاهان برای انسان است. زیرا مقدار زیادی از ویتامین ها ( به ویژه ویتامین A ) و عناصر معدنی ( آهن و پتاسیم ) و خواص بسیاری دارد.

‌خواص درمانی آن:
ضد کم خونی، تنظیم کننده ی فعالیت روده ها، ضدعفونی کننده، دارای نمک های معدنی، مقوی، ضد انگل، آرام بخش، نرم کننده، ترمیم کننده، ضد فساد و گندیدگی و افزایش دهنده ی شیر.

موارد مصرف آن:
کم خونی، ضعف و بی حالی، کمبود مواد معدنی، راشیتیسم، شیردادن، تسریع در برنزه شدن، جلوگیری از پیری پوست، ضعف در بینایی، تنظیم روده، اسهال خونی، ورم معده- روده ای، اسهال نوزادان، بیماری های عفونی، رماتیسم، نارسایی کبدی، تب، انگل های روده ای، پیوره و بیماری های دهان، کرم خوردگی دندان ها، کم اشتهایی، زخم معده، افزایش سموم در خون، وضعیت نامناسب موها، برفک دهان.

طریقه ی مصرف:
آب هویج، خیسانده ی آن در روغن و پودر آن.

پی‌نوشت‌ها:

1. فلتان، نوعی ماهی نواحی سردسیر است که طول آن به دو متر می رسد.
2. گیاهی از تیره ی زیزفون با نام لاتین Tilia sylvstvis
3. ژنسیان، گیاهی است که ساقه های بلند و گرده دار دارد و ریشه ی آن به کلفتی انگشت است و به رنگ های زرد و سرخ یافته می شود و طعم آن بسیار تلخ است.
4. گیاهی است پایا از تیره ی چتریان و برگ های معطر دارد.
5.Gui
6.Verveine: نوعی شاه پسند که به آن شاه پسند طبی گفته می شود.
منبع مقاله :
شارل، ایو. ج.، داریگل، ژان لوک؛ (1390)، تغذیه درمانی ( راهنمای عملی رژیم غذایی خانواده )، ترجمه ی ساعد زمان، تهران: نشر ققنوس، چاپ پنجم